کتاب و نشریه

تاریخ معاصر ارتش در ایران

کتاب «تاریخ معاصر ارتش در ایران» به بررسی نقش و عملکرد ارتش در تحولات سیاسی و اجتماعی یکصد سال اخیر ایران می‌پردازد. بر اساس آنچه که در مقدمه این اثر آمده، نویسندگان کتاب ضمن مطالعه اسناد و منابع تاریخی مرتبط با موضوع، از پژوهش‌های موجود در مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز بهره گرفته‌اند. کتاب به ۵ فصل تقسیم می‌شود: فصل اول با عنوان «ادبیات نظری» به بررسی معنای کلمه «ارتش» و میزان نقش آن در سیاست و امنیت جوامع پرداخته و در این میان دیدگاه تعدادی از نظریه‌پردازان و تئوریسین‌های مطلع در این امور مورد کالبد شکافی قرار گرفته و تلاش شده تا رابطه میان ارتش با جامعه، سیاست و حکومت تبیین گردد.

سید حسین خدیو جم

«سیدحسین خدیو جم» عنوان اثری است که به معرفی یکی از نویسندگان و مترجمان حوزه تاریخ و فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی پرداخته است. در مقدمه کتاب که به معرفی شخصیت خدیو جم پرداخته، می‌خوانیم «وی پس از آشنایی کامل با زبان عربی به ترجمه آثار ارزشمند فارابی، خوارزمی، احمد یعقوبی، ابوبکر کرجی و چندین کتاب و مقاله از دکتر طه‌ حسین دانشمند مصری پرداخت. هدف او از ترجمه این آثار، آشنایی با عوامل انشقاق و پراکندگی ملل مسلمان و تلاش برای زدودن این عوامل و آگاهی دادن به مسلمانان جهان درباره اشتراکات فرهنگی آنان بوده است.»

برادران نخجوانی

کتاب «برادران نخجوانی» به معرفی دو تن از چهره‌های فرهنگی استان آذربایجان اختصاص دارد. حاج محمد و حاج حسین نخجوانی از کتاب‌شناسان، ادیبان و نویسندگان و از مترجمان تبریز بودند. آنان چون پدرشان از تجار صاحب‌نام نخجوان بود، به این لقب مشهور شده‌اند. از این دو برادر آثار قلمی در حوزه فرهنگ و ادب به یادگار مانده است. بسیاری از این آثار که به کتابخانه ملی تبریز اهدا شده‌اند، از نفیس‌ترین گنجینه‌های ادب و فرهنگ ایران به شمار می‌روند. ویژگی کتاب «برادران نخجوانی» در این است که زندگی‌نامه دو نفر را به موازات هم از ابتدا تا پایان عمر تشریح کرده است.

یحیی ذکاء

بیست‌وسومین شماره از مجموعه «شخصیت‌های مانا» به معرفی شخصیت «یحیی ذکاء» پرداخته است. یحیی ذکاء در خلال پنج دهه فعالیت پژوهشی توانست مجموعه‌ای از پژوهش‌های ایران‌شناسی از خود به یادگار بگذارد. آثار پژوهشی وی دامنه وسیعی از مباحث باستان‌شناسی، هنر و معماری، مردم شناسی و فرهنگ عامه، تاریخ، سکه‌شناسی تا ادبیات و زبانشناسی را در بر می‌گیرد. کتاب «یحیی ذکاء» دارای دو فصل است: فصل اول با عنوان «زندگی‌نامه و دفتر ایام» پس از شرح پیشینه خانوادگی، به مهم‌ترین فرازهای زندگی یحیی ذکاء از تولد تا وفات پرداخته است.

انقلاب نااندیشیدنی در ایران

کتاب «انقلاب نااندیشیدنی در ایران» اثر تازه‌ای است که با نگاهی نو به تبیین علل شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران پرداخته است. این کتاب که توسط «چارلز کرزمن» استاد جامعه‌شناسی دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا تهیه و تنظیم شده، تلاش دارد با استدلال و نگرشی تازه به یک سئوال پاسخ دهد؛ سئوالی که هم در متن وجود دارد و هم در پشت جلد کتاب تکرار شده است:

هویدا، بی‌نقاب، بی‌روتوش

«هویدا، بی‌نقاب، بی‌روتوش» به قلم «جمعی از نویسندگان» تهیه و تنظیم شده و در آن وابستگی هویدا به بهائیت، صهیونیسم و فراماسونری با استناد به آثار و کتاب‌ها و منابع مورد تأیید همین مسلک‌ها تشریح شده است. این کتاب پس از پیشگفتار دارای دو بخش است: بخش اول، مقاله مبسوطی به قلم آقای منوچهر صادقی تحت عنوان: «هویدا، بی‌نقاب، بی‌روتوش» است که نام کتاب نیز از همین مقاله گرفته شده است.

ماه عسل رژیم پهلوی و بهائیان پس از کودتای ۲۸ مرداد

«ماه عسل رژیم پهلوی و بهائیان پس از کودتای ۲۸ مرداد»، به بررسی ریشه‌های شکل‌گیری فرقه ضاله بهائیت در دوران پهلوی و رشد تدریجی آن در سطوح مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، آموزشی و فرهنگی کشور می‌پردازد. در این کتاب جمعی از پژوهشگران معاصر با استناد به منابع تاریخی و عمدتاً مورد قبول بهائیان، تلاش کرده‌اند پیوند دیرین و مستمر بهائیت با کانون‌های استکباری در قرن ۱۹ و ۲۰ م و سپس ورود و نفوذ آن در ساختار حکومت پهلوی را بررسی و تبیین کنند. در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «هدف از نگارش این اثر، ارائه تصویری علمی و به دور از کلیشه از پیشینه بهائیت و کارنامه سران و رهبران آن است.»

ناقدی صدیق

«ناقدی صدیق» عنوان کتابی است که در سال 1401 با هدف بررسی و نقد کتاب «ناگفته‌ها[1] چاپ و منتشر شده است. کتاب «ناقدی صدیق» ضمن مرور «ناگفته‌ها» به تجلیل از شخصیت شهید عراقی و صراحت وی در بیان صادقانه حقایق تاریخی ایران پرداخته است. نویسنده ابتدا در بخشی تحت عنوان «دیباچه» کتاب «ناگفته‌ها» را از «نوادر آثار در حوزه تاریخ» می‌شمارد. زیرا «راوی با صداقتی کم‌نظیر در مقام بیان قوت‌ها و ضعف‌های گروه فدائیان اسلام برآمده است.» نویسنده معتقد است «به ندرت می‌توان فردی را یافت که در خاطره‌گویی، از خود و از جریان سیاسی که به آن وابستگی دارد، انتقاد کند.»

مقدمه‌ای بر پارلمانتاریسم در ایران

کتاب «مقدمه‌ای بر پارلمانتاریسم در ایران» با هدف معرفی تاریخچه پیدایش و عملکرد مجالس شورا در ایران به سال 1401 منتشر شده است. این کتاب ریشه‌های شکل‌گیری مجلس شورا از دوران مظفرالدین شاه قاجار و از زمان جنبش مشروطه را بررسی کرده و تمامی ادوار مجلس را در سه مقطع قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی همراه با خلاصه‌ای از مصوبات هر دوره شرح داده است. کتاب به سه فصل تقسیم شده و سرگذشت هر یک از دوره‌های مجلس قانونگذاری را در فصل‌های مربوطه جای داده است:

فرایند؛ نظریه‌ای برای انقلاب اسلامی ایران

کتاب «فرایند؛ نظریه‌ای برای انقلاب اسلامی ایران» با طرح دیدگاهی تازه در مورد علل سقوط حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب تلاش دارد در برابر تبلیغات رایج در مورد ماهیت حکومت پهلوی و علت شکل‌گیری انقلاب اسلامی، تصویری مستقل ارائه دهد. در پیشگفتار کتاب می‌خوانیم که محمدرضا پهلوی در یک تصویر، فردی شیطان، مستبد و وابسته به بیگانه است و در تصویر دیگر، فردی است نوساز، وطن‌پرست، و مشتاق عظمت ایران.

عملیات پنجه عقاب

کتاب «عملیات پنجه عقاب» اثر تازه‌ای است در تشریح جزئیات حمله نظامیان آمریکایی به صحرای طبس در پنجم اردیبهشت ۱۳۵۹ که با هدف نجات گروگان‌های لانه جاسوسی صورت گرفت. نویسنده آمریکایی کتاب، در تدوین این اثر از اسناد صوتی و تصویری و از جمله پنج هزار برگ سند مکتوب مربوط به این عملیات که در سال ۱۹۹۲ میلادی از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده، استفاده کرده است.

تهران تا تیرانا

«تهران تا تیرانا» عنوان کتابی است که به تازگی با هدف افشای اسرار، زد و بندها و جنایات سازمان مجاهدین خلق منتشر شده است. این کتاب شرح خاطرات مسعود خدابنده عضو سابق سازمان و سرپرست گروه حفاظت از رجوی و همسرش می‌باشد.

آقا روح‌الله

کتاب «آقا روح‌الله» به شرح زندگی‌نامه امام خمینی پرداخته است. قرار است این کتاب در چند جلد زندگی امام و شرح وقایع تاریخی دوران حیات ایشان را مورد پژوهش و تحقیق قرار دهد. جلد اول این مجموعه که «بررسی دوران طلبگی امام خمینی در بستر تاریخ» نام دارد، به شرح زندگی و زمانه امام از بدو تولد در مهر ۱۲۸۵ تا زمان رحلت آیت‌الله حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم در بهمن ۱۳۱۵ اختصاص یافته است؛ سایر مجلدات آن در حال آماده‌سازی است.

چریک

کتاب «چریک»، شرح خاطرات نویسنده «مهدی میرعبدالله یانی» از روند مبارزات سیاسی خود و گروهی از همفکرانش با حکومت پهلوی و روایت شکل‌گیری مبارزات مسلحانه علیه پهلوی در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی ایران است. این کتاب، گزارش بخشی از تاریخ مبارزه مسلحانه در ایران است که نه فقط از منظر یک مورخ و با تکیه به بایگانی اسناد تاریخی، بلکه از منظر کسی که خود در کوران این مبارزات بوده و زندان رفته روایت شده است.

۸۰ سال تکاپوی فرهنگی:(خاطرات فرهنگی سیاسی مرتضی آخوندی)

«۸۰ سال تکاپوی فرهنگی؛ خاطرات فرهنگی سیاسی مرتضی آخوندی» عنوان کتابی است که به شرح تاریخچه و عملکرد علمی و فرهنگی یکی از مؤسسات انتشاراتی با سابقه کشور به نام «دارالکتب الاسلامیه» پرداخته است. این مؤسسه که ناشر کتاب‌های شیعی در ایران است، در سال ۱۳۱۷ خورشیدی به همت حجت‌الاسلام شیخ محمد آخوندی تأسیس شده و تاکنون نزدیک به 2 هزار عنوان کتاب را منتشر کرده است. مجموعه‌های ارزشمندی چون «بحارالانوار»، «تفسیر نمونه»، «تفسیر المیزان»، «الغدیر»، «صحیفه سجادیه»، «اصول کافی»، «عروه‌الوثقی»، و... از جمله این کتاب‌هاست.

قمار دیگر؛ خاطرات یک مجاهد خلق

کتاب «قمار دیگر؛ خاطرات یک مجاهد خلق» منتشر شد. این کتاب یادداشت‌ها و خاطرات یکی از اعضای با سابقه سازمان مجاهدین خلق به نام مصطفی ملایری است. سال ۱۳۴۸، او در ۲۰ سالگی به عضویت سازمان درآمد، سه بار در سال‌های دهه پنجاه دستگیر شد و در دی‌ ۱۳۵۷ در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی همراه با دیگر زندانیان سیاسی از زندان آزاد شد. کتاب «قمار دیگر» زندگی نویسنده از تولد تا پیروزی انقلاب اسلامی است.

پیدایش جنبش‌های سیاسی در خاورمیانه عربی

«پیدایش جنبش‌های سیاسی در خاورمیانه عربی» عنوان اثری است که به تازگی با هدف معرفی عملکرد احزاب و گروه‌های سیاسی جهان عرب منتشر شده است. این کتاب به تشریح مقایسه‌ای مکاتب فکری و دینی در بخش عربی خاورمیانه از جمله اسلام، ملی‌گرایی، سوسیالیسم، لائیسم، ناصریسم و دیگر گرایش‌ها و باورهای عقیدتی، مذهبی و سیاسی پرداخته است. کتاب، ترجمه رساله دکترای علوم سیاسی آقای «علی ‌السمان» است که در اسفند ۱۳۴۵ به دانشکده حقوق و علوم اقتصادی پاریس ارائه گردیده و به عنوان بهترین رساله سال انتخاب شده است.

روزشمار انقلاب اسلامی در گیلان

کتاب «روزشمار انقلاب اسلامی در گیلان» به همت «محمد پُرحلم» در سال 1401 منتشر شده است. کتاب رویدادهای اول مهر تا ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ گیلان را دربرمی‌گیرد که با استفاده از پژوهش‌های میدانی و منابع مطبوعاتی و با ارائه عکس و سند و خاطره و روایتِ شاهدان عینی منتشر شده است. برای تهیه و تنظیم محتوای این کتاب، «واحد فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری گیلان» از حدود یک دهه پیش سرگرم گردآوری اسناد و مدارک و مصاحبه با فعالان دوران انقلاب در استان گیلان بوده است.

نوآوری سیاسی امام خمینی

کتاب «نوآوری سیاسی امام خمینی» در حوزه اندیشه امام خمینی و انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده است. این کتاب تلاش دارد دیدگاه‌های نو و پویای امام در فقه اسلامی را که رمز تأثیرگذاری ایشان بر جوامع اسلامی است، استخراج کرده و به نسل جوان بنمایاند. پیشگفتار این کتاب ضمن اشاره به اینکه «امام قوانین اصلاحی و نوآورانه را وارد قیام خود نمودند و تلاش کردند برنامه اسلام را به عنوان طرحی پویا و زنده جاری و ساری سازند تا از ره‌آورد آن اسلام سیاسی در عرصه معادلات سیاسی جهانی و...

مفهوم رضایت در اندیشه سیاسی امام خمینی

کتاب «مفهوم رضایت در اندیشه سیاسی امام خمینی» اثر تازه‌ای در تبیین اندیشه و تفکر امام در مقوله حکومت اسلامی است. این کتاب تلاش دارد ضمن تشریح اهمیت چارچوب‌ها و مبانی دینی در ساختار حکومت اسلامی، موضوع «رضایت مردمی» را نیز در حصول مقبولیت و مشروعیت حکومت دینی مورد تأکید قرار دهد.

روزهای دانشگاه: (چگونه دانشجویان در سال‌های انقلاب سیاسی شدند؟)

کتاب «روزهای دانشگاه؛ چگونه دانشجویان در سال‌های انقلاب سیاسی شدند؟» درباره سیر تدریجی سیاسی‌شدن دانشجویان در کشور سخن می‌گوید. این کتاب با اشاره به سوابق فعالیت‌های حزبی و گروهی و دانشجویی در سال‌های قبل از انقلاب، چرایی و چگونگی روند سیاسی‌شدن طیف‌های دانشجویی در کشور را کالبدشکافی کرده و این روند را در سال‌های بعد از انقلاب با تأمل بیشتر و با معرفی فعالان تأثیرگذار در این عرصه مورد بررسی قرار داده است. کتاب در...

خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی

کتاب «خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی» به عنوان یازدهمین شماره از مجموعه «یادها» منتشر شد. نام‌برده از روحانیون فعال و مبارز دهه‌های ۴۰ و ۵۰ در حوزه علمیه قم...

جرعه‌ای از جام یار

«جرعه‌ای از جام یار» عنوان اثری است که به تازگی با هدف گردآوری و ارائه مهمترین و کلیدی‌ترین فرازهای پیام‌ها،

جمهوری اسلامی، سیاست خارجی، و روابط بین‌الملل

کتاب «جمهوری اسلامی، سیاست خارجی، و روابط بین‌الملل» تلاش دارد تعریف تازه‌ای از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و راه‌های توفیق آن در عرصه بین‌المللی ارائه دهد. نویسنده، نام این...

غبار صحرا

کتاب «غبار صحرا» بر روی جلد تصویری از یک مبارز ترکمن را سوار بر اسب بر زمینه‌ای دشت‌گونه نشان می‌دهد و در پشت جلد...

سلوکی در پروا

کتاب «سلوکی در پروا» شرح جامع و مستند از حیات سیاسی و اجتماعی آیت‌الله حاج شیخ هادی باریک‌بین است...

رجل سیاسی

رجل سیاسی کیست و رجال سیاسی باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند؟ در پاسخ به این سوال اخیراً کتابی با عنوان «رجل سیاسی» توسط آقای علی محمدی نوشته شده است. این کتاب، ویژگی‌های...

حزب رستاخیز به روایت اسناد ساواک

«حزب رستاخیز به روایت اسناد ساواک» مجموعه‌ای است دو جلدی که فراز و نشیب‌ها و سرگذشت این حزب دولتی را از بدو تأسیس در اسفند ۱۳۵۳ تا انحلال آن در مهر ۱۳۵۷ تشریح کرده است.حزب رستاخیز در ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ متعاقب اعلام انحلال دو حزب دولتی پیشین یعنی «حزب ایران نوین» و «حزب مردم» شکل گرفت و به دستور شاه، امیرعباس هویدا به دبیرکلی آن منصوب شد.

ستاره‌ای در محراب:(خاطرات آیت‌الله سیدهاشم حمیدی)

«ستاره‌ای در محراب، خاطرات آیت‌الله سیدهاشم حمیدی»، به بررسی خاطرات آیت‌الله سید حمیدی از علمای همدان پرداخته است. او در حوزه‌های علمیه همدان و قم تحصیل کرده و در نهضت امام خمینی نقش داشته است. کتاب حاضر، حاوی مصاحبه با او و نقل خاطرات وی از سال‌های مقابله با ظلم رضاخان و فرزندش، و سپس همراهی‌اش با امام خمینی از دهه ۱۳۴۰ به بعد است.

معرفی کتاب: «خاطرات آیت‌الله محسن مجتهد شبستری»

«خاطرات آیت‌الله محسن مجتهد شبستری» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. وی نماینده مردم تهران در دوره‌های دوم، چهارم...

1

...