13 شهریور 1393
افتتاح سومین جشنواره بین المللی عکس رژان با مراسم رونمایی از «کتاب 79» و فیلم مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» به کارگردانی محمود کریمی که روایت میشل ستبون عکاس فرانسوی آژانس سیپا از روزهای انقلاب اسلامی ایران است، همراه شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی، به نقل از خبرنگار مهر، مراسم گشایش نمایشگاه سومین جشنواره عکس «رژان» و رونمایی از «کتاب 79» و فیلم مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» عصر دوشنبه 10 شهریور 1393 برگزار شد تا حاضران شاهد رونمایی از کتاب- فیلمی باشند که روایت میشل ستبون عکاس آژانس عکس سیپا فرانسه از روزهای انقلاب اسلامی ایران است، باشند.
میشل ستبون که از نخستین روزهای انقلاب اسلامی در ایران حضور داشته و همچنین اولین تصاویر را از امام خمینی (ره) در روزهای اقامت در نوفل لوشاتو در پاریس به دنیا مخابره کرده است، در فیلم مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» به همه مکان هایی در ایران سر زده است که 36 سال پیش جریان انقلاب ایران را در آن اماکن عکاسی کرده است. «کتاب 79» نیز شامل 79 قطعه عکس از آثار این عکاس فرانسوی درباره انقلاب اسلامی ایران است که به انتخاب او گزینش شده و در این کتاب به چاپ رسیده است.
امید ملکی مدیر شرکت رژان در مراسم افتتاحیه این جشنواره از ادامه پروژه «کتاب 79 » با موضوع انقلاب اسلامی ایران به روایت دیگر عکاسان خارجی خبر داد و گفت: امسال اولین محصول این پروژه را به نام «کتاب 79» و مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» شاهد هستیم و سال آینده نیز دیوید ورنت عکاس آمریکایی برای حضور در پروژه «کتاب 79» به ایران سفر خواهد کرد و روایت او از انقلاب اسلامی ایران در قالب این آثار چاپ و منتشر خواهد شد.
میشل ستبون نیز در مراسم رونمایی از «کتاب 79» و فیلم مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» ابتدا از انتشار کتاب سه جلدی تاریخچه عکاسی خبری جهان در فرانسه خبر داد و گفت: اخیراً جلد سوم این کتاب نیز در فرانسه منتشر شده است که برای انتشار این سه کتاب به آژانس های عکس بسیاری سر زدم و با عکاسان بسیاری گفتگو کردم و البته به آرشیوهای عکس بسیار ارزشمندی نیز برخوردم.
او با بیان این که در طول 40 سال گذشته تاریخچه انقلاب‌های گذشته توسط عکاسان اروپایی و غربی جمع آوری شده است، یادآور شد: ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و انقلاب ایران نیز توسط عکاسان غربی و اروپایی به تصویر کشیده شده و در آرشیوهای عکس غربی ها نگهداری می‌شود، آرشیوهایی که متعلق به مردم ایران است و باید به آنها بازگردانده شود.
این عکاس فرانسوی در ادامه با تأکید بر تأثیر و نقش خاص ایران در شهرت او به عنوان عکاس تأکید کرد: ایران برای من از ارزش خاصی برخوردار است چون فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان عکاس خبری از ایران و از انقلاب ایران آغاز کردم و این برای من بسیار ارزشمند است.
او از تصمیم خود برای ارائه عکس‌هایش به مردم ایران سخن گفت و ادامه داد: من تصمیم گرفتم که این عکس ها را به صاحبان واقعی آن که مردم ایران هستند، بدهم و بنابراین از طریق وب سایتی که دارم در گام اول با رعایت حقوق معنوی خود عکس‌هایم را در اختیار علاقه مندان ایرانی می گذارم که این عکس‌ها به راحتی قابل دانلود کردن است.
عکاس آژانس عکس سیپا فرانسه از مراجعه هزاران ایرانی به وب سایتش خبر داد و بیان کرد: بیش از هزاران ایرانی در تعامل فرهنگی با من هستند و نکته جالب برای من این است که بیشتر کسانی که با من در تماس بودند و درباره این عکس‌ها پرسش و پژوهش می‌کردند، در دوران انقلاب ایران هنوز به دنیا نیامده بودند.
میشل ستبون عکاس فرانسوی که مهم‌ترین بخش از تاریخ انقلاب اسلامی را ثبت و ضبط کرده است امسال برای دومین سال پیاپی به ایران آمده تا نتیجه سفر سال گذشته اش را به تماشا بنشیند. او در مرور خاطراتش بار دیگر درباره عکس‌هایش از انقلاب و همچنین شناسایی خانه امام خمینی (ره) پس از 35 سال سخن گفت. او سال گذشته به دعوت جشنواره عکس رژان به ایران آمده بود تا آن چه را که از تاریخ انقلاب اسلامی ایران به تصویر کشیده بود، بار دیگر مرور کند و با حضور در همه مکان هایی که 35 سال پیش عکاسی کرده بود، خاطرات آن زمان را در قالب یک فیلم مستند زنده کند.
یکی از علاقه مندی های او انتشار عکس های منحصر به فردش از انقلاب ایران در قالب یک کتاب برای مردم ایران بود که شرکت رژان به این علاقه مندی او پاسخ مثبت داد و 79 قطعه عکس او را از انقلاب ایران در قالب کتابی با عنوان «79» به چاپ رساند.
عکاس آژانس سیپا همچنان بسیاری از اماکنی را که در دوران انقلاب ایران عکاسی کرده به خاطر دارد و با یادآوری سفر سال گذشته اش به خانه امام خمینی (ره) در قم گفت: در سفر به قم وقتی مرا به خانه امام خمینی (ره) بردند، فضا برایم ناآشنا بود، گفتم نه! این جا خانه امام (ره) نبود و من این جا عکاسی نکرده ام، بعد از پرس و جوهای بسیار مشخص شد که درست تشخیص داده بودم و امام خمینی (ره) در مکان دیگری مستقر بودند که محل اسکان اصلی ایشان بود. جایی که من آن را می شناختم و از آن عکاسی کرده بودم. در تهران هم محل اقامت امام خمینی در مدرسه رفاه و مدرسه علوی کاملاً برایم قابل تشخیص بود و محل اقامت امام خمینی در تهران را به خوبی می شناختم. این که این جا مدرسه ای است برای تدریس تاریخ به بچه ها اتفاق خوبی است اما فکر می کنم اگر نشانه‌ای از بروز اتفاقات تاریخی در این محل به شکل مشخص‌تری دیده می شد، بهتر بود. البته من این جا زندگی نمی کنم و تصمیم‌گیرنده هم نیستم.
میشل ستبون در فیلم مستند «موسیو ستبون و روزهایی که گذشت» عکس هایش را از انقلاب ایران با چسباندن برچسب‌های رنگی ارزشگذاری می کند و یکی از این عکس‌ها تصویری از امام خمینی در مدرسه علوی و در میان جمعیت مردم بود که او بیشترین برچسب های امتیاز را روی این تصویر چسباند. ستبون درباره دلیلش برای بیشترین ارزشگذاری روی این عکس توضیح داد: عکس ایده آل عکسی است که موضوع جذابی داشته باشد و از نظر فنی هم خوب عکاسی شده باشد و این عکس همه این اتفاقات را در خود داشت. اما اگر همین عکس را من از یک فرد معمولی می‌گرفتم چنین ارزشی را نداشت. هر آدمی غیر از امام خمینی نمی توانست این عکس را ارزشمند کند. بنابراین پشتوانه تاریخی و فرهنگی عکسی که گرفته می شود بسیار مهم است.
ستبون به حضور مردم در اطراف امام خمینی (ره) در این عکس اشاره کرد و ادامه داد: حس این عکس مردمی هستند که اطراف امام حلقه زده اند و همین این عکس را بسیار ویژه می کند. گویی همه مردمی که آن جا بودند، انتظار ویژه ای از امام داشتند و گویی نیازی از آنها برطرف می شد.
ستبون وجود سمبل های مذهبی را در ارزشگذاری این عکس نیز تأثیرگذار عنوان و اضافه کرد: توجه به سمبل های مذهبی در انتخاب عکس ها به خصوص در جوایزی که در سال‌های اخیر داده می شود بسیار جدی تر شده است. این عکس المان مذهبی داشت، یعنی فقط یک عکس ساده نبود بلکه می توانست تبدیل به یک سمبل مذهبی با ارزش تاریخی شود.
میشل ستبون بارها در سخنانش از افتخار ثبت نخستین تصاویر از امام خمینی (ره) در رسانه ها سخن گفته بود این که او نخستین عکاس در فرانسه بوده که تصاویر امام خمینی (ره) را مخابره کرده است.
ستبون در این باره خاطرنشان کرد: زمانی که ایران بودم متوجه شدم امام وارد پاریس شده اند، آن زمان اطلاع دقیقی نداشتم که کجا قرار است بروند، به هر حال امام خمینی در ابتدای ورود به فرانسه در حومه پاریس در منطقه ای به نام «کشان» چند روزی اقامت کردند که البته کسی از این موضوع خبر نداشت و پس از آن به منطقه نوفل لوشاتو رفتند که آن زمان من هم بلافاصله به نوفل لوشاتو رفتم و اولین تصاویر حضور امام خمینی را در فرانسه عکاسی کردم. اوایل ورود امام به نوفل لوشاتو اطراف امام بسیار خلوت بود و کمتر مراجعه کننده داشتند که عکس معروف امام خمینی (ره) زیر درخت سیب را در همان زمان گرفتم، اما به مرور بر تعداد این جمعیت اضافه شد و فضای عکس های من هم شلوغ تر شد.
او با بیان این که اولین تصاویر از حضور امام خمینی در پاریس را با خود به ایران آورده است در مروری بر خاطراتش بیان کرد: من چون سریعاً به ایران بازگشتم اولین کسی بودم که توانستم عکس های امام خمینی را با خودم به ایران بیاورم. آن زمان مردم ایران عکسی از امام خمینی نداشتند و مایل بودند که این عکس ها را من در اختیار آنها بگذارم. به خصوص بازاری های تهران بسیار علاقه مند به خریداری این عکس ها بودند. اما من عکاس خبری مجله بودم و نمی توانستم عکس ها را در اختیارشان بگذارم اما در نهایت به این راه حل رسیدیم که یکی از عکس هایم از امام خمینی را که روی جلد یکی از مجله ها منتشر شده بود، بزرگ کنند و ازآن برای برنامه های خود استفاده کنند که این کاری قانونی بود و مشکلی برایم نداشت.
او به عدم دخالت باورها و اعتقاداتش در روند عکاسی خبری تأکید کرد و یادآور شد: من می توانم عقاید و باورهایی را برای خودم داشته باشم اما به عنوان عکاس خبری نباید این باورها و عقاید در روند کارم تأثیرگذار باشد. بنابراین در برابر خواسته مردم و بازاری های ایران باورها و اعتقادم را دخالت ندادم اما طبق شرایطی قانونی توانستم عکس امام خمینی را در اختیار مردم ایران قرار بدهم که طبق باور و اعتقاد خود از آن استفاده کنند.
حضور دوباره میشل ستبون در ایران ثمره دیگری نیز به همراه داشت و آن رونمایی از کتاب عکس های او از انقلاب ایران است که با عنوان «کتاب 79» منتشر شده است، درباره چگونگی انتخاب این عکس ها توضیح داد: وقتی عکس های مربوط به یک کشور را با مردم آن سرزمین بخواهم به اشتراک بگذارم، خیلی مهم است که دیدگاه مردم آن کشور در انتخاب عکس ها دخیل باشد، بنابراین من بر اساس انتظار و توقعی که مخاطب ایرانی از عکس های انقلاب ایران داشت، دست به انتخاب عکس‌ها زدم. از سوی دیگر حساسیت ها و ویژگی های هر کشوری هم با کشور دیگر متفاوت است و همه اینها را در مجموع در نظر داشتم.
این عکاس بین الملی تصریح کرد: من این جا نیامدم که به مردم درسی بدهم، بلکه آمده ام تا آنچه را که متعلق به مردم ایران بوده به آنها بازگردانم.
ستبون در بازدید از نمایشگاه آثارش که در حاشیه نمایشگاه عکس رژان در خانه هنرمندان برپا شده است به عکسی از امام خمینی (ره) اشاره کرد و توضیح داد: امام فردی نبود که زیاد بخندند و بیشتر فردی جدی بودند که دغدغه ها و افکار زیادی را در سر داشتند.
او به سمت عکسی رفت که از تسخیر سفارت آمریکا عکاسی کرده است. او تأکید داشت که تسخیر سفارت آمریکا در ایران طی دو مرحله اتفاق افتاد که او از مرحله اول این تسخیر عکاسی کرده است.
دیدن عکس معروف امام خمینی (ره) که در حال پایین آمدن از هواپیما و ورود به خاک ایران است بار دیگر لبخندی را بر لبش نشاند و برایمان توضیح داد: من با هواپیمای امام خمینی به ایران وارد شدم و یکی از نگرانی هایم این بود که چگونه می توانم به عنوان نفر اول از هواپیما خارج شوم که بتوانم ورود امام خمینی را به خاک ایران عکاسی کنم اما بالاخره موفق به این کار شدم.
در تصویر دیگری که روی دیوار بود، امام خمینی (ره) در میان سیل عظیم جمعیت دیده می شدند و میشل ستبون درباره این تصویر هم گفت: وقتی امام به تهران رسید، هیچ کس نمی دانست قرار است کجا بروند. به دلیل شلوغی اطراف امام خمینی، مراقب بودم که فاصله یک متری را با ایشان حفظ کنم که ایشان را گم نکنم.
تصویر حضور امام (ره) درون خودرویی که در میان جمعیت گسترده مردم به کندی حرکت می کند، موضوع دیگری بود که میشل را به بازگویی خاطرات 36 ساله اش وادار کرد: با توجه به روابطی که با اطرافیان امام داشتم، می توانستم بالای ماشین قرار بگیرم، اما تصمیم گرفتم که این کار را نکنم چون اگر بالا بودم امکان تصویر گرفتن نداشتم.
تعداد بازدید: 1207
