09 شهریور 1398
زهرا جلالی
شهید آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی در سال‌های 1359 و 1360 طی مصاحبه‌هایی زندگی‌اش را روایت کرده است. بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید آیت‌الله دکتر بهشتی پس از شهادتش شروع به جمع‌آوری اسناد و مصاحبه با آشنایان او کرد. با توجه به اینکه انتشار مجموعه‌ای کامل درباره آیت‌الله بهشتی نیازمند زمان طولانی بود، اینک «کتاب من محمد حسینی بهشتی هستم» با محتوای مصاحبه‌های انجام شده با شهید بهشتی چاپ و منتشر شده است. این کتاب شامل هفت بخش است. بخش اول با نام «بهشتی به روایت خودش» برگرفته از ماهنامه شاهد، چاپ خرداد 1360 است و بخش دوم با نام «بهشتی از زبان خودش»، مصاحبه‌ای از سال 1359 است؛ هر دو به زندگی‌نامه شهید اختصاص دارند و دارای مطالبی تقریباً یکسان هستند.
آیت‌الله بهشتی در این دو بخش اشاره می‌کند که در سال 1307، در اصفهان و در خانواده‌ای روحانی متولد شده و در سن چهار سالگی در مکتب‌خانه خواندن و نوشتن را می‌آموزد. سپس وارد دبستان شده و تا سال دوم دبیرستان به تحصیل ادامه می‌دهد. او در سال 1321 در حوزه علمیه مشغول به تحصیل می‌شود. در سال 1325 از اصفهان به قم می‌رود. او در دوران طلبگی، در کنار تحصیل، به تدریس هم مشغول بوده است. در سال 1327 موفق به کسب دیپلم ادبی می‌شود و در سال 1329 برای تحصیل به تهران می‌رود. آن‌جا در تظاهرات ملی شدن صنعت نفت شرکت می‌کند. او پس از دریافت مدرک لیسانس، به همراه جمعی از دوستان، مدرسه دین و دانش را در قم بنیان‌گذاری می‌کند و تا سال 1342، مسئولیت اداره مدرسه را عهده‌دار می‌شود. در سال 1342 به علت فعالیت‌های فرهنگی برای ایجاد پیوند بین دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب، به تهران تبعید می‌شود.
آیت‌الله بهشتی در ادامه نقل می‌کند که با بازگشت آیت‌الله محمد محققی لاهیجی از هامبورگ به ایران، مسلمانان هامبورگ خواستار روحانی دیگری به عنوان جایگزین او شدند. آیت‌الله بهشتی در سال 1343 به هامبورگ رفته و پس از پنج سال اقامت در هامبورگ، در سال 1349 به ایران بازمی‌گردد. تأسیس جلسات تفسیر قرآن در سال 1350 به همراه فعالیت‌های دیگر، دلیل دستگیری او در سال 1354 توسط ساواک است. چون ساواک برای فعالیت‌های او مدرکی نداشت، پس از چند روز او را آزاد می‌کند.
آیت‌الله بهشتی به زبان‌های عربی، انگلیسی و آلمانی تسلط کامل داشته و از زبان فرانسه نیز مطلع بوده است.
از جمله کتاب‌های منتشر شده از دیدگاه‌های او، «خدا از دیدگاه قرآن»، «مالکیت»، «روحانیت در اسلام و در میان مسلمین» و «نقش ایمان در زندگی انسان» است.
بخش سوم کتاب «بخشی از رونوشت سفر شهید بهشتی از تهران به آلمان» نام دارد که درباره اقامت کوتاه در عراق و رفتن به عتبات عالیات و دارای توضیحی مختصر دربارة وقایع روی داده در عراق است.
در دو بخش چهارم و پنجم، «گزارش مرکز اسلامی هامبورگ (تهران)» که در حسینیه ارشاد تهران در تاریخ 14 خرداد 1349 و «گزارش مرکز اسلامی هامبورگ (اصفهان)» که در کانون علمی و تربیتی جهان اسلام در اصفهان و در تاریخ 22 خرداد 1349 ایراد شده، آورده شدهاند. آیت‌الله بهشتی در این گزارش‌ها توضیحی مختصر از فعالیت‌هایش در مرکز اسلامی هامبورگ ارائه می‌کند. او به محض ورود به هامبورگ، با ساختمان نیمه‌کاره مسجد مسلمانان رو به رو شده و اولین اقدامش، اتمام بنای آن مسجد بود.
در زمان ورود او به هامبورگ، شش مؤسسه به نام اسلام و وابسته به آن وجود داشت، مانند جمعیت اسلامی ایرانیان. او نام این مؤسسه را به مرکز اسلامی هامبورگ تغییر داد تا بتواند فعالیت گسترده‌تری برای همه مسلمین داشته باشد.
در اروپا سازمانی به نام سازمان دانشجویان مسلمان وجود داشت که چون جلسات آن به زبان عربی برگزار می‌شد، مورد استقبال دانشجویان ایرانی قرار نمی‌گرفت. شهید بهشتی با همکاری چند تن از دوستان، بخش فارسی‌زبان سازمان را راه‌اندازی کرد.
در پایان این بخش‌ها، پاسخ‌های آیت‌الله بهشتی به سؤالاتی درباره برنامه‌هایش برای جوانان اروپایی و عکس‌العمل‌های در برابر تبلیغات دینی و مطالب دینی در کتب درسی آلمانی، آمده است.
وصیت‌نامه آیت‌الله شهید بهشتی به همراه تصاویر و اسناد، بخش‌های پایانی کتاب هستند.
کتاب «من محمد حسینی بهشتی هستم» که در بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید آیت‌الله دکتر بهشتی تهیه و تنظیم شده، در سال 1397 توسط انتشارات روزنه با حجم 160 صفحه در قطع رقعی چاپ و منتشر شده است.
تعداد بازدید: 1065
