مقالات

مدرس و كميسيون دفاع از حرمين شريفين

مدرس و كميسيون دفاع از حرمين شريفين از روزي كه سيد‌حسن مدرس براي عضويت در هيأت نظارت بر قوانين دوره دوم مجلس شوراي ملي برگزيده شد. 1 تا 16 مهر 1307 ش / 1347 ق كه دستگير و از تهران تبعيد شد،‌2 تحولات فراواني در تاريخ سياسي ايران به وقوع پيوست كه مطالعه و بررسي اين رويدادها بدون توجه به نقش اين شخصيت مبارز كاري عبث و بيهوده است. در اين مختصر ما به دنبال ارزيابي عملكرد سياسي او در صحنه جهان اسلام هستيم. اگر چه امروزه آثار متعددي در خصوص...

آخه حالا چه وقت نماز بود؟!

آخه حالا چه وقت نماز بود؟! در دوره پنجم مجلس ليدر اكثريت، مرحوم مدرس بود. مرحوم مدرس به طوري كه همه او را مي‌شناسند يكي از شخصيت‌هاي ممتاز و بازيگران بسيار ماهر و زبردست در دنياي سياست بود. اين سيد به طوري رولهاي خودش را در سياست خوب و ماهرانه بازي مي‌كرد كه تمام رجال سياسي عصر خودش را مات و متحير ساخته بود و با آنكه هم دوره‌اي هاي او رجال باهوش و زبردستي مانند نصرت‌الدوله، قوام‌السلطنه، سردار معظم خراساني كه بعدها به...

10 جمله قصار از مدرس

10 جمله قصار از مدرس عاقل تا بصيرت پيدا نكند، سزاوار نيست صحبت كند. 1    خداوند دو چيز را به من نداد يكي ترس و ديگري طمع، هركس با مصالح ملي و امور مذهبي همراه باشد، من هم با او همراهم و الا فلا. 2    فردي چون من كه عمامه‌اش بالش و عبايش روانداز او است و به لبي نان قانع است هر كجا رود به راحتي زندگي برايش ميسر و راحت است. 3    براي پيشبرد مقاصد خودمان نبايد از سلاح برنده دين و تبليغات مذهبي استفاده نمود. چون اگر با...

سه خاطره آموزنده از مدرس

سه خاطره آموزنده از مدرس مدرس و روستائي نابينا در سفري كه پدرم (مدرس) به اصفهان داشت همراه او بودم، به اسفه رفتيم تا از دو مجتمع مسكوني كه به همت او براي زارعين ساخته شده بود بازديد نمائيم. اهالي ديه‌هاي اطراف گروه گروه در مسجد به ديدارش مي‌آمدند، در ميان آنان پيرمرد نابينائي وجود داشت كه به علت كهولت و ناتواني قادر به نوشيدن فنجان چاي مقابل خود نبود، مدرس از جاي خود برخاست، در كنارش نشست از حال و روزگارش پرسيد. با دست خود قند...

مدرس از منظر امام خميني

مدرس از منظر امام خميني از زمان نهضت مشروطه تا پيروزي انقلاب اسلامي تعداد قابل توجهي از مراجع، روحانيون برجسته سياسي و عالمان نامدار ظهور كرده و هر يك در عصر خود تأثيرگذار بوده‌اند. بسياري از اين مراجع و علما الزاماً ديدگاههاي يكساني نيز در قبال تحولات سياسي روز نداشته‌اند براي مثال آيت‌الله شيخ فضل‌الله نوري نگاه يكساني با آيات عظام بهبهاني و طباطبائي راجع به تحولات مشروطه نداشته‌اند مع‌الوصف امام خميني از همه اين...

شهادت مدرس

شهادت مدرس روز سوم مرداد 1321 اولين جلسه محاكمه متهمين به قتل شهيد سيد‌حسن مدرس در تهران آغاز شد. سرپاس ركن‌الدين مختار، پاسيار منصور وقار، ياور جهانسوزي، پاسيار راسخ، ياور مقدادي، پاسيار نيرومند و پزشك احمدي متهمين رديف اول پرونده به شهادت رساندن مدرس بودند. محاكمه متهمين 50 روز به طول انجاميد. سرانجام ركن‌الدين مختار به 8 سال زندان با اعمال شاقه محكوم شد و بقيه متهمين هر يك از 10 سال تا يك سال محكوم شدند. مطلب زير ماحصل...

تعمير و بازسازي آرامگاه مدرس

تعمير و بازسازي آرامگاه مدرس امام خميني (ره) در 28 شهريور 1363طي پيامي به آيت‌الله حاج‌شيخ عباس واعظ طبسي توليت آستان قدس رضوي از ايشان خواست ‌آرامگاه مرحوم سيد‌حسن مدرس را تعمير و بازسازي كند. متن پيام امام به شرح زير است: بسم‌‌الله الرحمن‌ الرحيم در عصر شكوفايي انقلاب اسلامي، بزرگداشت مجاهدي عظيم‌الشأن و متعهدي برومند و عالم بزرگواري كه در دوران سياه اختناق رضاخاني مي‌زيست لازم مي‌باشد. زيرا در زماني كه قلمها شكسته و...

اولين روز تبعيد گزارش لحظه به لحظه تبعيد امام خميني

اولين روز تبعيد گزارش لحظه به لحظه تبعيد امام خميني روز 13 آبان 1343 امام خميني متعاقب نطق كوبنده‌اي كه 9 روز پيش از آن عليه لايحه كاپيتولاسيون ايراد كردند، بازداشت و به تركيه تبعيد شدند. مقاله حاضر، گزارش لحظه به لحظه تبعيد حضرت امام است. در لحظات اوليه بامداد روز 13 آبان 1343 صدها كماندو و چترباز مسلح حكومت شاه منزل امام را در قم محاصره كرده از بام و ديوارها وارد منزل شدند و براي بازداشت امام به جستجوي خانه پرداختند. امام كه در آن...

جدا شدن بحرين از ايران و نقش انگلستان

جدا شدن بحرين از ايران و نقش انگلستان در دهه‌ي 1350 انگلستان كه بساط خود را از خليج فارس برچيده بود، برپايه‌ي سياست هميشگي خود و يارانش هوادار تكه‌تكه شدن سرزمين‌هاي پهناور و بزرگ، و تشكيل دولت‌ها و اميرنشين‌هاي كوچك بود، كه نتوانند دردسرهايي در آينده، براي آنها پديد آورند. اين بود كه انگليسي‌‌ها تصميم گرفتند كار بحرين را كه سالها مانند استخواني در گلوي ايشان گير كرده و برپايه هيچ قرارداد و پيمان رسمي از ايران جدا نشده...

تحريف تاريخ معاصر ايران

تحريف تاريخ معاصر ايران 1ـ ارزش ديدگاههاي تاريخي توجه به تاريخ امروز در كليه‌ي زمينه‌ها و رشته‌هاي علمي سكه‌ي رايج زمان شده است. تاريخ عقايد اقتصادي، تاريخ انديشه‌هاي سياسي، تاريخ جنبشها و انقلاب‌هاي معاصر، تاريخ علم و فلسفه و دهها عنوان ديگر بخوبي مؤيد اين نكته است كه توجه به سرچشمه‌ها و پيشينه‌هاي تاريخي نه تنها نقطه‌ي شروع و هسته‌هاي اوليه هر علمي را معلوم مي‌دارد بلكه اين توجه سير تحولات و كاستيها و فزونيهاي...

تاريخ از نگاه علامه طباطبايي

تاريخ از نگاه علامه طباطبايي تاريخ نقلي يعني ضبط حوادث كلي و جزئي، از چيزهايي است كه انسان از قديمي‌ترين ادوار زندگي خود بدان اهتمام داشته است و در هر عصري از اعصار عده‌اي حافظ و نويسنده و مؤلف در آن فن وجود داشته، و عده‌ي ديگري آنچه را ايشان ضبط كرده و به عنوان تحفه نگهداري كرده بودند دست به دست مي‌گردانده‌اند. انسان در زندگي از جهات مختلفي از تاريخ استفاده مي‌كند. مانند: پند گرفتن، داستان‌سرائي، مزاح و تفريح و همچنين در...

تيرباران سرهنگ پولادين

تيرباران سرهنگ پولادين در سحرگاه روز 24 بهمن 1306 به حكم دادگاه نظامي سرهنگ محمود‌خان پولادين در باغشاه و در حضور رضاشاه به جوخه آتش سپرده شد. اتهام وي «تلاش براي سوء قصد به رضاشاه و به دست گرفتن قدرت» اعلام شد. به موجب اين اتهام چند نظامي ديگر در اين عمليات قرار بود با پولادين مشاركت داشته باشند كه همگي دستگير شدند. مجله خواندني‌ها پس از سقوط رضاشاه در يكي از شماره‌هاي خود گزارشي از مراسم اعدام سرهنگ پولادين را به چاپ رسانده كه...

كتابخانه‌هاي عمومي تهران در 63 سال پيش

كتابخانه‌هاي عمومي تهران در 63 سال پيش ماهنامه ادبي، علمي و تاريخي «يادگار» به مديريت عباس اقبال‌آشتياني در شماره دي‌ماه سال 1323 خود گزارشي تحت عنوان «كتابخانه‌هاي عمومي در طهران» به چاپ رسانده كه به دليل جذابيت آن، ذيلاً از نظر خوانندگان گرامي مي‌گذرد: غرض ما در طي اين مقاله شرح و تفصيل آن كتابخانه‌هاي عمومي نيست كه سابقاً در ايران در مدارس و مساجد شهرهاي بزرگ مثل ري و ساوه و بلخ و بخارا و هرات وسمرقند و امثالها وجود داشته...

نقد كتاب: داوري ساواك به روايت يكي از رؤساي ساواك

نقد كتاب: داوري ساواك به روايت يكي از رؤساي ساواك كتاب داوري (سخني در كارنامه ساواك) كه به خاطرات منوچهر هاشمي رئيس اداره هشتم ساواك اختصاص دارد، در 1373 توسط انتشارات «ارس» در لندن در 643 صفحه به چاپ رسيد. منوچهر هاشمي در مقدمه‌اي بر اين كتاب مي‌نويسد: «بحث و اظهارنظر درباره ساواك آسان نيست. من عليرغم سابقه طولاني خدمت در اين سازمان، به جهت وجود سيستم حيطه‌بندي در آن، شايد صلاحيت كافي در اظهار نظر درباره همه ارگانهاي اين دستگاه...

سه‌تا شوخي

سه‌تا شوخي عبدالرحمن فرامرزي زماني نماينده چند دوره مجلس بوده و سالها مديريت روزنامه كيهان را عهده‌دار بود معمولاً عادت داشت تابستانها به اوين و دركه برودو در آنجا مدتي اقامت كند. نقل مي‌كنند زماني يكي از رجال حكومتي به آنجا نزد وي رفت تا چند روزي دور از مركز شهر باشد و چون محيط را خيلي دور افتاده ديد، از فرامرزي پرسيد در اين نواحي امنيت هست؟ فرامرزي جواب داد اينجا حتي يك ژاندارم هم نيست. طرف احساس كرد مقصود فرامرزي نبود...

نايب رئيس مجلس شوراي ملي فاش مي‌كند: كاپيتولاسيون چگونه تصويب شد؟

نايب رئيس مجلس شوراي ملي فاش مي‌كند: كاپيتولاسيون چگونه تصويب شد؟ از مهر 1343 كه قرارداد ننگين كاپيتولاسيون در مجلس ايران تصويب شد، 43 سال مي‌گذرد. درباره محتواي اين قرارداد، فشار آمريكا براي تصويب آن، بازتاب تصويب آن در جامعه به ويژه عكس‌العمل امام خميني در برابر اين مصوبه، فراوان سخن به ميان آمده است. اما اينكه فضاي داخل مجلس شوراي ملي به هنگام تصويب اين قرارداد چگونه بود و كاپيتولاسيون تحت چه شرايطي به تصويب رسيد، خود...

انگليسي‌ها چگونه هرات را از ايران جدا كردند؟

انگليسي‌ها چگونه هرات را از ايران جدا كردند؟ دوره قاجاريه از شگفت‌انگيزترين ادوار تاريخ ايران است. دوره‌اي است كه قدرتهاي بزرگ جهان از اقصي نقاط دنيا به علل گوناگون چشم به آن داشتند. ايران مركزي شده بود كه تمام قدرتها دور آن دايره زده بودند ـ دايره‌اي بي‌ثبات و ناآرام كه هرگوشه‌اش ميل به درون داشت، به عبارت روشن‌تر به صورت طعمه‌ اي درآمده بود كه كركسان هزار هزار گرد او را گرفته بودند و بر سر استفاده از موقع جغرافيائي و...

تاتارستان، گنجينه كتابهاي قديمي فارسي و عربي

تاتارستان، گنجينه كتابهاي قديمي فارسي و عربي جايگاه ويژه‌اي كه ملت تاتار در تقاطع فرهنگهاي گوناگون احراز مي‌نمايد، موجبات تركيب ويژه و زيست دايمي آنان را در حوزه‌ي رود ولگا، به ويژه در عرصه‌ي معنوي فراهم آورده است. بدون شك عامل مهم در گفتگوي تمدنها با كشورهاي اسلامي را نقش وحدت‌بخش اسلام و زبان عربي ـ كه در كتب مذهبي و عرفي حتي از دوران پذيرش اسلام از سوي بلغارهاي حوزه‌ي ولگا گسترش يافته است ـ تشكيل مي‌دهد. اجداد ملت...

انگليس و امريكا تكيه‌گاه‌هاي كميته تروريستي مجازات

انگليس و امريكا تكيه‌گاه‌هاي كميته تروريستي مجازات در ميان اوراقي كه در لابلاي كتابهاي خطي آيت‌الله محدث قمي به دست آمد، يكي هم نوشته كوتاهي است كه از طرف افراد «كميته مجازات دموكرات مشهد» بعنوان تهديد وي از سخناني كه در انتقاد از امريكائي‌ها در منبر ايراد كرده بود، برايش ارسال داشته‌ اند. عين آن نوشته اين است: «آقاي آقا شيخ عباس قمي! پدر سوخته! شنيدم كه در منبر از امريكائي‌ها حرف بد مي‌زنيد،‌ اگر شنيده شد كه دومرتبه از...

روابط فرهنگي تهران و تل‌آويو در دوره‌ي پهلوي

روابط فرهنگي تهران و تل‌آويو در دوره‌ي پهلوي با پايان جنگ جهاني دوم و برقراري نظام قيموميت، انگلستان بر بخشهايي از امپراتوري عثماني و از جمله سرزمين فلسطين، چيرگي يافت. در طي دوره‌ي قيموميت انگلستان، شرايط و زمينه براي تقويت حضور صهيونيست‌ها و سلطه‌ي آنها بر فلسطين بيش از پيش فراهم شد و با تصويب طرح تقسيم در سازمان ملل متحد در سال 1948، صهيونيست‌ها تأسيس كشوري جعلي به نام اسرائيل را اعلام كردند. به اين ترتيب، مسلمانان در...

توصيه عمه و خاله!

توصيه عمه و خاله! دوران حكومت ناصرالدين شاه قاجار (1264 ـ 1313 ه‍. ق) چه از نظر طول حكومت و چه از نظر جايگاه آن درتاريخ معاصر، مهمترين دوره حكومت در عصر قاجاريه محسوب مي‌شود. ناصرالدين شاه فرزند ذكور و ارشد محمد‌شاه و وليعهد او،‌از بطن ملك‌جهان‌خانم، ملقب به مهدعليا متولد شد و در شب چهاردهم ماه شوال 1264 ه‍. ق پس از مرگ پدر در حالي كه هنوز به هيجده سالگي نرسيده بود، در تبريز بر تخت سلطنت نشست. علاوه بر سن كم و كم تجربگي، عدم...

نقد كتاب «خاطرات ارتشبد حسن طوفانيان»

نقد كتاب «خاطرات ارتشبد حسن طوفانيان» حسن طوفانيان، فرزند مهدي، در سال 1292خ. در تهران متولد شد. وي در سال 1312 به استخدام ارتش درآمد و در دوران سلطنت محمدرضا پهلوي، مهمترين مشاغل وي چنين بود: فرمانده آموزشگاه خلباني، رئيس دايره 2 طرحهاي استراتژيك اداره سوم ارتش، معاون هوايي اداره سوم ارتش، مديرعامل سازمان صنايع نظامي، آجودان مخصوص شاه، رئيس اداره خريد و سفارشات خارجي صنايع نظامي و جانشين وزير جنگ. ارتشبد طوفانيان در جريان...

«بني‌اسرائيل» به روايت قرآن

«بني‌اسرائيل» به روايت قرآن «... مسأله يهود در دنياي امروز، خصوصاً به شكلي كه در آمريكا و اسراييل جلوه‌گر شده،‌مسأله تازه‌اي نيست و سوابق ديرينه‌‌اي دارد. شكي نيست كه اين مسأله در دوران ما ابعاد بسيار وسيعي يافته و به اشكال بي‌سابقه و متنوعي ظاهر شده است، اما ريشه‌ها و علل بروز آن در تصويري كه قرآن كريم از قوم يهود ارائه مي‌دهد قابل جستجوست. بسياري از خصايص و ويژگي‌هايي كه قرآن كريم به قوم يهود نسبت مي‌دهد در جهان امروز...

جنبش صهيونيسم

جنبش صهيونيسم زرسالاران يهود، فكر سلطه بر جهان را هيچگاه رها نكرده و همواره در طول تاريخ، اين تفكر توسعه‌طلبانه و نژادپرستانه را دنبال كرده‌ا‌ند ولي به تصريح همه رهبران يهود، پايگاه اول آنها در اين سلطه‌جوئي، فلسطين بوده است. به همين دليل طرحهاي مختلفي را براي نيل به اين هدف برنامه‌ريزي كردند. جنبش صهيونيستي به عنوان يك تشكل سياسي سازمان يافته، در جهت رسيدن به هدف مذكور در سال 1897 ميلادي توسط يك روزنامه‌ نگار اتريشي به...

نقش انگليس در واگذاري فلسطين به صهيونيسم

نقش انگليس در واگذاري فلسطين به صهيونيسم 5 سال پس از شكل‌گيري جنبش جهاني صهيونيسم و در يك همسوئي آشكار با اهداف و برنامه‌هاي اين جنبش، «آرتور جيمز بالفور» نخست‌وزير وقت انگلستان1 در 1902 ميلادي تصميم گرفت در شرق آفريقا و در قلب كشورهاي اسلامي، موطني براي يهوديان اختصاص دهد. اما تلاش‌هاي وي ناموفق بود. در سال 1903 بعضي از رهبران يهودي درباره تأسيس كشوري براي يهوديان در منطقه صحراي سينا با حكومت انگليس مذاكره كردند. پس از آن،...

روياروئي امام خميني با سلطه‌ي صهيونيسم بر ايران شاهنشاهي

روياروئي امام خميني با سلطه‌ي صهيونيسم بر ايران شاهنشاهي سلطه روز افزون يهوديان و دست‌پروردگان آنها بر ايران شاهنشاهي ـ كه روابط عميق سران پهلوي با رژيم صهيونيستي، از آن حكايت مي‌كرد، يكي از انگيزه‌هاي قيام امام خميني در برابر حاكميت پهلوي بود. در ديدگاه امام، شاه از كارگزاران صهيونيستها بود كه مأموريت داشت تا زمينه‌هاي گسترش نفوذ آنها را در كشورهاي اسلامي فراهم سازد. «... اين جانب كراراً خطر اسرائيل و عمال آن را ـ كه در...

صهيونيسم و بهائيت

صهيونيسم و بهائيت از فصول بسيار مهم در پرونده صهيونيستها روابط صميمانه و همگاري تنگاتنگ سران آن به طور اعم و رژيم اشغالگر قدس به طور خاص با بهائيت است. سرزميني كه بيش از نيم قرن است صهيونيسم بر آن چنگ افكنده، از دير باز قبله‌ي بهائيان محسوب مي‌شود و افزون بر اين، سالها است مركزيت جهاني بهائيت (بيت‌العدل اعظم) در آن كشور قرار دارد. از اين رو اين روابط حسنه، اختصاص به امروز و ديروز نداشته و از بدو تأسيس رژيم اسرائيل برقرار بوده...

قدس در طول تاريخ

قدس در طول تاريخ قدمت شهر قدس به بيش از پنج هزار سال پيش باز مي‌گردد و بدين ترتيب يكي از قديمي‌ترين شهرهاي جهان محسوب مي‌شود. نام‌هاي مختلفي كه بر اين شهر اطلاق گرديد از عمق تاريخ اين شهر گواهي مي‌دهد. گوناگوني نامها به خاطر ملل مختلفي است كه در اين سرزمين سكونت داشتند. كنعاني‌ها كه در هزاره‌ي سوم پيش از ميلاد به اين منطقه آمدند نام آن را «اورساليم» نهادند كه به معناي شهر صلح يا شهر الهه «ساليم» است. واژه‌ي اورشليم كه در...

فلسطين و اسرائيل به روايت نويسندگان غربي و اسرائيلي (معرفي 20 كتاب)

فلسطين و اسرائيل به روايت نويسندگان غربي و اسرائيلي (معرفي 20 كتاب) ماهيت رژيم صهيونيستي و حقيقت رفتار اين رژيم با ملت فلسطين، حتي از نگاه محققين و پژوهشگران غربي و اسرائيلي نيز دور نمانده است. كتابهائي كه در اين بخش معرفي مي‌شود، پديده صهيونيسم، جنگهاي اسرائيل با ملل مسلمان،‌ فعاليتهاي موساد، موضوع آوارگان،‌اصالت ملت فلسطين و ساير موضوعات مربوط به بحران فلسطين را بررسي كرده‌اند.    نام كتاب: يك فلسطين، تمام و كمال:...

آوارگي، فرياد و درد 60 ساله ملت فلسطين

آوارگي، فرياد و درد 60 ساله ملت فلسطين از 1947 كه گروههاي تروريستي وابسته به آژانس‌هاي صهيونيستي كار ترور و قتل عام و تاراندن ملت فلسطين را با هدف فراهم ساختن زمينه‌هاي تأسيس اسرائيل تشديد كردند تا امروز، 60 سال از سابقه آوارگي اين ملت ستمديده مي‌گذرد. از آغاز شكل‌گيري پديده آوارگي، فلسطينيان در كشورهاي مختلف به ويژه در بلاد همسايه در شرايط غربت توأم با رنج و سختي روزگار خود را سپري مي‌كنند. در اين بحث قبل از شرح ماجرا ابتدا...

...

108

...