08 اردیبهشت 1393
محمد مهدی سیفی
مجله تایم در مورخ ۵ می ۱۹۸۰ در مقاله‌ای تحت عنوان «شکست در صحرا» نوشت « مأموریت کارتر برای نجات گروگان ها در درون شعله ها فرو رفت برای کارتر به طور اخص و برای آمریکا به طور اعم ماجرای اعم طبس یک شکست نظامی و سیاسی بود. یک بار ارتش مسلسل و پرقدرتش در ویتنام در حالی که از پای می‌افتاد و به خود می‌پیچد به زبونی و بیچارگی افتاد و حالا به نظر رسید که قادر نیست حتی زمانی که هیچ دشمنی نمی‌داند که آن ها در آنجا هستند و علی رغم چهار ماه تمرین مداوم نمی توانند هواپیماها را از برخورد با یکدیگر حفظ کنند»…
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه ۱۳۵۷ و تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی بر اساس آموزه‌های اصیل دینی علاوه بر آن که ساختار حکومت پهلوی را به چالش کشید، با تبدیل شدن به یک هژمونی منطقه‌ای با شعار وحدت جهان اسلام و در هم نوردیدن مرزهای جغرافیایی کشورهای مسلمان استراتژی های امنیتی و منافع منطقه‌ای آمریکا را با شکست روبرو ساخت. آمریکا که تمام تلاش خود را معطوف به حمایت از رژیم پهلوی و جلوگیری از پیروزی انقلاب نموده بود، با پیروزی انقلاب اسلامی، سفارت خود را به عنوان پایگاهی برای طراحی و اجرای توطئه علیه انقلاب مبدّل ساخت تا بتواند در پوشش دیپلماتیک برای شکست یا به انحراف کشاندن نظام نوپای اسلامی اقداماتی را انجام دهد. توطئه های آمریکا در جهت شکست انقلاب اسلامی و از سوی دیگر ورود شاه به آمریکا با اجازه کارتر – رئیس جمهور آمریکا- فصل جدیدی را در روابط ایران و آمریکا به وجود آورد که همراه با افزایش بی اعتمادی بود به طوری که در ۱۳ آبان۵۸ تقریبا دو هفته پس از دیدار بازرگان با برژینسکی در الجزایر- گروهی از دانشجویان ایران که بعدها به دانشجویان مسلمان پیرو خط امام معروف شدند به سفارت آمریکا در تهران حمله و ۵۳ نفر آمریکای را به گروگان گرفتند.
این عمل از سوی حضرت امام (ره) مورد تایید قرار گرفت و ایشان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا راانقلاب بزرگتر از انقلاب اول نامیدند. تسخیر سفارت آمریکا در تهران، حذف دولت موقت از صحنه اجرایی کشور، تثبیت پایه های قدرت و حاکمیت انقلابیون مذهبی و استمرارماجرای گروگان گیری و شکست طرح های آمریکا جهت آزاد سازی جاسوسان خویش موجب بحرانی بزرگ و اختلاف نظر در دستگاه دیپلماسی آمریکا پیرامون چگونگی برخورد با انقلاب اسلامی گردید . در این میان شورای امنیت ملی آمریکا به سرپرستی برژینسكی طرفدار اقدامات قاطع نظامی علیه انقلاب اسلامی شد. سرانجام گروه ویژه ۱۳۲ نفره تحت «دلتا فورس» برای حمله به ایران و آزادی گروگانها تشکیل شد و پس از بررسی های فراوان، در شامگاه چهارم اردیبهشت ۵۹ شش فروند هواپیمای غول پیکر نظامی و هشت فروند بال گرد نظامی مجهز آمریکای در عملیات موسوم به «پنجه عقاب» مرزهای هوایی جنوبی ایران را پشت سر گذاشته و در طبس فرود آمدند. اما چند ساعت بعد با حرکت شن ها بال های دو هواپیمایی مجهز به تسلیحات نظامی در صحرای « پشت بادام» طبس با یکدیگر بر خورد و منجر شدند و هشت نفر از نظامیان آمریکایی جان خود را از دست دادند و با این انفجار آمریکایی ها تصمیم به لغو عملیات و بازگشت گرفتند.
با شکست تجاوز نظامی آمریکا، بلافاصله کارتر طی بیانیه ای که از طریق رادیو آمریکا در سراسر جهان پخش گردید عدم موفقیت کشور آمریکا در این طرح را اعتراف و مجله تایم در مورخ ۵ می ۱۹۸۰ در مقاله‌ای تحت عنوان « شکست در صحرا » نوشت « مأموریت کارتر برای نجات گروگان ها در درون شعله ها فرو رفت برای کارتر به طور اخص و برای آمریکا به طور اعم ماجرای اعم طبس یک شکست نظامی و سیاسی بود . یک بار ارتش پرقدرتش در ویتنام در حالی که از پای می‌افتاد و به خود می‌پیچد به زبونی و بیچارگی افتاد و حالا به نظر رسید که قادر نیست حتی زمانی که هیچ دشمنی نمی‌داند که آن ها در آنجا هستند و علی رغم چهار ماه تمرین مداوم نمی توانند هواپیماها را از برخورد با یکدیگر حفظ کنند» پس از شکست عملیات نیز یکی از هلی کوپترها که حاوی مدارکی در مورد جزییات عملیات بود به دستور بنی صدر بمباران شده در همین بمباران بود که محمد منتظر قائم فرمانده سپاه یزد به شهادت رسید.
اما حضرت امام خمینی (ره) نیز پس از تهاجم نظامی آمریکا در طبس با نگاه تیزبین خود، پیام بسیار مهمی به ملت ایران صادر کردند که اینک به بررسی بخش هایی از آن خواهیم پرداخت. «ملت رزمنده ایران دخالت های نظامی آمریکا را شنیدند و عذرهای کارتر را شنیدند، اینجانب که کراراً گفته ام کارتر برای وصول به ریاست جمهوی حاضر است به هر جنایتی دست بزند و دنیا را به آتش بکشد شواهد آن یکی پس از دیگری ظاهر شده و می شود و اشتباه کارتر در آن است که گمان می کند با دست زدن به این مانورهای احمقانه می تواند ملت ایران را که برای آزادی و استقلال خویش و برای اسلام عزیز از هیچ فداکاری روی گردان نیست از راه خودش که راه خدا و انسانیت است منصرف کند، کارتر باز احساس نکرده با چه ملتی روبروست و با چه مکتبی بازی می کند. ملت ما ملت خون و مکتب ما جهاد است . کارتر باید بداند که ملت ۳۵ میلیونی ما با مکتبی بزرگ شده اند که شهادت را سعادت و فخر می دانند و سرو جان را فدای مکتب خود می کنند»
همانطور که ملاحظه می‌گردد حضرت امام (ره) در این بخش از پیام خود، هدف اصلی کارتر از حمله نظامی آمریکا به ایران را ضمن آزادی گروگانها، پیروزی در انتخابات دوره دورم ریاست جمهوری می‌داند. زیرا او در حال طی آخرین مراحل دوران اول ریاست جمهوری بود و به شدت در صدد کسب وجهه سیاسی اجتماعی و تلاش برای دست یابی به جایگاه یک قهرمان ملی به سر می‌برد و پیروزی وی در این حمله می توانست او را به صورت یک قهرمان پیروز به دومین دوره ریاست جمهوری منتقل نماید. لکن با شکست آمریکا در این حمله نظامی، موجی از ناامیدی ملی در آمریکا پدید آمد به طوری که برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر می گوید «ماجرای مفتضح ایران (حادثه طبس) یکی از سه عامل مهم شکست کارتر بود و این ماجرا احساس نامیدی ملی را بر انگیخت»
همچنین ویلیام سولیوان سفیر آمریکا در تهران از این واقعه با عنوان «دوران تحقیر ملی آمریکا» یاد کرده و می نویسد «روش سست و بی قید حکومت کارتر و اقدامات نامعقول او به گروگان گیری اعضای سفارت آمریکا منجر شد و یک دوران تحقیر ملی که در تاریخ آمریکا نظیر آن دیده نشده است. آغاز گردید» همچنین باری روبین- کارشناس مسایل خاورمیانه – می گوید :«ماجرای طبس یک شکست دردناک برای کارتر و یک پیروزی برای ایران بود و موقعیت بین المللی آمریکا را به شدت تضعیف کرد»
موضوع دیگری که حضرت امام در پیام خویش بدان تصریح دارند این است که ملت مسلمان ایران با نهضت بزرگ اسلامی خود و با خط سرخ جهاد و شهادت به عنوان سلاح نیرومند و مؤثر در صدد کسب آزادی از یوغ استعمار خارجی و استبداد داخلی است و برای نیل به این هدف با اهدای خون جوانان خود در برابر توطئه ها ایستادگی خواهد کرد. امام خمینی در فراز دیگری از پیام خویش شکست آمریکا در صحرای طبس را حاصل و نتیجه قطعی امدادهای غیبی الهی می داند و در عبارت صریح زیر اعلام می دارد « این مانور احمقانه به امر خدای قادر، شکست خورد»
از جنبه تاریخی واقعه حمله نظامیان آمریکا و شکست آنان به وسیله شن های بیابان تفتیده طبس، همانند واقعه حمل پیل سواران ابرهه به خانه کعبه و منهدم شدن آن توسط سنگ ریزه های فروریخته از منقار مرغان ابابیل می باشد. شکست آمریکاییان در طبس توسط نیروهای غیبی الهی به گونه ای واضح و آشکار بود که حتی هارولد براون- وزیر دفاع آمریکا- وقتی در برابر این سؤال که چگونه این فاجعه بزرگ به وقوع پیوست او در حالی که به شدت متحیر بود چنین پاسخ می دهد «آیت الله خمینی در بالکن محل سکونت خود حضور یافت و با هر حرکت دست او یک هواپیما به زمین افتاد.»
این عبارت اشاره به همان نقش امداد غیبی الهی دارد که وزیر دفاع آمریکا این گونه بیان می دارد. اما فراز دیگری از پیام حضرت امام که در واقع یک «پیش بینی سیاسی» نیز قلمداد می شود سرانجام و فرجام ماجراجویی کارتر را این گونه بیان می دارد « کارتر باید بداند که این عمل احمقانه او در ملت آمریکا چنان اثری خواهد گذاشت که طرفداران او را مخالفان او خواهد کرد. کارتر باید بداند که با این عمل بسیار ناشیانه حیثیت سیاسی خود را به صفر رساند و از ریاست جمهوری باید قطع امید کند. کارتر با این عمل خود ثابت کرد که قدرت تفکر را از دست داده و از اداره یک کشور بزرگ مثل آمریکا عاجز است.
شکست آمریکا در عملیات آزاد سازی گروگان ها در واقعه طبس در زمان ریاست جمهوری کارتر سبب شد تا وی آرای عمومی را در انتخابات بعدی از دست بدهد. زمانی که وی در واپسین روزها و دقایق ریاست جمهوری خود نتوانست مسأله گروگان ها را خاتمه دهد اعتماد مردم به وی و حکومتش سلب شد. لذا جمهوری خواهان از این موقعیت استفاده و اعلام کردند که تلاش چندین ساله آمریکا به ویژه جمهوری خواهان برای ایجاد یک دولت وابسته در منطقه خلیج فارس با سقوط شاه و اقدامات نسنجیده دموکراتها از بین رفته و حتی بدتر از آن، عملکرد ضعیف دموکراتها به گونه ای بوده که عده‌ای به خود خسارت داده و دیپلماتهای آمریکا را به اسارت می گیرند. نتیجه وضعیت فراهم شده، روی آوری افکار عمومی به جمهوری خواهان و شکست سخت دموکرات ها بود. در این سال سرنوشت انتخابات آمریکا نه در واشنگتن بلکه در صحرای طبس رقم خورد. همچنین کارتر پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری این گونه زبان به اعتراف می گشاید «سال های آخر ریاست جمهوری من در گروگان آیت ا… خمینی بودم» و در آخر مطلب خویش را با این عبارت از جمله نیویورک تایمز به پایان می بریم که «داغ شکستی که آمریکاییان در ایران خوردند آنها را رها نخواهد کرد. این شکست ضربه‌ای دوباره به احساس غرور و اعتماد به نفس آنان زد».
منابع:
1. صحیفه نور. ج ۱۲و۱۱و۱۰٫
2. بک ویث، چارلی، نیروی دلتا از پلی می تا طبس ترجمه : رضا فاضل زرندی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۶
3. بک ویث، چارلی ، حادثه طبس، مترجم : دفتر انتشارات اسلامی، تهران ، انتشارات دفتر اسلامی، ۱۳۶۷
4. روزنامه جمهوری اسلامی
5. روزنامه سلام
6. برژینسکی «سقوط شاه، جان گروگانها و منافع ملی» ترجمه منوچهر یزدانیار، تهران، کاوش، ۱۳۶۲
منبع: پایگاه انقلاب دوم ، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
منبع بازنشر: نشریه الکترونیکی گذرستان - شماره 25
تعداد بازدید: 771
