17 اسفند 1398
احمد ساجدی
انقلاب اسلامی ایران از زمان شکل‌گیری تاکنون همواره با تهدیدهایی در عرصه‌های مختلف به‌ویژه در صحنه بین‌المللی مواجه بوده که از آن جمله می‌توان به ظهور جریانهای تکفیری اشاره کرد. این جریانها وحدت جهان اسلام را با چالش مواجه کرده و بر آتش اختلافات فرقه‌ای و مذهبی دامن زده است. در این میان بعضی از قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با نقش مؤثر خود در شکل‌گیری یا تقویت جریانهای تکفیری در جهان اسلام، تلاش داشته و دارند تا چهره نورانی اسلام را خشن، غیر منطقی و مخدوش جلوه دهند تا از یکسو به اختلاف در صف امت اسلامی دامن بزنند و از سوی دیگر مانع شکل‌گیری گفتمان منطقی و عقلانی در میان جوامع اسلامی شوند.
در زمینه افشاء چهره کریه گروه‌های تکفیری و نقش مخرب آنها در جوامع اسلامی تاکنون آثار متعددی منتشر شده است. یکی از جامع‌ترین این آثار، کتاب «بررسی تهدیدهای جریانهای تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی» است. این کتاب از نقشه استعماری این گروه‌ها و از دستهای پشت صحنه آنها پرده برمی‌دارد و پس از بررسی ماهیت جریانهای تکفیری و تهدیدات آنها، راهبردها و راهکارهای مقابله با این تهدیدها را نیز ارائه می‌کند.
کتاب «بررسی تهدیدهای جریانهای تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی» در 5 فصل تنظیم شده است.
فصل اول با عنوان «گفتمان انقلاب اسلامی و شاخصه‌های آن» به تبیین این نوع گفتمان پرداخته و به شاخصه‌ها و مؤلفه‌های آن از جمله حاکمیت الهی و ولایت فقیه، اسلام ناب محمدی، تأکید بر همگرایی و وحدت اسلامی، استکبارستیزی، عدالتخواهی، مردم‌سالاری دینی، ضدیت با صهیونیسم، عقل‌گرایی و عقل‌ورزی در مقابل قشری‌گری اشاره می‌کند. این فصل تصریح دارد که گفتمان انقلاب اسلامی به جای پدیده‌هایی همچون اومانیسم، سکولاریسم، ملی‌گرایی و دمکراسی غربی، بر خدامحوری، سیطره دین بر جامعه و سیاست، امت‌گرایی، حقوق بشر اسلامی، و ولایت فقیه تأکید دارد. در این رابطه رهنمودهای امام خمینی(ره) نیز در هر مرحله روشنگر و راهگشای این مباحث است.
فصل دوم، زمینه‌های شکل‌گیری جریانهای تکفیری را در سه حوزه فکری، فرهنگی و سیاسی بررسی کرده است. از نظر فکری تأثیر افکار چهره‌هایی چون احمدبن حنبل و محمدبن عبدالوهاب، مورد بحث قرار گرفته، از نظر فرهنگی تأثیر عواملی چون تعصب، جمود فکری، فقر و پایین بودن سطح تحصیلات، بررسی شده و از نظر سیاسی نیز تأثیر اراده قدرتهای بزرگ و نقش برخی قدرتهای منطقه‌ای در شکل‌گیری و تحریک جریانهای تکفیری مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.
فصل سوم به بررسی تهدیدهای جریانهای تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی از نظر سیاسی و فرهنگی پرداخته است. مهمترین فرازهای این تهدیدات در حوزه سیاسی، ایجاد خشونت و درگیری‌های داخلی، ترویج اسلام‌هراسی، تلاش برای منحرف کردن مسیر بیداری اسلامی، ناامن‌سازی جهان اسلام با دامن زدن به فتنه‌های قومی و فرقه‌ای، مقابله با شیعه، به فراموشی سپردن آرمان اسلامی و به حاشیه راندن اندیشه مبارزه با صهیونیسم و... به شمار می‌رود. همچنین در حوزه فرهنگی شبهه‌افکنی و ایجاد تردید در اعتقادات و باورهای دینی، تخریب آثار تمدن اسلامی، تضعیف جایگاه تمدن اسلامی و نیز ایجاد تقارن بین «ایرانیت و تشیع» در مقابل «عربیت و تسنن» از مهمترین نمونه‌های تهدیدات جریانهای تکفیری است که در این فصل مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
فصل چهارم به ارائه راهبردها و راهکارهای مقابله با تهدیدهای جریانهای تکفیری در دو عرصه سیاسی و فرهنگی می‌پردازد. این راهکارها در بعد سیاسی شامل مواردی نظیر دیپلماسی سیاسی، تنش‌زدایی بین کشورهای اسلامی، همگرایی اسلامی، تلاش برای خنثی‌سازی توطئه‌های تفرقه‌افکنانه، روشنگری درباره سیاستهای استکبار، و همچنین اجماع‌سازی و ایجاد ائتلاف علیه جریانهای تکفیری است. در حوزه فرهنگی نیز تلاش برای شناساندن چهره واقعی جریانهای تکفیری و آگاهی‌بخشی درباره خطرات این جریانها، تبیین و ترویج اسلام واقعی و تبلیغ بازگشت به مفاهیم اصیل قرآنی، تقویت دیپلماسی فرهنگی، تقریب و گفت‌و‌گو در سطح مذاهب اسلامی، تقویت ارتباطات رسانه‌ای در راستای آگاهی‌بخشی به جامعه و همچنین تشکیل نهضت علمی برای مقابله با جریانهای تکفیری قابل شناسایی است.
فصل پنجم نیز آینده جریانهای تکفیری در برابر گفتمان انقلاب اسلامی را بررسی کرده است. در این بحث سه موضوع «قدرت‌یابی جریانهای تکفیری و تجزیه برخی کشورهای اسلامی»، «تضعیف جریانهای تکفیری در رویارویی علیه گفتمان انقلاب اسلامی» و «ادامه تنش و بهره‌برداری قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جریانهای تکفیری» مورد کنکاش قرار گرفته است.
کتاب «بررسی تهدیدهای جریانهای تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی» توسط آقای محمد حقی به رشته تحریر درآمده، در «جامعه المصطفی العالمیه» تهیه شده و در انتشارات «مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی» - دفتر مرکزی آن واقع در شهر قم - چاپ و منتشر شده است. چاپ اول این کتاب در 1397 و چاپ دوم در 1398، با قطع رقعی و جلد نرم، در 207 صفحه و بهای 16 هزار تومان در اختیار پژوهشگران و محققان قرار گرفته است.
تعداد بازدید: 828
