22 آبان 1391
آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی، از شاگردان امام خمینی(ره) و از مصاحبان شهید آیت‌الله حاج آقا مصطفی خمینی، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) به بیان نکاتی درباره شخصیت علمی، سلوک اخلاقی و ویژگی‌های منهج تفسیری مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی پرداخت.
رئیس گروه الهیات دانشگاه تربیت معلم تهران (خوارزمی) اظهار کرد: مرحوم مصطفی خمینی یکی از شخصیت‌های علمی و انقلابی بزرگ ما بود که متأسفانه به طرز مرموزی مسموم و شهید شد و با شهادت او خسارت بزرگی در جهان اسلام واقع شد. این شخصیت بزرگ جامع معقول و منقول بود؛ یعنی هم در علوم عقلی و هم در علوم نقلی واقعاً متخصص بزرگی بود.
وی با اشاره به نگاه ژرف مرحوم حاج آقا مصطفی در تفسیر قرآن اضافه کرد: هدف ایشان آن بود که کل قرآن را تفسیر کند، اما متأسفانه با شهادت ایشان تفسیرشان ناتمام ماند. ایشان در ادبیات عرب بسیار فوق‌العاده بود، در علم رجال وقوف داشت و با حافظه عجیب خود، تاریخچه اکثر روایات را می‌دانست.
آیت‌الله موسوی بجنوردی مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی را انسانی شجاع و نترس در مقابل طاغوت و همفکر و همراه و هم‌رزم همیشگی حضرت امام(ره) خواند و گفت: شهادت ایشان مصداق تمام «اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمة لایسد‌ها شیء» بود و با شهادت ایشان ثلمه بزرگی به عالم تشیع وارد شد. علاوه بر همه این‌ها، ایشان در عبادت شخصیت کم‌نظیری بود. قرآن دریایی است که هر کس به میزان توان خود می‌تواند گوشه‌های از آن را بردارد؛ اما برخی بر حسب تقرب به خداوند و عبادات و سیر و سلوک خود این توان را دارند که به حقیقت و واقعیت قرآن ـ البته در حد خود ـ دست یابند و بنده این واقعیت را کاملاً در حاج آقا مصطفی می‌دید.
وی تصریح کرد: بنده بار‌ها با ایشان همسفر بودم. از سفر سه روزه پیاده به کربلا گرفته تا زیارت عتبات و کاظمین و سامرا و نیز سفر عمره و تا آنجا که بنده اطلاع دارم، ایشان شب‌های بسیار خوب و پرباری داشت و یک ساعت قبل از اذان صبح به عبادت و تهجد می‌پرداخت و مناجات می‌کرد.
رئیس گروه فقه و حقوق دانشگاه خوارزمی ادامه داد: آن مرحوم بسیار به زیارت عاشورا مقید بود و هر روز بعد از نماز صبح، زیارت عاشورا را به طور کامل می‌خواند و در برخی از اوقات که فرصت میسر بود، هزار «قل هو الله» را نیز می‌گفت. ایشان از کسانی بود که از جنبه عبادی و عبادت فوق‌العاده بود و به لحاظ جنبه علمی و مطالعات خود نیز بسیار شخصیت کم‌نظیری بود.
وی در بخشی از سخنان خود عنوان کرد: حاج آقا مصطفی خمینی در سن ۴۷ سالگی به شهادت رسید و اگر زنده می‌ماند، واقعاً یک امام خمینی(ره) دوم، چه در علم و چه در تقوا و عبادت بود. شهادت ایشان واقعاً «ثلم فی الاسلام ثلمة» بود و به حق باید درباره ایشان «عاش سعیداً و مات سعیداً» گفت.
آیت‌الله موسوی بجنوردی درباره منهج تفسیری حاج آقا مصطفی خمینی گفت: ایشان سبک و روش خاصی در تفسیر داشت و به طرزی عمیق، بسیار مقید بود که از روح قرآن، معنا بگیرد. مفسران معمولاً ظاهر قرآن را می‌گیرند و اگر چنانچه روایاتی در آن رابطه باشد، بیان می‌کنند، اما ایشان روح قرآن را در نظر می‌گرفت و معنای خاصی از آن به دست می‌داد.
وی با اشاره به این که تفسیر مرحوم حاج آقا مصطفی تفسیری بسیار جامع بود و تمام جهات را بررسی می‌کرد، افزود: ایشان تفسیر خود را در سایه وجوه مختلف فقهی، اصولی، فلسفی، ادبی و عرفانی ـ به ویژه عرفان عملی ـ ارائه می‌کرد. کسی که سیر و سلوک دارد، در مقام فهم قرآن ویژگی خاصی دارد و خداوند به مصداق روایت شریف «لیس العلم بکثرة التعلّم، انما هو نور یقع فی قلب من یرید» افاضه خاصی به انسان می‌دهد تا از روح آیه استفاده کند.
این شاگرد امام خمینی(ره) عنوان کرد: تفسیر به معنای کشف مراد الهی از آیات قرآن است و مرحوم حاج آقا مصطفی به دنبال تفسیر به حقیقت معنای آن و پرده‌برداری از حقایق پنهان قرآن بود. گرچه قرآن دریایی است که هر کس به میزان توان خود می‌تواند گوشه‌های از آن را بردارد، اما برخی بر حسب تقرب به خداوند و عبادات و سیر و سلوک خود این توان را دارند که به حقیقت و واقعیت قرآن ـ البته در حد خود ـ دست یابند و بنده این واقعیت را کاملاً در حاج آقا مصطفی می‌دیدم.
منبع: سایت تاریخ ایرانی
تعداد بازدید: 868
