17 خرداد 1392
پس از بروز واقعه 15 خرداد 42، رژيم پهلوى دچار چالش عظيمى در بعد امنيتى شد. محمدرضا پهلوى که طى دو دهه قبل در تلاطم سياسى و امواج کودتا و شورشهاى مرزى بسر مىبرد و با کمک اربابان خود و ارتش وابستهاش به ثبات نسبى سياسى رسيده بود، يکباره با موجى قوى و مستحکم روبرو شد که مىرفت تا پايههاى حکومتش را به لرزه انداخته، به ورطه نيستى نزديک سازد. ليکن با کشتار وحشيانه و سرکوب مستبدانه به طور موقت اين قيام را ساکت نمود. اما به رغم کارهاى تبليغاتى و بهرهگيرى از مطبوعات وابسته داخلى و برخى رسانههاى جيرهخوار خارجى، اخبار اين حادثه به سراسر کشور تسرى يافت و اکثر شهرها را دستخوش حرکت و مبارزه با رژيم نمود. مردم مسلمان و غيور که عشق به دين مبين اسلام و رهبران دينى را نسل به نسل آموخته و نهادينه کرده بودند با دستگيرى حضرت امام خمينى (ره) به خروش آمده، و اقدامات متعدد و مختلفى را در اين راستا به منصه ظهور رساندند. آنها طى اعلاميهها و بيانيههاى مختلف و متنوع خواهان آزادى هرچه سريعتر حضرت امام و ساير علما شدند.
اين نامهها و اطلاعيهها چنان زياد و پرحجم بود که حتى ساواک از عدم ذکر آنها و پيگيرى امنيتى افراد ارسالکننده، عاجز ماند و تنها به مکاتبه بين ادارات خود و دربار شاهنشاهى بسنده کرد.
يکى ديگر از اقدامات مشترک مردم در اکثر شهرهاى کشور، بستن مغازهها و دکانهاى خود و برپايى تظاهرات و اعتراض به کشتار حادثه 15 خرداد و لغو مواد پيشنهادى 6 گانه اصول به اصطلاح انقلاب سفيد بود. مردم آگاه و انقلابى مىدانستند که در لوايح پيشنهادى امريکايى شاه، براى ملت هيچ سود و منفعتى درنظر گرفته نشده است؛ بلکه تنها وابستگى سياسى، فرهنگى و اقتصادى هرچه بيشتر کشور را در پى خواهد داشت. در بعد سياسى، شاه براى ايفاى نقش ژاندارم منطقه و تبديل شدن به سد محکمى در برابر نفوذ کمونيسم در حوزه استحفاظى پيشبينى شده، اعلام آمادگى مىنمود و به اين ترتيب وابستگىاش به امريکا بيش از پيش بيشتر مىشد. در بعد فرهنگى، حضور بانوان در صحنههاى اقتصادى و تقليد بىچونوچراى دمکراسى غربى با تمامى عوارض فساد ظاهرى و باطنى آن از اهداف شاه و اربابانش بود و براى عوامفريبى، تساوى حقوق زنان و مردان را مطرح مىکردند و مىکوشيدند با جنگ روانى و بزرگنمايى به وسيله رسانههاى وابسته، عواطف و احساسات زنان جامعه را تحريک و با ايجاد جدايى و انفکاک آنان از اعتقادات و باورهاى مذهبى و ملى، راه را براى ورود هر چه بيشتر و بهتر فرهنگ غربى آماده نمايند.
در خصوص برنامه اقتصادى هم با برهم زدن نظم موجود در سيستم کشاورزى سنتى و عدم حمايت در تجهيز و نوگرايى صحيح سيستم مکانيزه و مدرن، کشاورزى خودکفاىِ آن روزِ کشور را نابود و کشور را به واردات گندم و ساير محصولات، روزبهروز وابستهتر کردند. در واقع اين مهمترين دليل مخالفت حضرت امام با اين لوايح و در پى آن تبعيت و همراهى مردم با ايشان و تشکيل هسته مبارزه مردمى با رژيم پهلوى بود. ليکن رژيم پهلوى سعى داشت با وارونه نشان دادن اوضاع و ايجاد تظاهرات ساختگىِ موافق با اصول 6گانه و برپايى راهپيمايىهاى اندک و دستچين شده مرتبط و هماهنگ با نهادهاى امنيتى و تبليغاتى و تکرار مداوم و همهروزه اخبار اين گونه تحرکات به اصطلاح مردمى موافق با رژيم و شخص شاه، جو بوجود آمده را که مشروعيت سياسى رژيم را به سختى زير سؤال برده بود، تا اندازهاى ترميم و بهبود بخشد. در کتاب سند مربوط به دستور ساواک به اداره کل تبليغات و راديو جهت پوشش خبرى و ارسال عکس و فيلم و درج مقالات و اخبار در رسانههاى ملى به طور گسترده آمده که نشانگر دولتى بودن و به ويژه وابسته بودن اين گونه اقدامات به ساواک مىباشد. رسانههاى خارجى نيز ضمن بازگويى حادثه 15 خرداد و ذکر آمار غلط درخصوص کشتهها و زخمىهاى اندكِ اين واقعه! در کمرنگ نمودن اصل ماجرا و ارائه تحليلهاى طرفدارانه از حکومت پهلوى موفق بودند. آنان اين حادثه را سدى در برابر پيشرفتهاى صنعتى و فرهنگى ايران در دهه چهل برشمردند و عاملان و رهبران آن را جزو مخالفين پيشرفت و تجدد و مرتجع و عقبمانده خواندند. البته از کسانى که پيشرفت و تمدن را تنها تقليد از دمکراسى غربى و جذب فرهنگ مبتذل امريکايى شدن مىدانند، جز اين توقعى نمىرفت.
به هر حال با اقدامات متعدد و وسيع تبليغاتى داخلى و خارجى از يک سو و پيگيرىهاى سخت و مداوم امنيتى از سوى ديگر، رژيم پهلوى توانست به طور موقت اين موج مخالفت مردمى و اسلامى را کنترل و به ظاهر فرو نشاند؛ ليکن اين آتش زيرخاکستر بود و خون شهداى اين واقعه که آگاهىبخش اوليه انقلاب اسلامى بود، پس از پانزده سال با رشد آگاهى مردم توسط حضرت امام، به جوش آمد تا رژيم ستمشاهى را با قيام گسترده مردمى که مقدمهاش در دل اين حادثه بزرگ نهفته بود، براى هميشه به ورطه نيستى و نابودى افکند.
منبع: قيـام پـانـزده خرداد بـه روايـت اسناد ساواک منتشره از سوی مرکز بررسى اسناد تاريخى
منبع بازنشر: گذرستان
تعداد بازدید: 747
