مقالات

دو گزارش از یك بازی سیاسی

مجتبی شایسته نیا تنش در تهران بالا گرفته بود و در روز مسابقه (29 اردیبهشت) شایعه‌ای وسیع در شهر پیچید که حبیب‌القانیان، یک سرمایه‌دار متمول یهودی که با رژیم شاه ارتباطات تنگاتنگی داشت و مالک ساختمان معروف پلاسکو در چهار‌راه استانبول و مورد تنفر شدید مردم مسلمان ایران بود، 1500 بلیت استادیوم 30000 نفره امجدیه را برای توزیع میان یهودیان خریده است تا به نفع تیم اسرائیل شعار دهند. بلیت در بازار سیاه به قیمت بالا معامله می‌شد و...

کمیته مشترک چگونه تسخیر شد؟

از ساعت 12 ظهر روز 22 بهمن 1357حمله نیروهای انقلاب به شهربانی شروع شد. دور تا دور شهربانی در محاصره نیروهای مسلح انقلاب بود و از هر سو به طرف شهربانی آتش می بارید. مأموران شهربانی هم متقابلاً به آتش انقلابیون پاسخ می دادند. انقلابیون در پشت بام ساختمان ها سنگر گرفته بودند. مردم عادی نیز در اطراف محل نبرد نگران نتیجه کار بودند. آنها با هر خبری که حاکی از نزدیکی پیروزی انقلابیون بود، شادی می کردند. گفته می‌شود که مأموران شهربانی پیش از...

پاسخ تند امام خمینی راجع به مجاهدین خلق

حجت الاسلام و المسلمین سید رضا برقعی مجاهدین خلق در آغاز در میان مبارزین و حتی بعضی از مقامات فعلی ایران محبوبیت داشتند. چنان که یکی از همین آقایان در نامه ای برای امام، آنها را حافظان قرآن، قاریان نهج البلاغه و سمبل مبارزه معرفی کرده بود. بالاخره زمانی فرا رسید که حنیف نژاد و عده ای دیگر از یارانش دستگیر شده و در شرف اعدام قرار گرفتند. از قضای روزگار، من به همراه عده ای از دوستان در بیرونی منزل امام نشسته بودیم که یکی از دوستان...

روایت برادر هویدا از فساد اخلاقی، مالی و سیاسی دربار پهلوی

فریدون هویدا که در چند سال آخر حکومت شاه، سفیر وی در سازمان ملل بود در کتاب خاطرات خود تحت عنوان «سقوط شاه» گوشه‌هایی از مفاسد سیاسی و اداری و اخلاقی و اجتماعی شاه و اطرافیانش را تشریح کرده است. بخش‌هایی از کتاب "سقوط شاه" نوشته فریدون هویدا را باهم می‌خوانیم : فساد اخلاقی اکثر اعضای خانواده سلطنت و مقامات سطح بالای کشور به گونه‌ای زندگی می‌کردند که حداقل می‌توان گفت روش آنها نه تناسبی با دستورات مذهب رسمی کشور داشت و نه...

شوکراس : هیچ دولتی در جهان حاضر به تحمل شاه نبود

....اکنون دیگر دردستگاه دولتی امریکا به جز برژینسکی کسی باقی نمانده بود که مایل به رفتن شاه به امریکا باشد. قبلا سایروس ونس موافق اعطای اجازه ورود به شاه بود و حتی درماه ژانویه از هنری کیسینجر خواسته بود اقامتگاهی برایش بیابد. اکنون وزارت خارجه استدلال می‌کرد که هم منافع امریکا در حفظ مناسبات حسنه با ایران و هم امنیت امریکاییان مقیم آن کشور ایجاب می‌کند که شاه به امریکا نرود. در اواسط مارس ونس کاری کرد که بعدها آن را «یکی از نفرت...

نواب‌ صفوی مدافع حکومت اسلامی

شهید سیدمجتبی نواب‌صفوی(1334-1303ه.ش) و یارانش به ویژه در دوران پس از شهریور 1320، با فراخوانی حوزه‌ها و روحانیون به عرصه سیاسی کشور و تلاش در جهت تشکیل حکومت اسلامی و تدوین قانون اساسی کشور براساس آموزه‌های قرآن و اسلام، در واقع نخستین جرقه‌های مبارزه با رژیم شاهنشاهی را ایجاد کردند. نواب با طرح حکومت اسلامی، آن را جایگزین مناسب حکومت شاهنشاهی می‌دانست. او نه تنها در عرصه سیاسی، که در عرصه عقیدتی و فکری نیز به مبارزه می‌پرداخت....

نواب صفوی در مصر و مقاله ای از حسن البنا

برادر ارجمند و گرامى حضرت آقاى دعائى حفظه‌الله با سلام و درود، محترماً اشعار مى‌دارد: عوارض آلودگى هواى نفس‌بُر تهران، به اضافه سرما خوردگى فصلى، چند روزى ما را از هر کارى بازداشت و توفیق اداى دین نسبت به شهید والامقام، حضرت نواب صفوى در سالگرد شهادتش، سلب گردید. به این امید بودم که برادر عزیز حضرت حجتى کرمانى ـ سلمه‌الله ـ در تکمیل بحث «آموزگار من نواب»، یادى از آن شهید بنماید؟ اما شماره چهارشنبه 27 دى‌ماه و همچنین...

آیت الله مرعشی ساعت یک نیمه شب مجددا بر پیکر نواب نماز خواندند

حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود مرعشی (فرزند آیت الله مرعشی نجفی): فدائیان اسلام در قم با مرحوم آسید محمدتقی خوانساری - از آیات ثلاث- خیلی ارتباط داشتند و در مرتبه بعدی با مرحوم ابوی در ارتباط بودند. نامه‌های زیادی از سوی اعضای فدائیان اسلام از جمله مرحوم نواب صفوی و مرحوم واحدی داشتیم که بعضی از آنها موجود است و چاپ شده است. یادم هست که مدت دو ماه مرحوم خلیل طهماسبی مخفیانه در منزل ما بود؛ چون خیلی دنبالش بودند. والده برای ایشان...

نبش قبر شهید نواب از زبان شجونی ....

مهدی طالقانی فرزند شهید طالقانی درگفت و گویی اعلام کرده بود "قبل از تخریب مسگر آباد مرحوم ناصر زرباف و شیخ جعفر شجونی، و یک نفر دیگر موفق می‌شوند 3 تا از جنازه‌ها را خارج کنند. یعنی جنازه شهید نواب، شهید سید محمد واحدی، و شهید ذوالقدر را و با اجازه آیت الله نجفی مرعشی به وادی السلام قم منتقل کردند" در همین زمینه برای شنیدن جزییات بیشتر به گفت و گو با جعفر شجونی عضو جامعه رو حانیت مبارز پرداختیم که در ادامه می خوانید. آقای شجونی...

اعلامیه نواب صفوی در اسفند ۱۳۳۲ : من مرد سازش نیستم

هوالعزیز «الان حصحص الحق» اینک حق هویدا گردید و هیچ‌گاه پوشیده نمی‌ماند شنیده‌ام که برخی از مغرضین یا نادانان که مشمول این آیه مقدسه هستند و «إذا ذکر الله وحده اشمأزّت قلوب الذین لا یؤمنون بالآخرة... انگاه که نام خدا به تنهایی برده شود قلوب کسانی که ایمان به اخرت نیاورده‌اند ناراحت می‌شود.» آری اینان که از ثبات قدم من در راه خدا و از اینکه زیر بار هیچ سخنی جز سخن خدا نمی‌رویم ناراحتند و میل دارند که تابع شهوات آن‌ها بشوم...

فدائیان اسلام در خاطرات ....

حسین روحانی صدر بنیان‌گذار فدائیان اسلام مجتبی نواب صفوی بود که به جرم فعالیتهای سیاسی، علیه پهلوی تیرباران شد. او در ۱۳۰۳ خورشیدی، در خانی آباد تهران متولد شد و در ۱۵ سالگی پدرش، از مخالفان دولت پهلوی اول را، ازدست داد. در ۱۳۲۲ نواب صفوی که فارق‌التحصیل مدرسه صنعتی آلمانی‌ها در ایران بود، به استخدام شرکت نفت درآمد و پس از مدت کوتاهی به آبادان منتقل شد. مدتی بعد در پی برخورد شدید یکی از متخصصین انگلیسی شرکت نفت با یکی از...

شهيد مصطفي خميني: نواب واقعا دلير و توانا بود

آیت الله شهید سید مصطفی خمینی (ره): جمعیتی در ایران معروف بودند به فدائیان اسلام، رئیس آنها مردی بود به نام سیدمجتبی نواب صفوی که واقعا دلیر و توانا بود و از روی احساس سنگ اسلام را به سینه می‌زد و نمی‌توان او را دور از حقیقت دانست. مرد شماره دو آنها دوست عزیز خودم مرحوم سید عبدالحسین واحدی بود. این طایفه از دیر زمانی در قم زیست می‌کردند. آن وقت‌ها ما قم بودیم و از دور آنها را می‌پاییدیم. تا آنکه شبانه عده‌ای با چوب و چماق در پیش...

سهم نواب صفوی در زمینه سازی انقلاب اسلامی

شهید سید مجتبی نواب صفوی در سال 1303ش در خانی‏آباد تهران به دنیا آمد و پس از اتمام دروس ابتدایی، به آبادان سفر کرد. سید مجتبی سپس برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آن‏جا از محضر مدرسین حوزه علمیه نجف اشرف بهره‏مند گردید. وی پس از چهار سال اقامت در نجف به دستور آیت‏اللَّه سیدابوالحسن اصفهانی جهت مبارزه با کجروی‏های کسروی به ایران آمد و با تشکیل »جمعیت فداییان اسلام» به مبارزه با بدخواهان و بداندیشان پرداخت. ترور...

روایت شهید عراقی از جلسه نواب صفوی و جبهه ملی برای ترور رزم آرا

...جبهه ملی یک اقلیتی در مجلس بودند و کاری هم نمی‌توانند بکنند. اکثریت هم همیشه پشتیبان دولت بود. در ضمن، هم با این حرکت جدید یواش یواش می‌خواستند روبرو بشوند و احتمال می‌دادند که رزم‌آرا اگر بخواهد کودتا بکند، حتی اگر یک کودتای ضد مجلسی بکند جان همه اینها در معرض خطر می‌باشد. پیغام می‌دهند برای مرحوم نواب که وضع بدین صورت است. مرحوم نواب دعوتی از اینها می‌کند، همه جبهه ملی به غیر از مصدق می‌آیند. مرحوم فاطمی وقتی که می‌آید...

در قضيه اعدام نواب ، امام از آيت الله بروجردي و مراجع دلخور شدند

حجت الاسلام و المسلمین مرحوم حاج سید احمد خمینی (ره): در قضیه اعدام نواب صفوی و سایر اعضای فداییان اسلام، امام از مرحوم آقای بروجردی و مراجع دلخور شدند که چرا موضع تندی علیه دستگاه نگرفتند و اینها را نجات ندادند. امام در این قضیه خیلی صدمه روحی خوردند. در آن اوضاع و احوال شرایط به گونه‌ای بود که از دیدگاه متحجرین مبارزه با شاه ننگ بود، یعنی استدلال می‌کردند، حالا که بناست یک روحانی اعدام شود، لباس روحانی را از تن او بیرون بیاورید...

تفاوت مشی آیت الله بروجردی و نواب صفوی

یکی از موارد بحث بر انگیز پرونده فداییان اسلام، موضوع رابطه این جمعیت با علما و مراجع و به خصوص آیت الله العظمی بروجردی است. به نظر می رسد ریشه اختلاف نظر به تفاوت مشی سیاسی شهید نواب صفوی و آیت الله بروجردی با توجه به شرایط سیاسی آن زمان باز می گردد. اولین اختلاف: اولین تحركات فداییان اسلام (قصد مقابله با برگزاری تشییع جنازه رضاشاه) از سوی حضرت آیت الله العظمی بروجردی به عنوان اخلال در نظم حوزه تلقی شد. این امر بایكوت و حتی...

بررسی جنبش فدائیان اسلام با تکیه بر الگوهای تطبیقی

مهدی علیخانی این مقاله از مقالات برگزیده در همایش بزرگداشت پنجاهمین سالگرد فدائیان اسلام می باشد که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار گردیده است. بی تردید در تاریخ معاصر ایران، دوره تاریخی ( شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آنرا دوره تنویر و تنوع افکار سیاسی تلقی می کنند که بسیاری از حرکتها و اندیشه ها از چپ و لیبرال دموکراسی گرفته تا اسلامی و بنیادگرا، فرصتی برای اظهار وجود پیدا...

بازخوانی پرونده نواب صفوی

سید علیرضا سید کباری طلوع ستاره سال 1303 هجری شمسی است. آفتاب در پس ابرهای سیاه ستم، آخرین نفس های خود را می‌کشد. نور کم سویی به زمین می‌رسد. پاها در بند است. دست ها رهایی ندارند و فریادها در گلو خفه می‌شوند. ناگاه صدای کودکی در فضای خانه می‌پیچد. ستاره‌ای به خانه کوچک آقا سید جواد قدم می‌نهد. نوای آسمانی دعا بر زبان پدر جاری می‌شود. آقا سید جواد میرلوحی نام فرزند را سید مجتبی می‌گذارد تا در لحظه لحظه زندگی به یاد خاندان...

آغاز تحقیقات برای ساخت فیلم شهید نواب صفوی

استاد مهدی عبدخدائی (دبیرکل)‌ همراه با علی صداقت و دکتر محمد طه عبدخدائی (اعضای شورای مرکزی جمعیت فدائیان اسلام) چندي پيش با حضور در بنیاد سینمایی فارابی و ملاقات با سیداحمد میرعلائی (مدیرعامل)، حسن نجاریان (قائم مقام)، جعفر گودرزی (مشاور اجرایی و مدیر روابط عمومی) و داریوش دامیار (سرپرست بخش فرهنگی) به بررسی ابعاد شخصیتی شهید نواب صفوی پرداختند. در این دیدار، سیداحمد میرعلائی ضمن تقدیر از مجاهدت عالمانه اعضای جمعیت فدائیان...

از مجتبی میرلوحی تا نواب صفوی

اصغر زارع علمایی چون آیت الله بروجردی، طالقانی و در نهایت امام خمینی در عین نگرانی نسبت به جان و زندگی فدائیان، فاصله معنادار خود را با آنان حفظ کرده اند. « ما زنده ایم و خدای منتقم بیدار ».1 این عبارت، جمله آغازین بیانیه اعلام موجودیت سازمان فدائیان اسلام است. اعلامیه ای که نخستین ثمره آن ترور یا اعدام انقلابی احمدکسروی در جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات دینی وی بود. کسوری در حوزه دیدگاه های دینی، راه به خطا برده و نظراتش...

وصیت‌نامه نواب صفوی

هوالعزیز بسم الله الرحمن الرحیم به نام مقدس آخرین وصی و قائم آل محمد پیشوای غایب جهان و بشر وجود منزه امام زمان اعلی منزلت والا پایگاه مهدی عجل الله تعالی فرجه و حقق آمالنا و فیه آمین الله العالمین برادران مسلمانم در سراسر دنیا، دوستان ثابت قدم خدا و محمد و آل محمد (ص) السلام علیکم و رحمه الله و برکاته ان الدنیا قد ادبرت و ان الاخره قد اقبلت. همانا دنیا از ما رو گردانده و آخرت به ما رو کرده است، آنچه از عمر ما گذشت و فانی شد از...

نواب صفوی مبارز سازش ناپذیر

شهید سیدمجتبی نواب صفوی پس از چهار سال اقامت در نجف به دستور‌آیت‏الله سیدابوالحسن اصفهانی جهت مبارزه با کجروی‏های کسروی به‌ایران آمد.وی با تشکیل جمعیت فداییان اسلام به مبارزه با بدخواهان و بداندیشان پرداخت. ترور وابستگان استعماری مانند احمد کسروی‌، عبدالحسین هژیر‌، علی رزم‏آرا و حسین علاء از جمله فعالیت‏های سیاسی این جمعیت می‏باشد. شهید نواب صفوی سرانجام‌‌ به همراه 3تن از همرزمانش به نام‏های خلیل طهماسبی‌، مظفر علی...

نواب صفوى تلفنی جمال عبدالناصررا تهدید کرد

به تلفن چى گفتم: نواب صفوى مى‌خواهد با جمال عبدالناصر صحبت کند.پس از لحظاتى، تلفن را به نواب صفوى دادم.شاید حدود ده دقیقه گفتگوى تلفنى ادامه یافت و نواب صفوى،از شدت خشم مى‌غرید و عبدالناصر را پشت تلفن تهدید مى‌کرد و او را از عاقبت کارى که کرده است مى‌ترسانید در سال 1366، نیمه شبى پس از یکى از جلسات "سمینار حرمین " در لندن به سوى محل اقامت خود مى‌رفتم که ابوذر برادر خوب عراقى معارض بعث، از راه رسید و گفت: با ماشین وى برگردیم. برادر...

نگاهی به مانیفست فدائیان اسلام

جمعیت فدائیان اسلام اگر در عرصه عمل با ترور شهره هستند، اما در عرصه نظر با طرح ایده حکومت اسلامی شناخته می‌شوند. ایده‌ای که مشروح و مبسوط آن در سال ۱۳۲۹ توسط سیدمجتبی نواب صفوی، رهبر این حزب، در مجموعه‌ای به نام راهنمای حقایق یا نماینده کوچک حقایق نورانی جهان بزرگ آمده است. این کتاب گرچه مانیفست فدائیان محسوب می‌شود اما فاقد ظرافت‌های نظری است و در بخش‌های مختلف کتاب، چه جایی که درصدد شناخت مشکل است و چه زمانی که ادعای حل...

نامه منتشر نشده از شهید نواب صفوی به آیت الله سید صدر الدین صدر

سند زیر متن نامه منتشر نشده ای است از شهید نواب صفوی در اردیبهشت ماه سال 1332 به آیت الله سید صدرالدین صدر مهم ترین حامی فدائیان اسلام در قم. این نامه در اختیار خانواده مرحوم صدر بوده است. روی پاکت نامه الصلوه والسلام علی المعصومه الکبری مولاتی و عمتی پدر بزرگوارم حضرت آیه الله صدر رفع الله به رایه الاسلام و خذل به أعدائه هوالعزیز شب پنجم رمضان المبارک 1372 ه ق ]اردیبهشت 1332[ پدر بزرگوارم حضرت آیه الله صدر ادام الله بقائکم و...

فهرست دارایی‌های شخصی نواب صفوی

پس از بازداشت شهید سید مجتبی نواب صفوی رهبر جمعیت فدائیان اسلام، بلافاصله دستور تفتیش از خانه و صورت‌برداری از مایملک و موجودی خانه‌اش از طرف فرماندار نظامی تهران صادر شده و به مرحله اجرا در آمد. آنچه می‌خوانید صورت‌جلسه تنظیم شده است که در پرونده ایشان به دست آمده. صورت‌جلسه بفرموده، اینجانب ستوان دوم شهنام نماینده دادستانی فرمانداری نظامی به اتفاق مأمور ویژه امیر یوسفی، اثاثیه منزل سید مجتبی نواب صفوی را واقع در...

عبد خدایی : امام خمینی بعد از انقلاب، گذشته یاران نواب را تایید می‌کرد

یاران نواب بعد از انقلاب مانند صادق امانی، هرندی ها و مهدی عراقی از نزدیک ترین یاران امام می شوند و امام حال و گذشته آنها را تایید می کند. محمد مهدی عبد خدایی از معدود بازمانده های فدائیان اسلام است که در اسفند 1330 پس از ترور فاطمی در آستانه اعدام قرار گرفت اما به علت صغر سن، اعدام نشد با این حال 8 ماه بعد از اعدام فدائیان، دستگیر و به 8 سال زندان محکوم شد. رابطه بسیار نزدیک وی با اعضای فدائیان از جمله نواب صفوی، حافظه بسیار قوی او،...

سیری در اندیشه ها و مبانی فکری جنبش فدائیان اسلام

مهدی علیخانی این مقاله برآن است تا از منظر آسیب شناسی جنبش ها، با تکیه بر منابع دست اولی چون کتاب راهنمای حقایق که به تعبیر مؤلف آن (نواب صفوی) "قانون اساسی حکومت اسلامی " است، به بررسی اندیشه ها و مبانی فکری جنبش فدائیان اسلام بپردازد. مقدمه بدون شک بنیادی ترین عامل درفرایند پیدایش و شکل گیری یک جنبش و تبدیل شدن آن به نهضت فراگیر و انقلاب، تکوین اندیشه و مبانی فکری آن است. بنابراین چنانچه نظام اندیشه ای یک جنبش، دارای ضعف و...

روش نواب براي «حکومت اسلامی» اجرای احکام اسلام بود

سعدالله زارعی پنجاه سال از آن روز می‏گذرد! روزی که آن «سر» بر سر «دار» رفت اما هنوز آن «سردار» ایستاده است و بر «طناب پوسیده» و «چوبه تیر» لبخند می‏زند. او که همواره با «هوالعزیز» لب به سخن می‏گشود و با «به یاری خدای توانا» ختم می‏کرد، عزیز توانایی بود که هنوز استقامت را فریاد می‏کند. ما در این مقاله سر آن داریم تا کمی از آن «روح بلند» سخن بگوییم نه برای آن که او را معرفی کرده باشیم- چه او را به این نیاز نیست- بلکه ادای دینی است...

تفاوت های نهضت امام خمینی با نهضت نواب

سید مجتبی میرلوحی معروف به نواب صفوی، همان انقلابی پر شروشوری است که در سال 1324 پس از ترور احمد کسروی، و انتشار اولین بیانیه اش، با امضای فدائیان اسلام، نامش بر سر زبان ها افتاد و تا سحرگاه 26 دی 1334 که به همراه 3 یار و همراه همیشگی اش ، خلیل طهماسب، سید محمد واحدی و مظفر علی ذوالقدر، به دیار باقی شتافت، همواره در حال تلاش و مبارزه برای از بین بردن مظاهر بی دینی در جامعه بود. از جمله اقدامات موثر نواب می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1 -...

...

61

...