03 آذر 1393
محمد ترکمان: مصدق مطالبات را بالا نمی برد/ یکی از اشتباهات ما افزایش سطح مطالبات است
«محمد ترکمان» گفت: زنده‌یاد مصدق مطالبات را بالا نمی‌برد تا بتواند کاری انجام دهد در حالی که یکی از اشتباهات ما در مقاطع مختلف، مطرح کردن خواسته‌هایی متعدد است با وجود اینکه به سرانجام رسیدن تمامی این کارها، برایمان به مرحله اثبات نرسیده است.
«محمد ترکمان» پژوهشگر تاریخ در جلسه هفتگی «مؤسسه دین و اقتصاد» ضمن بازخوانی روند کودتای 28 مرداد، به تشریح شخصیت دکتر محمد مصدق پرداخت و اظهار داشت: مرحوم دکتر مصدق از 28 مرداد مورد طعن، لعن و فشارهای آن نظام قرار داشت و پس از آن نیز در بسیاری از مواقع مورد بی‌توجهی واقع شد و گاهی اوقات نیز نواخته شد.
وی افزود: ایشان بدون هیچگونه رانتی در حافظه تاریخی ایرانیان به عنوان یک انسان ایران‌دوست و مردم‌دوست جای گرفته و به نوعی، سرمایه اجتماعی و انسانی جامعه محسوب می‌شود. اگر این شخصیت متعلق به کشورهای دیگر بود، به طور یقین بیش از این مورد تقدیر و سپاس قرار می‌گرفت.
وی با اشاره به کارکرد بسیار زیاد خط مشی دکتر مصدق در دوره‌های مختلف تاریخی، تصریح کرد: دکتر مصدق را خلاصه‌ای از سیاستمداران و ایران‌مدارانی می‌بینم که در طول تاریخ و در مقطع حیات خود، مجموعه‌ای از تدبیرها، راهنمایی‌ها و آگاهی‌های لازم را به کار برده‌اند.
ترکمان تأکید کرد: امروزه اتفاق‌هایی که در کشورهای آسیایی رخ می‌دهد مشی دکتر مصدق را بیش از پیش روشن می‌کند و نشانگر احاطه ایشان بر فضاست مانند جو چپی که در تاریخ معاصر و در دوره‌ای که نوجوان بودیم، ایجاد شد به نحوی که این جو مانع از آن می‌شد که انسان‌ها مطالب را آنگونه که باید، مورد توجه قرار دهند زیرا تبلیغات سنگین موجود، انسان‌ها را به سوی خود جذب می‌کرد.
وی با اشاره به "مداومت" به عنوان اصلی تاثیرگذار در برنامه‌ریزی‌های اساسی گفت: علت اصلی حضور مصدق در حافظه ایرانیان، مداومت و استمرار ایشان در برنامه‌ریزی‌های درازمدت است که چنین برنامه‌ریزی‌هایی، امکان تعلق به هر فردی را ندارد.
وی افزود: مرحوم مصدق از سال 1285 تا 1345، حدود 60 سال در صراطی تکامل یافته، قدم زده و از آن خط عدول نکرده است. مصدق در مخالفت با معاهده 1219 وثوق الدوله یا با کودتای سوم اسفند رضاخانی و همچنین با حضور خود در مجلس پنجم و ششم و مخالفت با سلطنت رضاشاه مطالبی را بیان کرده است.
ترکمان درباره "صراحت بیان و شجاعت" دکتر مصدق که همچنان در سخنان وی هویدا بود، اظهار داشت: حسین مکی کتابی با عنوان نطق‌های تاریخی دکتر مصدق دارد که پس از شهریور 1320 مجموعه‌ای از نطق‌های تاریخی ایشان را در مجلس‌های پنجم و ششم جمع‌آوری کرده است. آقای مکی درباره شجاعت دکتر مصدق در بیان مطالب مختلف همیشه اعلام می‌کرد که از صراحت بیان مصدق در گفتار، تنمان می‌لرزید و نمی‌دانستیم این فرد تا روز بعد زنده می‌ماند یا خیر؟
ترکمان خاطرنشان کرد: دکتر مصدق اهل قهر نبود. در زمان وی، شرایط به گونه‌ای رقم خورده بود که حضور نیروهای متفق، خروج رضاشاه و اختلافات سیاست جهانی، فضایی خاص را پدید آورده بود. همچنین با توجه به اینکه پیش‌تر آمریکایی‌ها در ایران حضور نداشتند و به یک باره حاضر شده بودند، امکان دست گذاشتن روی فاکتورهای مختلفی وجود داشت و یکی از دلایل شرکت مصدق در انتخابات دوره چهاردهم نیز دفاع از حقوق و منافع ملت ایران بود.
وی ضمن تأکید بر "مداومت" به عنوان یکی از بارزترین خصوصیات شخصیتی دکتر مصدق که در دوره نخست‌وزیری وی بیش از پیش نماد بیرونی پیدا کرد، تصریح کرد: انتخابات دوره پانزدهم از حالت اصلی خارج و نمایی فرعی به خود گرفت به نحوی که با آمدن آقای قوام السلطنه، فضا برای حضور افرادی در مجلس که به وسیله وی انتخاب شده بودند، فراهم شد. در انتخابات دوره شانزدهم نیز امکان حضور دکتر مصدق وجود داشت که با مشارکتی که از جانب وی صورت گرفت، در این دوره به نخست وزیری رسید. به طور یقین جامعه‌ای مانند جامعه ایران با برخورداری از قدمتی چند هزار ساله و ویژگی‌هایی منحصر به فرد، برای مصدق زمینه‌ای را برای تداوم‌بخشی به این خصوصیات فراهم کرد زیرا در صورتی که چنین اتفاقی رخ نمی‌داد، جامعه ایران در معرض نابودی قرار می‌گرفت.
ترکمان در این زمینه تصریح کرد: متأسفانه نهادهای مدنی جدید که تازه تأسیس بودند، از چنان پایه، اساس و بنیادهای عمیقی برخوردار نبودند وگرنه مجلس را تبدیل به محلی برای رأی دادن همیشگی به قدرت نمی‌کردند.
وی درباره اصلی‌ترین رخداد مجلس شانزدهم گفت: اساسی‌ترین رخداد مجلس شانزدهم، همسو نبودن ساختار اداری و نظام سیاسی کشور با تفکر دکتر مصدق و تفکر آزادی‌خواهانه بود. مصدق 12 اردیبهشت کابینه خود را به مجلس معرفی و همچنین در مجلس اعلام کرد که اجرایی شدن برنامه‌های بنده منوط به دو خواسته است که یکی از آنها اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت و دیگری اصلاح قانون انتخابات است.
وی گفت: زنده یاد مصدق به قانون انتخابات بسیار حساس بود و همیشه بر انتخاب نمایندگان به عنوان عاملی برای فلاح و صلاح یک کشور سخن می‌گفت. مصدق همچنین بر پشتیبانی مردم از نمایندگان تأکید بسیار و از آن به عنوان عاملی دلگرم‌کننده یاد می‌کرد.
وی درباره رمز موفقیت دکتر مصدق در انجام کارهای کشوری تصریح کرد: زنده‌یاد مصدق مطالبات را بالا نمی‌برد تا بتواند کاری انجام دهد در حالی که یکی از اشتباهات ما در مقاطع مختلف، مطرح کردن خواسته‌هایی متعدد است با وجود اینکه به سرانجام رسیدن تمامی این کارها، برایمان به مرحله اثبات نرسیده است.
منبع: سایت جماران
تعداد بازدید: 888
