21 آبان 1390
دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، کتاب شیعه و حکومت در عراق (1990ـ 1914) نوشته حسن العلوی با ترجمه محمدنبی ابراهیمی را برای بار دوم از سوی انتشارات سوره مهر روانه بازار نشر کرد تا در اختیار علاقهمندان به حوزه مطالعات سیاسی منطقهای قرار گیرد. این کتاب ـ اول بار در 1376 منتشر شده بود.
حسن العلوی، این کتاب را در 1989 و در پاریس به دست چاپ سپرده بود. او که خود از کارشناسان مسائل سیاسی ـ اجتماعی عراق است و سالهای متمادی در دوران زمامداری حزب بعث، مناصب مهم مطبوعاتی و فرهنگی را در عهده تصدی داشته، پس از فرار از دست حکومت صدام، به بازگویی تاریخ سراسر فراز و نشیب حکومت در عراق پرداخت. کتاب دیگری از وی نیز با عنوان تاریخ حرکت اسلامی در عراق توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی منتشر شده بود که اکنون آن کتاب نیز در مرحله تجدید چاپ قرار دارد.
العلوی، موضوع فرقهگرایی و رژیم قومی را در عراق مورد توجه قرار داده و بر این نکته تصریح کرده است که همین تشتت و پراکندگی قومی و فرقهای، شیعیان را که واجد اکثریت در این کشور هستند، در موضع ضعف قرار داده است و حکومت همواره در اختیار دیگر اقوام و مذاهب قرار داشته است.
برابر فهرستی که در این کتاب گردآمده، از زمان تأسیس حکومت در عراق به سال 1922 تا 1979، سی نفر برای 72 بار عهدهدار پست نخستوزیری در این کشور شدهاند که از این میان تنها پنج نفر از آنان شیعه بودهاند که شش دوره این سمت را در عهده تصدی داشتهاند. صالح جبر (حقوقدان)، محمد صدر (با تحصیلات حوزوی)، عبدالوهاب مرجان (خقوقدان)، ناجی طالب (نظامی) هر کدام یک بار و فاضل جمالی (دکتر در امور تربیتی) دو بار به نخستوزیری در عراق رسیدند. آمار فوق نشان میدهد که در مدت بیش از هفتاد سال دوره مورد بحث، شیعیان در مجموع تنها کمتر از سه سال زمام امور اجرایی در عراق را بر عهده داشتهاند.
این در حالی است که نقش عالمان شیعه بویژه مراجعی چون شیخ مهدی خالصی، شیخ محمدحسین آلکاشفالغطاء، شیخالشریعه اصفهانی، شیخ محمدتقی حائری شیرازی و علامه محمدرضا شیرازی در استقلال عراق بویژه در رهایی از چنگال انگلستان بسیار مؤثر و بیبدیل بوده است.
نتیجه روندی که در طی نزدیک به یک قرن در عراق حاکم بوده است، دولت این کشور را به خاطر شیوه فرقهگراییاش در میان دولتهای دیگر استثنا کرده است. فرقهگرایی، حیات سیاسی ـ اجتماعی و روانی را تحت تأثیر خود قرار داد و در میان کشورهای عرب از عراق چهرهای متفاوت ساخت. چهرهای که بیش از هر چیز به شعوبیت توجه داشت و ...
کتاب شیعه و حکومت در عراق با سه مقدمه از نویسنده و مترجم در دوازده فصل به ترتیب درباره تشیع، تشیع در عراق، از مبارزه تا انقلاب، فقها و استقلال عراق، شیعه و تأسیس حکومت در عراق، فرقهگرایی حکومت قومی رکود فرقهگرایی، فرقهگرایی در رژیم جمهوری، اقلیمگرایی حکومت، فرقهگرایی در عراق، نقد فرقهگرایی و نتیجه فرقهگرایی در 485 صفحه به همراه فهرست اعلام به قیمت هفت هزار تومان در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
تعداد بازدید: 1585