28 بهمن 1393
حزب توده در فعالیت چهارسالة خود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر تشكیلات مفصل، دارای تعدادی سازمانهای وابسته (جنبی) بود كه در پوشش‌های مختلف، وظیفه اشاعة مشی حزب و اجرای تاكتیك‌های آن را در میان اقشار و گروه‌های مختلف به عهده داشتند. بخشی از این سازمان‌ها بر اساس سنت‌های كمونیستی جهانی و در ادامه فعالیت‌های سالهای 1320ـ 1332 تجدید حیات یافتند، (مانند: «جمعیت صلح») و بخشی بر اساس شرایط خاص جامعه ایران در دوران انقلاب و پس از آن پدید شدند (مانند: «حزب دمكرات كردستان ـ پیرو كنگره چهارم»).
سازمانهای جنبی حزب توده را می‌توان به شرح زیر دسته‌بندی كرد:
الف: سازمانهای سیاسی وابسته به حزب توده، شامل «سازمان جوانان توده ایران» و «اتحاد دمكراتیك مردم ایران»، كه دارای استقلال درونی نبوده و جزئی از اندام سازمانی حزب توده بودند. «سازمان جوانان» در عین آن كه یك سازمان حزبی محسوب می‌شد یك سازمان توده‌ای نیز بود.
ب: سازمانهای سیاسی هوادار حزب توده، شامل «سازمان فدائیان خلق (اكثریت)» و «حزب دمكرات كردستان ـ پیرو كنگره چهارم» كه هر چند دارای استقلال نسبی از سازمان حزب توده بودند، ولی تحت نفوذ شدید سیاسی و گاه تشكیلاتی حزب قرار داشتند. فرآیند ادغام سازمانهای حزب توده و «اكثریت» در سال 1361 به چنان عمق و گستردگی رسیده بود كه عملاً در همه سطوح، ارتباطات عمودی و افقی، سازمان «اكثریت» را به سازمان حزب توده پیوند می‌داد.
ج: سازمانهای توده‌ای وابسته به حزب توده: دربارة سازمانهای توده‌ای، كه زیر پوشش «شعبه كل سازمانهای توده‌ای» قرار داشتند، پیش از این سخن گفتیم.
د: سازمانهای صنفی وابسته به حزب توده: این سازمان‌ها باید گروه شغلی خاصی را تحت پوشش قرار می‌دادند. از زمرة این سازمان‌ها، «انجمن همبستگی اتحادیه‌ها و شوراهای كارگری» و «انجمن حقوقدانان دمكرات ایران» است.
بخش حاضر به بررسی همة سازمانهای وابسته به حزب توده نمی‌پردازد. سازمانهایی چون «فدائیان خلق (اكثریت)» و «حزب دمكرات كردستان ایران ـ پیرو كنگره چهارم»، به علت استقلال تاریخی و سازمانی (علیرغم پیوستگی و وابستگی به حزب توده) نیازمند بررسی مستقلی است و درباره رابطه آنها با حزب توده پیشتر توضیح داده شده است. سازمانهایی كه در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
1ـ سازمان جوانان توده ایران؛
2ـ كانون دانش‌آموزان (دمكرات) ایران؛
3ـ كانون صنفی فرهنگیان؛
4ـ تشكیلات دمكراتیك زنان ایران؛
5ـ اتحاد دمكراتیك مردم ایران؛
6ـ شورای نویسندگان و هنرمندان ایران؛
7ـ جمعیت ایرانی هواداران صلح؛
8ـ جمعیت حقوقدانان دمكرات ایران.
منبع: حزب توده ، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
منبع بازنشر: مجله الکترونیکی گذرستان - شماره 47
تعداد بازدید: 1025
