04 اردیبهشت 1402
احمد ساجدی
کتاب «مفهوم رضایت در اندیشه سیاسی امام خمینی» اثر تازه‌ای در تبیین اندیشه و تفکر امام در مقوله حکومت اسلامی است. این کتاب تلاش دارد ضمن تشریح اهمیت چارچوب‌ها و مبانی دینی در ساختار حکومت اسلامی، موضوع «رضایت مردمی» را نیز در حصول مقبولیت و مشروعیت حکومت دینی مورد تأکید قرار دهد.
در مقدمه کتاب می‌خوانیم:
«در نظریه‌های سیاسی مدرن، موضوع رضایت و توافق مردم در تشکیل حکومت و انتخاب نوع حاکمیت، نه تنها به رسمیت شناخته شده بلکه بر آن تأکید نیز شده است. بر این اساس تنها راه کسب مشروعیت برای حکومت، مقبولیت آن از سوی مردم قلمداد شده است. از نظریه قراردادهای اجتماعی تا نظریه‌های مبتنی بر دموکراسی، به نوعی رضایت مردم در سپردن امور و نظم اجتماعی به دست هیئت حاکمه، لحاظ شده است. در نظریه سیاسی شیعه هم هرچند که امام، بر مبنای اصل «نصب از جانب خداوند» مشروعیت الهی دارد، لیکن تحقق عینی حکومت او منوط به پذیرش مردم است. این معنا در اندیشه و سیره عملی امام خمینی نیز به وضوح آشکار است. چنانکه ایشان به منظور تشکیل حکومت، به خشونت متوسل نشد تا زمانی که زمینه رضایت عمومی به منظور تشکیل حکومت اسلامی فراهم گردید و با نظرخواهی از مردم در رفراندوم عمومی، تأیید و رضایت اکثریت قریب به اتفاق مردم را به منظور تحقق نظام جمهوری اسلامی ایران اخذ نمود، سپس مبادرت به تشکیل حکومت نمود.»
کتاب بعد از مقدمه و پیشگفتار، دارای پنج فصل با عناوین زیر است:
فصل اول: چهارچوب مفهومی
فصل دوم: منشاء فرمانروایی سیاسی و ضرورت تشکیل دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی
فصل سوم: رضایت توافقی در اندیشه سیاسی امام خمینی
فصل چهارم: رضایت تأییدی در اندیشه سیاسی امام خمینی
فصل پنجم: رضایت عضویتی (رضایت شهروندی)
نویسنده در تدوین و تکمیل این پژوهش از بعضی آثار امام از جمله کشف‌الاسرار، حکومت اسلامی یا ولایت فقیه، البیع، صحیفه امام، تبیان، و وصیت‌نامه سیاسی الهی ایشان بهره گرفته است.
در بخش«نتیجه‌گیری» کتاب در باره ماحصل این اثر آمده است:
«در این پژوهش نشان داده شده که اندیشه سیاسی امام خمینی درباره نحوه تکوین و خلق، حفظ و استمرار دولت مطلوب «رضایت‌محور» است و مصداق عینی آن در عمل سیاسی ایشان در تاریخ معاصر در فرآیند برانداختن رژیم نامطلوب وقت - سلطنتی - و تأسیس نظام سیاسی مطلوب - جمهوری اسلامی ایران - با ذکر مسائل و معماها و چالش‌های سد راه هر دو مرحله، قدم به قدم و جزء به جزء رهگیری شد و معلوم گردید که امام چگونه توانستند با حل مسائل و موانع سد راه، رضایت توافقی و رضایت تأییدی (وفاداری) اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران را فراهم آورند.»
در آخر کتاب جدولی از فهرست انتخابات و همه‌پرسی‌ها در نظام جمهوری اسلامی که بیانگر تلاش دائمی امام و حاکمیت برای جلب «رضایت مردم» نسبت به هویت نظام، قانون اساسی، ریاست جمهوری، مجلس، و... می‌باشد ارائه گردیده است.
کتاب «مفهوم رضایت در اندیشه سیاسی امام خمینی» توسط جلیل عظیمی تهیه و تنظیم شده و در 408 صفحه، در سال ۱۳۹۹ از سوی «مؤسسه چاپ و نشر عروج» وابسته به «مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی» در قطع وزیری و با بهای ۷۹ هزار تومان وارد بازار کتاب شده است.
تعداد بازدید: 156
