خاطرات

رفتار غیرمنتظره یک پلیس با اعلامیه‌ها

حاج‌آقا فاضلی کم‌کم فعالیت‌هایی را به من (محمد ملتجی) محول می‌کرد. آن زمان از طریق استنسیل اعلامیه‌های امام را تکثیر می‌کردند. او خیلی از اعلامیه‌ها را که کم‌رنگ چاپ می‌شد، می‌داد به من که با خط خوانا پُررنگشان کنم...

عواقب تکثیر و بازخوانی یک اعلامیه

شهریور 54 بود، من [خانم حسینی] کلاس دهم بودم. مسئله از چند اعلامیه شروع شد که به صورت تراکت کار شده بود. اما اعلامیه اصلی اعلامیه‌ای بود که حضرت امام [خمینی] در رد کردن حزب رستاخیز نوشته بودند و یکی از آنها به دست من رسیده بودند و من هم ضمن تکثیر آن را به مدرسه بردم و با همکلاسی‌ها خواندیم...

سفر به حج و تبلیغ جزوه ولایت فقیه

از جمله برنامه‌هایی که شهید منتظری طراحی و اجرا کرد، رفتن به حج و تبلیغ حرکت حضرت امام خمینی و افشاگری علیه رژیم شاه بود. پس از نشست‌ها و جلساتی تصمیم گرفتم که من نیز به همراه آقایان غرضی، جنتی، تقدیسیان، آلادپوش و سراج‌الدین موسوی از راه زمین به سوی عربستان حرکت کنم...

نخسنین راهپیمایی آرام گنبد

حدود 5 ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از دوستان انقلابی آزادشهر به نام آقای موسوی که جوان پرشور و دلسوزی بود، به من گفت: پس‌فردا در گنبد راهپیمایی آرام برگزار می‌شود، اگر شما هم خودتان را برسانید مناسب است...

به مناسبت توهین رشیدی مطلق و تحریک مردم

شب 18 دی ماه [1356] بود که تلفن‌ها در قم به صدا درآمد: آقا،‌ مقاله روزنامه اطلاعات را به قلم رشیدی مطلق (که بعدها معلوم شد نویسنده اصلی مقاله چه کسی بوده که رشادت مطلق کمترین بهره‌ای نداشته) مطاله کرده‌اید؟ راستی [که] هتاکی و رسوایی را به آخرین حد رسانده!...

در حد مرگ هم شکنجه‌ام کنند اعتراف نمی‌کنم

در منزل ما لوازم مبارزات خیابانی از جمله مواد منفجره، دارو، وسایل جراحی و کمک‌های اولیه وجود داشت و چنانچه شخصی مجروح می‌شد در همان منزل مورد مداوا و حتی در حد مقدور تحت عمل جراحی هم قرار می‌گرفت...

افتتاح کتاب‌فروشی کانون نشر شریف؛ تلاش برای تغییر ایدئولوژی چپی‌ها در بندرعباس

در سال 1355 بعد از اینکه ساواک مرا احضار کرد تصمیم گرفتم به همراه برادرم عباسعلی به بندرعباس بروم. قبل از انقلاب، در بندر عباس تقریباً فضا دست فعالان مارکسیست بود و عده‌ زیادی از معلمان چپی بودند...

سفر به پاریس و معرفی لیست اسامی شورای انقلاب به امام خمینی

«قرار شد من لیست اسامی افراد شورای انقلاب را به ضمیمه پاره‌ای مطالب مهم دیگر به پاریس خدمت حضرت امام ببرم، من همه مدارک را در یک کیف سامسونت جمع کرده بودم و اگر آن را از من می‌گرفتند و بازرسی می‌کردند و اسناد به دست آن‌ها می‌افتاد، شاید هر ورق آن برابر با حکم افراد یا افرادی بود، کیف...

اعتصاب غذا در کلیسای سنت‌ ماری

ما با بچه‌های اتحادیه‌ دانشجویان در پاریس یک اعتصاب غذای ده روزه به منظور دفاع از زندانیان سیاسی را برنامه‌ریزی کردیم که در کلیسای سنت‌ ماری تشکیل شد. [از آذر 1356] آنجا هم به این سادگی اجازه‌ این نوع تجمع‌ها را نمی‌دادند. در آلمان که اصلاً اجازه ندادند ولی آن‌زمان جو فرانسه مناسب‌تر بود و...

خاطره‌ای تلخ از روز اول محرم 1357

روز اول ماه محرم (1357) عده‌ای کفن‌پوش با علم و کتل از سرچشمه و بهارستان به طرف مجلس رفته بودند که دستور تیراندازی داده می‌شود. عده زیادی کشته و زخمی شده بودند. آن روز، شیفت صبح، در بیمارستان فرحناز پهلوی بودم. دکتر محتشمی، جراح ارتوپد به اتاق عمل آمد. جریان تیراندازی به مردم را...

ادامه‌ فعالیت در لبنان

در خاورمیانه ما ارتباط نزدیکی با سازمان‌های فلسطینی برقرار کردیم. هم از کمک‌های آن‌ها استفاده می‌کردیم و هم به آن‌ها کمک می‌کردیم. کمک‌هایی که از آن‌ها می‌گرفتیم این بود که آن‌ها عناصری را که ما معرفی می‌کردیم. در اردوگاه‌های فلسطینی آموزش می‌دادند. ابتدا مشکلات زیادی به خاطر زبان داشتیم. آن‌ها با لهجه‌ محلی خودشان...

دستگیری و حبس در سال 1357

زندان چهارم من در سال 1357 بود. در آن سال در مسجد سجاد نارمک، خیابان مدائن در ماه محرم ده شب برنامه‌ سخنرانی داشتم. آن موقع اوج انقلاب بود و حکومت نظامی هم اعلام کرده بودند. شب هفتم یا هشتم محرم بود که یک منبر دو ساعته رفتم و خیلی هم علیه رژیم صحبت کردم. جمعیت زیاد بود و مسجد کاملاً پر...

تدارک اولین راهپیمایی میلیونی در سال 57

محاسبه‌های قبلی این بود: روز عید فطر حدود 200 هزار نفر در راهپیمایی شرکت کرده بودند، آیا راهپیمایی روز 4 شوال (16 شهریور 1357) می‌تواند به اندازه همان جمعیت باشد که لااقل شکوه آن شکسته نشود؟ این سؤال افرادی بود که خود را بسیار آگاه می‌دانستند، و نبض جامعه را در دست خودشان می‌پنداشتند. ولی تجربه...

عواقب امتناع از خوردن یک شکلات

روز چهارم آبان، رضایی نگهبانی را به سراغم [زهرا رحیمی سال 1354] فرستادند. می‌دانستم آن روز تولد شاه است. با نگهبان به اتاقش رفتم. منوچهری هم آنجا بود. رضایی ظرف شکلات را به طرفم گرفت. گفت: بردار. از ترس یکی برداشتم. گفت: بخور. گفتم: بعداً می‌خورم. با صدای بلند گفت: بهت میگم بخور. گفتم...

خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی

«دفعه سوم که مرا [آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی] بازداشت کردند سال 53 بود. اول مرا به بوکان تبعید کرده بودند و پس از آ‌ن من را بازداشت کردند و آوردند اینجا و حدود دو ماه در سلول انفرادی بودم. بازجویان کمیته با لحن توهین‌آمیزی روحانیون را آشیخ صدا می‌کردند. به مدت یک ماه هر روز ما را برای بازجویی و شکنجه می‌بردند و پذیرایی می‌کردند. حسینی مرا از سقف آویزان کرده بود و اسدی بازجویم فیلم ‌بازی می‌کرد. اسدی شماره معکوس می‌داد و می‌گفت اگر شماره به 3 برسد یک دفعه قلبت از کار می‌افتد. شروع کرد از 20 شمردن. اومد پایین و پایین و حسینی هم مرا می‌زد، حسینی به من گفت پیرمرد چرا خودت را فدای دیگران می‌کنی، برای چی این کارها را می‌کنی، یادم می‌آید فقط این آیه شریفه را...

برگزاری نماز جماعت، روز 16 آذر در دانشگاه

به علت فعالیت‌های مذهبی که در دانشگاه انجام می‌دادیم من [محمدرضا امینی] هم مانند بقیه بچه مذهبی‌ها در آن وقت، به نماز جماعت توجه زیادی داشتم. کم‌کم شدم پیش‌نماز، حالا به چه علتی، نمی‌دانم. این روال ادامه داشت تا این که قرار شد در روز 16 آذر 1353 تظاهراتی در دانشگاه برپا شود. گویا ساواک به این...

مثل طفلان مسلم ایستاده‌اند

مهر سال 54 در دبیرستان شرف سال آخر تحصیلم را می‌گذراندم. سر کلاس مثلثات بودیم که معاون مدرسه آمد و از معلم خواست که من [خانم ملکی] بیرون بروم. وقتی با معاون از پله‌ها پائین می‌آمدیم دستم را محکم گرفته بود و دائماً در این فکر بودم که چرا کسی که از من خوشش نمی‌آید دستم را این‌چنین گرفته...

آموزش نظامی در اردوگاه فلسطینیان

در دمشق [سال 1354] بر اساس هماهنگی‌های قبلی، با شهید منتظری ملاقات کردم و از ایشان خواستم که وضعیتی فراهم نماید تا بتوانم قبل از هر چیز در یکی از اردوگاه‌های نظامی فلسطین آموزش ببینیم. ایشان هم این کار را انجام داد و از طریق دفاتر الفتح در دمشق مرا به یکی از اردوگاه‌های نظامی اطراف دمشق معرفی کرد..

تحصن علما در دانشگاه تهران در اعتراض به بختیار

... خودمان را به تهران رساندیم. دیدیم فرودگاه‌ها بسته شده و همه منتظر آمدن امام هستند و بختیار هم تعلل می‌کند. آقایان مطهری، بهشتی، طالقانی، مفتح و عده‌ای دیگر از آقایان، کمیته‌ استقبال از امام را تشکیل داده بودند. یکی دو روز در آن‌جا بودیم. قرار بر این شد تمام...

تاریخچه پیدایش شورای انقلاب و جامعه روحانیت مبارز

در ماه آبان سال 1357 که امکان ملاقات با امام در فرانسه فراهم آمده بود، دوستان مختلف برای دیدار ایشان به پاریس می‌رفتند. یکی از مسایلی که ایشان با دوستان مطرح می‌کردند این بود که چه کسانی هستند که می‌توانند در سامان‌دهی به نیروهای عظیم بسیج شده مردم ایران سهیم بوده و نقشی داشته باشند و چه کسانی هستند که...

رفتار ساواک با یک دانش‌آموز دبیرستان

روز 14 آبان 1352 ساعت 9:30 صبح بود و من [علی دانش‌پژوه] در کلاس (سال چهارم رشته علوم تجربی دبیرستان حکیم نظامی) نشسته بودم که مدیر مدرسه وارد شد و در حالی که از ظاهرش پیدا بود که بسیار ترسیده است با اشاره مرا صدا زد که به دفتر بروم. یک مقدار که جلوتر رفتم حدس زدم که شاید...

رسیدگی به کارگران شرکت نفت

بعد از اینکه کارگران شرکت نفت اعتصاب کردند طبیعی بود که حقوق و مزایای آنها از سوی رژیم قطع شود و مدتها این کارگران مستضعف و مدافع انقلاب به همراه خانواده‌هایشان بدون اینکه اظهار کنند در عسرت و تنگدستی به سر می‌بردند تا اینکه وضعیت این کارگران شریف انقلابی از سوی شورای انقلاب به حضرت امام...

درگیری مسلحانه با نیروهای گارد شاهنشاهی

صبح روز بیست بهمن، بلافاصله بعد از بیدار شدن به بیت حضرت امام رفتم. با یکی از دوستان مشورت کردم. گفت: «اگر می‌خوای به نیروی هوایی بری، چند تا از بچه‌ها را ببر کمک کنند.» بی‌درنگ به محل درگیری در تهران‌نو آمدیم. نیروهای گارد، مجدداً حملi خود را آغاز کرده بودند. آنها این‌بار...

اعتراض علما به رفتار حکومت پهلوی در حادثه 19 دی قم

بعد از تهاجم وحشیانه عمال رژیم به مردم و طلاب [در 19 دی 56] که به زخمی و شهید شدن جمعی از تظاهرکنندگان انجامید، فضای قم را وحشت و خفقان فراگرفت؛ حتی بعضی از نزدیکترین دوستان ما که در آن جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم حضور می‌یافتند و در تهیه و توزیع اعلامیه‌ها همکاری می‌کردند، بعد...

شکنجه با موهای بلند

[خاطره‌گو: وجیهه ملکی (زندانی سال 55 ـ 54) از مبارزان انقلابی در دوره حکومت پهلوی است که توسط ساواک در سال آخر دبیرستان شناسایی و دستگیر شد] از آنجایی که موهای بلند خانم‌های زندانی وسیله‌ای برای اذیت و آزار آنها توسط شکنجه‌‌گران شده بود و...

تعطیلی مباحث علمی و رفتن به تبعید

در سال 1352ش، 25 تن از علمای قم تبعید شدند و نام بنده هم در شمار آن 25 نفر بود. تشخیص رژیم این بود که این 25 نفر در مبارزات شاه‌ستیزانه و پیگیری نظرات حضرت امام نقش دارند. لیست این افراد در اسناد ساواک موجود است در رأس این افراد آیت‌الله منتظری و مرحوم آیت‌الله ربانی املشی قرار داشت...

اعتصاب غذای کلیسای سن‌مری

خبرهای رسیده از ایران حکایت از موج دستگیری‌ها و فشار بر روی مبارزان انقلابی داشت؛ در زندان آیت‌الله طالقانی بیمار و آیت‌الله منتظری و آیت‌الله ربانی شیرازی تحت فشار و شکنجه بودند، و با ایشان بدرفتاری می‌شد. علاوه بر این مرگ دکتر شریعتی را نیز از چشم رژیم می‌دیدند و...

احضار به ساواک

در اردیبهشت سال 56 به وسیله ساواک دستگیر شدم و مرا [اختر رودباری] به شهربانی نوشهر تحویل دادند. نحوه دستگیری‌ام نیز به این شکل بود که چند نفر با ماشین ب.ام.و به مدرسه ما آمدند و از معاون مدرسه خواستند به جای من سر کلاس درس حاضر شود...

دستگیری دوباره

در آخرین روز خرداد 1352 مأموران ساواک دوباره به سراغم آمدند و به همراه مأموران ‌آگاهی شهربانی همدان [سیدکاظم اکرمی] مرا به ساواک بردند و بعدازظهر آن روز به همراه دو پلیس به تهران برده و نیمه‌شب به کمیته ضدخرابکاری تحویل دادند و من مانند همه زندانی‌های کمیته....

رفتار ساواک با یک دانش‌آموز دبیرستان

روز 14 آبان 1352 ساعت 9:30 صبح بود و من [علی دانش‌پژوه] در کلاس (سال چهارم رشته علوم تجربی دبیرستان حکیم نظامی) نشسته بودم که مدیر مدرسه وارد شد و در حالی که از ظاهرش پیدا بود که بسیار ترسیده است با اشاره مرا صدا زد که به دفتر بروم...

1