17 شهریور 1392
مسوول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی با اشاره به روند تاریخ‌نگاری در کشور گفت: بیشتر تلاش‌های صورت گرفته برای تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی در راستای تولید منبع و نه تاریخ‌نگاری بوده است و این حوزه از دغدغه‌های مقام معظم رهبری به شمار می‌رود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام سعید فخرزاده، مسوول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن، با اشاره به جایگاه تاریخ و تاریخ‌نگاری در کشور گفت: تاریخ‌نگاری در ایران، توسط محققان و پژوهشگران ایرانی پس از انقلاب اسلامی صورت گرفته است و تا قبل از آن، تک‌نگاری‌هایی وجود داشته و در برخی موارد گزارش‌های رسمی حکومتی بوده، اما بیشترین منابع تاریخی ما توسط خارجی‌ها تدوین می‌شدند.
وی افزود: بعد از انقلاب، نخستین گروهی که تشکیل می‌شود و تاریخ‌نگاری انقلاب را آغاز می‌کند، سیدحمید روحانی‌زیارتی است که همراه امام خمینی(ره) در نجف بوده و از همانجا سعی می‌کند اسناد و مدارک مربوط به امام را جمع‌آوری کند و بعد هم که انقلاب به پیروزی می‌رسد، به ایران می‌آید و مسئولیت جمع‌آوری اسناد را برعهده می‌گیرد و سپس مرکز اسناد انقلاب اسلامی به حکم امام شکل گرفت و نخستین کسی که در این مرکز شروع به فعالیت می‌کند وی بوده است.
حجت‌الاسلام فخرزاده ادامه داد: درست بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مجموعه دیگری به نام بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی توسط حجت‌الاسلام معادیخواه، مقام معظم رهبری و آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی که در آن موقع زیرنظر حزب جمهوری بودند راه‌اندازی شده و فعالیت خود را آغاز می‌کند.
وی در ادامه اظهار کرد: بعد از انقلاب، جنگ شروع می‌شود و موضوع جنگ توجه همه را به خود جلب کرده و تاریخ‌نگاری جنگ مورد توجه قرار می‌گیرد و اولین گروهی که تاریخ‌نگاری جنگ را آغاز می‌کنند گروهی در سپاه بودند که زیرنظر فرماندهی سپاه و به عنوان راویان جنگ بودند که این افراد با ضبط‌های خود لحظه به لحظه گزارش فرماندهان را ثبت و ضبط می‌کردند و تا پایان جنگ، این موضوع ادامه داشت و بیش از 30 ـ 40 هزار ساعت مصاحبه را ضبط کردند و تاکنون پیاده‌سازی می‌شود و در آرشیو قرار دارد.
حجت‌الاسلام فخرزاده ادامه داد: در تبلیغات اسلامی هم گروهی به عنوان گروه ثبت خاطرات جنگ تشکیل شد که آنها فعالیت خود را آغاز می‌کنند و به تدریج در پایان جنگ، نهادهایی چون جهاد سازندگی، بنیاد شهید و ستاد آزادگان به تناسب موضوعات خود، خاطرات جنگ را ثبت و ضبط کردند؛ می‌شود گفت که مسئله تاریخ‌نگاری انقلاب کمتر مورد توجه قرار گرفته و اگر اقداماتی هم انجام شده خیلی ضعیف و کم بود.
وی با اشاره به چگونگی تشکیل مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی گفت: پس از جنگ تحمیلی چند مجموعه در حوزه تاریخ‌نگاری شروع به کار کردند که یکی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی است که با همکاری مجموعه‌های دولتی تشکیل شد و اسناد و مدارک ساواک را در اختیار مؤسسه قرار دادند و شروع به تدوین حوادث از منظر اسناد ساواک کردند و سپس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران شکل گرفت و آنها هم با در اختیار داشتن اسناد و مدارکی که از فراری‌ها و وابستگان دربار گرد هم آورده بودند، به نوشتن کتاب و تدوین تاریخ انقلاب پرداختند.
حجت‌الاسلام فخرزاده به انتشار آثاری در رابطه با شخصیت امام خمینی(ره) اشاره و تصریح کرد: یکی از مجموعه‌های دیگر دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری است که از سال 72 فعالیت خود را با ثبت و ضبط خاطرات حوادث انقلاب از زبان کسانی که در این رخداد حضور داشتند آغاز کرد و پس از آن هم مؤسسه نشر آثار امام خمینی(ره) به تناسب نیازی که وجود داشت، خاطره‌نگاری در رابطه با شخصیت امام را شروع کردند و واحد تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری این مؤسسه هم فعال شد و کتاب‌هایی هم در این زمینه منتشر کردند.
وی ادامه داد: این مراکز پس از گفت‌وگوهایی که با هم کردند، یک مجموعه مشترکی به نام «مهتاب» را راه‌اندازی کردند که مجمع مراکز اسنادی انقلاب اسلامی است و تمامی این مراکز در آن عضو هستند و کارهای خود را هماهنگ می‌کنند. از این رو جریان خوبی در این زمینه راه‌اندازی شده و این جریان ملموس بوده است؛ چرا که خروجی‌هایی که دارد قابل توجه است و به تدریج گسترش می‌یابد.
مسوول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه تاریخ‌نگاری یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری بوده، نویسندگان چه اندازه به این مهم پرداخته‌اند، بیان کرد: با توجه به دغدغه‌های مقام معظم رهبری، قطعاً فاصله ما با وضعیت مطلوب زیاد است و ما در ابتدای راه هستیم، البته در این ابتدا هم کارهای خوبی انجام شده است و مجموعه دفتر ادبیات انقلاب اسلامی که به دیدار مقام معظم رهبری رفته بودیم، معظم‌له از کسانی که دست‌اندرکار تدوین تاریخ انقلاب اسلامی بودند تقدیر و تشکر کردند.
وی افزود: تلاش‌هایی که در این راستا صورت گرفته باعث شده وابستگان رژیم در خارج از کشور برای دفاع از خود دست به قلم شوند و این نشان می‌دهد که اطلاعات قابل توجه و مؤثری منتشر شده که آنها را وادار به عکس‌العمل کرده و حرکتی آغاز شده است، اما تا وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم و بیشتر تلاش‌های انجام شده در راستای تولید منبع و نه تاریخ‌نگاری بوده است.
حجت‌الاسلام فخرزاده با اشاره به ملزومات تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی گفت: برای کار تاریخ‌نگاری باید همه منابع و اطلاعات در کنار هم قرار گیرد تا اتفاق نزدیک به واقعی از گذشته ارائه شود، صرف اینکه روایت یک شخص تدوین شود، به عنوان تاریخ محسوب نمی‌شود؛ چرا که تاریخ مجموعه‌ای از اطلاعات گوناگون است که در کنار هم قرار گرفته و نواقص هم را تکمیل و اشتباهات را رفع می‌کند و محقق و پژوهشگر به یک روایت صحیح می‌رسد که این روایت صحیح، تاریخ است.
وی ادامه داد: آنچه که در جامعه امروز ما وجود دارد خاطره و تولید منبع است و تحقیقی پیرامون صحت آنها صورت نگرفته است و منابع هم به طور فراوان در اختیار نیست؛ چرا که بسیاری از آنها در اختیار سازمان‌ها و نهادهای دولتی است و محقق و پژوهشگر به آنها دسترسی ندارد که بتواند بر روی آنها تحقیق کند و ما مراکز تحقیقاتی و کتابخانه‌های قابل توجهی در این راستا نداریم که محقق تحقیقات خود را کامل کند؛ از این رو این موارد باعث شده چیزهایی که منتشر شده تولید منبع باشد.
تعداد بازدید: 1017
