استقبال می‌کنیم، اما دلگیریم!

07 مرداد 1396

احمد سروش‌نژاد

آنان که انقلاب اسلامی و اهداف آن را درک نکرده بودند و تداوم انقلاب موجب افشای ماهیت‌شان می‌شد، با پیروزی آن به تکاپو برخاستند. اینان به خاطر عدم شناخت اسلام در تمامی ابعاد و ماهیت غرب‌گرای تفکراتشان، قصد آن داشتند تا همان سیاست‌های قبل از انقلاب را شاید به گونه‌ای معتدل‌تر و با شیوه‌های جدیدتر تداوم بخشند. دیدگاه‌های کلی و سوابق زندگی عناصر دولت موقت انقلاب اسلامی که به کرات ذکر آنها رفته، بیانگر این امر است. در ذیل موضع‌گیری‌ها و نظرات چند تن از عناصر تشکیل دهنده دولت موقت، بر اساس اطلاعات اسناد به دست آمده از سفارت سابق آمریکا در تهران (لانه جاسوسی) خواهد آمد.

در گزارش ارسالی از سفارت آمریکا در تهران به وزارت خارجه این کشور در واشنگتن، ملاقات سفیر آمریکا (ویلیام سولیوان) با معاون وزیر خارجه دولت موقت (احمد سلامتیان) مورد اشاره واقع شده و آمده است: «سفیر گفت که او تصمیم دارد برای مشورت به آمریکا برود و جویای پیام دولت موقت به مقامات آمریکایی شد. سلامتیان گفت که سفیر باید با کسانی که مشورت می‌کند بر موفقیت انقلاب و تمایل ایران به داشتن روابط نزدیک با آمریکا تأکید نماید. او اضافه کرد که این مطلب را قبلاً با نخست‌وزیر و وزیر خارجه در میان گذاشته، لذا این اعلام دوستی موضع مشترک بلندپایه‌ترین مقامات کشور بود.

    سلامتیان به آرامی صحبت می‌کند، ولی گاهی اوقات احساساتی می‌شود. او گفت که باید بفهمند که انقلاب ایران از خیلی جهات شبیه انقلاب 1779 آمریکا بوده است. رؤسای جمهور بزرگ آمریکا واشنگتن، جفرسون و لینکلن اینجا خیلی مورد احترام هستند، خیلی از جوانب قانون اساسی ایران از قانون اساسی آمریکا الهام گرفته بود.»[1]

موضوع ملاقات با ابراهیم یزدی[2] معاون نخست‌وزیر نیز چنین آمده است: «یزدی ضمن تذکر درباره دخالت ایالات متحده در رژیم گذشته تأکید کرد که باید طوری رفتار کرد که گذشته به عنوان گذشته تلقی شود و همکاری در بعضی زمینه‌ها فراهم شود و یک سفیر جدید که ایران و انقلاب آن را درک می‌کند به ایران بیاید... کاردار [سفارت آمریکا]... گفت که او به تازگی از مشورت با مقامات مافوق بازگشته و تا رسیدن سفیر جدید متصدی امور خواهد بود. او تمایل حکومت ایالات متحده را به عادی کردن مناسبات تا آن انداز‌ه‌ای که شرایط اجازه می‌دهد، ابراز داشت و خاطرنشان ساخت که چندین فقره منافع مشترک وجود دارد که فرصت‌هایی برای ایران و ایالات متحده ایجاد می‌کند تا با یکدیگر کار کنند. یزدی پاسخ داد که یک مانع بزرگ در راه عادی کردن مناسبات ایران و ایالات متحده در واقع، درگیری عمیق شما در رژیم گذشته بوده است. او به سرعت به جنبه‌های مثبت‌تر بازگشت و خاطرنشان ساخت که حکومت حاضر است مناسبات خود را با ایالات متحده عادی کند، هر گاه که میزان پاسخ‌گویی ایالات متحده برای اصلاح مسائل مربوط به گذشته (مشخص نشده) روشن شود. او گفت گذشته، گذشته است و ایرانیان مردان عمل هستند و زمینه‌های بسیاری برای همکاری وجود دارد. ایران نیز به مرور زمان نیازمند تکنولوژی و محصولات کشاورزی آمریکا خواهد بود. مناسبات عادی بر مبنای احترام متقابل خواهد بود. در این ارتباط یزدی گفت انتصاب یک سفیر جدید یک گام مثبت است.»[3]

همچنین ذیل عنوان «گزارش محرمانه دیدار دکتر رضا صدر، وزیر بازرگانی» از سفارت آمریکا در تهران به مقامات وزارت امور خارجه در واشنگتن آمده است: «وزیر گفت او تحت چنین تأثیری قرار گرفته که آمریکایی‌ها در جهان عمل‌گراترین مردم هستند و می‌توانند با هر اوضاع و احوالی خود را تطبیق دهند... او گفت معتقد است که محیط برای مذاکره درباره مشکلات عقب‌افتاده بازرگانی رو به بهبود است و اینکه او مانند ما، مایل است از اقدامات حقوقی پرهیز شود... این ملاقات 45 دقیقه‌ای دوستانه و صریح بود و ما معتقدیم که شالوده خوبی برای مراودات آینده ما با وزیر و کارمندان تابع او ریخته شده است. همچنان که... دیدارهای دیگر با وزیران مورد بحث قرار گرفت، به ما توصیه شد تا صبر و حوصله را در پیش گیریم و به دیگران در حل و فصل اختلافات عقب مانده و کوشش در به دست آوردن روشنگری‌ها درباره سیاست‌های دولت موقت ایران توصیه کنیم.»[4]

اظهارات عباس امیرانتظام[5] درباره روابط با آمریکا در متنی کاملاً محرمانه چنین گزارش شده است: «تضاد و دوگانگی بین (الف) مواضع... خیلی از مقامات ارشد دولت موقت که متوجه لزوم برقراری روابط عادی‌تر دیپلماتیک و تبادلات تجاری با آمریکا شده‌اند و (ب) مواضع ضد آمریکایی انقلابی مطبوعات، روحانیون اطراف [آیت‌الله] خمینی و خیلی از ایرانیان که ضد خارجی هستند و در سطوح دوم و پایین‌تر دولت موقت می‌باشند، همچنان تلاش‌هایمان را برای عادی کردن روابط خنثی می‌سازند... وزیر خارجه، یزدی و سخن‌گوی دولت، امیرانتظام، هر دو به‌طور علنی به حمایت از ادامه قراردادها و روابط با غرب اظهاراتی نمودند. اظهارات امیرانتظام به مطبوعات مسائل گسترده‌ای را در بر داشت، از جمله تغییرات پرسنلی در دولت موقت، نفوذ بیش از حد کمیته‌ها و مسائل اقتصادی مختلف. او به خبرنگاران گفت که امیدوار است روابط با آمریکا به زودی به سوی بهبودی رود. در مورد قراردادهای نظامی، امیرانتظام گفت که فسخ تمام قراردادهای سابقی که ایران قبلاً در آنها میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری کرده بود، غیرعاقلانه است. او حتی به‌طور غیرمستقیم به لزوم متخصصان نظامی آمریکایی اشاره کرد... یزدی... مشخصاً این مسئله را مطرح نموده که ایران نمی‌تواند به تنهایی به پیش برود. یزدی صریحاً به ادامه وابستگی به غرب اقرار کرد و گفت که فسخ سریع قراردادها توسط ایران بیشتر به ضرر ایران خواهد بود تا فروشندگان خارجی و آن را به سطح یک جامعه کشاورزی پایین خواهد آورد.

 در حالی که ما از اظهارات مثبت مانند گفته‌های یزدی و امیرانتظام... استقبال می‌کنیم، ولی از خبر اخیر (الف) فسخ قرارداد آناکاندا با شرکت مس و (ب) حملات شدید و غیرمترقبه به GTE دلگیریم. نمونه دیگر گزارش روزنامه بامداد در مورد ادامه ارسال غذا به ایران بود. بامداد از اطلاعیه آژانس ارتباطات بین‌المللی استقبال کرده بود، ولی در مقدمه آن گفته بود که آمریکا تحریم خود را از ایران برداشته است.

   تا زمانی که دولت موقت قدرت بیشتری نیابد، این نداهای میانه‌روانه مانند یزدی، امیرانتظام و حتی [مهدی] بازرگان بعید است که اثری داشته باشند... با توجه به جو سیاسی... اصلاً نمی‌توان مطمئن بود که میانه‌روها در دولت موقت آن‌قدر زیاد هستند و یا آن‌قدر نفوذ دارند که بتوانند مانع حملات شوند و یا مواضع ضد آمریکایی که مانع از سرگیری فعالیت‌های تجار آمریکایی در ایران شده را تغییر دهند.

 گذشته از این ممکن است روابط ما مانعی برای عادی کردن روابط سیاسی‌مان گردد و این در صورتی است که بررسی، تجدید نظر و یا فسخ قراردادهای سابق، حملات شدید علیه آمریکا و امپریالیسم آمریکا باشد. نمی‌توان تجار آمریکایی را به دلیل کمک نکردن به بهبود وضع اقتصادی مقصر شناخت، چون آنها به‌طور فردی و جمعی مورد خصومت و سوءظن قرار می‌گیرند و طبیعتاً نگران امنیت شخصی خود هستند [و] کارمندان ایرانی حاکمیت آنان را نمی‌پذیرند.»[6]

روشن است بافت و طرز تفکر عناصر دولت موقت نمی‌توانست مورد مخالفت آمریکا قرار گیرد و در مقابله با خط اصیل انقلاب اسلامی این افراد می‌توانستند به عنوان پایگاه‌هایی برای اعاده منافع آمریکا در ابعاد نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به حساب آیند. آمریکا در ایران سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی داشت و نمی‌توانست به راحتی از آنها چشم‌پوشی کند، بنابراین به دنبال ارائه روش‌هایی بود که بتواند سلطه مجدد خود را اعمال کند. در همین رابطه، گذشته از تحلیل شرایط و اوضاع و شناسایی نقاط قوت و ضعف و بافت‌های موافق و مخالف آمریکا، به تماس‌های به اصطلاح رسمی و دیپلماتیک با سران دولت موقت می‌پرداخت.

 

 
تعداد بازدید: 1690

.نظر شما.

 

نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی: