انقلاب اسلامی :: تاریخ محلی انقلاب به روایت هفت کتاب

تاریخ محلی انقلاب به روایت هفت کتاب

27 اسفند 1393

هفت عنوان کتاب به تازگی منتشر شده‌اند که نقطه اشتراک آنها توجه به تاریخ محلی انقلاب اسلامی است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از ناشران این آثار و منابع خبری، بنیاد فارس‌شناسی کتاب «روزشمار انقلاب اسلامی در استان فارس» تالیف منصور نصیری طیبی را با مقدمه سید محمد احمدی منتشر کرد. این اثر در 696 صفحه به توصیف وقایع انقلاب اسلامی در استان فارس از سال 1340 تا 1357 می‌پردازد.


موسسه فرهنگی هنری و انتشارت مركز اسناد انقلاب اسلامی هم كتاب «انقلاب اسلامی در شیراز» نوشته منصور نصیری‌طیبی را منتشر کرد. در این اثر كوشش شده تا در كنار معدود كتاب‌ها و بررسی‌های منتشرشده، ركن اصلی پژوهش برپایه‌ اسناد و مداركی استوار شود كه بیشتر در سال‌های اخیر در دسترس پژوهشگران قرار گرفته‌اند. در زمینه‌ اسناد و مدارك به اسناد و گزارش‌های دولتی در ارتباط با تحولات می‌توان اشاره كرد كه بخش اصلی آنها در قالب گزارش‌های سری و محرمانه‌ ساواك در مورد فعالیت‌ها و رویدادها و وقایع شیراز در دوران مورد نظر کتاب، در مركز اسناد انقلاب اسلامی نگهداری می‌شود. همچنین از اسناد و گزارش‌های مضبوط در مراكزی چون سازمان اسناد ملی ایران، مركز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، اداره‌ كل آرشیو، موزه و اسناد ریاست‌جمهوری، مركز اسناد مجلس شورای اسلامی و مؤسسه‌ مطالعات تاریخ معاصر ایران نیز در این بررسی استفاده شده است.


در این نوشته كه از پانزده فصل تشكیل شده است، از فصل نخست تا فصل ششم علاوه بر كلیاتی درباره موقعیت طبیعی و اوضاع جغرافیایی شیراز، در مسیری گذرا به پیشینه تاریخی شیراز از آغاز تا دهه 1340 شمسی پرداخته شده است. در فصل هفتم، ضمن بررسی چگونگی اجرای قانون اصلاحات ارضی در فارس، شورش‌های ایلات قشقایی، سرخی، ممسنی و بویراحمد مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هشتم رویدادهای شیراز و جهت‌گیری علما و روحانیون در قبال درگذشت آیت‌الله‌العظمی بروجردی، لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، واقعه فیضیه قم و قیام مردم شیراز در 15 خرداد و دستگیری علما و روحانیون مؤثر در قیام و پیامدهای آن مورد توجه قرار گرفته است. در فصل نهم فعالیت رژیم پهلوی در فاصله سال‌های 1343 تا 1356 بررسی شده است. برگزاری یازده دوره جشن هنر شیراز (1346ـ 1356)، برگزاری جشن‌های 2500 ساله در پاسارگاد، تخت‌جمشید و شیراز، تأسیس دانشگاه پهلوی در سال 1341 و توسعه سریع آن با توجه ویژه‌ شاه به آن، فعالیت و نفوذ تشكیلات فراماسونری در شیراز، از جمله‌ این فعالیت‌ها هستند.

در فصل دهم، ضمن معرفی علما و روحانیون شیراز به نقش آنان در مبارزه علیه رژیم شاه پرداخته شده است. سپس فعالیت گروه‌ها و احزاب سیاسی و جنبش دانشجویی در شیراز مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل یازدهم پس از بررسی اوضاع سیاسی ـ اجتماعی شیراز، واكنش‌های مردم شیراز در قبال وقایعی چون درگذشت دكتر شریعتی، درگذشت سیدمصطفی خمینی، انتشار مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات، قیام 19 دی قم و 29 بهمن تبریز مورد توجه قرار گرفته است. اوج‌گیری حركت مردم شیراز در سال 1357 و وقایع و رویدادهای پیش‌آمده در جریان اعتصابات و تظاهرات و درگیری‌های به‌وجودآمده بین مردم و نیروهای نظامی و انتظامی و چگونگی پیروزی مردم در روز 22 بهمن در فصل‌های دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم مورد بررسی قرار گرفته است. سرانجام در فصل پانزدهم تحولات سیاسی ـ اجتماعی شیراز در سال‌های اولیه‌ پیروزی انقلاب مورد مطالعه قرار گرفته است.


«انقلاب اسلامی در لارستان» (یکی از شهرهای استان فارس) هم کتابی به قلم رسول احمدلو از محققان و پژوهشگران لارستانی است که در آن به بررسی سه مقطع مهم تاریخی مشروطیت، 15 خرداد 1342 و انقلاب 1357 در لار پرداخته است. در قسمت پایانی این کتاب نیز اسناد، تصاویر و همچنین بخش‌هایی از زندگینامه شهدای انقلاب لار گردآمده است.


کتاب «تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در اراک» که به همت یوسف نیک‌فام تدوین شده است، توسط دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان مرکزی منتشر شده است. این کتاب شامل پیشینه فعالیت‌های سیاسی در اراک، روزشمار انقلاب اسلامی در اراک، خاطرات شفاهی سیزده نفر از فعالان انقلاب اسلامی در اراک، معرفی شهدای انقلاب در اراک و اسناد و تصاویر است.


موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی، كتاب «مشهد از مقاومت تا پیروزی» تألیف جمعی از نویسندگان را روانه بازار نشر کرده است. این كتاب، مبارزات علما و مردم مشهد را از سال 1341 با بررسی زمینه‌ها و حوادث منتهی به قیام پانزده خرداد 1342 و شرح نحوه ‌شكل‌گیری قیام و ماجرای لایحه‌ انجمن‌های ایالتی و ولایتی تا بهمن 1357 و پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران بررسی می‌كند. مؤلفان كوشیده‌اند با استفاده از اسناد و مصاحبه‌ها، نقش اشخاص، كانون‌ها و انجمن‌های مذهبی فعال مشهد را در پیروزی انقلاب اسلامی تبیین نمایند. کتاب شامل سه فصل است. فصل اول به شروع مبارزات مردم مشهد می‌پردازد؛ از اعتراض علما و مردم مشهد نسبت به لایحه‌ انجمن‌های ایالتی‌ ‌ولایتی و انقلاب سفید تا تبعید حضرت امام خمینی(ره) به خارج از كشور. مبارزات مردم مشهد در این مقطع زمانی سه ساله، به ترتیبِ اتفاقات مهمی كه در شهر مشهد رخ داده، روایت شده است. فصل دوم به برهه‌ زمانی سال‌های 1343 تا 1356 می‌پردازد. در این فصل، ضمن روایت اتفاقات مهم در مشهد، به تحلیلِ شخصیت‌های اثرگذارِ مشهد نیز پرداخته است. سعی شده تحلیل این شخصیت‌های اثرگذار از دید مقام معظم رهبری بررسی شوند. زیرا ایشان تنها كسی بوده‌اند كه با تمام شخصیت‌های مؤثر آن سال‌های مشهد، ارتباطی نزدیك و تنگاتنگ داشته‌اند و همه اتفاقات جریان مبارزات را رصد می‌كردند. فصل سوم كتاب نیز روایت جوش و خروشِ انقلابیِ علما و مردم شهر مشهد است كه با حضور در صحنه، با ایثار و ازخودگذشتگی و فدا كردن جان خود، همراه با تمام مردم مسلمان كشور، كار نظام شاهنشاهی را یكسره كردند.


کتاب « انقلاب اسلامی در آذربایجان شرقی6: جلفا» به همت دبیرخانه کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان آذربایجان شرقی، با حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، با همکاری کانون فرهنگ، هنر و ادب و معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با مدیریت اجرایی کانون فرهنگی هنری الغدیر مسجد جامع شهر سیس منتشر شد.

در این کتاب، به قلم مرضیه نوری و در چهار فصل ریشه‌های تاریخی انقلاب اسلامی با توجه به جایگاه شهرستان جلفا و سهم شهرستان جلفا در رویدادهای انقلاب اسلامی بررسی شده‌اند. ازمجموعه «انقلاب اسلامی در آذربایجان شرقی» تاکنون کتاب‌های تاریخ انقلاب اسلامی اهر، هریس، ورزقان، کلیبر و خداآفرین و مرند نیز منتشر شده است و کتاب‌های مربوط به شهرستان‌های شبستر و بناب در مراحل پایانی تدوین قرار دارند.


موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی كتاب «انقلاب اسلامی در شوشتر و گتوند» تألیف محمدعلی اسدی را منشر کرد. این کتاب به بررسی حوادث و رخدادهای دوران انقلاب اسلامی در دو شهر از شهرهای استان خوزستان می‌پردازد. این دو شهر به دلیل داشتن ارتباطات گسترده با شهرهای همجوار خود مثل دزفول و به‌ویژه اهواز، از حوادث دو شهر یادشده، در كنار جریانات كلی كشور در دوران انقلاب اسلامی تأثیر پذیرفته‌اند.

همانند بسیاری از شهرهای ایران تحولات این منطقه پس از درگذشت آیت‌الله‌العظمی بروجردی و با آغاز نهضت امام خمینی (ره) شروع شد. به سبب ویژگی‌های مذهبی این مناطق و حضور چند تن از روحانیون مانند آیت‌الله سیدمحمدحسن آل‌طیب و آیت‌الله سیدمحمد جزایری و نیز مسافرت مردم این شهرها به اهواز، قم، مشهد و تهران، مردم در جریان كلی روند نهضت اسلامی قرار گرفته و با امام خمینی(ره) آشنا شدند و با نهضت اسلامی همراهی كردند.

در این پژوهش با بیش از 300 نفر گفت‌وگو و مصاحبه صورت گرفته است و همچنین تلاش گردیده تا از بایگانیِ مراكز اسنادی و بایگانی برخی دستگاه‌های دولتی و اسناد شخصی افراد نیز استفاده گردد. كتاب «انقلاب اسلامی در شوشتر و گتوند» در دوازده فصل به این شرح تالیف شده است. در فصل اول اطلاعاتی از وضعیت جغرافیایی ـ سیاسی و اجتماعی این دو شهرستان آورده شده است. در فصل دوم به حوادثی كه از انقلاب مشروطه تا آغاز دهه 1340 در كشور رخ داده پرداخته شده است و نهایتاً بازتاب و نقش عوامل سیاسی و اجتماعی این شهرستان‌ها مورد بررسی قرارگرفته است. در فصل سوم حوادث و رخدادهای تأثیرگذار در این مناطق هم‌زمان با آغاز نهضت اسلامی، بررسی شده است. در فصل چهارم با توجه به وجود شعبه‌هایی از احزاب در این مناطق، تلاش شده در حد مقدور اطلاعاتی از فعالیت احزاب در دوره‌ نهضت اسلامی ارائه گردد. در فصل پنجم نمایی كلی از اقدامات حكومت پهلوی در این مناطق در اختیار خوانندگان قرار گرفته است تا بتوانند ضمن درك شرایط آن زمان با دلایل نارضایتی ملت آشنا شوند.

در فصل ششم فضای سال‌های نخستین دهه‌ 1350 ترسیم شده است و این كه چه رخدادهایی باعث شد فضای فرهنگی و سیاسی جامعه مهیای شرایط انقلابی شود. در فصل هفتم حوادث و رویدادهای مهم سال 1356 مورد مداقه قرار گرفته است؛ حوادثی كه بازتاب تأثیرگذاری در این دو شهر داشت. فصل هشتم به بررسی حوادث مهمی اختصاص دارد كه متعاقب حوادث سال 1356 در كشور و در این دو شهر به وجود آمد و موجب شد كه در پاییز سال 1357 رژیم پهلوی دیگر نتواند بر اوضاع تسلط كاملی داشته باشد. در فصل نهم به بررسی چگونگی شكل‌گیری گروه‌هایی پرداخته شده است كه شیوه‌ مبارزه با رژیم شاه را غیر از مبارزه‌ سیاسی و فرهنگی می‌دانستند و تلاش می‌نمودند از طریق آسیب‌زدن به مراكز قدرت رژیم و عوامل سركوب، پایه‌های حكومت پهلوی را متزلزل نمایند. در روند مبارزه‌ مكتبی و حوادث به‌وجودآمده از قِبَل آن، شخصیت‌ها و افرادی نقش محوری و مهمی داشته‌اند كه در فصل دهم به بررسی زندگی، نقش و پایگاه اجتماعی آنها پرداخته شده است. در هر مبارزه به‌ویژه از نوع اسلامی برخی مراكز و كانون‌هایی وجود دارند كه پایگاه تجمع و مركز شكل‌گیری و تصمیم‌سازی هستند كه می‌توان از محله‌ها، مدارس، مساجد و منازل نام برد، لذا در فصل یازدهم به شناسایی این مراكز پرداخته شده است. درفصل دوازدهم به بررسی شكل‌گیری نهادهای انقلابی پرداخته شده كه بلافاصله پس از پیروزی انقلاب تشكیل شدند تا بتوانند به توقعات و خواسته‌های مردم پاسخ دهند. همچنین در این فصل به موانع و مشكلات پس از پیروزی نیز پرداخته شده است.



 
تعداد بازدید: 2118


.نظر شما.

 
نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی: