27 مهر 1398
زهرا قاسمی
حجت‌الاسلام و المسلمین سیدهادی خسروشاهی به دلیل فعالیت‌ها و مشاغلی که داشته، از نزدیک با بسیاری از فعالین انقلابی در قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آشناست و خاطراتش را در مورد تعدادی از آن‌ها و درباره احزاب، گروه‌ها و برخی مسائل در مجموعه‌ای تحت‌عنوان «حدیث روزگار» منتشر کرده است؛ آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی، دکتر حسن ترابی و امام موسی صدر از جمله این افراد هستند. کتاب بیست‌ودوم مجموعه «حدیث روزگار» خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی درباره دکتر ابراهیم یزدی است.
در مقدمه کتاب، خسروشاهی به دلایل اهمیت ارتباطش با دکتر یزدی و علت انتشار مکاتباتشان اشاره کرده است. موضوع‌هایی مانند دین، جامعه، مبارزه، تبلیغ، ایدئولوژی، فرهنگ و... در مکاتبات آن‌ها مورد بحث قرار گرفته‌اند. خسروشاهی می‌گوید: نامه‌های نخستین، صبغه دوستی و فرهنگی دارند اما به تدریج به سمت سیاست و تحولات سیاسی اجتماعی مایل می‌شوند و با گذر زمان، به نوعی هم‌اندیشی و هم‌فکری در جهت مبارزه و اصلاح تبدیل می‌شوند. او می‌گوید که در همه امور با دکتر یزدی و دوستانش، هم‌فکر و همراه نبوده ولی در صداقت آنان تردید نداشته و علی‌رغم مخالفت در پاره‌ای برداشت‌ها و سیاست‌ها، به تفاهم و اخوت اسلامی ادامه داده‌اند. از نظر او، این نامه‌ها بخشی از تاریخ مبارزاتی حوزه و دانشگاه هستند.
او از سال 1332، زمانی که در جلسه‌های تفسیر قرآن آیت‌الله سیدمحمود طالقانی در مسجد هدایت تهران شرکت می‌کرد، با دکتر ابراهیم یزدی آشنا می‌شود. با سفر دکتر ابراهیم یزدی به آمریکا در سال 1339، حدود 50 نامه در خصوص مسائل فرهنگی فکری مکاتبه کردند. پس از بازگشت دکتر یزدی از آمریکا و پیروزی انقلاب اسلامی هم این ارتباط ادامه داشت. این مطالب در بخش اول کتاب با عنوان «یادی از مبارزی مسلمان، صبور و شکور» در 23 صفحه آمده است.
بخش دوم کتاب، «نامه‌ها ـ مکاتبات» نام دارد. محتوای این بخش، متن 44 نامه‌ای است که با دکتر یزدی رد و بدل شده و 148 صفحه از حجم کتاب را به خود اختصاص داده است. 9 نامه از طرف دکتر ابراهیم یزدی برای راوی ارسال شده، 34 نامه از طرف راوی برای دکتر یزدی و یک نامه از طرف حاج‌محمدحسین احسن، مدیر دفتر مکتب اسلام برای دکتر یزدی ارسال شده است. موضوع و یا عنوان نامه‌ها از این قرار است: 1. تنظیم مباحث فکری، یک ضرورت 2. تبادل فرهنگی 3. چه باید کرد؟ 4. درباره نشریات «در راه حق» 5. بی‌برنامگی حوزه‌ها 6. اعلام وصول کتاب 7. نقدی بر نشریه «در راه حق» 8. دعوت به نجف 9. جلسه دانشجویان مسلمان در بیروت 10. اشاره‌ای به مشکلات 11. اخبار 12. تقدیر 13. اسلام و جامعه ـ سمینار نیجریه 14. نامه اداری (اطلاع‌رسانی ارسال مجله) 15. مراجعت از سفر عراق 16. کتابی جدید درباره زن و مرد 17. شهادت سیدقطب ـ مصر 18. درباره سفر به اتریش 19. پیشنهادهایی درباره نشریات مذهبی 20. سفر حج 21. در انتظار نشریات 22. ارسال نشریات جدید 23. در سفر حج 24. جنایات رژیم بعث عراق 25. کتابی درباره سیدجمال‌الدین اسدآبادی 26. کتاب‌های بانو نکی.آر.کدی 27. در راه مکه 28. آمار مسلمانان 29. ارسال کتاب و نشریات 30. معرفی افراد به انجمن 31. سفر عمره مفرده 32. معرفی دارالتبلیغ 33. ضربه منافقین و وضع ایران 34. اهدای کتاب‌های اسلامی 35. مبادله کتاب 36. تکلیف ما با منافقین چیست؟ 37. ضرورت همکاری با جوانان 38. مفقود شدن کتاب در مجلس سنا 39. عزم سفر به حج 40. اعلام وصول کتاب و نشریه و درخواست کتاب 41. نامه‌ای از کربلا 42. تغییر آدرس و نام مستعار 43. ارسال نشریات در راه حق 44. نامه‌ای از محمدمهدی خسرونژاد. 44 نامه فوق، در مجموعه خاطرات دکتر یزدی هم آمده‌اند.
بخش سوم کتاب با عنوان ملحقات، نامه‌هایی است که بین هادی خسروشاهی و دکتر ابراهیم یزدی رد و بدل شده اما در مجموعه خاطرات دکتر یزدی نیامده است: 1. در آرزوی تحول اساسی 2. فعالیت مسیحیت 3. اشتراک مجله مکتب اسلام 4. ارسال نشریات 5. درباره نامه سیدجمال 6. طرحی برای آرم دارالتبلیغ 7. اسلام و مسیحیت 8. گزارش نشست سالانه انجمن اسلامی 9. وعده ارسال کتاب 10. ضرورت کار مثبت درباره مسیحیت 11. کتاب درباره زندگی ائمه 12. اعلام وصول 13. درباره روابط زن و مرد 14. پاسخی از مهندس محمد توسلی 15. نامه یک مسلمان آمریکایی 16. تغییر آدرس 17. همکاری با مکتب اسلام، عناوین یا موضوع این نامه‌ها هستند که در 43 صفحه گنجانده شده‌اند.
بخش چهارم کتاب با حجم 18 صفحه، بخش پیوست‌ها است. مطلب اول، اصلاحیه نگارنده بر مطلب دکتر یزدی است که برای نشریه مهرنامه ارسال کرده است. مطلب بعدی، نامه‌ای است به راشد الغنوشی، رهبر حرکت اسلامی تونس که توسط دکتر یزدی نوشته و ارسال شده است. زندگی‌نامه دکتر ابراهیم یزدی هم آخرین مطلب این بخش است.
بخش پنجم، شامل تصاویر و اسناد مرتبط در 43 صفحه آمده است. 22 عکس و تصویر 15 نامه محتوای این قسمت است. بخش پیوست ویژه هم شامل چند نمونه از نامه‌های امام خمینی به دکتر ابراهیم یزدی در زمان اقامتش در آمریکاست.
در بخش پایانی کتاب، فهرست اعلام قرار گرفته است.
کتاب «حدیث روزگار 22؛ خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی درباره دکتر ابراهیم یزدی» با حجم 352 صفحه در قطع رقعی در سال 1397 توسط انتشارات کلبه شروق چاپ و منتشر شده است.
تعداد بازدید: 905
