30 بهمن 1391
لوح ثبت ملی 117 مکان رخداد انقلاب اسلامی، دیشب (29 بهمن 91) با حضور جمعی از خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان انقلاب اسلامی رونمایی شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از منابع خبری این مراسم در سالن همایشهای صدا و سیما برگزار و به صورت نمادین از یک لوح ثبتی که حاوی اسامی این مکان رخدادهاست، رونمایی شد.
محمد شریف ملک‌زاده، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در این مراسم با بیان این که در هشتمین اجلاس شورای سیاستگذاری ثبت آثار کشور 117 مکان رخداد انقلاب اسلامی ثبت ملی شد، افزود: ثبت این مکان رخدادها گام اول است و برای این که این مکان رخدادها و رویدادهای مهم انقلاب اسلامی به شکل مطلوب حفظ و به نسل های بعدی انقلاب منتقل شوند باید اقدامات مهم دیگری انجام داد. یکی از کارهایی که باید در این خصوص صورت گیرد تهیه و تدوین کتابچه‌هایی با موضوع مکان رخدادها و رویدادهای انقلاب اسلامی است که بتواند این مکان رخدادها را به نسل‌های آینده به شکل مطلوب معرفی کند.
وی همچنین از معاونت میراث فرهنگی و پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواست تا با نگارش و تدوین کتاب‌های مختلف در خصوص معرفی این مکان رخدادها و رویدادهای انقلاب اسلامی اقدام شود.
ملک‌زاده همچنین خواستار تشکیل گروه‌هایی با عنوان راهنمای مکان رخدادهای انقلاب اسلامی برای معرفی هر چه بیشتر این مکان رخدادها به گردشگران داخلی و خارجی شد و بر استفاده از ظرفیت انقلابیون، ایثارگران، جانبازان و خانواده های شهدا در خصوص معرفی مکان رخدادهای انقلاب اسلامی تاکید کرد.
مسعود علویان صدر، معاون میراث فرهنگی کشور هم گفت: مکان رخدادهای انقلاب اسلامی به خاطر واقعه‌ای که در جریان انقلاب در آنها رخ داده حائز اهمیت هستند؛ این مکان‌ها ممکن است از آرایه‌های چشمگیر معماری عاری باشند و سابقه تاریخی بالایی نداشته باشند با این حال این مکان‌ها کماکان برای مردم محترم هستند و در این مکان‌ها روح انقلابی جاری است.
علویان‌صدر پیش از این در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس درباره معیار سازمان میراث فرهنگی برای ثبت مکان رخدادهای انقلاب در فهرست میراث ملی گفت: مکان رخداد باید محل آغاز و یا پایان یکی از حرکت‌های انقلابی تاثیرگذار در روند این حرکت خودجوش انقلابی باشد، معیار ما در انتخاب مکان رخدادها میزان این تاثیرگذاری‌ها بود. در واقع نقاط بسیاری در کشور وجود دارند که محل وقوع حوادث انقلابی بوده اما نکته‌ای که باید مورد توجه شورای سیاستگذاری ثبت قرار می‌گرفت، تاثیر حوادثی است که در این مکان رخدادها به وقوع پیوسته است. به عبارتی معیارهای اصلی در شناخت و ثبت مکان رخداد این است که یک اتفاق در سطح ملی در آن مکان رخ داده باشد مانند میدان بهارستان تهران که محل وقوع بسیاری از حوادث و اتفاقات اجتماعی بوده است و این منطقه از نظر ملی دارای شأن است.
وی افزود: ما در مکان رویدادهای تاریخی به دنبال یک کالبد نیستیم، بلکه به دنبال ارزشی هستیم که مکان و تاریخ توأماً می‌توانند داشته باشند. بنابراین شاید در یک مکان رخداد تاریخی، هیچ اثر تاریخی یا معماری و یا آثار باستانی وجود نداشته باشد، اما آن مکان به واسطه یک رویداد مهم دارای یک ارزش، قداست و حتی بخشی از هویت جامعه شده باشد، مکان رخداد تاریخی لزوماً دارای یک کالبد معماری نیست، اما به این معنا هم نیست که الزاماً نباید دارای یک کالبد معماری باشد، آنچه مهم است این مکان رویدادها باید در سرنوشت جامعه تاریخی ایران مؤثر بوده باشند.
علویان صدر اضافه کرد: محافظت از مکان رخدادهای تاریخی دارای دو وجه خواهد بود، یکی وجه کالبدی و دیگری وجه تاریخی آن که در کنار آن باید پیوند میان وجه مکان و وجه تاریخی نیز محقق شود، طبیعی است که وقتی شخصی وارد صحرای طبس شود فی نفسه هیچ اتفاقی را حس نخواهد کرد و این وظیفه ماست که وجه تاریخی را به وجه مکانی آن پیوند بزنیم، چرا که در غیر این صورت مفهوم حفاظت قابل درک و لمس نخواهد بود. بر اساس قوانین موجود، ساده‌ترین راه برای حفاظت مکان رخدادهای تاریخی، شناسایی آنها و تعیین محدوده تقریبی مکانی آنهاست، منظور از محدوده، تعیین حدود آن حادثه تاریخی است و جنس آن با عرصه و حریم بناهای تاریخی که ساخت و ساز و عبور تأسیسات در آن ممنوع است، متفاوت خواهد بود. آنچه که در این محدوده ممنوع است، مولفه‌هایی است که باعث کمرنگ شدن آن رویداد شود و هر اقدامی که از کیفیت مکان در ارتباط با آن رویداد تاریخی بکاهد. به عبارتی ممکن است ناگزیر شویم تا فضاهایی را برای کمک به درک بهتر مکان رویدادهای تاریخی در آن محل بسازیم، به عنوان مثال با ایجاد المانها، نمادها، نشانه‌ها و یا موزه‌هایی در مکان رخدادهای تاریخی تلاش می‌کنیم تا اموال منقول مرتبط با آن رویداد تاریخی را در آن محل جمع آوری کرده و به نمایش بگذاریم؛ یا اگر یک حادثه نظامی در مکانی روی داده است که منجر به پیروزی ایران شده، ابزار آلات مربوط به آن دوره و آن حادثه در سطح کشور شناسایی و جمع آوری شود و در آنجا به نمایش بگذاریم.
وی گفت: حفظ این مکان رخدادها با حفاظت کالبدی متفاوت است و جنس حفاظت این مکان رخدادها از نوع تکریم و ایجاد ظرفیت‌های لازم برای یادآوری است، نه اینکه صرفاً تلاش کنیم در این محوطه‌ها چیزی ساخته یا دخل و تصرفی در آنها ایجاد نشود. ما معتقدیم که خلاقیت و تغییر لازمه بقای مکان رخدادهای انقلابی است، برخلاف آثار و میراث تاریخی که نباید دچار تغییر و تحول شوند، مکان رخدادها باید تغییر کنند تا مورد توجه قرار گیرند، مکان رخدادها باید بر اساس خلاقیت‌های هنری و فرهنگی دستخوش تغییر شوند تا برای نسل آینده جذاب و گیرا باشند.
از سوی دیگر آتوسا مومنی، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران با اشاره به ارائه شدن 350 پرونده شامل آثار تاریخی غیرمنقول و مکان رویدادهای انقلاب اسلامی در هشتمین همایش سیاستگذاری ثبت آثار تاریخی، اظهار کرد: از این تعداد، 200 اثر تاریخی بررسی شدند که 170 اثر با تأیید اعضای شورای ثبت در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند. همچنین 150 پرونده شامل مکان - رویدادهای انقلاب اسلامی بررسی شدند که 117 پرونده مورد تأیید اعضای شورای ثبت بودند.
وی با تأکید بر اینکه تعدادی از پرونده‌ها به‌صورت مشروط در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند، گفت: این گروه از پرونده‌ها مشکلات فنی نداشتند، به همین دلیل توانستیم آنها را ثبت کنیم؛ اما کارشناسان این پرونده‌ها موظف شدند آنها را در مدت زمانی کوتاه تکمیل کنند.
مومنی همچنین درباره ثبت تعدادی از آثار تاریخی یا مکان رویدادها در گستره استانی یا دسته‌بندی‌هایی مانند دفاع مقدس یا مکان رویدادهای بعد از انقلاب اسلامی، بیان کرد: در همایش قبلی ثبت آثار معنوی کشور که آیین‌های عاشورایی بررسی شدند، یک فایل‌بندی جدید روی فهرست آثار معنوی کشور ایجاد شد تا آیین‌های عاشورایی را بتوانیم به آن لینک کنیم. اکنون نیز در فهرست میراث تاریخی این کار را انجام دادیم تا هر یک از آثار تاریخی را با توجه به محوریت آن اثر، به صورت سامان‌دهی‌شده بتوانیم در فهرست آثار ملی به ثبت برسانیم. به همین دلیل، لوح‌های جداگانه‌ای را مانند ثبت مکان رویدادها، گستره آثار با توجه به نوع ارزش و جایگاه آن اثر یا مکان رویداد روی فهرست آثار تاریخی ایجاد کردیم.
مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی همچنین درباره ثبت تعدادی از مکان - رویدادها در فهرست آثار ملی در سال‌های گذشته به‌عنوان یک اثر تاریخی و لزوم ثبت دوباره آنها به‌عنوان مکان رویداد، اظهار کرد: در این همایش، حدود شش اثر با این اتفاق مواجه شدند که «میدان آزادی» و «مسجد کرمان» از جمله این آثار بودند. این مکان‌ها هرچند قبلا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند، ولی با توجه به نوع اتفاق‌ها و اهمیت این آثار در دوران انقلاب اسلامی، باید به‌عنوان یک مکان - رویداد ثبت می‌شدند.
وی همچنین درباره چگونگی حفاظت از مکان رویدادهای به ثبت رسیده، گفت: برخی قوانین برای حفاظت از این نوع مکان رویدادها تهیه شده است و در حال تدوین قوانین حفاظتی برای آنها هستیم. نوع حفاظت از این مکان رویدادها کالبدی نیستند. این مکان رویدادها یادآور و زنده‌کننده خاطره رویدادهای ملی کشورند و باید همیشه در ذهن‌ها باقی بمانند.
او افزود: بعد از تدوین کامل قوانین حفاظت از مکان رویدادهای تاریخی، متن این قوانین به هیأت دولت فرستاده می‌شود تا پس از تصویب، قوانین ابلاغ شوند. این کار انجام می‌شود تا به‌صورت قانونی‌تر و مطمئن‌تر بتوانیم آن را اجرایی کنیم.
مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی گفت: پرونده سینما رکس آبادان به کمیته تخصصی شورای ثبت آثار تاریخی آورده شد، ولی به دلیل اشکال‌هایی که در آن وجود داشت، در همایش مطرح نشد تا اصلاحات مورد نیاز روی آن انجام شود. پرونده مسجد ابوذر تهران نیز به‌دلیل کامل نشدن تا پایان زمان همایش، در این دوره مطرح نشد.
مهم ترین مکان رخدادهایی که در هشتمین اجلاس شورای سیاستگذاری ثبت آثار کشور در روزهای شانزدهم، هفدهم و هجدهم بهمن‌ماه 91 در فهرست میراث ملی ثبت شده‌اند و در این مکان‌ها لوح‌هایی حاوی اطلاعات محل نصب خواهد شد، عبارتند از:
ـ مکان سخنرانی حضرت امام خمینی (ره ) در بهشت زهرا تهران در 12 بهمن 1357
ـ مدرسه رفاه
ـ مسجد جامع گوهرشاد در حرم مطهر رضوی
ـ حرم امام زاده جعفر(ع) پیشوا
ـ سردر دانشگاه تهران
ـ موزه عبرت
ـ زندان قصر
ـ محل شهادت شهیدان مطهری و مفتح
ـ مکان شهادت 72 تن از شهدای هفت تیر سال 1360
ـ مکان شهادت شهید اندرزگو درخیابان ایران کوچه سقاباشی
ـ ساختمان رادیو در میدان ارگ که صدای انقلاب از استودیو رادیو منتشر شد
ـ تپه قیطریه که نخستین نماز عید فطر در آنجا اقامه شد
ـ واقعه شش بهمن سال 1360 و میدان هزار سنگر آمل
ـ مسجد صبوری شهرستان قائم‌شهر به عنوان مکان تشکل‌های سیاسی و شکل‌گیری تمامی راهپیمایی‌ها و پایگاه اطلاع‌رسانی قبل از سال 1357 تا پیروزی انقلاب
ـ محل سخنرانی امام خمینی(ره) در خرداد سال 1342
ـ مدرسه خان یا آیت‌الله بروجردی به دلیل آغاز قیام 19 دی 1356
ـ میدان شهدا (چهارراه بیمارستان سابق) قم كه در آنجا طلاب در قیام 19 دی 1356 به شهادت رسیدند
ـ بیت امام خمینی (ره) در قم که محل دستگیری ایشان توسط ماموران رژیم شاه و به زندان رفتن امان خمینی(ره) پس از سخنرانی سال 42 بود
ـ مدرسه فیضیه که مورد هجوم عوامل رژیم طاغوتی قرار گرفت و در پی آن طلاب از پشت‌بام به پایین پرت شده و به شهادت رسیدند
ـ واقعه مسجد كرمان در 24 مهر سال 1357 و به آتش كشیده شدن این مسجد توسط عوامل رژیم شاه (۳ پرونده دیگر مکان - رخدادها که شامل «مسجد ملک»، «تحصن فرهنگیان در آموزش و پرورش» و «تحصن دانشگاهیان در دانشسرای عالی فنی» می‌شد با نظر کارشناسان به پرونده «واقعه ۲۴ مهر مسجد کرمان» الحاق و ثبت شد)
ـ ورود امام خمینی (ره) به فرودگاه مهرآباد
ـ محله‌های حلیمه‌خاتون، سبزه‌میدان و امامزاده سلطان سیدمحمد دذ قزوین
ـ مسجد اعظم قم به دلیل برگزاری مهم‌ترین سخنرانی‌های امام خمینی (ره) در خرداد 1342
ـ واقعه شكست آمریكا در صحرای طبس
ـ مسجد انقلاب (امامی) در بجنورد به عنوان نقطه ثقل و تمرکز رخدادهای دوران انقلاب اسلامی
تعداد بازدید: 1091
