04 بهمن 1399
احمد ساجدی
بررسی سرگذشت انقلاب اسلامی، هر قدر هم گذرا و اجمالی باشد دو فایده عمده دارد: یکی آنکه ما را با عظمت انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن در داخل کشور و در صحنه بین‌المللی آشنا می‌کند و دیگر آنکه جایگاه افراد، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی مختلفی که در مسیر انقلاب نقش سازنده یا بازدارنده ایفا کرده‌اند، به ما می‌شناساند. به همین دلیل پس از پیروزی انقلاب اسلامی مطالعات و پژوهش‌های گسترده‌ای با هدف شناساندن انقلاب اسلامی ایران در داخل و خارج کشور آغاز شد و اقدامات متعدد و متنوعی نیز برای شناخت و معرفی ابعاد، آثار و پیامدها، علل و عوامل ظهور این پدیده بزرگ از سوی دولت‌ها، سازمانها، دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و محققین و پژوهشگران صورت گرفت. از جمله آنها می‌توان به برگزاری همایش‌ها، سمینارها، نگارش مقالات، کتابها، ساختن فیلم‌ها و سریال‌ها، سرودن اشعار، انتشار رمان‌ها و برپایی نمایشگاه‌ها اشاره کرد.
این فعالیت‌ها در عرصه کتاب‌نویسی، جلوه بارزتری داشته است. پس از انقلاب اسلامی آثار متعددی با هدف نمایان ساختن سیمای واقعی انقلاب، چرایی وقوع انقلاب، چگونگی شکل‌گیری و پیروزی انقلاب، و تبعات و آثار داخلی، منطقه‌ای و جهانی انقلاب، به رشته تحریر درآمده است.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز با این رویکرد، و با هدف شناساندن انقلاب اسلامی، آثاری ارائه کرده و از جمله اقدام به انتشار مجموعه‌ای با عنوان «تاریخ ایران پس از انقلاب اسلامی» نموده است. این اثر که در چندین مجلد تهیه و تنظیم شده، مستند به انبوه مدارک و اسناد معتبری است که در هر جلد به مقتضای موضوع کتاب ارائه شده است. شرح موجز همراه با قلم شیوا و ساده‌نویسی نویسندگان این مجموعه در بیان شرح رویدادها و حوادث سال‌های اول انقلاب اسلامی، از ویژگی‌های این اثر است که خواننده را تا پایان با خود همراه می‌سازد.
تاکنون پنج جلد از این اثر منتشر شده است. عنوان جلد اول این مجموعه «از پیروزی انقلاب تا تصرف سفارت آمریکا» است که در دو بخش مجزا تنظیم شده است: بخش اول به شرح حوادث منجر به سقوط شاه از جمله فرار شاه، عملکرد دولت شاپور بختیار و ورود امام خمینی، پیروزی انقلاب، تأسیس نهادهای انقلابی و تشکل‌های اسلامی، شروع فعالیت‌های ضد انقلاب و... اختصاص دارد. بخش دوم کتاب نیز شرح حوادث کشور از برگزاری همه‌پرسی تغییر نظام تا تسخیر لانه جاسوسی را بررسی کرده است.
جلد دوم این مجموعه با نام «از دولت شورای انقلاب تا دولت شهید رجایی» نیز دارای دو بخش متمایز است. بخش اول به شکل‌گیری و عملکرد شورای انقلاب، نحوه برگزاری اولین انتخابات ریاست جمهوری و برآمدن بنی‌صدر، اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی و شکل‌گیری اولین مجلس پس از انقلاب، و نیز چگونگی انتخاب دولت رجایی می‌پردازد. بخش دوم انواع دخالت‌های نظامی و سیاسی و فرهنگی آمریکا در امور داخلی ایران تا زمینه‌های شروع جنگ تحمیلی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
جلد سوم این مجموعه با عنوان «از آغاز جنگ تا بحران‌آفرینی بنی‌صدر» دارای دو بخش است: در بخش اول به ریشه‌های وقوع جنگ از جمله تاریخچه روابط ایران و عراق و سپس علل شروع جنگ و شکل‌گیری مقاومت مردمی در کشور می‌پردازد و عملکرد دولت شهید رجایی را در این رابطه بررسی می‌کند، و در بخش دوم، عملکرد ضدانقلاب داخلی، غائله 14 اسفند 1359 و دیگر فتنه‌انگیزی‌های بنی‌صدر و گروه‌های همسو با وی در برابر جریان انقلاب و دفاع مقدس را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.
جلد چهارم این مجموعه با نام «آشوب‌های داخلی تا فاجعه هفتم تیر به شرح عهدشکنی‌های آمریکا نسبت به بیانیه‌های الجزایر، شرح حوادث گروه‌های ضدانقلاب، شرح ترورها، آشوب‌ها، توطئه‌ها و اقدامات براندازی، تشدید فعالیت بهائیان در داخل کشور، شورش مسلحانه سازمان مجاهدین خلق در 30 خرداد 1360 و نیز ریشه‌یابی علل برکناری بنی‌صدر از مقام ریاست‌جمهوری می‌پردازد و سپس ماجرای انفجار ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ۱۳۶۰ و پیامدهای داخلی و بین‌المللی این حادثه را بررسی می‌کند.
جلد پنجم این مجموعه نیز با نام «عملکرد دولت مکتبی» به صورت تحلیلی و مستند به شرح شکل‌گیری کابینه‌های شهید محمدعلی رجایی و شهید محمدجواد باهنر و عملکرد آنها و همچنین شرح حوادث دوران کوتاه‌مدت فعالیت این دولت‌ها می‌پردازد. حوادثی مانند فرار بنی‌صدر و هم‌پیمانش رجوی به فرانسه، بحران در روابط ایران و فرانسه، گسترش تروریسم در داخل کشور، شروع فعالیت‌های هیئت‌های صلح و سفرهای میانجی‌گرانه آنها بین تهران و بغداد، در این بخش به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
در هر جلد از کتاب «تاریخ ایران پس از انقلاب اسلامی»، روزشماری از رویدادها و حوادث ذکر شده در همان جلد ارائه شده است.
کتاب «تاریخ ایران پس از انقلاب اسلامی» توسط آقای غلامرضا بهداروندیانی و زیر نظر آقای جواد منصوری تحریر شده و در بهار ۱۳۹۸ چاپ و روانه بازار گردیده است. در هر یک از مجلدات این کتاب اسناد مرتبط با متن، در پایان هر فصل منعکس شده است.
تعداد بازدید: 744
