انقلاب اسلامی

مقالات

نخستین سخنرانی امام پس از تبعید به نجف اشرف

امام خمینی در اولین روز تدریس در حوزه نجف اشرف طی سخنانی به روشنگری و آشکارسازی حقایق و زدودن غبار از چهره اسلام راستین پرداخت. این سخنرانی با دعا جهت پرهیز از لغو و بیهوده گویی شروع می شود و به توجه به خداوند تعالی و رنج های رسول گرامی اسلام در پاسداری از اسلام و برنامه زندگی و حکومت در اسلام و لزوم معرفی اسلام و ضرورت برقراری وحدت در جامعه اسلامی و انبوهی از معارف را گوشزد می کند. هواپیماى حامل امام خمینى صبحگاه 13 آبان 1343 به...

هشدار امام راجع به خطرات تشکیل سپاه دین از سوی رژیم پهلوی

امام خمینی(س) با شعور و آگاهی کامل و غیرتمندی مثال زدنی جهت پاسداری از مرزهای عقیدتی به دقت تحولات جاری ایران و جهان را رصد می‌کرد و در موقع لزوم به بیدارگری می‌پرداخت و در این جهت همواره مواضع خویش را صریح و روشن اعلام و با قاطعیت پیگیری می‌کرد و به هیچ‌وجه از آن عدول نمی‌کرد. در تاریخ 21 آبان 1350 صدور پیام آن بزرگوار خطاب به ملت ایران به مناسبت تصمیم رژیم شاه مبنی بر تشکیل سپاه دین نمونه‌ای از این دقت‌نظر و افشاگری برای...

چگونه امام سیاست های شاه را نقش بر آب کرد

شاه پس از این که از کابینۀ «آشتى ملى» شریف امامى، و اعلام حکومت نظامى در تهران و 11 شهر بزرگ کشور و ایجاد «جمعۀ خونین»، نتوانست براى فرونشاندن انقلاب نتیجه اى بگیرد، بر اساس طرح «شوراى امنیت ملى امریکا»، که مبتنى بر نظرات برژینسکى و جناح مدافع «اعمال خشونت و سرکوب» در حاکمیت امریکا بود، به تشکیل کابینۀ نظامى و انتصاب ارتشبد ازهارى به نخست وزیرى دست زد. او یک شب پیش از تشکیل کابینۀ نظامى بر صفحۀ تلویزیون ظاهر شد و با اعتراف به...

تشکیل دولت نظامی، واکنش شاه به وقایع 13 آبان

بر اثر گسترش قیام عمومى و شکست طرحهاى سرکوبگرانه و پس از یورش بى رحمانه و خشونت بار مأموران حکومت نظامى در 13 آبان 1357 به دانشجویان و دانش آموزانى که در محوطه دانشگاه اجتماع کرده بودند و شهید و مجروح شدن تعداد زیادى از آنها و نمایش فیلم مستند آن از تلویزیون، و چاپ جزئیات گزارش حادثه خونین دانشگاه همراه با عکس هاى مستند در صفحات اول روزنامه ها، و استعفاى وزیر علوم و آموزش عالى، شریف امامى نیز از مقام خود استعفا کرد. شریف امامى فقط...

دومین تلگراف امام به شاه

در روند پیگیری قضیه انجمن‌های ایالتی و ولایتی - که روز 16 مهرماه 1341 خبر تصویب اولیه آن از طریق جراید به اطلاع عموم رسید، در روز 15 آبان ماه همان سال، حضرت امام خمینی(س)، با ارسال تلگراف مجدد به شاه، ضمن هشدار به وی و تذکر به تخلفات علم (نخست وزیر) از قانون اسلام و قانون اساسی، خواهان لغو لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی شد. در متن تلگراف امام آمده بود: «مع الأسف با آنکه به آقاى اسد اللَّه عَلم در این بدعتى که مى خواهد در اسلام...

بازخوانی دو سخنرانی امام در روز 7 آبان 57

در آبان 57، در نقاط مختلف تهران تظاهرات ادامه دارد. اعتصاب کارکنان شرکت نفت و کمبود بنزین سبب گردیده که صفهاى طویلى از اتومبیلها در مقابل پمپ بنزینها تشکیل شود. در همان حال، راهپیماییها و تظاهرات در شهرها به اوج خود رسیده است و همدان پس از 10 ساعت تیراندازى و تظاهرات خونین، به صورتى کاملاً تعطیل درآمده است. مأموران انتظامى خرم آباد، براى متفرق کردن فرهنگیانى که همراه گروههاى مختلف مردم به راهپیمایى دست زده بودند، به خشونت متوسل...

لباس سیاه در روز تولد شاه‏

هر سال در چهارم آبان ـ سالروز تولد دیکتاتور ایران ـ با تبلیغات گسترده و پر سروصدا، مراسمى ساختگى با صرف میلیونها تومان هزینه در ادارات و سازمانهاى دولتى برپا مى شد و مأموران شهربانى و ژاندارمرى در شهرها و بخشها و روستاها، کسبه و اصناف را مجبور مى کردند که عکس شاه و پرچم سه رنگ بر سر در مغازه هایشان نصب کنند؛ اما در 4 آبان 1357 از هیچ یک از آن برنامه ها خبرى نیست. عدۀ زیادى از جوانان تهران در برنامه اى هماهنگ، با پوشیدن لباس مشکى...

نطق تاریخی حضرت امام در محکومیت تصویب لایحه ننگین کاپیتولاسیون

رفرمى که به نام «انقلاب سفید» در 6/بهمن/ 1341 از سوى شاه و به دستور آمریکا (در چهارچوب طرح «اتحاد براى توسعه» کِنِدى) ارائه شد، نه تنها توفیقى به دست نیاورد بلکه در زمینه هاى بسیارى موجب درهم شکستن بنیانهاى اقتصادى کشور نیز شد. از سوى دیگر، نهضتى که با رهبرى امام خمینى (س) آغاز گشت، به منزلۀ هشدارى به آمریکا بود که دریابد این نهضت به انقلابى خونین و دامنه دار علیه ایالات متحده و رژیم دست نشانده اش در ایران خواهد انجامید. این دو امر،...

این رأى ننگین مجلسین مخالف اسلام و قرآن است و قانونیت ندارد - پیام امام در اعتراض به تصویب کاپیتولاسیون

محمدرضا شاه که بر انجام اصلاحات دیکته شده آمریکا و بسط نفوذ همه جانبه کارگزاران این کشور در عرصه‌های مختلف اقتصاد، ارتش و سایر ارکان ایران مصمم بود برای تضمین امنیت و مطلق العنان بودن آنان رژیم کاپیتولاسیون (مصونیت سیاسی و کنسولی اتباع آمریکایی در ایران) را به تصویب رساند و آخرین تیر خلاص را بر استقلال نیم‌بند ایران وارد آورد. در این شرایط رژیم پلیسی شاه نفس‌ها را در سینه‌ها حبس کرده و کسی را یارای مخالفت نبود، اما حضرت...

مصطفى خمینى، نور بصرم و مُهجَه قلبم، دار فانى را وداع کرد - یادداشت حضرت امام خمینی در پی وفات فرزند گرامی شان

سید مصطفی در 30 آذر 1309 ش (21 رجب 1349ق) و در شهر قم دیده به جهان گشود. نشو و نما در دامن مادری باتقوا و پدری عالم و فرزانه و محیط خانوادگی آکنده از معنویت و صفا و صمیمیت در شکل‌گیری شخصیت مذهبی و علمی وی و نیز برخورداری از استعداد و نبوغ ذاتی از وی شخصیتی فرهیخته و مجتهدی فهیم، فقیه و متکلم و فیلسوف به بار آورد و به درجات بالای علمی و فقهی دست پیدا کرد. او ادیب و صاحب کرسی تدریس اصول و رجال در حوزه‌های علمیه قم و نجف و صاحب تألیفات متعدد و...

بازخوانی شیوه های رهبری امام و مبارزات مردم در آبان 57

ملت ایران در جریان انقلاب اسلامی، در اجراى فرمان امام خمینى(س)، رهبر واقعى خود، به هیچ یک از وعده هاى رنگارنگ دولت مبنى بر «افزایش حقوق کارمندان» و «بخشودگى میزان مالیات کارکنان» و «تأمین رفاه بیشتر براى قشر کارمند»، وقعى نمى گذاشتند و با یادآورى فجایع خونین 17 شهریور و به آتش کشیدن مسجد کرمان و کشتار بى رحمانۀ مردم در دیگر شهرستانها، تنها یک چیز مى خواستند و آن، «اضمحلال رژیم شاهنشاهى و استقرار حکومت عدل اسلامى» بود....

شعارهای مردمی در مهر 57

امام خمینى(س) در 30 مهر 1357 نیز دو نطق مهم ایراد کردند. در نطق نخستین (صحیفه امام، ج 4، ص: 96- 107)، با اشاره به رنجهاى ملت ایران به مسألۀ روى کار آمدن رضاخان و به سلطنت رسیدن او اشاره کرده تأکید مى کنند: «همۀ ما مى دانیم که پنجاه سال بیشتر این ملت ایران در تحت سیطرۀ این خاندان پهلوى بوده اند و اینها هر چه خواسته اند با این ملت کرده اند و هر چه ظلم داشته اند کرده اند و آنها هم نوکر اجانب بوده اند. ابتدائاًرضا خان نوکر انگلیسها بود و او را...

سخنرانی های روزانه امام در فرانسه با هدف افشای سیاست های رژیم شاه و امریکا

سخنرانی امام در فرانسه روز 29 مهر 1357 آقاى مهندس مهدى بازرگان و آقاى میناچى بمنظور دیدار با امام خمینى عازم پاریس شدند. شرح دیدار آنان با امام را از زبان و قلم فرزند گرامى امام[1] نقل مى کنیم: «آقاى بازرگان و آقاى میناچى و دکتر ابراهیم یزدى و من خدمت امام رسیدیم. حضرت امام مثل همیشه گفتند: شاه باید برود؛ رژیم شاهنشاهى باید ساقط شود؛ و جمهورى اسلامى باید تحقق یابد؛ و باید بى پرده و واضح این مسائل را به مردم گفت تا نهضت منحرف نشود....

تلگراف امام به عَلَم، آغازی برای مبارزه

موضوع انجمنهای ایالتی و ولایتی مرحله دیگری از «اصلاحاتی» بود که شاه پس از سفر به امریکا در فروردین 1341 تصمیم آن را اتخاد کرد. وی پس از بازگشت از این سفر با جلب حمایت امریکا، امینی را برکنار کرد و امیر اسدالله علم را در تیرهمان سال به نخست‌وزیری منصوب کرد. تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی از جمله اولین اقدامات کابینه علم بود که با خط ‌دهی دولت امریکا صورت گرفت. در رابطه با پیگیری قضیه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و تلگراف ...

استقبال پرشور مردم شهر نجف از امام خمینی(س)

حضرت امام خمینی(س) بعد از توقف یک هفته‌ای در کربلا که عمدتاً به زیارت و دید و بازدید گذشت، در بعد از ظهر روز جمعه 23/ 7/ 1344 به همراهی بدرقه کنندگان از کربلا به سوی نجف حرکت کردند. از نجف نیز کاروانی شامل حدود 80 دستگاه ماشین که سرنشینان آن را علما و روحانیون و تعدادی از مردم نجف تشکیل می‌دادند در قریه «خان نص» در 80 کیلومتری کربلا به استقبال امام آمدند. شهر نجف به مناسبت ورود امام جلوه دیگری داشت. «شهر نجف به قهرمان مجاهد اسلامی، خیر...

آیت الله حسین غفاری ، مبارزی در کسوت روحانیت

در تابستان سال 1293 ه. ش مطابق با عید قربان 1335 ه. ق، شهر «دهخوارقان» تبریز (آذرشهر کنونی- دیار تاریخی سر سبز در ساحل زیبا و با صفای دریاچه ارومیه با مهربان مردمان صمیمی که جملگی عاشق اهلبیت عصمت و طهارت علیه السلام هستند- نوزادی در خانه محقر حاج عباس در آذرشهر دیده به جهان گشود که او را بواسطه ارادت قلبی خانواده به حضرت امام حسین علیه السلام ، حسین غفاری نام نهادند . حسین در فضای کاملا معنوی و با تربیت مادری مهربان و عاشق ولایت و...

سوءاستفاده از گفتمان «آریایی‌گرایی» در ایران

ادعای تعلق به نژاد آریایی، که طبق باور رایج، ریشه در آریاییان عهد باستان دارد، از محور‌های بنیادین گفتمان ناسیونالیستی ایران معاصر به‌شمار می‌آید. این مقاله درصدد است نشان دهد که اصطلاح نژاد آریایی در واقع وارداتی از اروپای قرن بیستم است؛ جایی که هرچند این اصطلاح برای دست زدن به اقدامات استعماری و توجیه جنایات نازی‌ها مورد استفادۀ ابزاری واقع شد، امروزه اعتبار آن در این قاره تقریباً به طور کامل از میان رفته است....

چگونه رضاخان نظمیه را در قبضه خود گرفت

اداره امور نظمیه که در دوره ناصرالدین شاه بنیان نهاده و در دوران مشروطه توسط یپرم خان تجدید سازمان داده شد از سال 1292 در اختیار تعدادی از مستشاران سوئدی قرار گرفت. پس از کودتای 1299 سرهنگ وستداهل رئیس نظمیه تهران به دستور احمدشاه با قزا قها همکاری کرد. بلافاصله پس ازکودتا در تهران حکومت نظامی اعلان و سرهنگ کاظم خان یکی از افسران قزاق به فرمانداری نظامی تهران منصوب شد. با در اختیار گرفتن انتظامات شهر توسط نیروی قزاق، نظمیه هم...

مخالف سرسخت جمهوری خواهی رضاخان

آیت الله حاج شیخ علی مدرس تهرانی در 1256 ش در تهران دیده به جهان گشود. پدرش حاج ملامحمد تهرانی از علما و دانشمندان بزرگ زمان خود بود. شیخ علی مدرس در اوان کودکی پدرش را از دست داد و تحت تربیت مادرش قرار گرفت. پس از فراگیری زبان و ادبیات فارسی و عربی، دوره سطح را همراه با فلسفه و منطق و عرفان نزد عمویش حاج ملامحمدصادق در مدرسه نظام الدوله آموخت. سپس به منظور تکمیل تحصیلات علوم دینی عازم نجف اشرف شد و سالها در محضر آیت الله میرزای...

ملکه تنهای دربار رضاشاه

قمرالملوک امیرسلیمانی (توران) فرزند عیسی مجدالسلطنه امیرسلیمانی پسر مجدالدوله از رجال معروف عصر قاجار است که در روز 15 بهمن 1283 در تهران دیده به جهان گشود. مادرش شمس ‏الملوک منزه ‏الدوله از خاندانهای معروف عصر در تربیت بسیار کوشا بود به طوری که توران از پنج سالگی تحت تعلیم معلمین خانگی قرار گرفت و این کار تا ده سالگی ادامه یافت تا اینکه پدر و مادرش او را برای تحصیل به دبیرستان ناموس فرستادند و توران تا سال چهارم متوسطه در این...

فعالیت‌های هسته‌ای ایران در 60 سال گذشته

پاییز 1353 اولین موافقتنامه و قرارداد همکاری‌های انرژی اتمی ایران با فرانسه امضا شد. به موجب این قرارداد ایران دو راکتور اتمی مولد برق از فرانسه خریداری می‌کرد. استفاده از انرژی هسته‌ای در دوران سلطنت محمدرضاشاه پهلوی توسط آیزنهاور، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به ایران پیشنهاد شد در واقع آمریکا نخستین کشوری بود که ایران را به دستیابی فناوری هسته‌ای ترغیب کرد. در پی حمایت آمریکا در سال ۱۹۵۷ در چارچوب برنامه اتمی برای صلح که...

شهر فیروزه در دوره پهلوی چگونه از ایران جدا شد؟

روز یازدهم آذر 1333 روزنامه اطلاعات در صفحة اول خود خبری تحت عنوان «جریان امضاء مقاوله نامه ایران و شوروی» را منعکس کرد. در شرح این خبر تنها نوشته شده بود که ساعت یک بعد از ظهر امروز آقای «لاورینتف» سفیر کبیر شوروی در وزارت امور خارجه حضور یافت و مقاوله نامه ایران و شوروی مبنی بر رفع اختلافات مرزی و مالی بین دو کشور به امضای آقایان حمید سیاح رئیس هیأت نمایندگی ایران و «لاورینتف» سفیر کبیر شوروی رسید. اما سه روز بعد در همین روزنامه...

روزنامۀ جهاد اکبر؛ در جریان‌های مشروطه خواهی اصفهان

روزنامۀ جهاد اکبر در تاریخ 6محرم 1325 منتشر شد. در آن تاریخ ظل السلطان، حاکم شهر بود. حاکمی که در صحنۀ عمل، کاملا با جریان مشروطه‌خواهی همراه و خود دستور برپایی انجمن ولایتی اصفهان را صادر کرد. میرزا باقر منشی باشی و میرزا احمد ملا باشی را به عنوان نمایندگان خود به انجمن معرفی کرد. اما همین که این حکمران برای شرکت در جشن تاجگذاری محمدعلی شاه از شهر بیرون رفت، مردم اصفهان با تجمعی اعتراض‌آمیز خواستار عزل او از حکومت شدند و...

آیا «قانون امنیت اجتماعی» مصدق زمینه ساز ساواک بود؟

برخی از مخالفان دکتر مصدق قانون امنیت اجتماعی او را که با استفاده از لایحه اختیارات شش ماهه‌اش از مجلس شورای ملی تهیه و تصویب نمود به عنوان مقدمه‌ای برای تشکیل ساواک در بیش از چهار سال بعد ارزیابی کرده‌اند. قانون مذکور که شامل 9 ماده و چند تبصره است در اول آبان 1331 از سوی دکتر مصدق تهیه شد و مقرر می‌داشت تا سه ماه آتی ضمانت اجرایی خواهد داشت. تردیدی نیست که اقدام مصدق در اخذ اختیار قانونگذاری از مجلس دوره هفدهم از اشتباهات فاحش...

آمارگیری از دوره ناصرالدین‌شاه تا محمدرضا شاه

نخستین آمارگیری سال 1268 قمری و اواخر صدارت میرزاآقاخان نوری بوده است. در آن سال جمعیت، تعداد منازل وساختمان‌های شهر تهران مورد شمارش قرار گرفت. گویا سال 1275 قمری نیز دستورالعملی جامع در مورد سرشماری نفوس و منابع مالی و اقتصادی از سوی وزرای وقت به حکام ولایات صادر شد تا شمار جمعیت خانوار، مسکن و میزان دارایی‌های مردم در تمام دهات و شهرهای کشور مشخص شود. این دستور به جهت مشکلات فنی انجام نشد تا سرانجام میرزا عبدالغفار...

متمم قانون اساسی مشروطه چگونه تدوین شد

پیش از آمدن اتابک و نیز همزمان با صدارت او، مسئلۀ مهم تدوین متمم قانون اساسی هم در دستور کار نمایندگان قرار گرفت. نوشتن این متمم به سرعت و سهولت نوشتن قانون اساسی انجام نمی گرفت؛ زیرا قانون اساسی کلیاتی را در بر می گرفت که توافق بر سر آنها آسان تر بود. همچنین هنوز از پیروزی انقلاب زمان زیادی نگذشته بود و تب و تاب همبستگی انقلابی از بروز رویارویی سلایق و علایق و عقاید جلوگیری می کرد؛ اما تدوین متمم، خود ناشی از کاستیهای قانون...

رابطه پنهان و آشکار آمریکا با بهائیان و تأثیر آن در ایران

بر اساس گزارش‌های رسمی، بهائیان از سال 1318 ه.ق فعالیت خود را در ایالت شیکاگو آغاز کردند. بهائیان آمریکا که تحت حمایت دولت آمریکا بودند، به دستور میرزا حسینعلی در امر وقف املاک و بناهای خود به نام بهائیت تلاش فراوانی داشتند و هدایایی را جهت تشویق مردم و جذب آنان به بهائیت و گسترش بهائیت، وقف کرده و در اختیار رهبران بهائی قرار می‌دادند. شناسایی و ثبت املاک بهائیت ابتدا از آمریکا آغاز شد؛ در به رسمیت شناختن موقوفات بهائیان نیز...

چرا رضاخان رئیس‌جمهور نشد؟

روی کار آمدن رضاخان و استقبال مردم از سردار سپه، یکبار دیگر اولویت ایرانیان را معرفی کرد؛ نخست امنیت و بعد آزادی‌خواهی و مشروطه‌طلبی. سر و کله رضاخان‌‌ها هم دقیقا زمانی در تاریخ ما پیدا شده که کشور مبتلا به امراض کشنده آشوب، تجزیه و ناامنی بوده است. قزاق چکمه پوش نیز در شرایط بی ثباتی، خود را ناجی ایران و منادی امنیت خواند. زمانی که اقوام به جان هم و همه شان به جان حکومت مرکزی افتاده بودند؛ کردهای آذربایجان غربی، شاهسون‌های...

«جریانها و سازمانهای مذهبی سیاسی ایران»

مسعودرضائی رسول جعفریان نویسنده کتاب « جریانها و سازمانهای مذهبی سیاسی ایران» در نهم تیرماه 1343 در محله خوراسگانِ اصفهان متولد شد. در سال 1355 تحصیل علوم دینی را در اصفهان آغاز كرد و در تابستان سال 1357عازم قم شد و در آنجا به تحصیلات خود در فقه و اصول نزد استادان وقت حوزه ادامه داد. وی از سال 1361 به مطالعه در تاریخ اسلام پرداخت و با راهنمایی استاد جعفر مرتضی طی سالها در این حوزه به تحقیق و نگارش مشغول شد كه حاصل آن كتاب «تاریخ سیاسی...

ملاقاتهای من با شریعتمداری

در این بخش هدف این نیست كه به جزئیات حوادث سال 57 و مخصوصاً عملكرد دولت آموزگار و یا شریف‌امامی و یا ازهاری پرداخته شود. مسلماً در نگارش تاریخ انقلاب، عملكرد هر یك از این دولتها باید به صورت مشروح و مستند كاویده شود و حقایق روشن گردد تا دلیل پیروزی انقلاب تا آنجا كه به عملكرد این دولتها مربوط می‌شود در سینه تاریخ ضبط و ثبت شود و این كاری است كه به عهده مورخان است و من تنها در حد آگاهی‌ها و باورها و برداشتهای شخصی‌ام و برای اینكه...

1
2
3
4
...
28
29
30
31
32
33
34
...
114
115
116
117