03 آذر 1397
الهام صالح
دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول هفته وحدت نامگذاری شده است. اهل سنت، دوازدهم و تشیع، هفدهم ربیع‌الاول را به عنوان روز ولادت پیامبر اکرم(ص) می‌شناسند. به همین دلیل و به منظور ایجاد وحدت و همدلی بین شیعیان و اهل تسنن، یک هفته برای جشن این میلاد در نظر گرفته شد.
ایده نامگذاری هفته وحدت در پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1360 اجرا شد، اما پیش از آن نیز لزوم ایجاد وحدت بین شیعه و سنی مطرح شده بود. آیت‌الله خامنه‌ای که در اواخر سال ۱۳۵۶ توسط نیروهای امنیتی حکومت پهلوی به ایرانشهر تبعید شدند، ایده وحدت را در آن زمان در این شهر، مطرح ساختند. ایشان در خاطراتشان از دوران تبعید در ایرانشهر به این موضوع اشاره کرده‌اند: «من در همان روزهایى که تبعید بودم - آقاى مولوى قمرالدّینى اینجاست - پیغام دادم، خودم به مسجد ایشان رفتم و گفتم بیایید این یک هفته میان هفده ربیع - که ما شیعه‌ها هفده ربیع را روز ولادت پیغمبر مى‌دانیم و جشن مى‌گیریم - و دوازده ربیع را - که شما سنی‌ها روز ولادت پیامبر مى‌دانید - جشن بگیریم. ما بگیریم، شما هم بگیرید. ایشان هم قبول کرد.»
این خاطره هم از زبان علی‌اصغر پورمحمدی، از مدیران صدا و سیما نیز روایت شده است: «آقا (آیت‌الله خامنه‌ای) به دلیل آشنایی و تسلطی که بر کتاب‌ها، تفاسیر، تاریخ، علم رجال اهل سنت و به‌خصوص شعرای عرب‌زبان داشتند، با علمای اهل تسنن مراودات علمی هم داشتند. همچنین از دوران ایرانشهر به یاد دارم که آقا در ماه ربیع‌الاول به ما گفتند: اهل تسنن در اینجا تولد حضرت رسول را دوازدهم ماه جشن می‌گیرند و ما شیعیان هفدهم. بعد آقا این بحث را مطرح کردند که خوب است ما در مسجد هم دوازدهم را جشن بگیریم و هم هفدهم را. بعد هم بحث شد که ما فاصله بین این دو روز را جشن بگیریم که این اتفاق هم افتاد. میلاد پیامبر را از شب دوازدهم تا روز هفدهم ربیع‌الاول جشن گرفتیم.»
پیش از پیروزی انقلاب، امام خمینی(ره) و مبارزان علیه حکومت پهلوی بر اهمیت اتحاد میان مردم ایران (اهل تسنن و تشیع و اقلیّت‌های مذهبی) تأکید داشتند. حتی در جریان اعتصابات پرسنل شرکت برق، امام خمینی(ره) از پرسنل این شرکت خواستند تا در تاریخ 4 دی سال 1357 که هم‌زمان با میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) بود، اعضای شرکت توانیر از قطع برق خودداری کنند تا مسیحیان بتوانند به جشن خود بپردازند. اما بزرگان مسیحیت به خاطر افرادی که در مبارزه با رژیم پهلوی شهید شده بودند، اطلاعیه‌ای صادر و از جشن و پایکوبی خودداری کردند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز هدف امام خمینی(ره)، ایجاد و حفظ وحدت بین مسلمانان بود. آیت‌الله خامنه‌ای در خاطراتشان در این‌باره فرموده‌اند: «اولِ انقلاب هم اولین نقطه‌اى که امام، هیئت اعزام کردند، گمان مى‌کنم بلوچستان بود. بنده را خواستند، یک حکم هم نوشتند که در رادیو خوانده شد. من با جماعتى راه افتادم و به بلوچستان رفتم. مرحوم مولوى عبدالعزیز ساداتى ملازهى آن موقع حیات داشتند؛ رفتیم ایشان را در سراوان دیدیم. غرض؛ دوستان فراوانى از مجموعه علماى منطقه بودند که به نداى وحدت پاسخ مثبت دادند. بالاتر از این بگویم؛ در دلِ خودشان حقیقتا این ندا وجود داشت. جامعه ایرانى و اسلامى از این وحدت سود برد. اوایل انقلاب با ایجاد درگیرى و با استفاده از بعضى آدم‌هاى ناباب توانستند در ایرانشهر و جاهاى دیگر کارهایى بکنند؛ لیکن به جایى نرسید و اختلاف مورد نظر آنها بحمدالله به وجود نیامد...»
امام خمینی(ره)، توجه خاصی به وحدت جهان اسلام داشتند و بر لزوم وحدت بین شیعه و سنی تاکید می‌کردند. ایشان در سخنرانی خود در تاریخ 4 شهریور 1359 در حسینیه جماران درباره تفرقه‌افکنی فرمودند: «اینهایی که در صدد این معانی هستند، بدانند که اگر همه قدرت‌های خودشان را هم جمع بکنند نمی‌توانند به یک ملتی که همه با هم فریاد الله اکبر می‌زنند، نمی‌توانند اینها با آنها مقاومت کنند؛ بی‌خود درصدد تفرقه‌اندازی هستند. مسلمان‌ها برادرند و تفرقه پیدا نمی‌کنند با تبلیغات سوء بعضی عناصر فاسد. اصل این مساله که شیعه و سنی، شیعه یک طرف و سنی یک طرف، این از روی جهالت و از روی تبلیغاتی که اجانب کردند پیش آمده است. چنانچه بین خود شیعه هم اشخاص مختلفی را با هم به مبارزه وامی‌دارند، و بین خود برادرهای سنی هم یک طایفه‌ای را به طایفه دیگر، در مقابل هم قرار می‌دهند.»
امام(ره) در این سخنرانی بر لزوم وحدت تاکید کردند: «امروز روزی است که [باید] تمام مسلمین تمام بلاد عالَم با هم مجتمع بشوند. امروز روزی نیست که یک دسته‌ای در یک جا بگویند ما خودمان، یک دسته‌ای دیگر در جای دیگر بگویند ما خودمان. امروز روزی است که همه به دستور اسلام، به دستور قرآن کریم [باید] با هم متحد باشند، تنازع نکنند. اگر تنازع با هم بکنند فشل (سستی، رخوت) میآورد و رنگ و بوی انسان را و ملت را از بین می‌برد؛ این دستور خدای کریم است. اینهایی که دارند کوشش می‌کنند که تفرقه بیندازند و تنازع ایجاد کنند و مع‌ذلک، ادعای اسلام می‌کنند، اینها آن اسلامی را که قرآن کتاب اوست، آن اسلامی را که کعبه قبله اوست، آن اسلام را نیافته‌اند و ایمان به آن اسلام نیاورده‌اند.»
از نگاه امام خمینی(ره)، مسلمانان با یکدیگر برادرند و باید پیوند برادری خود را حفظ کنند: «آنهایی ایمان به اسلام آورده‌اند که قرآن را، محتوای قرآن را قبول دارند. محتوای قرآنی که می‌فرماید که مومنون اخوه هستند، برادر هستند با هم. برادری هر چه اقتضا می‌کند باید اینها هم انجام بدهند. برادری اقتضا می‌کند که اگر به شما صدمه‌ای وارد شد همه برادرهایی که در هر جا هستند متاثر باشند. اگر شما خوشحال باشید همه خوشحال باشند. برادرها، متوجه باشید که با اسم‌های مختلف، با چیزهایی که پخش می‌کنند و تبلیغ می‌کنند، می‌خواهند بین برادرها را جدایی بیندازند که اثر این جدایی افکندن بین برادرها، سلطه اجانب است بر همه و برگشتن همان اوضاع سابق است که به همه شما، به همه ما از مرکز گرفته تا هر جا بروید ظلم شده است و همه را آزار داده‌اند.»
موضوع وحدت مسلمانان، از نگاه امام خمینی(ره) آنقدر اهمیت داشت که بارها در این‌باره سخن گفتند: «یک دسته از مسلمانان، شیعه هستند و یک دسته‌ای از مسلمانان، سنی، یک دسته حنفی و دسته‌ای حنبلی و دسته‌ای اخباری هستند. اصلا طرح این معنا از اول درست نبود. در یک جامعه‌ای که همه می‌خواهند به اسلام خدمت کنند و برای اسلام باشند، این مساله نباید مطرح بشود. ما همه برادر هستیم و با هم هستیم، منتها علمای شما یک دسته فتوا به یک چیز دادند و شما تقلید از علمای خود کردید، شدید حنفی، یک دسته فتوای شافعی را عمل کردند و یک دسته دیگر فتوای حضرت صادق(ع) را عمل کردند اینها شدند شیعه. اینها دلیل اختلاف نیست.»
ایشان بر هوشیاری مسلمانان و پرهیز از اختلاف تاکید داشتند: «باید بیدار باشید شما برادرها. روحانیون محترم کردستان باید متوجه باشند؛ در مساجد خودشان، در جمعه خودشان، در جماعات خودشان، مردم محل خودشان را بیدار کنند که گول نخورند از این اجانب‌پرست‌ها، از اینهایی که می‌خواهند تفرقه بیندازند و بعد از اینکه تفرقه انداختند باز ما را برگردانند به آن حال اول و سلطه اجانب مستقر بشود. باید این توجه را همه بکنید.»
امام خمینی(ره) برای وحدت مسلمانان، تلاش‌های متعددی را انجام دادند که نامگذاری روز قدس و حمایت از نامگذاری هفته وحدت از این جمله است.
منبع:
ـ صحیفه امام، جلد سیزدهم (تیر 1359 ـ بهمن 1359)، موسسه چاپ و نشر عروج
ـ شخصیت و دیدگاه‌های فقهی امام خمینی (ره)، نویسنده: نعمت‌الله یوسفیان، ناشر: مرکز تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه
ـ سایت khamenei.ir
تعداد بازدید: 1069
