14 تیر 1397
رضا نیکوکار[1]
به دنبال درگذشت آیت‌الله سید مصطفی خمینی در اول آبان ۱۳۵۶ در نجف اشرف، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای به همراه برخی از مبارزان مراسم ختمی در ۶ آبان در مسجد ملاهاشم مشهد برپا کردند. همان ایام به همراه عده‌ای از علمای مشهد تلگرام تسلیتی به امام خمینی در نجف مخابره کردند. با درگذشت آیت‌الله سید مصطفی خمینی و تحولاتی که در پی آن پدید آمد، نهضت اسلامی وارد مرحله نهایی خود شد و حرکتهای جدی برای پیروزی انقلاب آغاز گردید. رژیم پهلوی هم در واکنش به این فعالیتها، به‌رغم اعلام سیاست فضای باز سیاسی، با سرکوب و خفقان فعالیتهای مبارزان را محدودتر کرد. به دنبال اجرای این سیاست، برخی از مبارزان سرشناس به تبعید محکوم شدند که آیت‌الله خامنه‌ای هم در زمره آنان بود. ایشان از سوی کمیسیون امنیت اجتماعی خراسان به سه سال تبعید در ایرانشهر محکوم گردید و مأموران ساواک در ۲۳ آذر ۱۳۵۶ به منزل ایشان یورش برده و ایشان را دستگیر و به ایرانشهر انتقال دادند. هدف رژیم از این اقدام، قطع ارتباط ایشان با مردم و مبارزان و به دنبال آن، عدم توفیق ایشان در امر مبارزه و افشاگری علیه حکومت بود. اما ایشان به علت تعامل با اهل تسنن اشتهار و محبوبیتی در میان مردم ایرانشهر یافت و با بهره‌گیری از این فرصتها پیام انقلاب را به مردم دورترین نقاط کشور رساند. با اوج‌گیری انقلاب اسلامی در آستانه ماه رمضان، ۲۸ شعبان ۱۳۹۸/ ۲۸ تیر ۱۳۵۷، شماری از طلاب حوزه علمیه مشهد به ادامه تبعید آیت‌الله خامنه‌ای اعتراض و خواستار بازگشت ایشان به مشهد شدند که به دخالت مأموران انتظامی انجامید. گسترش فعالیتهای انقلابی و مردمی آیت‌الله خامنه‌ای در راستای جهت‌دهی و سامان‌دهی مبارزه در ایرانشهر و مناطق و شهرهای اطراف از یک سو و محبوبیت و نفوذ روزافزون ایشان در میان اقشار مختلف مردم آن سامان از سوی دیگر، مقامات امنیتی را بر آن داشت تا محل تبعید ایشان را به جیرفت که در مقایسه با ایرانشهر دورافتاده و دارای محدودیت‌های بیشتری بود، تغییر دهند. لذا ایشان در ۲۲ مرداد به جیرفت انتقال یافت. مبارزات سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای در جیرفت هم متوقف نماند و ایشان از همان آغاز ورود به آن شهر با سخنرانی در مسجد جامع به افشاگری علیه حکومت پهلوی پرداخت. با گسترش مبارزات مردمی و ازهم‌گسیختگی ارکان رژیم و ناتوانی آن در مهار روند انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای در اول مهر ۱۳۵۷ از جیرفت به مشهد مراجعت کرد و در آنجا فعالیتهای خود را در امر سامان‌دهی امور انقلاب و تشدید روند مبارزه و پیگیری مسائل گوناگون نهضت ادامه داد.[2]
اشعار زیر با اشاره به ایام تبعید آیت‌الله سید علی خامنه‌ای در جیرفت توسط رضا نیکوکار سروده شده‌اند.
۱
هنوز عطر نفس‌های تو در این کوچه‌ها مانده‌ست
هنوز آغوش این کوچه به روی عشق وا مانده‌ست
شب «دارالولایه» مست عطر توست بعد از تو
هنوز از وصل می‌گوید اگر از تو جدا مانده‌ست!
به در هر چند خشکیده‌ست چشم مردم این شهر
زیارتگاه عشاق است هرجا ردپا مانده‌ست
نه اینکه یادمان رفته‌ست تلخی شب تبعید
که صبح روشن‌ات در خاطر شیرین ما مانده‌ست
چه مهمانی به خود دیده‌ست این شهر سراسر نور
گل یاس است یا نرگس؟ که زیر آن عبا مانده‌ست
کنار پنجره پژمرده بی تو حُسن یوسف‌ها
چه دل‌ها پشت درها خانه خانه مبتلا مانده‌ست
●
قدم بگذار تا آرام گیرد با حضور تو
جنون سرکشی که در دل «جیرفت »جا مانده‌ست...
۲
وقتی رسید مُصحف نور از راه، جیرفت غرق سوره‌ی باران شد
رنگین‌کمان عشق پدید آمد اشعار عاشقانه فراوان شد
دریا نداشت شهر من اما تو بُردی کویر را به دل دریا
هرجا قدم گذاشتی از آنجا جوشید چشمه، رود خروشان شد
تو کشور حماسه و خون بودی! تفسیر شعر وشور و جنون بودی!
تبعید پیش پای تو زانو زد! جیرفت با تو مرکز ایران شد!
گل بود هرکجا که تو می‌رفتی، آراستی به سبزه هم آنجا را
ویرانه با حضور تو آبادی، آتش اگر که بود گلستان شد!
- دیدار تو نهایت خوشبختی‌ست - خوشبخت: کوچه‌های دیار ما
آن روز که زمین و زمان مستِ عطر گلاب قمصر کاشان شد
هم سوز بود و ساز در این خانه، هم یار بود و هم دل دیوانه
هم شمع بود و هم گل و پروانه... روزی که شور شعر دوچندان شد
■
«دارالولایه»... «حاج نجف»... «جیرفت»... ماییم و یک شراب چهل ساله
کِی می‌شود خبر برسد ما را؟ «یوسف دوباره راهی کنعان شد»...
[1] متولد سال 1356 در رشت است. وی برگزیده برخی از کنگره‌های شعر بوده است. از او مجموعه شعرهایی مانند «خواب مشترک» و «از روزهای قبل» منتشر شده‌اند.
[2] برگرفته از «پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی» با نشانی http://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142
تعداد بازدید: 1233
