07 خرداد 1391
کتاب «ارتش پهلوی و انقلاب اسلامی: جستاری در علل فروپاشی سریع ارتش شاهنشاهی در دوران انقلاب اسلامی» نوشته حسن سامع نصایح، توسط انتشارات مولا علی از شهر تبریز روانه بازار نشر شد. اهراب نیوز (سایت خبری تحلیلی استان آذربایجان شرقی) خبر داده که این کتاب در ۱۶۰صفحه قطع رقعی با قیمت ۸۰۰۰ تومان منتشر شده است.
در مقدمه کتاب «ارتش پهلوی و انقلاب اسلامی: جستاری در علل فروپاشی سریع ارتش شاهنشاهی در دوران انقلاب اسلامی» آمده است: «در انقلاب‌های مختلف كه در كشورهاي گوناگون رخ داده است، وضعیت نیروهای مسلح و جهت گیری آنها له يا عليه نیروهای انقلابي و نظام حاکم نقش تعیین کننده‌ای را در سرنوشت آن انقلاب‌ها بازی کرده است. دلیل اهمیت نقش ارتش در این مساله خلاصه می شود که نظام حاکم شاید بتواند با استفاده از زور از وقوع انقلاب جلوگیری کند یا حداقل آن را به تعویق اندازد و یا برعکس انقلابيون بتوانند با جذب ارتش و یا خنثی و بی‌طرف کردن آن مهم‌ترین پشتوانه نظام حاکم را از بین برده و باعث فروپاشی هر چه سریع‌تر نظام مستقر بشوند. در انقلاب اسلامی ایران نیز این مساله صدق می کند.
نیروهای حاضر در صحنه حوادث انقلاب از شاه، بختیار و آمریکا و دولت های خارجی گرفته تا نیروهای انقلابي و مردم، تمام توجه خود را معطوف به ارتش کرده بودند. همه منتظر بودند تا ببینند که ارتش چه موضعی را خواهد گرفت و ارتش در مرکز گفت‌وگوها و برنامه‌ریزی‌های دو طرف قرار داشت. ولی یک سوال بسیار کلیدی درباره انقلاب اسلامی ایران مطرح می شود و آن این است: با توجه به ماهیت رژیم پهلوی و این واقعیت که قدرتمندترین و مجهزترین و آموزش‌دیده‌ترین ارتش‌های خاورمیانه را در اختیار داشت، چگونه مردم انقلابی به رهبری امام خمینی (ره) توانستند نیروهای مسلح شاهنشاهی را از لحاظ سیاسی، اجتماعی و نظامي خنثی کنند؟
ارتش ایران که در اوج قدرت خود بود باید توانایی رفع هر گونه تهدیدی را در خود می‌دید. نامتحمل ترین سناریوها این بود که نیروهای نظامي ایران با ساز و برگ‌های پیشرفته و آموزش دارای کیفیت بالا، در آخرین لحظات در نجات تاج و تخت سلطنتی با شکست مواجه شوند و حتی در فعالیت‌های ضد شاهی دخالت کنند. شگفت‌انگیز است که نه فقط با وجود ارتش قدرتمند شاه، انقلاب اسلامی ایران با موفقیت به سرنگونی رژیم انجامید، بلکه به خاطر همراهی نظاميان با مردم انقلابی به ثمر رسید. گروه‌های انقلابی به رهـــبری امام خمینــی(ره) نه تنها در برابر یکـــی از اصلی‌ترین حامیان شاه یعنی ارتش شاهنشاهی، انقلاب اسلامی ایران را طرح ریزی و اجرا کردند، حتی قادر شدند ارتش را هم در فعالیت‌های انقلابی دخالت بدهند.»
کتاب «ارتش پهلوی و انقلاب اسلامی: جستاری در علل فروپاشی سریع ارتش شاهنشاهی در دوران انقلاب اسلامی» شامل ۶ فصل و یک نتیجه گیری است. در فصل اول به کلیاتی در باره نقش ارتش در حفظ و ثبات حکومت‌ها، تفاوت ارتش در جوامع توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه، ارتش و مسئله دگرگونی حکومت‌ها پرداخته شده است. بخش دوم این فصل به تاریخ ارتش پهلوی در زمان حاکمان پدر و پسر اختصاص دارد.
فصل دوم، ماهیت مذهبی انقلاب اسلامی و نقش آن در فروپاشی ارتش شاه را بررســـی می کند. این فصل با مقدماتی درباره نقش مذهب شیعه و علمای دینی در تاریخ معاصر ایران و گسترش انگیزه‌های مذهبی از دهه ۱۳۴۰ شمسی شروع می‌شود و اشاره می‌کند که انقلاب اسلامی ایران جوهری کاملا اسلامی و مذهبی داشت و ارتشیان نیز جزئی از مردم ایران بودند که در خیلی از جهات از جمله در داشتن انگیزه‌های مذهبی با طبقات مختلف شریک بودند.
فصل سوم به بررسی استراتژی امام خمینی(ره) به عنوان رهبر بلامنازع انقلاب اسلامی در برابر ارتش می پردازد و استراتژی امام(ره) را شامل مواردی چون عدم درگیری مسلحانه با ارتش، احترام ملت به ارتش، جداسازی بدنه ارتش از سران آن و... می‌داند .
فصل چهارم به نقش محمدرضا شاه در سقوط ارتش می‌پردازد که به حکومت فردی و نئوپاتریمونالیسم (پدرشاهی جدید) او مربوط می‌شود. این فصل از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول شخصیت روانی محمد رضا پهلوی را قبل از ظهور انقلاب بررسی کرده و به شکل گیری شخصیت او و عواملی که در این امر دخیل بودند می‌پردازد. بخش دوم به وابستگی شدید ارتش به شاه و این که تمام تصمیمات از جانب شاه اتخاذ می‌شد اشاره دارد. بخش پایانی این فصل به فروپاشی شخصیت محمدرضا پهلوی در دوران انقلاب اختصاص دارد.
فصل پنجم به نقش مستشاران آمریکایی در فروپاشی ارتش می‌پردازد. در این فصل به گسترش خشم مردم و ارتشیان در اثر حضور مستشاران خارجی و تفاوت‌های مهم در حقوق و مزایای آنان با نظامیان ایرانی اشاره شده است.
فصل ششم و پایانی این کتاب به وجود تبعیض و اختلاف در حقوق و مزایای ارتشیان اختصاص دارد. این فصل به تفاوت‌های فاحشی که شاه و رژیم پهلوی درباره سلسله مراتب ارتش اعمال می‌کرد و نقش آن در بی‌تفاوتی و سپس مخالفت نیروهای رده‌های پایین‌تر ارتش نسبت به رژیم اشاره می‌کند.
حسن سامع نصایح، نویسنده کتاب «ارتش پهلوی و انقلاب اسلامی: جستاری در علل فروپاشی سریع ارتش شاهنشاهی در دوران انقلاب اسلامی» متولد ۱۷مرداد ۱۳۶۰ در شهر تبریز است. در سال۱۳۷۸ در رشته علوم سیاسی از دانشگاه تهران پذیرفته شد و دوره کارشناسی ارشد را نیز در همان رشته در دانشگاه تهران به پایان رساند. وی سابقه فعالیت مطبوعاتی هم دارد. نشانی ناشر کتاب (انتشارات مولا علی) نیز تبریز، بین چهارراه شریعتی و سه راه محققی، جنب داروخانه اطمینان، طبقه اول است.
تعداد بازدید: 2372
