گفت‌و‌گو/خبر

مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)

به نام خدا مصاحبه شونده: تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا) تاریخ مصاحبه: 29 جولای 1986[7 مرداد 1365] مصاحبه‌کننده: ویلیام بِر[1]                                                          مکان: سان فرانسیسکو مترجم: ناتالی حقوردیان £ مصاحبه ذیل را ویلیام بِر با تئودور ال. الیوت در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا، در تاریخ 29 جولای 1986 [7 مرداد ماه 1365] انجام داده است. این مصاحبه بخشی از مجموعه مصاحبه‌هایی است که دفتر تحقیقات تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا و بنیاد مطالعات ایران انجام داده‌اند. بخش پنجم £ چند سؤال دربارة صنعت نفت دارم. ظاهراً در اواخر دهة 1960 – سال‌های 1967 و 1968 [1346 و 1347]- روابط با شاه پرتنش بود. با توجه به شرایطی که می‌دیدید، شما اهداف شاه را در مورد صنعت نفت چگونه تفسیر می‌کنید؟ ■ فقط پول بیشتری می‌خواست. [خنده] اگر می‌توانست که شرکت‌های نفتی را بچلاند این کار را می‌کرد و از هر فشاری که می‌شد، مستقیم، غیرمستقیم، تهدید و خدا می‌داند چه‌ روش‌های دیگری استفاده می‌کرد. البته، وقتی اوپک تشکیل شد تا حدودی همبستگی خود را با تولیدکنندگان اصلی نفت در خلیج[فارس] حفظ کرد. اما یکی از مدیران اجرایی یکی از شرکت‌های نفتی، در آن زمان، به نوعی مربی من بود و سیاست‌های نفتی این قسمت از دنیا را برای من توضیح می‌داد. کسی که هنوز زنده است و در سان فرانسیسکو زندگی می‌کند، جورج بالو[2]، که در آن زمان با استاندارد اویل کالیفرنیا کار می‌کرد. [...] البته، افراد جالب دیگری هم در صنعت نفت بودند که شاه را به خوبی می‌شناختند. او به من گفت که نام این بازی در اینجا این است: «امروز کمی به من پول بده تا فردا زنده باشی.» فکر می‌کنم شرکت‌های نفتی آن‌قدر کارآمد بودند که حداقل پول را بدهند تا فردا زنده باشند و همه چیز خوب بود البته تا سال 1973[1352] که همه چیز از هم پاشید. ما در آن زمان درگیر مسائل مربوط به بهره‌برداری از آن بخش‌هایی از ایران بودیم که تحت کنترل کنسرسیوم نبودند. این مربوط به منابع نفتی داخل آب‌های خلیج[فارس] می‌شد. مشکلات خیلی جالبی از نظر تعیین خطوط مرزی بین ایران و امارت‌های عربی در آن سوی خلیج[فارس] وجود داشت. آرمین مایر، کارهای بسیار مؤثری انجام داد بویژه دربارة تعیین خطوط مرزی بین سعودی و ایران. چند بازیگر جدید هم وارد صحنه شدند مثل استاندارد ایندیانا که تا آن زمان در بهره‌برداری از نفت در ایران مشارکت داشت. بله، تصویر کلی صنعت نفت همیشه با امید و آرزو همراه بود و البته هویدا خودش هم در دوره‌ای در شرکت ملی نفت ایران بود و اقبال هم یکی از شخصیت‌های مهم شرکت نفت بود و شاه به همان اندازه که به تجهیزات نظامی توجه داشت به صنعت نفت هم توجه داشت. شریان مالی اصلی او صنعت نفت بود. £ آیا اتفاق می‌افتاد که شرکت‌های نفتی به وزارت امور خارجه آمده از فشار شاه برای ایجاد درآمدهای نفتی بیشتر شکایت کنند؟ ■ شکایت چندان نبود و بیشتر مشاوره با ما بود که چطور با شاه برخورد کنند و به ما بگویند که چگونه می‌خواهند با او برخورد کنند. این خود فصل مفصل و جالبی بود که من هرگز دخالت چندانی در آن نداشتم و جزئیات آن خاطرم نیست، مثل این‌که چگونه با تدابیر ضدانحصاری و یا با حکم سلبی که به بازیگران اصلی در مقابل تدابیر ضدانحصاری داده شده بود، برخورد کنیم تا بتوانند واقعا به صورت کنسرسیوم کار کنند. البته، همه این‌ها تا بعد از سقوط شاه سیاست بالادستی بود. £ در صورت نیاز شرکت‌های نفتی برای حفظ منافع خود در برابر شاه، وزارت امور خارجه تا چه حد حاضر بود که از آن‌ها پشتیبانی کند و به تقاضای این شرکت‌ها برای کمک پاسخ دهد؟ ■ ما میانه‌رو بودیم. چون گاهی به آن‌ها می‌گفتیم: حالا چه می‌شود که کمی هم به شاه کمک کنید؟ او مشکلات اساسی دارد و چند دلار اضافه‌تر، به او کمک می‌کند تا مشکلاتش را حل کند. از طرف دیگر هم متوجه بودیم که این‌ها شرکت‌های امریکایی هستند و بخشی از کار ما این بود که در حفظ منافع به آن‌ها کمک کنیم. بنابراین، فکر می‌کنم ما در وزارت امور خارجه دربارة مسائل نفتی مواضع دیپلماتیک میانه‌رو داشتیم. این‌ها مشکلات اساسی برای هر دو طرف بودند. منافع اصلی ما حفظ حضور امریکا در صنعت نفت ایران بود، تا زمانی که در دهة 1970 [1350] همه چیز از هم پاشید، توانستیم به این اهداف جامه عمل بپوشانیم. یادم نیست چه زمانی سازمان‌دهی کنسرسیوم پایان یافت، اما برای مدت طولانی مشغول به کار بود. £ سال 1972، 1973 [1351، 1352]. یک زمانی در همین حدودها. ■ بله. £ به غیر از بالو که نام بردید، چه کسان دیگری از مقامات شرکتی مهم بودند که... ■ جورج پیرسی[3] که فکر کنم در اکسان[4] بود. هووارد پیج[5] که او هم فکر می‌کنم در اکسان بود؛ خاطرم نیست که به غیر از بالو چه کسانی بازیگران اصلی بودند – استاندارد کالیفرنیا در این باره نقش کلیدی داشت. پیج و پیرسی دو نامی هستند که خاطرم هست سخنگوی کنسرسیوم بودند. بالو هرگز مدیر عامل یک شرکت نفتی نبود- او، آدم پشت پرده بود. £ چند سؤال خاص دربارة این مسائل دارم، شاید بتوانید به برخی پاسخ دهید- ببینیم چطور پیش می‌رود. در بهار سال 1966 [1345]، فشار شاه بر کنسرسیوم برای کسب درآمد، بیشتر شد. اساساً می‌خواست تولید را بالا ببرد تا درآمد هم افزایش یابد. این برداشت وجود داشت که شاه ممکن است اقدام نامعقولی انجام دهد – این عبارتی بود که در برخی یادداشت‌ها به کار رفته بود – ممکن است دست به اقدام نامعقولی بزند تا شرکت‌های نفتی را وادار به همکاری کند. شاه چه تهدیدهایی می‌کرد، یا شاید بشود گفت که آیا تهدید کرد که ممکن است دست به چه اقدامی بزند؟ ■ نمی‌دانم، در مورد این مسائل خاص، جزئیات خاطرم نیست. البته چرا خاطرم هست که تهدید می‌کرد و این تهدیدها طیف گسترده‌ای از مسائل را در بر می‌گرفتند از جمله این‌که عملیات کنسرسیوم را محدود به چه زمینه‌ای خواهد کرد و از این چیزها. اما نمی‌توانم دقیقاً بگویم که در چه تاریخی چه تهدیدی کرد. £ یکی از جنبه‌های کلی این مسئله چیزی به نام برنامه کنترل کمیت تولید بود. این چارچوبی برای کنسرسیوم جهت کنترل تولید در ایران، جلوگیری از تولید بیش از حد و کاهش قیمت بود. از این سیستم اطلاع داشتید؟ ■ چیزهایی دربارة کنترل کمیت تولید می‌دانستم و حالا کم کم دارد یادم می‌آید. اما در این‌باره باید از اِد مک‌گینیس یا یکی دیگر از افراد نفتی بپرسید که جزئیات خاطرش باشد. این در حوزة کاری من نبود، البته زمانی که از سال 1966 تا 1969 [1345 تا 1348] مدیر کشوری شدم بیشتر در این‌باره اطلاعات کسب کردم تا در آن دوران. فرد دیگری را معرفی می‌کنم که بیشتر در این‌باره می‌داند. جیم آکینز[6] که بعدها سفیر ما در عربستان سعودی شد اما در اکثر مدتی که من مدیر کشوری بودم، او بخش نفت را در اداره اقتصاد وزارت امور خارجه مدیریت می‌کرد. واقعاً هم کارشناس نفت بود. من بیشتر در جنبه سیاسی ـ مالی دخالت داشتم. £ در برخی از جلسات مربوط به نفت، یک نفر که تصور می‌کنم [جورج]پارک هرست[7] از استاندارد اویل بود پیشنهاد کرد که الحاقیه هیکنلوپر[8] تنظیم شود که به این ترتیب ایالات متحده عامل فشاری داشته باشد مبنی بر این‌که اگر شاه انتظارات بیشتری از شرکت‌ها داشته باشد، کمک‌های مالی یا اعتبارات ایالات متحده قطع خواهند شد. آیا این مسئله به طور جدی دنبال شد؟ ■ یادم نیست. اگر هم چنین چیزی بود، خیلی تعجبی نداشت: هر دو طرف می‌توانستند تهدید کنند! همان‌طور که گفتم ما میانه‌رو بودیم. داشتیم سعی می‌کردیم صلح برقرار کنیم و چشممان به مسئله اصلی بود و آن حفظ جریان درآمدی شاه و همچنین حفظ مواضع شرکت‌های نفتی در ایران و منافع تجاری امریکا بود. البته، انگلیسی‌ها هم در این موضوع نقش داشتند. شرکت نفت انگلیس بیشترین سهام را در کنسرسیوم داشت. بنابراین، خیلی محافظه‌کارانه می‌شود گفت که این فقط نمایش امریکا نبود. بنابراین وابسته نفتی ما، مک‌گینیس یا هر کسی که بود، با همتای خودش در سفارت انگلیس ارتباط نزدیک داشت. £ آیا هر از گاهی، شخصاً، با انگلیسی‌ها در این زمینه کار می‌کردید؟ ■ خیلی نه چون وابسته نفتی مسئول این کار بود. اما مسلماً وقتی مدیر کشوری شدم با خیلی از انگلیسی‌ها دیدار کردم و منافع انگلیس در ایران شبیه منافع ما بود؛ اما سابقه آن‌ها بسیار طولانی‌تر بود. سفیر وقت انگلیس، دنیس رایت، دوست صمیمی من شد. در آن زمان، مدیر کشوری عربستان سعودی، بیل بروئر[9] و من با هم طی مأموریتی به لندن رفتیم تا با انگلیسی‌ها دربارة خروج انگلیس از خلیج[فارس] صحبت کنیم که فکر می‌کنم در سال 1971[1350] به نتیجه رسید. در مراحل اولیه، وقتی من مدیر کشوری بودم، ما در این موضوع دخالت داشتیم. این سؤال مطرح بود که آیا باید جوانب مثبت بین عربستان و ایران را انتخاب کنیم یا خیر. مسلماً، هیچ کسی نمی‌خواست یکی را انتخاب کند. آن دسته از ما که در بخش ایرانی خلیج[فارس] کار می‌کردیم می‌خواستیم که سیاست‌گزاران ما متوجه این موضوع باشند که ایران هم به اندازه عربستان سعودی کشور مهمی است. £ آیا در این دوره هم به تهران سفر کردید که به مسئله نفت بپردازید؟ ■ اختصاصاً مسئله نفت نبود؛ زمانی که مدیر کشوری بودم دو یا سه سفر به ایران رفتم تا طیف گسترده‌ای از مسائل را پوشش دهم و در کشور بچرخم و ببینم چه خبر است و از این چیزها. £ در ژوئن سال 1967[خرداد 1346]، زمان جنگ مصر-اسرائیل، ظاهرا شاه در بایکوت نفت اعراب علیه قدرت‌های غربی مشارکت نکرد. آیا اطلاع دارید در تنظیم این سیاست با امریکا همکاری نزدیک داشت؟ ■ شاه همیشه رابطه خاصی با اسرائیل داشت و هرگز همان‌طور که قبلاً هم گفتم، همیشه نگاه بدی به عرب‌های تندرو داشت. باز هم جزئیات این مکالمات با شاه خاطرم نیست. در آن زمان، جین روستو بیشتر درگیر ماجرا بود و این چیزی است که باید از او بپرسید. £ جلسه دوم مصاحبه با تئودور ال. الیوت مورخ 30 ژوئیه 1986[ ۸ / ۵ / ۱۳۶۵] انجام شد. پیش از این‌که به موضوع سفر شاه در اواخر دهة 1960 [1340] بپردازیم، چند سؤال کلی دربارة مسئله نفت داشتم. آیا این نگرانی وجود داشت که کشورهای عضو اوپک موفق به سازمان‌دهی و اعمال فشار بر شرکت‌های نفتی شوند که از آن‌ها تبعیت کنند؟ آیا در اواخر دهة 1960 نگرانی از قدرت اوپک یا قدرت احتمالی آن وجود داشت؟ ■ باید اعتراف کنم که یادم نیست اوپک چه زمانی به وجود آمد. £ فکر می‌کنم سال 1961 [1340] بود. ■ مسئله هزینه‌کرد سهام و غیره وجود داشت که جزئیاتش را فراموش کرده‌ام. فکر می‌کنم که تا اواخر دهة 1960 [1340] احساس می‌شد که شرکت‌های نفتی هر روز کمی هزینه می‌کنند تا بتوانند مواضع خود را در بلند مدت حفظ کنند. اما احساس هم می‌شد که همبستگی در اوپک کارآمد نیست، عامل فشار مناسبی بر شرکت‌های نفتی وجود نداشت که بتواند تحول آن‌چنانی در این صنعت به وجود آورد. £ همچنین [در جلسه قبل] گفتید که هدف اصلی شاه از نفت، کسب درآمد بیشتر بود. آیا احساس می‌کردید که این درآمد را برای خرید اسلحه می‌خواست؟ این درآمد صرف چه چیزی می‌شد؟ ■ صد البته، اهداف او بدون شک در برنامه‌های نظامی منعکس شده بودند، البته جنبه‌های عمرانی یعنی برنامه‌های توسعه‌ای هم داشت. یکی از اهداف سیاسی ما این بود که او را مجاب کنیم که باید کمی در بخش نظامی کوتاه بیاید. £ در اوت سال 1967[مرداد 1346]، شاه به واشنگتن سفر کرد. آیا دربارة این بازدید اطلاعی دارید؟ ■ نمی‌توانم دربارة جزئیات این سفر یا سفرهای دیگر کمکی به شما بکنم. اگر دستورکار این بازدیدها در دستم بود شاید چیزی یادم می‌آمد. مثلاً در یکی از سفرهایش برای گروه بزرگی از تاجران امریکایی در طبقه هشتم وزارت امور خارجه سخنرانی کرد و یادم هست از شیوه او در معرفی ایران به تاجران امریکایی خیلی خوشم آمد؛ خیلی مؤثر بود. این بازدیدها در زمان ریاست جمهوری جانسون انجام شد و رابطه آن‌ها بسیار خوب بود و این سفرها همیشه بسیار خوب و رضایت‌بخش بودند. اما جزئیات خاطرم نیست. £ چه آماده‌سازی‌هایی برای این سفرها انجام می‌دادید؟ ■ حجم زیادی کار باید انجام می‌شد. یکی از مهم‌ترین بخش‌ها اطمینان از این موضوع بود که مقامات امریکایی، رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و عموماً معاون رئیس جمهور در این بازدیدها شرکت داشته باشند و گزارش کتبی از مسائل مهم برای آن‌ها تهیه شده باشد. بعد هم حجم بزرگی از کارهای تدارکاتی باید انجام می‌شد که البته دفتر پروتکل وزارت امور خارجه هم کمک می‌کرد. اگر مشکلی پیش می‌آمد، به‌سرعت تلفنی با سفیر ایران تماس می‌گرفتم. بنابراین، هر کدام از این سفرها با حجم زیادی کار همراه بود. می‌دانم که یک بار در اوت 1967 [مرداد 1346] و بار دیگر در ژوئن 1968 [خرداد 1347] به امریکا سفر کرد. یادم نیست که در سفر بعدی من هم بودم یا خیر. نمی‌دانم چرا یادم هست زمانی که مدیر کشوری بودم، شاه سه بار از ایالات متحده دیدن کرد. £ در این باره مطمئن نیستم. ■ فکر می‌کنم که بعد [امیرعباس] هویدا در دسامبر 1968 [آذر 1347] سفر کرد که تقریباً در پایان دولت جانسون بود. £ وزیر امور خارجه بود؟ ■ خیر، امیر عباس هویدا نخست‌وزیر بود. چند موردی که به نظرم به نوعی جالب بودند: شاه در ژوئن سال 1968 [خرداد 1347] به امریکا آمد تا مدرک [دکتری] افتخاری از دانشگاه هاروارد دریافت کند. این دوره، دورة سختی بود، زمان جنگ ویتنام بود و شاه هم محبوبیتی بین دانشجویان کمبریج نداشت. هیچ کسی وضعیت امنیتی آن زمانِ هاروارد را فراموش نمی‌کند که حتی روی سقف‌ها هم سرباز ایستاده بود. شاه تلاش کرد تا نوعی طرح پیشنهادی بین‌المللی جدید و باشکوهی ارائه کند مثل جورج مارشال که طرح مارشال را با نوآوری در هاروارد اعلام کرده بود. این هم خوب پیش نرفت؛ طوری این مسئله به دست فراموشی سپرده شده که حتی یادم نیست متن آن چه بود. کمی هم مناسبت بی‌موقعی بود چون بابی کندی[10] به تازگی ترور شده بود و شرایطْ خیلی سخت بود. تظاهراتی علیه او برگزار شد؛ اما زیاد مهم نبود. یک نکته جالب این‌که در زمان آماده‌سازی برای جلسه، سفیر زورگوی ایران، هوشنگ انصاری، به خانه مدیر هاروارد ناتان پوسی[11] رفت که در بالای مجتمع دانشگاه بود تا ترتیبات انجام شده برای بازدید شاه را از نظر مثلاً اتاق خواب و غیره بررسی کند و به پوسی اعلام کرد که شاه باید در اتاق خواب شخص پوسی بخوابد زیرا بهترین اتاق خواب خانه بود. [خنده] این نشان می‌دهد که انصاری چطور آدمی بود و رژیم چه مدلی بود و این‌که انصاری فکر می‌کرد باید این کار را بکند تا صاحبش از او راضی باشد. در سفر هویدا یک مسئله خاطرم هست که دربارة آن هیچ مطلبی ندیده‌ام و یک نفر باید اسناد گفتگوها را بررسی کند تا آماری دقیق در بیاید. هویدا پیشنهاد کرد – البته به خاطر داشته باشید که این سفر مورخ دسامبر 1968 [آذر 1347] و خیلی قبل‌تر از بحران نفتی سال 1973 [1352] بود ـ که ایالات متحده نفت ایران را به نرخ رایج برابر دو دلار یا هر مبلغی که برای هر بشکه نفت بود، بخرد و آن را در معادن نفت به عنوان ذخایر استراتژیک نگه دارد. وقتی فکرش را بکنید، اگر چنین کاری می‌کردیم می‌دانید تا چه حد می‌توانستیم پس‌انداز کنیم؟ هویدا این پیشنهاد را به وزیر راسک داد و او هم در جواب گفت که این کار بسیار پیچیده است و نیاز به مجوز کنگره دارد و غیره. تا جایی که من اطلاع دارم، بعد از آن هم هرگز این فکر دنبال نشد. £ اساساً می‌خواست به نوعی قراردادی بلند مدت به‌وجود بیاورد؟ ■ می‌خواست قرارداد بلندمدت به‌وجود بیاورد که البته درآمد نفتی خودشان را افزایش دهد، بنابراین به نفعشان بود. اما هویدا داشت سعی می‌کرد ما را متقاعد کند که این کار به نفع ما هم خواهد بود که ذخیره نفتی استراتژیک داشته باشیم که البته درست هم می‌گفت؛ اما در سال 1968 گوش ما بدهکار نبود. £ من یکی از این اسنادی را که از حالت محرمانه خارج شده دربارة این بازدیدها دیدم که عناوین مختلف برای گفتگو با مقامات ایرانی در آن ذکر شده بود: از چه موضوعاتی اجتناب شود و بر چه موضوعاتی تأکید شود. موضوعاتی که باید اجتناب می‌شدند عبارت بودند از: آزادی مطبوعات، سیاست احزاب، تحسین هر ایرانی به غیر از شاه. در این بازدیدها چه مشکلاتی وجود داشتند؟ آیا این موضوع مشکل جدیدی به‌وجود آورد؟ ■ فکر می‌کنم که بعدها این حس پیش آمد که تحسین یک فرد ایرانی یعنی اگر می‌گفتیم که آقای فلان مرد خوبی است، این در ذهن شاه حک می‌شد: پس فلانی آدم امریکاییان است. باعث می‌شد که شاه نسبت به این آدم جبهه بگیرد. نه این‌که شاه نمی‌خواست با ایالات متحده رابطه محکم و نزدیک داشته باشد؛ اما می‌خواست مطمئن باشد که وفاداری تمام و کمال نسبت به او وجود دارد.  تا جایی که به شرایط سیاسی داخلی ایران مربوط می‌شود، این مسئله در برابر شاه همیشه با حساسیت همراه بود و به دولت کندی و تلاش برای اعمال فشار بر او بر می‌گشت. اگر درست خاطرم باشد، فشار اصلی ما این نبود که طرح‌های جدید به شاه پیشنهاد بدهیم بلکه این بود که او را تشویق کنیم که در جهت اصلاحاتی پیش برود که تمایل به انجام آن داشت. حداقل تا اواخر دهة 1960 [1340]، او افراد علاقه‌مند به اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را وارد دولت می‌کرد. بنابراین تا اواخر سال 1369 [1348]، به نظر ما می‌رسید که همه چیز در ایران به خوبی پیش می‌رود اگر چه احزاب سیاسی و انتخابات آزاد و این چیزها وجود نداشت؛ اما حداقل مسئولین می‌دانستند دارند چکار می‌کنند و چشم‌انداز بلند مدت داشتند. همه چیز در دهة 1970 [1350] تغییر کرد. £ شما گفتید که در زمان بازدید شاه از هاروارد تظاهراتی علیه او برگزار شد. دانشجویان ایرانی تظاهرات کردند؟ ■ مطمئن نیستم که هاروارد الزاماً دانشجوی ایرانی داشت؛ البته، خیلی از دانشجویان امریکایی هم او را دیکتاتور می‌دانستند. البته به هر کسی که دوست دولت جانسون بود حمله می‌کردند چون این دولت، مردان جوان را به جنگ ویتنام می‌فرستاد. £ از نظر ایرانیان ساکن ایالات متحده که در فعالیت‌های سیاسی ضدشاه حضور داشتند، آیا این مسئله مشکل دیپلماتیک بین ایالات متحده و شاه به‌وجود آورد؟ ■ بله. در یک یا دو سفرش این مسئله یادم هست. الآن  یادم آمد که سفر سوم چه بود. سفر سوم زمانی بود که برای مراسم خاکسپاری رئیس‌جمهور به اینجا آمد. در آن زمان دولت نیکسون سرکار بود و من هنوز مدیر کشوری بودم. حتماً مراسم ترومن بوده است. £ شاید هم آیزنهاور؟ ■ یا آیزنهاور. اجازه بدهید در این‌باره مطلبی را بگویم چون الآن  یادم افتاد. شاه آمد و فکر می‌کنم وارد فرودگاه فرندشیپ[12] در بالتیمور شد و از آنجا با بالگرد به رصدخانه نیروی دریایی در خیابان ماساچوست منتقل شد. در حال حاضر، خانه معاون رئیس‌جمهور در آنجاست. من هم مأموریت داشتم که استقبال رسمی انجام دهم. هرگز یادم نمی‌رود که شاه با یونیفرم کامل نظامی با مدال‌ها و خدا می‌داند چه چیزهای دیگری که به آن آویزان بود از بالگرد پیاده شد و من با خودم فکر می‌کردم: خدای من، این مرد مرزهای جنون خود بزرگ‌بینی را جا به جا کرده است. البته، همه این‌ها قدم‌های اول در سقوط یک دیکتاتور است. قیافه‌اش وقتی از بالگرد پیاده شد، مثل شخصیت‌های کمیک استریپ[13] بود. یادم هست که این موضوع آزارم می‌داد؛ اما با فکر به رویدادهای خوب ایران سعی می‌کردم در ذهنم تعادل ایجاد کنم. در آن زمان، تظاهرات دانشجویان ایرانی هم بود. برخورد هوشنگ انصاری با آن‌ها بسیار بهتر از برخورد سفیر پیشین بود. سعی کرد با برخی از رهبران این گروه‌ها مذاکره کند و دربارة کشورشان و سمت و سوی حرکت کشور و این‌که برخی دیدگاه‌های آنان افراطی بود با آن‌ها صحبت کند. اما این تظاهرات‌ها کم کم داشت شروع می‌شد که البته با شروع انقلاب [آیت‌الله]خمینی به مسئله خیلی مهمی در رسانه‌های امریکا تبدیل شد.   ادامه دارد...   مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)-بخش اول مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)-بخش دوم مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)-بخش سوم مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)-بخش چهارم   پی‌نوشت‌ها:   [1]- William Burr [2]- GeorgE Ballou [3]- George Piercy [4]- Exxon [5]- Howard Page [6]- Jim Akins [7]- George Parkhurst [8]- Hickenlooper Amendment [9]- Bill Brewer [10]- Bobby Kennedy [11]- Nathan Pusey [12]- Friendship [13]- comic - strip

بانک اطلاعات

پربازدیدها...

بانک اطلاعات



امروز در آیینه تاریخ

بمباران پیرانشهر

روز ۵ اردیبهشت ۱۳۶۳ سه فروند هواپیمای متجاوز بعثی مناطق مسکونی پیرانشهر را بمباران کردند. بر اثر این بمباران ۱۷ نفر از اهالی شهید و ۲۴ نفر مصدوم شدند. به گفته آقای شیخ‌عطار استاندار آذربایجان غربی، در جریان این حمله 10 خانه مسکونی ویران شد. امروز به همین دلیل از سوی استانداری آذربایجان غربی، فرمانداری و امام جمعه پیرانشهر، در این شهر عزای عمومی اعلام شد.

منابع: روزنامه اطلاعات، 6 اردیبهشت ۱۳۶۳، ش 17286، ص 2؛ روزنامه جمهوری اسلامی، ۶ اردیبهشت ۱۳۶۳ ، ش 1420، ص 2.
تأکید امام خمینی بر رسیدگی دقیق و سریع پرونده زندانیان

روز ۴ اردیبهشت ۱۳۶۳ حجت‌الاسلام یوسف صانعی دادستان کل کشور به همراه معاون اطلاعاتی نخست‌وزیر، به حضور امام خمینی رسیدند و گزارشی از عملکرد دادسراها و دادگاه‌های انقلاب اسلامی را به استحضار امام رساندند.
راه‌اندازی ۱۳۰ کارخانه بزرگ توسط جهاد دانشگاهی

روز ۳ اردیبهشت ۱۳۶۳ یکی از اعضای شورای عالی جهاد دانشگاهی در گردهمایی بزرگداشت چهارمین سالگرد انقلاب فرهنگی، در محل آمفی تئاتر دانشگاه تربیت معلم تهران گفت: نهاد جهاد دانشگاهی پس از پیروزی انقلاب علاوه بر صدها طرح تحقیقاتی که با کمک استادان و دانشجویان در مسیر رفع وابستگی‌های صنعتی و پزشکی کشور انجام داده‌، تاکنون ۱۳۰ کارخانه بزرگ را که در جریان انقلاب از کار افتاده بودند راه‌اندازی کرده و در خط تولید قرار داده‌ است.
شهادت 700 روحانی در جبهه‌ها

روز ۲ اردیبهشت ۱۳۶۳ حجت‌الاسلام شریعتی مسئول ستاد اعزام مبلغ حوزه علمیه قم اعلام کرد: «در سال گذشته (1362) از مجموع ۶۵۰۰ روحانی که برای امر مهم تبلیغات به جبهه‌های مختلف دفاع مقدس اعزام شده بودند، بیش از ۷۰۰ نفر به شهادت رسیده‌اند.» وی این آمار را در دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌ جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
آرشیو امروز در آیینه تاریخ

روزنامه‌های ۵۷ تا ۶۳
4 اردیبهشت 1365
3 اردیبهشت 1365
2 اردیبهشت 1365
1 اردیبهشت 1365

آرشیو روزنامه‌های ۵۷ تا ۶۳

خاطرات
انتشار کتاب ارتجاع درون

صرف‌نظر از فعالیت‌های دانشجویی و تظاهرات وسیع سال‌های 52 تا 54. بخشی دیگر از کارها، کتاب‌هایی بود که من خودم می‌نوشتم. البته قبل از اینکه به شکل کتاب دربیاید، به شکل جزوه‌های بدون اسم، در کتابخانه‌های دانشگاه‌ها به امانت می‌گذاشتیم.
مراسم سالگرد 15 خرداد در دوران خفقان

سال 1354 به مناسبت سالگرد 15 خرداد آقای شیخ احمد کروبی چند روزی در مدرسه فیضیه اقامت گزید و هر روز نشسته یا ایستاده سخنرانی می‌کرد و رژیم پهلوی را به رژیم یزیدی تشبیه می‌کرد. صحبت‌های ایشان تا پانزدهم ادامه پیدا کرد.
سایه سیاه ساواک روی قانون

سالگرد 15 خرداد بود قم و مخصوصاً فیضیه حال و هوای دیگری داشت. هر روز اعلامیه‌ای و نوار سخنرانی‌ای از نجف می‌رسید،‌ که بسیار روحیه‌بخش بود و امام حساسیت ویژه‌ای روی گرامیداشت این روز داشت،
مخالفت امام با پیشنهاد تشکیل شعبه اروپایی شورای انقلاب

«وقتی پیشنهاد شعبه اروپایی شورای انقلاب دادم امام با آن مخالفت کرد و گفت اینها (رفقای ما در اروپا) با هم اختلاف دارند. امام گفت باز اگر مایلی خودت با آنها صحبت کن. گفتم: خیر. امام گفت: قبل از شما آقای بهشتی با آنها صحبت کرد ولی نتیجه‌ای نگرفت مطمئنم اگر شما هم صحبت کنید نتیجه‌ای نمی‌گیرید.

آرشیو خاطرات

برداشتی از اسناد لانه جاسوسی
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران
1ـ اسناد قبل از انقلاب اسلامی

از سال 1350 که انگلیسی‌ها از خلیج فارس خارج شدند، بر اساس اسناد لانه جاسوسی، آمریکایی‌ها بیشتر مایل بودند در موضوع اختلاف میان ایران و امارات بر سر مالکیت جزایر ایرانی خلیج فارس، مالکیت اماراتی‌ها را بر این جزایر بپذیرند. در یکی از اسناد لانه جاسوسی که از سوی وزارت امور خارجه آمریکا برای سفارت آمریکا در ابوظبی و تعداد دیگری از سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ارسال شده آمده است: «از نظر این وزارتخانه (وزارت امور خارجه آمریکا) حضور صاحب امتیاز شارجه در فعالیت‌های نفتی ابوموسی به معنی تداوم حاکمیت غیرنظامی شارجه بر این استان است و ورود شرکت ملی نفت ایران به این جزیره برای اعراب حوزه خلیج [ فارس] به سادگی قابل توجیه نیست.»[1]
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران
1ـ اسناد قبل از انقلاب اسلامی

در مجموعه «اسناد لانه جاسوسی آمریکا» بخش‌هایی تحت عنوان «دخالت‌های آمریکا در ایران» به چشم می‌خورد. این بخش‌ها که بیش از ۱۰ درصد از محتوای اسناد لانه جاسوسی را به خود اختصاص داده، حاوی ده‌ها سند از دخالت‌های آمریکا در امور سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی، و دیگر عرصه‌های کشور طی سال‌های قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است.
معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 4: حمید شیرازی

حمید شیرازی سرتیپ نیروی هوایی شاهنشاهی، از جمله عناصری بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نهایت کوشش خود را به عمل آورد تا در طرح‌های سازمان سیا برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، یک عنصر مؤثر باشد. اسناد اولین ارتباط‌های شیرازی با مأموران سیا از بین رفته‏اند، لذا چگونگى برقرارى ارتباط اولیه شیرازى با سیا به درستی مشخص نیست. نام واقعی وی نیز در مجموعه اسناد دیده نمی‌شود و از توضیح گروگان‌های لانه جاسوسی در زمان اسارت و تحقیقات بعدى کشف و مشخص شده ‏است.

معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 3: فیروز شریفی

«فیروز شریفی» نام یکی دیگر از چهره‌های مورد اعتماد لانه جاسوسی است که در ماه‌های پس از پیروزی انقلاب تا تسخیر لانه جاسوسی، فعالیت‌هایی با هدف براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، در چهارچوب نقشه‌های سفارت آمریکا انجام داد. مرتبط کردن مأموران سیا در ایران با رهبران برخی گروه‌های تروریستی از جمله اقدامات وی بود. در اسناد بیوگرافیک وی می‌خوانیم که نامبرده از مسئولین پروژه کامپیوتری «ایزایران» و در ارتباط با نیروهای مسلح بوده و از جمله رهبران و برنامه‌ریزان تظاهرات قانون اساسی به نفع شاپور بختیار در دی ۱۳۵۷ بود.[1]

آرشیو برداشتی از اسناد لانه جاسوسی

گفت‌و‌گو/خبر
مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)

به نام خدا مصاحبه شونده: تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا) تاریخ مصاحبه: 29 جولای 1986[7 مرداد 1365] مصاحبه‌کننده: ویلیام بِر[1]                                          ...
مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)

به نام خدا مصاحبه شونده: تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا) تاریخ مصاحبه: 29 جولای 1986[7 مرداد 1365] مصاحبه‌کننده: ویلیام بِر[1]                                          ...
مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)

به نام خدا مصاحبه شونده: تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا) تاریخ مصاحبه: 29 جولای 1986[7 مرداد 1365] مصاحبه‌کننده: ویلیام بِر[1]                                          ...
مصاحبه با تئودور ال. الیوت (مدیر میز ایران در وزارت امور خارجه امریکا)

مصاحبه ذیل را ویلیام بِر با تئودور ال. الیوت در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا، در تاریخ 29 جولای 1986 [7 مرداد ماه 1365] انجام داده است. این مصاحبه بخشی از مجموعه مصاحبه‌هایی است که دفتر تحقیقات تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا و بنیاد مطالعات ایران انجام داده‌اند.

آرشیو گفت‌و‌گو/خبر

مقالات
آیت‌الله مشکینی

علی‌اکبر فیض مشکینی، 1300ش در روستای «آلنی» در نزدیکی مشگین‌شهر اردبیل متولد شد. پدرش علی‌کرم، روحانی و مورد وثوق اهالی بود. علی‌اکبر در اوایل زندگی همراه پدر عازم نجف شد و تحصیلات مقدماتی را آنجا آغاز کرد.[1]
آیت‌الله شهید قاضی طباطبایی

سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی، 25 فروردین 1292 در تبریز متولد شد. پدرش میرزا باقر قاضی، از آیات سیدمحمدکاظم یزدی، فاضل شربیانی و سیدابوالحسن اصفهانی اجازه روایت داشت.[1] بیشتر افراد این دودمان از بزرگان دین و سیاست و به «قاضی» و «شیخ‌الاسلام» مشهور بوده‌اند.[2]
آیت‌الله محمدتقی بافقی

آیت‌الله محمدتقی بافقی؛ فقیه و مجتهد در 1292 ق در شهر کوچک بافق از توابع یزد دیده به جهان گشود. پدرش، محمدباقر از تجار یزد بود. محمدتقی ابتدا نزد پدر مقدمات علوم دینی را آموخت و سپس برای تکمیل تحصیلات به یزد رفت. طی 14 سال اقامت در یزد نزد استادان مدرسه «مصلی» از جمله سیدعلی مدرس یزدی ملقب به «لب خندقی» به تحصیل فقه و اصول پرداخت و رساله قوانین‌الاصول اثر میرزای قمی را از میرزا سیدعلی مدرس یزدی فراگرفت.[1]
سخنان و پیام‌های امام خمینی(ره) در 27 اسفند 1357
امیدوارم که این مملکتْ مال خود شما باشد

اختلاف‌افکنی‌های استعمار، موضوع کلی سخنان امام خمینی در بیست و هفتم اسفند 1357 بود. ایشان همچنین بر ضرورت پرهیز از اختلاف و هشیار بودن در مقابل توطئه‌های استعمار تأکید کردند.

آرشیو مقالات

ادب و هنر
«رأی قاطع»

در صفوف کارزار [و] عرصه‌ی میدان ما رأی ما خُرد و کلان جمهوری اسلامی است رأی ما واضح بَُود، قاطع بُود برهان ما... شد جهانی محو [و] حیران چنین اذهان ما رهبر عالی مقام ای مجری دین خدا با تو هم عهدیم و مستحکم بُود پیمان ما انقلاب ما به اقلیم جهان تقدیر شد در جهانی منعکس شد شورش عصیان ما رأی ما ایرانیان جمهوری اسلامی است غیر از این هر رأی مردود است در ایران ما جان فدا کردیم [و] بگرفتیم آزادی خویش ای فدای راه آزادی هزاران جان ما گر به سیر انقلاب هر مانعی آید پدید...

باز تکان خورد عشق در تن خورشید

احمد عزیزی دی 1337 در سرپل ذهاب کرمانشاه به‌دنیا آمد. دوره کودکی را در زادگاهش گذراند و با شروع جنگ ایران و عراق در شهرستان نور ساکن شد. پس از مدتی به تهران آمد و در روزنامه جمهوری اسلامی مشغول به کار شد. از دوره جوانی شروع به سرودن شعر کرد. از آنجا...
بهاریه
مژده فروردین ز نو بنمود گیتی را مُسخّر

اولین روز ازآغاز فصل بهار را با نام نوروز آغاز می‌کنیم؛ فصلی که طبیعت آغاز به رویش و زایش مجدد می‌کند و با مشاهده آن می‌توان به قدرت و عظمت بی‌انتهای خداوند در آفرینش پی برد. «فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» روزگار از نو، جوان گردید و عالم گشت بُرنا..........................چرخ پیروز و جهان بهروز و خوش‌اقبال دنیا
«عید نوین»

عید ما عید بس نوینی شد نور ایران‌زمین خمینی شد ظلم و بیداد رفت، از ایران که نمود او وطن بسی ویران اتحادی که هست بین همه

آرشیو ادب و هنر

کتاب و نشریه

آرشیو کتاب و نشریه

هر روز با یک شهید (1357-1340)
شهید الیاس جلال کازرونی

الیاس جلال کازرونی 1 آبان 1341 در آبادان به دنیا آمد. پدرش علی، کارمند شرکت نفت بود و مادرش فاطمه نام داشت. تا پایان دوره راهنمایی درس خواند. بنا و معمار بود. 28 مرداد 1357، در سانحه آتش‌سوزی سینما رکس زادگاهش بر اثر سوختگی شدید به شهادت رسید. پیکر وی را در آبادان به خاک سپردند.
شهید حسن جزایری

حسن جزایری 5 فروردین 1330 در خمین به دنیا آمد. پدرش محمد، سنگتراش بود و مادرش بیگم‌جان نام داشت. تا پایان دوره ابتدایی درس خواند. کارگر شرکت نفت بود. سال 1351 ازدواج کرد و صاحب یک دختر شد. 12 شهریور 1354، در زندان‌های تهران بر اثر شکنجه توسط ساواک به شهادت رسید. مزار او در خمین واقع است. او را کاظم نیز می‌نامیدند.
شهید سیدخیز هاشمی

سیدخیز هاشمی 26 فروردین 1336 در آبادان به دنیا آمد. پدرش سیدحمزه، در کارخانه کار می‌کرد و مادرش زکیه نام داشت. خواندن و نوشتن نمی‌دانست...
شهید محمد نیک‌مرام

محمد نیک‌مرام در زمستان 1346 در کرمانشاه به‌دنیا آمد. پدرش صفرعلی و مادرش قیمتی نام ‌داشت. در روزهای اوج انقلاب دانش‌آموز کلاس چهارم ابتدایی بود. روز 11 آذر 1357، در زادگاهش هنگام تظاهرات علیه حکومت پهلوی...

آرشیو هر روز با یک شهید (1357-1340)

هر روز با یک شهید (1359-1357)
شهید یوسفعلی ممتازی ‌قورت‌تپه

یوسفعلی ممتازی‌ قورت‌تپه سال 1325 در مشکین‌شهر به ‌دنیا آمد. پدرش کریم (فوت 1347) و مادرش دلشاد نام داشت. تا پایان دوره ابتدایی درس خواند. ارتشی بود. سال 1351 ازدواج کرد و صاحب یک پسر و یک دختر شد.
شهید توکل مؤمنی

توکل مؤمنی سال 1338 در نهاوند به ‌دنیا آمد. پدرش علی، ارتشی بود و مادرش خانم‌ناز نام داشت. دانش‌آموز کلاس سوم متوسطه بود. 23 بهمن 1357، در تهران هنگام تظاهرات در حمایت از انقلاب اسلامی بر اثر اصابت گلوله به گردن، توسط بازماندگان حکومت پهلوی شهید شد. پیکرش در بهشت‌زهرا(س) تهران به خاک سپرده شد.
شهید حسن فراز

حسن فراز سال 1317 در کرمانشاه به دنیا آمد. پدرش تقی و مادرش بتول نام داشت. وی پس از گرفتن دیپلم وارد دانشکده افسری، در رشته علوم و فنون نظامی شد. او با گذشت سه سال به ایلام منتقل شد و بعد از مدت کوتاهی دوباره به زادگاه خود بازگشت. او سرگرد شهربانی بود و ازدواج کرد و صاحب دو دختر شد.
شهید منوچهر صفری

منوچهر صفری سال 1337 در روستای قلعه‌شاهین، از توابع سرپل ‌ذهاب به دنیا آمد. پدرش حسین و مادرش شوکت نام‌ داشت. تا پایان دوره ابتدایی درس‌ خواند و سپس به شغل جوشکاری مشغول شد.

آرشیو هر روز با یک شهید (1359-1357)

گزارش
سومین همایش بین‌المللی مطالعات ایران معاصر برگزار شد
دانشگاه تهران، دانشکده مطالعات جهان، ۱4 و 15 آبان ۱402

سومین همایش بین‌المللی مطالعات ایران معاصر در روزهای چهاردهم و پانزدهم آبان در دو تالار حنانه و ملل دانشکده مطالعات جهان در دانشکده‌های شمالی دانشگاه تهران با حضور استادان و دانشجویان مطالعات ایران از اقصی نقاط ایران و جهان به دو زبان فارسی و انگلیسی، در 16 نشست با موضوعات «جامعه و فرهنگ»، «سیاست خارجی ایران»، «سیاست» ...
سومین نشست «شبی با نویسنده»
مراسم بزرگداشت حجت‌الاسلام والمسلمین علی باقری‌فر

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی، سومین مراسم شبی با نویسنده، بزرگداشت حجت‌الاسلام والمسلمین علی باقری‌فر، شنبه 19 بهمن 1398 در تالار مهر حوزه هنری توسط مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری برگزار شد. هدایت‌الله بهبودی، قاسم تبریزی، محسن مومنی ‌شریف، حجت‌الاسلام والمسلمین علی باقری‌فر و...
اختتامیه دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد
سوژه‌هایی در دل تاریخ یا در گستره جغرافیایی جا مانده‌اند

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی، اختتامیه دوازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، شنبه بیست‌وسوم آذر 1398 در تالار قلم کتابخانه ملی ایران برگزار شد. این جایزه مهم‌ترین جایزه ملی در ادبیات داستانی ایران است که اسم آن به نام جلال آل‌احمد مهمور شده است...
دومین برنامه «شبی با نویسنده»
آثاری ماندگار که تاریخ ما به آنها افتخار می‌کند

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی، برنامه «شبی با نویسنده 2: نکوداشت محمدرضا بایرامی»، عصر شنبه ششم مهر 1398 در تالار مهر حوزه هنری توسط مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری برگزار شد...

آرشیو گزارش

چندرسانه‌ای
فیلم: برنامه‌های جمشید آموزگار

سخنرانی آموزگار در ابتدای به قدرت رسیدن نشان داد که وضعیت اقتصادی کشور نابسامان است. او قصد داشت دولت را کوچکتر کند.
فیلم: جمشید آموزگار جانشین هویدا شد

روز 15 مرداد 1356 جمشید آموزگار به‌طور رسمی به عنوان جانشین هویدا به نخست‌وزیری رسید. آموزگار در ابتدا مبارزه با تورم را از برنامه‌های اصلی دولت خود معرفی کرد.
فیلم: استعفای دولت هویدا

تابستان سال 1356 دولت هویدا استعفا کرد. او مجری اصلی برنامه انقلاب سفید شاه بود. علت برکناری هویدا مشکلات اقتصادی و فساد اجتماعی مطرح شد.
فیلم: درگذشت شاه در مصر

پس از خروج شاه از ایران، وکلای او پول‌هایی که محمدرضا پهلوی از ایران برده بود در بانک‌های کشورهای مختلف جا به جا می‌کردند تا ثروت او را در خارج از ایران حفظ کنند.

آرشیو چندرسانه‌ای

پادکست
پادکست انقلاب
38- گوادلوپ

چهاردهم تا هفدهم دی 1357 سران آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان، جلسه‌ای درباره بحران‌های مختلف دنیا در جزیره گوادلوپ تشکیل دادند. از جمله بحرانی که یقه شاه را گرفته بود و همه فهمیده بودند که دیگر بوی الرحمان سلطنتش بلند شده. ولی خیلی از مردم وقتی ماجرای نشست گوادلوپ را شنیدند، برداشت غلطی از این جلسه داشتند. فکر می‌کردند که غربی‌ها در گوادلوپ تصمیم گرفتند که شاه را بردارند و به جای او جمهوری اسلامی را بگذارند.
پادکست انقلاب
37- کمیته مشترک ضدخرابکاری

هفت سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی که فعالیت مبارزان مسلح علیه شاه گسترده‌تر شده بود، نیروهای امنیتی و انتظامی (یعنی ساواک و شهربانی) دست به دست هم دادند و کمیته‌ای برای مقابله با گروه‌های مبارز درست کردند و اسم آن را کمیته مشترک ضدخرابکاری گذاشتند. این کمیته ساختمانی داشت که در آنجا مبارزان را بازجویی و شکنجه می‌کردند. آن‌قدر هم شدت عمل شکنجه‌گرها زیاد بود که کم‌کم کمیته مشترک تبدیل شد به مخوف‌ترین دستگاه امنیتی زمان شاه.
پادکست انقلاب
36- روز دانش‌آموز

سیزده آبان از ساعت یازده صبح، دانشجوها و دانش‌آموزان در اطراف دانشگاه تهران تجمع می‌کنند. ساعت دوازده ظهر، ارتشی‌ها آمدند و سعی می‌کردند که مردم را متفرق کنند. یکی از سربازها از بقیه جدا می‌شود و قصد دارد به مردم ملحق شود ولی فرمانده‌اش به او شلیک کرده و درگیری شروع می‌شود. در این قسمت از پادکست انقلاب می‌خواهیم کمی درباره واقعه سیزده آبان 57 حرف بزنیم.
پادکست انقلاب
35- کودتای نافرجام نقاب

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، خیلی از گروه‌های داخلی و خارجی مخالف نظام، دنبال براندازی و سرنگونی جمهوری اسلامی بودند. انقلاب تازه پیروز شده بود. هنوز جمهوری اسلامی کاملا جا نیفتاده بود. هنوز یک سری آشفتگی‌ها و بی‌نظمی‌ها وجود داشت. در این اوضاع و احوال، شرایط برای توطئه کاملاً مهیا بود. یکی از این تلاش‌ها برای سرنگونی جمهوری اسلامی، کودتای نقاب بود که قرار بود تیر 59 انجام شود ولی هرگز اتفاق نیفتاد و به جمع سایر کودتاهای نافرجام پیوست.

آرشیو پادکست

پایگاه اطلا‌ع‌رسانی انقلاب اسلامی از جمله پایگاه‌های ارائه اطلاعات و داده‌های تحقیقاتی در باره انقلاب اسلامی بهمن 1357 است. این پایگاه به همت دفتر ادبیات انقلاب اسلامی (مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری) در 22 خرداد 1391 افتتاح شد. دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در سال 1372 تأسیس شده و تاکنون آثار متعدد پژوهشی و تاریخی منتشر کرده است.

پایگاه اطلا‌ع‌رسانی انقلاب اسلامی به منظور بهره‌گیری انقلاب اسلامی‌‌پژوهان از داده‌ها، اطلاعات و آخرین یافته‌های پژوهشی، متناسب با فضای مجازی راه‌اندازی شد و پس از سه سال، بر اساس تجربه دست‌اندرکاران و نظرسنجی از کارشناسان و کاربران، نسخه پیشرفته‌تری از این سایت در دهه فجر 1394 ارائه گردید.  در آبان 1396 نیز، با انجام تغییرات جزئی از نسخه اصلی آن رونمایی به عمل آمد.

حجم عظیم منابع و داده‌های اطلاعاتی موجود در نشانی 22bahman.ir این پایگاه را محل رجوع و مورد توجه عموم علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب اسلامی، بویژه انقلاب‌پژوهان، قرار داده است.

پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی شامل این بخش‌هاست: صفحه نخست، امروز در آیینه تاریخ، بانک اطلاعات، روزنامه‌های 57 - 59، برداشتی از اسناد لانه جاسوسی، خاطرات، گفت‌و‌گو/ خبر، مقاله، ادب و هنر، کتاب و نشریه، هر روز با یک شهید، گزارش، چندرسانه‌ای.

بانک‌ اطلاعات، از مهم‌ترین بخش‌های پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی با زیرمجموعه‌های کتابخانه (کتاب، روزنامه، مجله، سند، اعلام، منابع غیرفارسی)، دانشنامه، صدا و تصویر (فیلم، عکس، صدا)، فیش‌های تحقیقاتی (نهضت امام خمینی(ره)، ناموران) است. اطلاعات این بخش را واحدهای گوناگون دفتر ادبیات انقلاب اسلامی به منظور فعالیت‌های پژوهشی خود تهیه کرده‌اند که شامل موارد زیر است:

- حدود 380 هزار برگه یادداشت از کتاب‌ها و نشریات فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه و...

- فهرست اَعلام حدود 2 هزارعنوان کتاب و تعدادی از نشریات، اعم از نام اشخاص، مکان‌ها، تشکل‌ها و...

- زندگینامه چهره‌ها و شخصیت‌های مشهور و مؤثر در تاریخ معاصر ایران و بویژه انقلاب اسلامی

- مشخصاتِ شناسنامه‌ای افزون بر 40 هزار شخصیت تاریخ معاصر ایران در حوزه‌های سیاسی، نظامی، ادبی، هنری، اقتصادی، علمی و...

- مجموعه دانستنی‌هایی در زمینه انقلاب اسلامی، با توضیحاتی در ذیل هر مدخل و درباره‌ هر یک از اصطلاحات، مفاهیم و اسامی افراد و اماکن جغرافیایی

- بیش از 10 هزار عکس افراد و شخصیت‌ها، وقایع تاریخی و مکان‌های جغرافیایی، مربوط به تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی.

در این بانک اطلاعات می‌توان هر واژه و موضوعی را مورد جست‌وجو قرار داد و نتایج را براساس زیرمجموعه‌های تفکیک شده کتابخانه، دانشنامه، صدا و تصویر و فیش‌های تحقیقاتی و منابع خارجی دریافت کرد.

 


مدیر مسئول: هدایت الله بهبودی|زیــر نــظــر شــــورای ســردبـیـری|مدیــر اجـــرایی: مرجان مهدی‌پور
niknami.net طراح و برنامه‌نویس: توحید نیکنامی


 نشانی: خیابان سمیه- نرسیده به خیابان حافظ - حوزه هنری - طبقه سوم - سایت انقلاب اسلامی

تلفن: 91088472 (021)

رایانامه: info@22bahman.ir