28 بهمن 1393
در اينجا به معرفی 15 نفر از مهمترين عوامل سازمان جاسوسی شوروی در كميته مركزی حزب توده مي‌پردازيم. لازم به توضيح است كه معرفی حاضر كليه عوامل كا. گ. ب در حزب توده را در بر نمي‌گيرد و به آن عناصری كه كميته مركزی نبودند نمي‌پردازد.
1ـ نورالدين كيانوري: دبير اول كميته مركزی حزب توده مرتبط با علی اوف، مأمور اطلاعاتی شوروی و سرهنگ دولين، افسر جي. آر. يو، تا سال 1334 در ايران. وی در سالهای اقامت در شوروی و آلمان شرقی نيز در تماس با افسران عالي‌رتبه اطلاعات شوروی (دولين، لئون و ...) قرار داشت. او در سالهای 1358ـ 1361 در ايران به طور مستقيم و غير مسقيم با مأمورين اطلاعاتی شوروی به نامهاي: لئونيد شبارشين، لئون، ولاديمير كوزيچكين، حسين قلي‌اوف، آوجان فليكس، علی اوف، ايوانف سرگی شيري، گنادی بيچكوف تماس داشت.
2ـ فرج‌الله ميزانی (ف. م. جوانشير)، دبير دوم كميته مركزی حزب توده و مسئول تشكيلات كل . او از سال 1336 در اتحاد شوروی با كا. گ. ب تماس داشت و اين تماس به طور فعال پيش و پس از انقلاب اسلامی ادامه داشت. وی همچنين با لئون و حسين قلي‌اوف مأمور اطلاعاتی شوروی در سالهای 1358ـ 1361 مرتبط بود.
3ـ حبيب‌الله فروغيان: عضو كميته مركزی حزب توده و عضو شعبه بازرسی و رسيدگي. از عوامل درجه اول سازمان جاسوسی كا. گ. ب در ايران. وی در سالهای دهه 1330 در شوروی با كا. گ. ب مرتبط شد. پس از انقلاب اسلامی با آوجان فليكس، افسر اطلاعاتی شوروي، تماس فعال داشت و با ارتباط با محمد ابراهيم سروري، رابط شماره يك با سفارت افغانستان به شمار مي‌رفت.
فروغيان به علت اهميت اطلاعاتي، در نيمه اول يا دوم سال 1361 به دستور لئونيد شبارشين، كارمند ارشد كا. گ. ب، از ايران خارج شد.
4ـ گاگيك هرآوانسيان: عضو كميته مركزی حزب توده و مسئول شعبه مركزی تداركات. او در سالهای 1330 عضو شعبه اطلاعات حزب توده به مسئوليت خسرو بود. وی در سالهای پس از انقلاب اسلامی رابط شماره يك حزب توده با مأمورين اطلاعاتی شوروی بود و با افسران و مأمورين اطلاعاتی به نامهای آوجان فليكس، مائسترانكو، كوزيچكين و قاسم اف مرتبط بود.
5ـ رفعت محمدزاده (مسعود اخگر): عضو هيئت سياسی كميته مركزی حزب توده و مسئول شعب پژوهش، آموزش (تعليمات) و هيئت تحريريه ماهنامه دنيا ـ ارگان سياسی و تئوريك كميته مركزی حزب توده. او از سالهای 1330 در شوروی تماس با كا. گ. ب را آغاز كرد و تا زمان ورود به ايران پس از انقلاب اسلامی در ارتباط فعال با مأمورين اطلاعاتی شوروی قرار داشت. پس از انقلاب، وی اطلاعات مهم سياسی ـ اقتصادی دريافتی از عوامل نفوذی حزب را برای تحويل به كا. گ. ب در اختيار نورالدين كيانوری قرار مي‌داد.
6ـ محمدپور هرمزان: عضو كميته مركزی و مسئول شعبه انتشارات و هيئت تحريريه مجله مسايل بين‌المللي. او از سالهای 1330 در شوروی تماس با كا.گ. ب را آغاز كرد، به نحوی كه در محيط ايرانيان مقيم شوروی به عنوان «جاسوس» معروف بود. وی مرتبط با افسران اطلاعاتی شوروی به نامهای رشيدوف ـ پيش از انقلاب ـ و مائو سترانكو ـ پس از انقلاب اسلامی ايران ـ بود.
7ـ غلامحسين قائم‌پناه: عضو مشاور كميته مركزي، عضو هيئت تحريريه روزنامه مردم، ارگان مركزی حزب توده و عضو شعبه مركزی بازرسی و رسيدگي. او از سالهای 1330 در شوروی تماس با مأمورين كا. گ. ب را آغاز كرد و به جاسوسی در ميان مهاجرين ايرانی مقيم شوروی پرداخت. وی تا سال 1978 در آلمان شرقی تماس منظم اطلاعاتی داشت.
8ـ احمدعلی رصدی اعتماد: عضو كميته مركزی و مسئول شعبه بازرسی و رسيدگی تهران. او از سالهای 1950 م. با كا. گ. ب مرتبط شد و پس از انقلاب از طريق شركت پوششی «تاپ» و مسافرت به شوروی به فعاليت جاسوسی و ارتباط با كا.گ.ب ادامه داد.
9ـ منوچهر بهزادي: دبير سوم كميته مركزی حزب توده و مسئول هيئت تحريريه در نامه مردم ارگان مركزی حزب و مسئول شعبه كل سازمانهای توده‌ای بود. او از عناصر مورد اعتماد كا. گ. ب بود و از سال 1973 با سازمان اطلاعاتی آلمان شرقی ( سرويس امنيت دولتی ـ M.F.S) در تماس بود.
10ـ علي‌اكبر باغبان فردوس: عضو كميته مركزی حزب توده و مسئول سازمان ايالتی خراسان. وی با سازمان اطلاعاتی كا. گ. ب پيش و پس از انقلاب اسلامی مرتبط بود. او همچنين با عوامل اطلاعاتی «خادي» در كنسولگری افغانستان در مشهد رابطه داشت.
11ـ علی گلاويژ: عضو كميته مركزی حزب توده و مسئول سازمان ايالتی كردستان. او از سال 1346 در ارتباط با كا. گ. ب قرار گرفت.
12ـ محمدمهدی پرتوي: عضو هيئت سياسی كميته مركزی حزب توده و مسئول سازمانهای مخفی و نظامي. او با لئون و حسين قلی اوف، افسران اطلاعاتی شوروی در تماس بود.
13ـ رحمان هاتفی (حيدر مهرگان): عضو هيئت سياسی كميته مركزی حزب توده. وی از مسئولين سازمان مخفی تا سال 1960 و دبير دوم كميته ايالتی تهران بود كه با حسين قلي‌اوف، افسر اطلاعاتی شوروی رابطه داشت.
14ـ سعيد آذرنگ: عضو مشاور كميته مركزی حزب توده و از مسئولين سازمان مخفی بود كه با حسين قلي‌اوف ـ افسر اطلاعاتی شوروی در تماس بود.
15ـ شاهرخ جهانگيري: عضو مشاور كميته مركزی حزب توده و مسئول شاخه هوايی ـ دريايی سازمان نظامی بود و با دو افسر اطلاعاتی شوروی رابطه داشت. قرار ذخيره حزب با كا. گ. ب با وی بود.
منبع: حزب توده ، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
منبع بازنشر: مجله الکترونیکی گذرستان - شماره 47
تعداد بازدید: 1201
