03 شهریور 1392
کتاب پنجم مجموعه «نقد تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» به عنوان هشتصدوچهلمین اثر مركز اسناد انقلاب اسلامی و شصت‌ودومین اثر از مجموعه‌ای از کتاب‌های این مرکز با محوریت تاریخ انقلاب منتشر شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی اعلام کرد که در این کتاب 176 صفحه‌ای 6 عنوان اثر كتاب از نویسندگان داخلی و خارجی درباره انقلاب اسلامی ایران بررسی و نقد شده است.
مقاله اول به نقد كتاب «بازخوانی جامعه‌شناختی سنت‌گرایی و تجددطلبی در ایران بین دو انقلاب» اختصاص دارد كه توسط جواد افشاركهن به رشته تحریر درآمده و علی كردی به بررسی و نقد آن پرداخته است. این مقاله با استناد به نظریه‌های مختلف دیدگاه‌های نویسنده را نقد می‌كند. نویسنده در این كتاب، به موضوع منازعه دیرین و همچنان پابرجای سنت و تجدد پرداخته است. وی با محور قراردادن بینش جامعه‌شناختی، در پی واكاوی زمینه‌های اجتماعی پیدایش تجددگرایی و سنت‌گرایی در ایران و رشد و دوام آنهاست. در این اثر، به عوامل داخلی جامعه توجه شده و از بررسی نقش و تأثیر عوامل خارجی پرهیز شده است. همان‌طوركه مؤلف در پیشگفتار كتاب تأكید كرده است، مفاهیم كلیدی این تحقیق یعنی «سنت»، «سنت‌گرایی»، «تجدد» و «تجددگرایی» فارغ از بار ارزشی مثبت و منفی آنها و به دور از داوری بررسی شده و صرفاً به منظور تفكیك نیروهای اجتماعی وابسته به هر طیف به كار گرفته شده است.
مقاله دوم، شامل نقد كتاب «آخرین روزها: پایان سلطنت و درگذشت شاه» اثر هوشنگ نهاوندی است كه به قلم ولی‌اله حامی‌كلوانق نوشته شده است. در این كتاب نهاوندی (وزیر علوم دولت شریف‌امامی و رئیس دفتر فرح پهلوی) درصدد است تا اثبات كند كه دول غربی همچون آمریكا علیه رژیم شاه توطئه‌هایی كردند كه به وقوع انقلاب اسلامی انجامید. منتقد اثر، توهم توطئه و عدم پایبندی نویسنده به انصاف در بازگویی وقایع را با استناد به منابع متعدد بررسی و نقد كرده است.
احمدرضا عصاری در مقاله سوم این مجموعه به نقد كتاب «ایران؛ از دیكتاتوری سلطنتی تا دین‌سالاری» پرداخته است. این كتاب را محمد امجد تألیف كرده و حسین مفتخری آن را به فارسی برگردانده است. ساختار روشی و محتوایی كتاب از حیث گستردگی موضوع‌های مطرح‌شده در آن، به همراه نادیده گرفتن برخی مباحث روشی از سوی مؤلف، تأثیر مستقیمی بر نگارش و تجزیه و تحلیل‌های آن داشته است. همچنین تحلیل مباحث از منظر یك ناظر بیرونی و بدون اشراف عمیق نسبت به جریان‌های داخلی ایران در زمان وقوع انقلاب اسلامی، در این مقاله بررسی و نقد شده است.
كتاب مجموعه مقالات «ایران پس از انقلاب» ویراسته هوشنگ امیراحمدی و منوچهر پروین كه توسط علی مرشدی‌زاد به فارسی ترجمه شده است، در مقاله چهارم این مجموعه توسط محمد فكری بررسی و نقد شده است. نویسندگان مقالاتِ كتاب مذكور با بررسی جوانب مختلف انقلاب اسلامی ایران، تحلیل‌هایی را از شرایط و وضعیتِ ایران پس از انقلاب ارائه داده‌اند كه دایره زمانی و انطباق آن محدود به همان سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی است. شرایط دشوار سال‌های اولیه پس از انقلاب اسلامی و به خصوص جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، ملاحظات خاصی را در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌های نظام جمهوری اسلامی ایجاد كرده بود كه نویسندگان كتاب سعی كرده‌اند آنها را به تمام دوران پس از انقلاب اسلامی تعمیم دهند. فكری با مطالعه شرایط متفاوت اوایل انقلاب اسلامی نسبت به امروز، تحلیل‌های نویسندگان این كتاب را نقد كرده است.
محمد مبشری در مقاله پنجم، كتاب «شكست شاهانه» نوشته ماروین زونیس را كه به قلم عباس مخبر به فارسی برگردانده شده، بررسی و نقد كرده است. زونیس كوشیده است تا بر مبنای یك تحلیل روان‌شناختی از شخصیت شاه، وقوع انقلاب اسلامی را تبیین نماید. با وجود این، نویسنده در تحلیل خود از نقش شرایط بین‌المللی به ویژه مواضع و اقدامات دولت آمریكا غافل نیست. منتقد با استناد به منابع تاریخی به بررسی و نقد تحلیل‌های نویسنده پرداخته است.
جلد نخست کتاب «مصدق؛ سال‌هاي مبارزه و مقاومت» نوشته غلامرضا نجاتي در مقاله ششم توسط شبنم سرآمد بررسي شده است. نجاتي در اين کتاب جوانب مختلف زندگي و فعاليت‌هاي دکتر مصدق و دوران پرتلاطم ملي‌شدن صنعت نفت را مفصل و با حواشي زياد بررسي كرده است. غفلت از برخي جريان‌های سياسی و مذهبی، يکسونگري مولف و ذهنيت ضد روحانيت، مواردي‌اند که منتقد اثر با مراجعه به اسناد و منابع مربوط به آن دوره تاريخي و در ارزيابي کتاب آورده است.
تعداد بازدید: 1012
