04 آذر 1402
احمد ساجدی
کتاب «ستارخان» به توصیف شخصیت «ستار قرهداغی» از قهرمانان مشروطه پرداخته و مبارزات وی با استبداد محمدعلی شاه قاجار را بررسی کرده است.
کتاب، سرگذشت ستارخان را از تولد تا مرگ وی تحت پنج فصل بررسی کرده است:
در فصل اول با عنوان «دوره عیاری» به خاستگاه خانوادگی و رویدادهای زندگی ستارخان در دوره قبل از مشروطیت پرداخته است.
در فصل دوم با عنوان «تبدیل شدن عیار به مجاهد» چگونگی ورود ستارخان به صفوف مشروطه خواهان تبریز و عضویت او در نیروی مجاهدان مورد بررسی قرار گرفته است.
در فصل سوم با عنوان «رهبر جنبش مقاومت تبریز؛ ستارخان سردار ملی» به کوششهای او در فرماندهی مبارزه با جبهه متحد استبداد و تلاش وی برای شکلدهی کانون مقاومت علیه خودکامگی در دوره استبداد صغیر پرداخته شده است.
در فصل چهارم با عنوان «عزیمت ستارخان از تبریز» چند و چون انتقال اجباری ستارخان به تهران بررسی شده است. در این فصل نقشه برنامهریزی شده نمایندگان سیاسی روس و انگلیس و والی وقت آذربایجان «مهدی قلیخان مخبر السلطنه هدایت» که با همدستی دولت ایران اقدام به خارج کردن ستارخان و باقرخان از شهر تبریز - پایگاه قدرتشان - نمودند، مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل پنجم با عنوان «ستارخان در تهران» به ماجرای پارک اتابک و مجروح شدن ستارخان و سپس خانهنشینی او و فرجام کارش پرداخته است.
نویسنده در بخش «معرفی نقد و بررسی منابع» مینویسد:
«زندگی و خانهنشینی ستارخان نموداری از قدرتیابی نیروهای ضد انقلاب برای به حاشیه راندن کوشندگان انقلابی در دوره دوم مجلس شورای ملی بود که در نهایت با انحلال مجلس دوم، دوره پر تب و تاب انقلابی پایان یافت.» و در بخش «فرجام سخن» نیز چنین نوشته است:
«کسانی که بیسوادی ستارخان را برای بیقدر کردن مجاهدتهایش پیش میکشیدند پس از یک دهه از درگذشت ستارخان، هر یک وزیر یا رئیسالوزرای یک قزاق و نظامی بیسوادی شدند که در پیوند با استعمارگران انگلیسی به پادشاهی رسید.»
کتاب حاضر همچنین فرازهای مهم زندگی ستارخان از ولادت تا درگذشت وی را در بخش ویژهای با عنوان «سالشمار» ارائه کرده است.
در بخش انتهایی کتاب نیز تصاویر مرتبط با متن انعکاس یافته است.
کتاب «ستارخان» به همت «گروه پژوهشی شخصیتهای مانا» و به قلم حجت فلاح توتکار تهیه و تنظیم شده و انتشارات سوره مهر، چاپ اول آن را در سال 1399 در قطع رقعی و در 214 صفحه با بهای 40 هزار تومان وارد بازار نشر کرده است.
تعداد بازدید: 134