18 مهر 1390
یحیی آریابخشایش، پژوهشگر تاریخ، گفت: بیش از 700 عدد از اسناد بدست آمده از منزل محمدعلی فروغی، با محتوای تاریخچه فعالیت لژ بیداری، ارتباطش با لژ شرق اعظم، اعضا و فعالیت‌های آن‌ها در تدوین مجموعه 5 جلدی «تاریخ آغازین فرماسونری در ایران» به کار رفته‌اند.
نویسنده تقدیر شده هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل به خاطر نگارش جلد پنجم کتاب «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌‌رسانی انقلاب اسلامی ، اظهار کرد: دو جلد نخست این مجموعه را حمیدرضا شاه‌آبادی تدوین کرده است.
وی ادامه داد: از جلد دوم تا چهارم همه اعضای رسمی لژ بیداری ایران معرفی و شرح احوال این اعضا و اسناد مرتبط با هر یک از آن‌ها منتشر شده‌اند. در جلد پنجم، متن دست نوشته 9 تن از اعضای «لژ» و تحلیل و تفسیر آن ارایه شده، به علاوه فهرست «جامع اعضای لژ بیداری ایران»، به صورت جدول، طبقه‌بندی اعضاء، اسناد متفرقه فراماسونرها، لژ بیداری ایران و نهضت مشروطیت، مکاتبات متفرقه شرق اعظم، گرانداوریان، مانیفست ماسونی و نمونه‌های امضاء آن‌ها به ترتیب آمده است.
آریا بخشایش اضافه کرد: علاوه بر ارایه فهرست اسامی و معرفی 121 نفر عضو رسمی لژ بیداری که بعد از نهضت مشروطیت تشکیل شد، به معرفی 12 نفر عضوی که به این لژ معرفی، اما قادر به همکاری رسمی در آن نبودند، پرداخته شده است.
این پژوهشگر تاریخ با اشاره به اهمیت طبقه‌بندی بر اساس شغل، جایگاه اجتماعی و دانش، به عنوان یکی از ویژگی‌های این اثر برای انتخابش در جایزه کتاب فصل، درباره اسناد به کار رفته در تدوین این مجموعه، گفت: بیش از 700 عدد از اسناد بدست آمده از منزل محمدعلی فروغی، با محتوای تاریخچه فعالیت لژ بیداری، ارتباطش با لژ شرق اعظم، اعضا و فعالیت‌های آن‌ها در تدوین مجموعه 5 جلدی «تاریخ آغازین فرماسونری در ایران» به کار رفته‌اند.
وی درباره لژ بیداری ایران افزود: این لژ که وابسته به فرانسه بود، از نظر فکری و اهداف با سایر لژهایی که در دوران پهلوی اول و با تاثیر از سازمان‌های انگلیسی و آمریکایی تاسیس شدند، کاملا متفاوت بود و اعضای این لژ به حضور در فعالیت‌های سیاسی اعتقاد داشتند.
آریابخشایش ادامه داد: از آنجا که اهداف این لژ در آزادی و ترقی‌خواهی مشابه با اهداف انقلاب مشروطیت بود، معمولا انقلاب مشروطه را با لژ بیداری می‌شناسیم، به طوری که افراد سرشناسی که در انقلاب مشروطه نقش داشتند نیز از اعضای لژ بیداری بودند.
این پژوهشگر تاریخ درباره اهمیت معرفی لژ بیداری به عنوان بخشی از تاریخ ایران یادآوری کرد: این لژ در حساس‌ترین دوره تاریخ معاصر ایران یعنی مدتی کوتاه پس از انقلاب مشروطه آغاز به کار کرد و فعالیتش را تا زمان به توپ بستن مجلس (سال 1326 ه.ق) ادامه داد و با این حادثه فعالیتش تعطیل شد.
وی اضافه کرد: در سال 1327 ه.ق، همزمان با فتح تهران و آغاز به کار مجلس دوم، لژ بیداری مجدد آغاز به کار کرد. از آنجا که اعضای این لژ از نمایندگان مجلس یا از اعضا حکومت بودند و ارتباط تنگاتنگی با هم داشتند، مجموعه «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» بخش مهمی از تاریخ کشور را بازگو می‌کند.
جلد پنجم مجموعه «تاریخ آغازین فراماسونری در ایران» تدوین یحیی آریا بخشایش به توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
جلد اول تا چهارم این مجموعه به ترتیب در سال‌های 1378، 1380، 1384 و 1388 منتشر شده‌اند.
تعداد بازدید: 1389
