21 شهریور 1392
موزه عبرت ایران به فراخور زمان، همایش‌های صنوف مختلف مبارزین و زندانیان سیاسی قبل از انقلاب را برگزار می‌نماید که تاکنون چندین نشست را در این خصوص برگزار نموده و همایش «نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی» بیستم شهریور 92 در محل موزه برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، سایت خبری موزه عبرت ایران خبر داد، نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی با سخنرانی محمدرضا اعتمادیان آغاز شد.
وی گفت: مبارازت و سختی‌های آن، مبارزین را آبدیده کرده بود و اگر امروز می‌بینیم مقام معظم رهبری، انقلاب را چنین مدبرانه وبا صلابت رهبری می‌کنند بر اثر همان تجربیات و آب‌دیدگی‌های قبل از انقلاب و زمان مبارزات است.
اعتمادیان افزود: در قبل از انقلاب من سفری به فرانسه داشتم. کنار آسانسور شخصی مقابل من قرار گرفت و پرسید از کجا آمده‌ای؟ گفتم از ایران. چندین بار کلمه را تکرار کرد و نام ایران کاملاً برایش ناآشنا بود. ولی بحمدالله امروز به برکت خون شهدای ایران اسلامی در همه دنیا شناخته شده است.
وی خاطر نشان کرد: در باره مبارزات باید بگویم که اگر راهنمایی روحانیون نبود ما قطعاً به بیراهه می‌رفتیم و از آن طرف اگر پشتیبانی مادی بازاریان نبود بعید بود انقلاب بتواند به راه خود ادامه بدهد. این همدلی و دست به دست هم دادن‌ها بود که مردم هم به تبعیت از آن وارد مبارزه شدند و خداوند انقلاب را پیروز کرد.
نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی با سخنرانی داوود امینی ادامه یافت. وی گفت: بازارها به خاطر ماهیت مذهبی‌شان معمولاً حول محور مساجد ایجاد شده‌اند. نخستین حرکت موفق بازاریان پشتیبانی از فتوای آیت‌الله شیرازی در تحریم تنباکو بود که منجر به عقب‌نشینی دولت از موضع نادرست خود بود. تدین بازاری‌ها موجب شده بود که با روحانیت پیوند ناگسستنی داشته باشند و جمع این دو که تکمیل کننده همدیگر بود موجب پیروزی‌های شگرفی در طول تاریخ بوده است.
امینی افزود: در یکی از جریانات تاریخی حکام وقت به خاطر ناکامی که به علت دخالت بازاریان بود دو نفر از آنها را در بازار به فلک می‌بندند. در مقطعی دیگر بازاریان به خاطر برنامه‌های ضد مردمی شاه در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) تحصن می‌کنند. بازاریان ضمن شرکت در فعالیت‌های موثر علیه رژیم پهلوی به مبارزات کمک مالی می‌کردند و همچنین خانوادههای زندانیان سیاسی را حمایت مادی می‌نمودند که باعث پشتگرمی و دلگرمی آنان در مبارزه می‌گردید.
رحیم روح‌بخش الله‌آباد هم در نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی با موضوع شبکه پیام‌ر‌سانی بازار سخنرانی کرد و گفت: من با بررسی‌ای که حدود پانزده سال پیش در اسناد داشتم به نقش مؤثر و تعیین کننده بازار پی بردم و متوجه شدم که به آن صورت که باید، به این نقش عظیم در جامعه پرداخته نشده است و از همان زمان اقدام به تألیف کتابی در این رابطه نمودم.
وی افزود: ما اگر یک مثلث را در مبارزات در نظر بگیریم رأس آن مثلث مرجعیت و طرفین آن بازار و روحانیت، از محورهای اصلی مبارزه با رژیم پهلوی بودند. دو ضلع دوم و سوم مکمل همدیگر بودند که بدون کمک به یکدیگر به نتایج مثبتی نمی‌رسیدند.
روح‌بخش تاکید کرد: نقش مرجعیت به گونه‌ای بود که ساواک در اولین روزهای کاری خود در اسفند 1335 فردی را برای تحقیق حول محور مرجعیت و نقش آن به قم می‌فرستد و فرد فرستاده شده به این نتیجه می‌رسد که اگر یک مرکز دینی در تهران بنا کنیم می‌توانیم حوزه علمیه قم را تحت‌الشعاع قرار دهیم.
وی با اشاره به این که بازاریان به خاطر تعهد مذهبی که داشتند ضمن فعالیت مبارزاتی، پشتوانه مالی برای مبارزه و همچنین حمایت از خانوادههای زندانیان سیاسی و موجب دلگرمی زندانیان در کار مبارزه بودند، افزود: در مقعطی که آیت‌الله‌العظمی بروجردی برای شهریه طلاب با مشکل مواجه شده بود از بازاریان متدین کمک می‌طلبد. پس نتیجه می‌گیریم که تعامل این دو قشر متدین و تأثیرگذار موجب پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) می‌گردد.
در ادامه نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی، محسن رفيق‌دوست با موضوع بازار و جهاد مسلحانه سخنرانی کرد و گفت: بازاريان پول براي خريد اسلحه مي دادند و ما با نظر امام خمینی(ره) در جاهايي كه ايشان تشخيص مي‌دادند خرج مي‌كرديم. من صريحاً اعلام مي‌كنم اول و وسط و آخر مبارزات، بازار بود. مدارس اسلامي كه در زمان پهلوي بازاريان تأسيس كرده بودند در پيروزي انقلاب نقش بسزايي داشتند و لذا در بعد از انقلاب و هم اكنون هم فعالیت اين مدارس با هزينه بازاريان همچنان ادامه دارد.
وی افزود: در زمان مبارزات اسلحه را با كاميون در قالب بار سيب درختي به تهران انتقال مي داديم و به ساواك خبر داده بودند كه با اين كاميون‌ها اسلحه جابه‌جا مي‌شود. من چاره را در اين ديدم، در حالي كه خودم را به ديوانگي زده بودم بروم سراغ بار آن كاميوني كه اسلحه در آن نبود و يكي يكي صندوق‌هاي سيب را پرت كنم و بگويم بگرديد و در نتيجه آن شد كه مطمئن شدند خبر دروغ بوده است.
رفیق‌دوست گفت: یکی ديگر از نقش بازار اين كه صاحب همان ماشيني كه من امام(ره) را با آن از فرودگاه منتقل كردم بعد از انقلاب منزلش را فروخته بود و مي‌گفت خرج مبارزه كنيد. او قبل از انقلاب با همين ماشين بارها با استفاده از جاسازي، اسلحه به تهران حمل كرده بود.
ابوالفضل توكلي بينا هم در این همایش نقش بازاريان را در سه مرحله 1- انجمن‌هاي ايالاتي ولايتي 2- قیام 15 خرداد 3- تبعيد امام(ره) به تركيه ارزیابی کرد و گفت: آيت‌الله‌العظمی بروجردي را امام(ره) مطرح كردند. وقتي ايشان را در بيمارستاني در تهران بستري كردند، امام(ره) دو سه نفر را فرستادند ملاقات و گفتند اين مرد با رضاخان در افتاد و آدم شجاعي است، نگذاريد برگردد لرستان.
وی افزود: محمدرضا پهلوی براي خنثي كردن دين در كشور انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي را عَلم كرد و قيد اسلام را براي انتخاب شونده و انتخاب كننده حذف نمود. بعد از آن امام جلسه‌اي با علما و روحانيون در منزل آقاي حائري برپا كردند و عمق فاجعه را برايشان تشريح كردند و در اين جلسه سه تصميم گرفته مي‌شود: 1 - تلگراف اعتراضي به شاه 2 - درجريان گذاشتن علماي سراسر كشور3 - اينكه جلسه تا به نتيجه رسيدن ادامه داشته باشد.
توكلي بينا یادآور شد: تصميم به تظاهرات شد و رژيم پهلوی هم لاطهاي تهران را بسيج كرده بود كه از جمله آنها طيب حاج رضايي بود و رمضان يخي و يكي ديگر. شهيد عراقي، شهيد طيب را توجيه كرد كه ايشان شد از طرفداران حضرت امام(ره). رمضان يخي را هم من مجاب كردم و از تهران خارج شد و نفر سوم را در صحنه، شهيد عراقي به او تشر زد و با دار و دسته‌اش فرستاد رفتند و هيچ مزاحمتي براي تظاهرات بازاريان ايجاد نشد.
وی افزود: در جريان قیام 15 خرداد 14 روز بازار تهران بسته بود و در رابطه با مبارزات و 15 خرداد سي‌شبانه روز در قزل قلعه بدترين شكنجه‌ها روي من اعمال شد ولي چيزي نگفتيم. در نشستي كه با حضرت امام(ره) داشتند ايشان پيشنهاد دادند كه شما با اين همه فداكاري بياييد با هم متحد شويد كه نتيجه آن شد كه با ائتلاف، هيأت مؤتلفه به وجود آمد و خبر آن را به حضرت امام(ره) داديم و بعد از ماجرای انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي جلسه‌اي داشتيم و سه نفر را مفسد‌في‌الارض اعلام كرديم: شاه – نصيري – حسنعلي منصور.
«نقش بازاريان در عرصه فرهنگ و قلم» موضوع سخنرانی قاسم تبريزي در نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی بود. وی گفت: در بحث نقش بازار در نهضت امام خميني(ره) اگر چه آقاي روح‌بخش و دوستان مباحثي مطرح كردند، مسلماً مقالات ديگري هم هست كه به موضوع مي‌پردازند. آن چه تاكنون در مورد بازار مطرح شده بحث اقتصادي، كمك مالي و همراهي با مبارزين بوده است. اگر چه خودشان هم در متن مبارزه بودند، اما به مسئله فرهنگي در بازار، كمتر پرداخته شده است كه به نظر مي‌آيد در اين عرصه بايد بيشتر كار كنيم. بايد آن ماهيت و تربيت و اعتقادات اسلامي را در بين بازاريان مطرح كنيم. خصوصاً گاهي يك افراط و تفريطي در كارهاي تحقيقاتي يا خاطرات مطرح مي‌شود كه باید تمام ابعاد مسائل انقلاب اسلامي را در نظر بگيريم.
وی افزود: به همين شكلي كه براي بازاريان نقش قائليم بايد براي تمام اقشاري كه در انقلاب نقش داشتهاند ارزش قائل باشيم. انقلاب ما متعلق به يك قشر خاص نبود و انقلاب حزب و گروه و سازمان و جمعيت نبود. همه كساني كه اعتقاد به اسلام داشتند در اين انقلاب شركت كردند.
تبریزی خاطر نشان کرد: رهبري نهضت بر عهده يك مرجع بود. بازار ما يك محيط اسلامي و ديني بوده است. حضور روحانيت در بازار و مساجد بازار حتي حضور مراجع در متن بازار را بايد در نظر گرفت. طي تحقيقي كه به عمل آمده بيش از پنجاه مسجد در بازار داريم. علمايي كه در بازار، چه در جايگاه مرجعيت چه در جايگاه امام جماعت حضور داشتهاند در تربيت و آگاهي‌بخشي به بازاريان نقش برجسته‌اي داشتهاند. بعضي از بازاري‌ها پاي درس آيت‌الله شاه‌آبادي حاضر مي‌شدند. آيات عظام خوانساري، مجتبي تهراني و سيد ابوالحسن رفيعي قزويني، در سطح مراجع، در بازار بودند.
در ادامه اسدالله بادامچيان از روابط بين بازاريان و روحانيون گفت و افزود: اگر بازار را از نگاه غربي نگاه كنيم مي‌شود يك مركز اقتصادي صرف و ما مسلمانها اگر اين ديد را داشته باشيم در زندگي معنوي دچار مشكل خواهيم شد. البته در پيروزي انقلاب بايد نقش همه گروههاي مبارز ديده شود و غلوّ هم نشود.
بادامچیان گفت: از آنجا كه مسلمانان اسلام را دين تكامل يافته مي‌دانند و باعث تعالي يافتن انسانيت، بازار هم به تَبَع چنين ديدگاهي دارد و مي‌داند كه اين اسلام به خصوص مذهب حقه تشيع است كه انسان را به سرمنزل مقصود مي‌رساند. اسلام نمونه اعلا را هم ارائه كرده است: امير‌المؤمنين(ع) در شجاعت - امام مجتبي(ع) در صبر - امام حسين(ع) در قيام و ظلم‌ستيزي - امام موسي كاظم(ع) در صبر و مقاومت و ... در زمان غيبت بازاريان الگوي خود را فقهاي متعهد و متدين مي‌دانند. فقيهاني كه مطيع امر مولا باشند و به قول امام راحل اسلام ناب محمدي(ص) را ترویج کنند و در زمان ظهور امام هم كه تابع بلا قيد و شرط امام زمانشان خواهند بود.
وی افزود: از زماني كه اسلام به ايران آمد بازاريان با آغوش باز آن را پذيرفتند و به آن پايبند و متعهد ماندند و قولاً و عملاً خلوص نيت خود را نشان دادند.
در ادامه نشست تخصصی نقش بازار در پیروزی انقلاب اسلامی، رحیم نیکبخت درباره نقش بازاريان دستگيرشده در زمان مبارزات عليه رژيم پهلوي سخنرانی کرد و گفت: يكي از موارد مهم در مبارزات وجوهات شرعيه بود كه توسط مسلمانان متعهد و معتقد، به مراجع پرداخت مي‌شد و با نظر آنان در هر جا كه لازم بود صرف مي‌شد. نقش ديگر بازاريان ضمن مبارزه و كمك‌هاي مادي به مبارزه در مورد گسترش تبليغات مذهبي بود که نقش بسزایي داشتند. در جريان نهضت تنباكو که ميرزاي شيرازي دولت را به عقب‌نشيني وادار كرد بازاريان در حمايت از اين نهضت نقش تعيين كننده‌‌اي داشتند.
وی افزود: من عوامل مهم و اصلي انقلاب را در سه محور مي‌دانم و یکی رهبري است كه رأس هرم قرار دارد. روحانيت و بازاريان دو ضلع مهم ديگر هستند كه با گره خوردن به هم مبارزه مؤثر را شكل دادند. البته ما نبايد وقتي صحبت از بازار و مبارزه مي‌شود تنها نقش بازار تهران را ببينيم، بلكه بايد نقش بازاريان در سراسر كشور را مدنظر داشته باشيم و الحق و الانصاف از نقش شهيد حاج مهدي عراقي و همرزمانشان نبايد سرسري گذشت.
نیکبخت یادآور شد: در سال‌هاي قبل از 1340 مرتضي زمرديان و حسين مجاهد در بازار سخنراني مي‌كنند و در آن به قيام امام حسين(ع) اشاره دارند. نكته جالب اين كه گاريچي‌هاي بازار هم با گاري‌هاي خود قلوه سنگ حمل مي‌كردند براي اينكه در دسترس افراد تظاهر كننده قرار گيرد. گردانندگان تظاهرات خرداد 42 افراد بازاري و از آن جمله حاج حسين قمي و پسرانش، حاج محمدتقي كاظمي، زمرديان و ... بودند. به گزارش ساواك اغلب تظاهركنندگان قیام 15 خرداد بازاري‌ها بودند که علاوه بر شركت در تظاهرات به زخمي‌ها كمك مي‌كردند و در بيمارستان بازرگانان به آنها رسيدگي مي‌نمودند. به هر حال زندانيان و شهداي واقعه 15 خرداد از مظلوم‌ترين‌ها هستند، زيرا نه تشيیعي داشتند و نه مراسمي و از زندانيان آن زمان هم نامي برده نمي‌شود.
وی در ادامه جمع‌بندی‌هایی از نقش بازاريان در تداوم انقلاب تا پيروزي، تداوم فرهنگ انقلاب اسلامي و تداوم اقتصاد اسلامي در قالب صندوق‌هاي قرض الحسنه ارایه داد.
نشست تخصصي نقش بازار در پيروزي انقلاب اسلامي با سخنراني آقايان قانعي و حسن پور، از دست‌اندرکاران همایش و موزه عبرت ایران به پایان رسید. مجتبی قانعی، رييس هيات مديره موزه عبرت گفت: خدا را شكر مي‌كنم توفيق يافتيم همايش نقش بازار در پيروزي انقلاب اسلامي را برگزار كنيم و خدمت شما باشيم. تلاش موزه عبرت ايران همواره زنده نگه‌داشتن، ياد و خاطره فجر‌آفرينان است. امروزه افتخار و عزت ملت ايران مرهون زحمات و مرارت وسختي‌هايي است كه پيشكسوتان جهاد و مبارزه تحمل كردند. موزه عبرت ايران با درك عميق از نقش برجسته و ممتاز بازاريان در مبارزه با رژيم پهلوي قرار است نقش بي‌بديل بازاريان را در ولايتمداري و در مبارزه در قالب كتاب عرضه نمايد.
وی افزود: اعتقاد من اين است كه بازار فقط بازار نبود، يك انقلاب بود. بازار فقط پول و مبارزه نبود، بلكه مدافع روحانيت و فقاهت بود؛ بازار يك انقلاب به تمام عيار بود. بازار نخبه و گل سر سبد انقلاب بود. من علاقه‌مندم همايش‌هايي با موضوعات ريزتر و جزئي‌تر از تلاش‌هاي بازاريان در انقلاب برگزار نماييم. در اينجا نوشته‌اي از حاج احمد قديريان می خوانم که به همراه دوستانشان از بسيج ولايت در سال 82 از موزه بازديد كردند؛ نوشتند: «ديدار كاركنان و بسيج ولايت در دو نوبت چنان اثري بر روي بينندگان داشت كه به گفته بعضي از اهل قلم بهتر از خواندن چند جلد كتاب خاطرات جنايات دست‌اندركاران رژيم پهلوي مي‌باشد.» ايشان در انتها مي‌نويسند: «اين گونه اقدامات در جامعه براي آگاهي و ديد جوانان اثر مثبت و مفيدي خواهد داشت. اينجانب از هيچ كمكي براي كامل شدن اين موزه دريغ نخواهم داشت.» در همين‌جا من استمداد مي‌طلبم از شما عزيزان كه با كمك شما موزه شماره دو را كه روايتگر وقايع از سال 1299 تا 1357 مي‌باشد راه‌اندازي كنيم.
قاسم حسن‌پور، مدير موزه عبرت ايران هم در پایان پشت تريبون قرار گرفت و از گردهمايي مدعوين در همايش تشكر و قدرداني نمود.
تعداد بازدید: 1242
