21 بهمن 1402
احمد ساجدی
«زائر خضرخان» به بررسی شخصیت و مبارزات یکی از رزمندگان دلیر تنگستانی به همین نام پرداخته است. زائر خضرخان از همرزمان رئیسعلی دلواری و از قهرمانان جنگ‌های استقلال‌طلبانه مردم جنوب علیه نظامیان متجاوز انگلیسی است. کتاب حاضر به بررسی زندگی‌نامه، اخلاقیات و سوابق مبارزاتی وی در خلال سال‌های قبل و بعد از جنگ اول جهانی پرداخته است.
کتاب «زائر خضرخان» از سه فصل تشکیل شده است:
فصل اول با عنوان «زمینه‌ها» با استفاده از اسناد معتبر، «جنبش جنوب» را از زاویه زندگی زائر خضرخان واکاوی کرده است. در این فصل جغرافیای طبیعی شهرستان تنگستان و پیشینه تاریخی آن، خاندان تنگستانی و مبانی قدرت آنان و همچنین اهمیت سوق‌الجیشی منطقه جنوب مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل دوم با عنوان «چگونگی به قدرت رسیدن زائر خضرخان، زندگی‌نامه نامبرده قبل از قدرت‌گیری و سپس ورود وی به عرصه حکومت، استقلال‌طلبی تنگستانی‌ها، حوادث انقلاب مشروطه و تأثیرات آن بر تحولات جنوب ایران و بر موقعیت زائر خضرخان در آن دوران بررسی شده است.
فصل سوم با عنوان «مبارزات زائر خضرخان در جنگ جهانی اول» ابتدا شرایط عمومی جنوب ایران در آستانه جنگ را بررسی کرده سپس به اهمیت «جنبش جنوب» می‌پردازد، آنگاه مبارزات زائر خضرخان را قبل و بعد از شهادت رئیسعلی دلواری بررسی می‌کند و در نهایت، چگونگی مرگ وی را شرح می‌دهد. بر اساس مطالب این بخش، زائر خضرخان به دست یکی از خویشاوندان خود و به تحریک انگلیسی‌ها به قتل رسید.
کتاب حاضر همچنین فرازهای مهم زندگی زائر خضرخان از تولد تا درگذشت وی را در بخش ویژه‌ای با عنوان «سال‌شمار» ارائه کرده و در بخش انتهایی کتاب نیز اسنادی در ارتباط با متن، انعکاس یافته است.
این کتاب برای محققانی که در زمینه «جنبش جنوب» و تاریخچه مبارزات مردم دلیر جنوب کشور علیه قوای متجاوز انگلیس و همچنین تأثیر جنگ اول جهانی بر سرنوشت نواحی جنوبی کشور پژوهش می‌کنند، منبع مفیدی است.
کتاب «زائر خضرخان» به همت «گروه پژوهشی شخصیت‌های مانا» و به قلم حسین هژبریان تهیه و تنظیم شده و انتشارات سوره مهر، چاپ اول آن را در سال 1399 در قطع رقعی و در 144 صفحه با بهای ۳0 هزار تومان وارد بازار نشر کرده است.
تعداد بازدید: 151
