سخنان و پیام‌های امام خمینی(ره) درباره مسئولیت روحانیون

علمای اسلام مکلفند

31 خرداد 1400

الهام صالح

امام خمینی همواره در سخنرانی‌ها و پیام‌های مختلف خود بر اهمیت نقش روحانیان در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی تأکید می‌کردند.

ایشان در هشتم خرداد 1358 در قم در جمع روحانیان و گروهی از مردم یزد، با موضوع «مسئولیت بزرگ علماء در هدایت جامعه» به سخنرانی پرداختند.

همه مکلف هستیم

امام خمینی، در ابتدا درباره حضور علمای یزد در نهضت انقلاب گفتند: «یزد از شهرهایی بود که نمونه بود، چنانچه قم از شهرهای نمونه بود؛ عطف به اینکه علمای آنجا - خصوصاً آقای صدوقی که مورد علاقه شدید من است - آنجا بودند، بحمدالله در این نهضت پیشقدم بودند؛ و این نهضت را کمک شایان کردند. سایر علمای یزد هم، که ارادت به همه دارم، در این معنا شرکت داشتند. چنانکه طبقات مختلف محترمین یزد هم بسیار به این نهضت کمک کردند.»[1]

امام خمینی، در مورد رسالت علماء و زیادتر بودن وظایف آنها نسبت به دیگران فرمودند: «باید ما بدانیم که همه مکلف هستیم. علمای اسلام مکلفند در صف جلو. وظیفه آنها زیادتر از دیگران است. وظیفه آنها هدایت جامعه است. الان ما احتیاج داریم به اینکه جامعه را هدایت کنیم؛ از این تفرقه‌ای که می‌خواهند بین جامعه بیندازند جلوگیری کنیم. و این به عهده علماء در درجه اول است که مردم را آگاه کنند از شر این شیاطین که می‌خواهند بین قشرها تفرقه بیندازند، و از توطئه‌های باقیمانده رژیم سابق جلوگیری کنند.»[2]

وقت بهانه‌گیری نیست

ایشان از علماء خواستند که مردم را هدایت کنند و نسبت به در کمین بودن دشمنان، آگاه باشند: «مردم را آگاه کنند که اگر این قشرها در بین شما نفوذ کنند و خدای نخواسته تفرقه بیندازند بین مؤمنین و بین مردم، ممکن است که مسائل سابق برگردد. و مسائل سابق اگر برگردد، اسلام در خطر است؛ کشور تا آخر در خطر است. باید در این وقتی که از همه اوقات برای ایران حساس‌تر است، علمای ایران- و فقهم‌الله- و سایر اقشار، جوانان محترم، دانشگاه‌ها، دانشجوها، طلاب علوم دینیه، بازاری‌ها، سایر اقشار، دهقان، کارگر، توجه داشته باشند به اینکه شیاطین در کمینند. و اگر خدای نخواسته غفلت بشود و این ریشه‌های پوسیده باز رشد کنند بین جامعه، زحمت‌ها هدر می‌رود.»[3]

امام خمینی در پایان سخنانشان به علماء چنین پیام دادند: «الان وقت بهانه‌گیری نیست، الان وقت این نیست که ما راجع به جزئیات امور ملاحظه بکنیم؛ جزئیات امور را نظر بکنیم و از اصول غفلت کنیم. امروز روزی است که باید اصول را حفظ کرد. حفظ اصول به این است که این ریشه‌های گندیده را از بن درآوریم؛ و این حرف‌هایی که بین مردم انداخته‌اند که اسباب نارضایتی مردم می‌شوند، باید هدایت کنید مردم را که اینها اغراض دارند. ما امروز احتیاج به وحدت کلمه داریم؛ بیشتر از دیروز. ما امروز احتیاج به این داریم که همه با هم به سوی اسلام، به سوی جمهوری اسلامی.»[4]

تشکیل هیئت‌هایی برای رسیدگی به جرایم روحانی‌نمایان

امام با وجود اینکه بر اهمیت نقش روحانیان در پیشبرد اهداف جامعه تأکید می‌کردند، بر عملکرد صحیح این افراد نیز تأکیدی خاص داشتند.

ایشان در سوم خرداد 1358 پیامی را با موضوع «تشکیل هیئت‌هایی برای رسیدگی به جرایم روحانی‌نمایان» خطاب به مردم ایران صادر کردند: «با آنکه در اسلام برای مجازات مجرمین فرقی بین گروه‌ها نیست و همه در مقابل قانون برابر هستند، و باید مجرمینی که با پوشیدن لباس روحانیت خود را در این صف وارد کرده‌اند به مجازات برسند، لکن، به‌طوری که اطلاع می‌دهند، عده‌ای مخالف اسلام و روحانیت درصدد هستند که با اسم تصفیه، روحانیت را بکوبند، و راه را برای ستمگران باز کنند.»[5]

ایشان از تشکیل هیئت‌هایی مرکب از سه نفر برای رسیدگی به پرونده‌های روحانیان خبر دادند: «نظر به اینکه روحانیون از حال معممین بهتر آگاه هستند، در شهرستان‌ها به وسیله علمای اعلام درجه اول، هیئت‌هایی مرکب از سه نفر از اهل علم مورد وثوق و دو نفر از معتمدین محل تشکیل، و مأموریت رسیدگی به پرونده‌های اشخاصِ به صورت روحانی یا اهل منبر را به آنان بدهند؛ و پس از ثبوت جرم – شرعاً - تحت نظر دادگاه انقلاب اسلامی به مجازات برسند.»[6]

امام در پیامشان تأکید کردند که هیچ شخص یا گروهی اجازه ندارد به روحانیان متعرض شود: «هیچ‌کس و هیچ گروهی حق ندارد متعرض معممین بشود و به روحانیون اهانت کند. در صورت تخلف، دادگاه انقلاب محل موظف است او را تعقیب و مجازات کند. تذکرات فوق برای کوتاه کردن دست عمال اجانب است از حریم محترم روحانیت، که می‌خواهند با نیات فاسد خود و با تز «اسلام منهای روحانیت»، روحانیت اسلام را که معارض منافع اربابان هستند بکوبند.»[7]

ایشان همچنین از مردم خواستند افرادی را که به روحانیان متعرض می‌شوند، شناسایی و آنها را به دادگاه معرفی کنند.

سخنرانی در جمع رئیسان دانشگاه‌ها و مدارس عالی

امام خمینی در سوم خرداد 1358 درباره موضوعاتی مانند «شغل روحانی و دانشگاهی»، «ایجاد تفرقه بین حوزه و دانشگاه» و «نقش فرهنگ در ذلت یا عظمت جامعه» به سخنرانی پرداختند.

در این سخنرانی، علی شریعتمداری؛ وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیسان دانشگاه‌ها و مدارس عالی حضور داشتند.

روحانیان با دانشگاهی، یک مسیر دارند

امام در این سخنرانی، روحانیان و دانشگاهیان را هم‌مسیر دانستند: «روحانیون با دانشگاهی یک مسیر دارند؛ و مسئولیت این دو طایفه از همه طوایف دیگر بیشتر است چنانچه شغلشان شریف‌تر است برای اینکه با شغل دانشگاهی و روحانی اگر چنانچه به شرایط عمل بشود، انسان درست می‌شود.»[8]

امام خمینی درباره انحراف دانشگاهیان و روحانیان و تبعات آن فرمودند: «یک فرد دانشگاهی که انحراف پیدا بکند غیر از یک فرد بازاری است؛ غیر از یک فرد کشاورز است. یک فرد روحانی که انحراف پیدا کند غیر از یک فرد بازاری و کارگر است. کارگر و بازاری، کشاورز و امثال اینها، چنانچه یک انحرافی داشته باشند، انحراف شخصی برای خودش است؛ لکن انحراف اساتید دانشگاه انحراف خودش تنها نیست، انحراف یک گروه است.»[9]

امام خمینی همچنین فرمودند: «انحراف یک روحانی انحراف خودش تنها نیست، انحراف یک ملت است. بنابراین، این دو طایفه هستند که می‌توانند خدمت بکنند و کشور را نجات بدهند و ممکن است که مسیرشان مسیر حق نباشد و کشور را به تباهی بکشند.»[10]

دانشگاهی و روحانی هر دو یک شغل دارد

ایشان درباره ایجاد اختلاف بین روحانیان و دانشگاهیان در حکومت پهلوی چنین ابراز کردند: «شما و طبقه روحانیین که هر دو یک شغل دارید؛ هر دو شغل واحد دارید؛ و مع‌الأسف این دو قشر را که مربی جامعه هستند دست‌های ناپاک از هم جدا کرد. ما تا حالا با آقایان روبه‌رو نمی‌شدیم. یعنی شما از ما فرار می‌کردید، ما هم از شما، شما ما را قبول نداشتید؛ ما هم شما را قبول نداشتیم. شما برای ما یک چیزی می‌گفتید؛ ما هم برای شما یک چیزی می‌گفتیم.»[11]

امام، هر دو قشر روحانی و دانشگاهی، را در تربیت اقشار جامعه همسان دانستند: «فرقی مابین قشر شما و قشر ما در این مسئله نیست، ما هر دو طایفه باید تربیت کنیم قشر جامعه را. ما احتیاج به آدم داریم. مملکت ما احتیاج دارد به اینکه انسان درست بشود در آن؛ مؤمن باشد. این آدمی که از زیر دستگاه شما یا از دستگاه ما بیرون می‌آید، اگر مؤمن باشد، دیگر نمی‌شود که زیر بار ظلم اجانب برود و یا تطمیع بتوانند بکنند او را.»[12]

امام خمینی همچنین در سخنانشان به نقش علم و ایمان در سرنوشت کشور پرداختند: «بار سنگینی به عهده ما و شماست و این بار سنگین که به عهده ما و شماست اگر چنانچه درست راه بردیم و به آن شغلی که داشتیم درست عمل کردیم و در کنار علم ایمان را هم تقویت کردیم و برنامه‌ها، برنامه‌های سابق نباشد و یک تحول در برنامه‌ها پیدا بشود و کوشش کنید که برنامه‌هایی که برای عقب نگه داشتن ما بوده است این برنامه‌ها تغییر کند.»[13]

بزرگ‌ترین تحول باید در فرهنگ صورت بگیرد

امام این موضوع را مطرح کردند که بزرگ‌ترین تحول باید در فرهنگ صورت بگیرد: «بزرگ‌ترین تحولی که باید بشود در فرهنگ باید بشود؛ برای اینکه بزرگ‌ترین مؤسسه‌ای است که ملت را یا به تباهی می‌کشد، یا به اوج عظمت و قدرت می‌کشد. برنامه‌های فرهنگی تحول لازم دارد، فرهنگ باید متحول بشود. این غیر از سایر ادارات است. فرهنگ؛ غیر جاهای دیگر است.»[14]

امام خمینی در بخش پایانی سخنانشان فرمودند: «کار اساسی شما، آن است که در فرهنگ است. این یک امر مادی است؛ یک فقر مادی است؛ که البته ارزش دارد که کمک می‌کنید؛ ارزش هم، ارزش معنوی دارد این؛ ارزش اخلاقی دارد؛ لکن آن کار مهم شما آن کارهای معنوی است که باید فرهنگ را یک‌جوری درست بکنید، فرهنگی را یک‌جوری بار بیاورید، که برای ملت شما مفید باشد؛ و این نمی‌شود جز که ایمان باشد.»[15]

 

پی‌نوشت‌ها:

 
تعداد بازدید: 667

.نظر شما.

 

نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی: