03 اسفند 1398
مترجم: امیر‌رضا نوری‌زاده
Iran: Aufruhr gegen den Kaiser[1]
توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: با آغاز اعتراض‌ها علیه حکومت پهلوی در سال 1356، به دلیل اهمیت ایران در منطقه جنوب غرب آسیا و تبلیغات گسترده حکومت پهلوی در باثبات نشان دادن نظام سیاسی خود به جهانیان، تعدادی از نشریات غربی به این حوادث توجه کردند و با انتشار مقالاتی به تحلیل اوضاع داخلی ایران پرداختند. مجله آلمانی اشپیگل از جمله نشریاتی بود که با گسترش اعتراضات داخلی ایران، مقالاتی در این زمینه به چاپ رساند. مقاله زیر که در شماره آوریل 1978 (فروردین 1357) این نشریه منتشر شده به توصیف اوضاع داخلی ایران و پیدایش حرکت‌های مخالف پرداخته و نتیجه‌گیری می‌کند که این ناآرامی‌ها گسترش خواهد یافت. انتشار این مقاله به این سبب انجام می‌شود که خوانندگان و محققین تاریخ انقلاب اسلامی با فضای مطبوعات غرب و واکنش آنها به وقوع انقلاب اسلامی آشنایی بهتری پیدا کنند.
برای سال‌ها شاه کشور خود را به عنوان الگوی ثبات در آسیای میانه و الگویی برای دمکراسی رو به زوال غربی می‌شناخت. امروز اقتصاد ایران به بحران نزدیک می‌شود. مردم سر به شورش برداشته‌اند و پلیس مخفی قدرتمند ساواک دیگر نمی‌تواند برخورد قاطعی با مخالفان داشته باشد.
«رژیم‌هایی به خطر می‌افتند که به‌طور طبیعی رشد نکرده‌اند ولی رژیم ما از 2500 سال پیش رشدی طبیعی داشته است.» شاه در توصیف حکومت منفورش ادامه می‌دهد: «مردم حکمران خود را به عنوان پدر، رهبر و معلم می‌شناسد.» دمکراسی غربی که شاهنشاه آریامهر پهلوی از آن مطمئن بود، خیلی زود دچار ناآرامی و بی‌نظمی شد و از سیستم تک حزبی آن به عنوان تئاتر بزرگ یاد می‌شود. او اکنون در سی‌وهفتمین سال حکومت خود بر جمعیت 35 میلیونی با عنوان « نور آریایی» [آریامهر]، با انتقاد‌های شدیدی از سوی مردم نسبت به رژیم سلطنتی‌اش روبه‌رو شده که خطرآفرین‌ترین انتقادها از سال 1953 زمانی که نخست‌وزیر چپگرای[2] ملی مصدق او را به تبعید فرستاد، محسوب می‌شود. در آن زمان آمریکایی‌ها قدرت تاج را به او بازگرداندند. امروز آنها مراقب وقایعی که برای طاووس تاجدار ولی درمانده‌شان می‌افتد، هستند. چرا که آنها بدون شک می‌دانند که این ناآرامی گسترش خواهد یافت. واضع سیاست حقوق بشر، جیمی کارتر، در مبارزه انتخاباتی خود حاکمان ایران را ناقض این حقوق دانسته، ولی با رئیس‌جمهور شدن، علی‌رغم تحریم‌های دولت آمریکا، به مبادله فوق‌العاده نفت خام و تسلیحات اقدام کرده است. روشنفکران ایران هم چون همتایان خود در بلوک شرق از کارتر راضی هستند و از تصمیم حقوق بشر خشنود شده‌اند. پیش از این نمایندگان مجلس، نویسندگان، وکلا، دانشجویان، شخصیت‌های مذهبی طی نامه‌های سرگشاده‌ای خواستار آزادی بیان و انحلال حزب دولتی رستاخیز شده بودند که بنا به امر شاه هر ایرانی پس از تولد عضوی از آن است. شاه در حالی در اواخر سال جاری از واشنگتن دیدن کرد که تلویزیون ایران قیصر معذور را در مواردی به صورت انفرادی نمایش می‌داد. زیردستان او برای نخستین بار می‌توانستند شاهد باشند که همان شاه که در خانه پیش از هر کاری برای بوسیده شدن دستش در مقابل دیگران حضور می‌یابد، در اینجا شاهد تظاهراتی خشمناک با تندترین پلاکاردها بوده است. تصاویر تلویزیون آمریکا همچون دینامیتی که مدت‌ها در انتظار انفجار بوده عمل کرد و با این تصاویر آشوب طلاب قم آغاز شد که بنا به آمار رسمی شش کشته و بنا به آمار غیر رسمی 60 کشته داشته است.[3]
[1]. Iran: Aufruhr gegn den Kiser, Der Spiegel, 10 April 1978, p. 134
[2]. بر خلاف نظر نویسنده مقاله، دکتر مصدق چپ‌گرا نبود. ویراستار
[3]. عامل اصلی اعتراض طلاب قم در 19 دی 1356، چاپ مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات در شماره 17 دی علیه امام خمینی بود. ویراستار
تعداد بازدید: 933
