انقلاب اسلامی :: ستارگان درخشان
نگاهی به 10 مجلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا»

ستارگان درخشان

17 آذر 1395

هیوا زمانی

«شخصیت‌های مانا» عنوان مجموعه‌ای است که به زندگی افرادی می‌پردازد که در عرصه‎های دانش، فرهنگ، سیاست و اجتماع خوش درخشیدند. در این مجموعه، زندگی و فعالیت‎های این اشخاص شرح داده می‌شود. 10 جلد نخست «شخصیت‌های مانا» درباره این اشخاص است: سیداحمد خمینی، طاهره صفارزاده، سیدمحمدعلی داعی‌الاسلام، سیدغلامرضا سعیدی، سیدجعفر شهیدی، مجید شریف واقفی، سیدمحمد فرزان، حاج آقا حسین قمی، بهاء‌الدین محلاتی وسلمان هراتی.

حجت‌‌الاسلام والمسلمین سیداحمد خمینی

«سیداحمد خمینی»، نخستین شخصیت مورد نظر مجموعه «شخصیت‌های مانا» است که در چهار فصل به زندگی وی پرداخته شده. فصل اول، «از تولد تا تحصیل علوم دینی» نام دارد. فصل دوم، «همراهی با پدر در دوران مبارزه» نامگذاری شده. فصل سوم، درباره موضوع «با امام خمینی(ره)، از پیروزی انقلاب تا رحلت ایشان» سخن می‌گوید و فصل چهارم نیز دربردارنده موضوع «سال‌های پس از امام» است. یادداشت مجموعه، سال‌شمار، مقدمه، معرفی و نقد و بررسی منابع، منابع و مآخذ و اسناد و تصاویر نیز از دیگر بخش‌های کتاب «سیداحمد خمینی» است.

نخستین فصل کتاب، به موضوع تولد تا تحصیل علوم دینی سیداحمد خمینی اختصاص دارد. در همین فصل است که مخاطب با شیطنت‌های سیداحمد در کودکی و تنبیه‌های فراوانش مواجه می‌شود: «اولین روزی که به مدرسه‌ام فرستادند، فرار کردم. بعد با کتک معلم ناچار در کلاس حاضر می‌شدم. تا ششم ابتدایی از خیلی معلمان کتک خوردم؛ یخ حوض مدرسه‌ام را می‌شکستند و دست‌هایم را شاید نزدیک به نیم ساعت توی آب یخ می‌گذاشتند، و بعد چوب.»(ص 51)

سیداحمد و ورزش فوتبال، تحصیل علوم دینی و ازدواج، از مطالب دیگر فصل اول است. در فصل دوم، به همراهی سیداحمد با پدر(امام خمینی(ره)) پرداخته می‌شود. سفر به عراق، سفر به نجف، دستگیری و زندان، فعالیت در نشر و پخش اعلامیه، سفر به فرانسه در کنار امام و بازگشت به ایران همراه امام، در این فصل مورد بررسی قرار می‌گیرند.

فصل سوم به همراهی سیداحمد خمینی با امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا رحلت امام اختصاص دارد که موضوعاتی مانند مدیریت دفتر و بیت امام، تدابیر سیداحمد در حفظ امنیت و سلامت جان امام، نقش سیداحمد در حل بحران دستگیری فرزندان آیت‌الله طالقانی، نقش سیداحمد در جریان تسخیر سفارت آمریکا و سیداحمد و جریان انتخاب جانشین و قائم‌مقام رهبری را دربرمی‌گیرد.

فصل چهارم کتاب هم درباره «سال‌های پس از امام» است. در این فصل به این موضوع پرداخته می‌شود که سیداحمد در این سال‌ها سرپرستی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) را بر عهده گرفت و جز عضویت در، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی امنیت ملی، منصب دیگری را بر عهده نگرفت: «بین راه تهران ـ قم، منطقه‌ای کویری را معروف به کوشک نصرت برای عزلت و عبادت برگزید...» (ص 139)

کتاب «سیداحمد خمینی»، نخستین جلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا» است که سال 1395 به قلم جواد کامور بخشایش و در 176 صفحه توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر منتشر شد.

طاهره صفارزاده

کتاب «طاهره صفارزاده» در دو فصل «مرور اجمالی بر زندگی طاهره صفارزاده» و «آثار و اندیشه‌های صفارزاده» تنظیم شده است.

در فصل نخست به زندگی شخصی و علاقه‌مندی صفارزاده به شعر پرداخته می‌شود، اما فقط شعرگویی وی مطرح نیست، بلکه روح انقلابی او نیز که از سوی ساواک، «شاعره چپ‌گرا و افراطی» نامیده می‌شد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد: «شیوه رفتار عدالت‌خواهانه و معترضانه وی علیه ظلم و اشعار اعتراضی او، همچون سرودن شعر «کودک قرن» و سخنرانی افشاگرانه‌اش در جمع فرزندان کارگران شرکت نفت او را به «چهره سیاسی روز» مبدل کرد؛ به‌طوری که ساواک او را زیر نظر داشت یا به نقل از او: گاهی هم از سوی آنها تهدید به مرگ می‌شد.»(ص 47)

ممنوع‌الانتشار شدن شعر «کودک قرن»، ممنوع‌التدریس شدن صفارزاده در دانشگاه، حضور وی در جلسات کانون فرهنگی نهضت اسلامی و حیات فرهنگی اجتماعی او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از دیگر مطالب فصل اول است. همچنین در این فصل به آثار و فعالیت‌های صفارزاده مانند انتخابش به عنوان زن برتر سال 2006 میلادی توسط سازمان نویسندگان آفریقا و آسیا پرداخته می‌شود.

فصل دوم کتاب به آرا و اندیشه‌های صفارزاده اختصاص دارد که نمود آن‌ها در اشعار مختلفش به چشم می‌خورد. پرداختن به ترجمه و قرآن‌پژوهی وی نیز از موضوعات این فصل است. در کتاب «طاهره صفارزاده»، بخشی نیز به صورت مجزا به معرفی آثار وی می‌پردازد.

کتاب «طاهره صفارزاده»، نوشته ذبیح‌الله حبیبی‌نژاد، سال 1395 در 136 صفحه و توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

سیدمحمدعلی داعی‌الاسلام

محمدعلی داعی‌الاسلام از مهاجران ایرانی است که در دوره قاجار و هنگام انقلاب مشروطه به هندوستان مهاجرت کرد. او که سال‌ها استاد دانشگاه عثمانیه بود، از مهم‌ترین شخصیت‌هایی است که در قرن چهاردهم قمری در هند در زمینه ادبیات فارسی فعالیت می‌کردند. کتاب «سیدمحمدعلی داعی‌الاسلام» که سومین مجلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا» است، در پنج فصل به زندگی و فعالیت‌های وی می‌پردازد.

در فصل نخست، مطالبی درباره تولد تا وفات وی وجود دارد که استقرار در اصفهان، مناظره ادبی و به دست آوردن لقب داعی‌الاسلام، سفر حج و استادی وی جزو همین مطالب است.

در فصل دوم، آثار علمی و اندیشه سیاسی وی معرفی می‌شود. فصل سوم، دربردارنده مطالبی درباره آثار مطبوعاتی داعی‌الاسلام است و فصل چهارم نیز به مبحث ترجمه و آثار ادبی می‌پردازد که ترجمه «تاریخ نادرشاه» و گرایش وی به شاعری از جمله مطالب این فصل به شمار می‌رود.

فصل پنجم به «نقد تجددگرایی افراطی و طرفداری از مشروطه» اختصاص دارد که در آن موضوعاتی مانند «داعی‌الاسلام و اصلاح خط و زبان» و «داعی‌الاسلام و حکومت مشروطه» مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این فصل درباره نظر داعی‌الاسلام درباره جراید آزاد که از دستاوردهای مشروطه بود، سخن گفته و بخش‌هایی از یادداشت ویدر شماره 23 نشریه «دعوت‌الاسلام» منتشر شده است: «... اتحاد و اتفاق اطلاع، از ضعف ملک و حوادث زمان واقع می‌شود و وسیله اطلاع جراید آزاد است و بس. اگر جراید آزاد نبود، اهل طهران و اصفهان و خراسان و بعضی بلاد دیگر برای شهدای آذربایجان مجلس فاتحه منعقد نمی‌کردند... اگر جراید آزاد نبود، مانند زمان استبداد، هزارها مانند این حادثه واقع می‌شد و اهل شهرهای دیگر ابداً مطلع نمی‌شدند...»(ص 139)

کتاب «سیدمحمدعلی داعی‌الاسلام» نوشته جمشید نوروزی، سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 116 صفحه منتشر شده است.

سیدغلامرضا سعیدی

«سیدغلامرضا سعیدی»، کتابی است که در پنج فصلبه زندگی و فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی سیدغلامرضا سعیدی می‌پردازد.

فصل اول این کتاب به دوران کودکی و تحصیل و فصل دوم به فعالیت‌های علمی و فرهنگی غلامرضا سعیدی می‌پردازد. فصل سوم، درباره همکاری وی با جمعیت اتحادیه مسلمین است. در فصل چهارم با عنوان «استقلال پاکستان و اقبال لاهوری» توجه خاص سعیدی به وضعیت مسلمانان شبه قاره هند مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در فصل پنجم نیز به این موضوع پرداخته می‌شود که سعیدی، به اوضاع فلسطین و سیاست‌های استعماری یهودیان در فلسطین توجه خاصی داشت. وی در همین زمینه کتابی با عنوان «خطر جهود برای جهان اسلام و ایران» را تالیف کرد. کتاب «فریاد فلسطین» را هم نگاشت که به دستور ساواک توقیف شد. ساواک همچنین به وی تذکر داد که از ترجمه کتاب «استعمار جدید صهیونیسم» خودداری کند.

در فصل پنجم به این موضوع اشاره شده که سعیدی علاوه بر این‌که نگران مسلمانان کشورهای دیگر بود، درباره رسیدگی به وضعیت هم‌وطنان خود نیز دغدغه داشت: «برای رسیدگی به وضعیت اسفناک مردم دشت بیاض (یکی از بخش‌های قاینات و بیرجند) نزد اسدالله علم، که از شاگردانش در مدرسه شوکتیه بود، رفت و به وی پرخاش کرد که چرا غرق شدن در وجود شاه وی را از وظایف انسانی بازداشته است و چرا به مشکلات مردم بیرجند رسیدگی نمی‌شود. علم، که احترام زیادی برای استاد خود قائل بود، به سرعت دستور داد تا یک گروه کامل پزشکی و دارویی با هواپیما به بیرجند فرستاده شود.» (ص 86)

کتاب «سیدغلامرضا سعیدی» نوشته اکبرخوش‌زاد سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 142 صفحه منتشر شده است.

سیدجعفر شهیدی

کتاب «سیدجعفر شهیدی» در 3 فصل به زندگی این دانشمند دین‌پژوه می‌پردازد: فصل اول: از تولد تا دانشگاه، فصل دوم: فعالیت‌های علمی و فصل سوم: آرا و نظرات.

فصل اول همان‌طور که از نام آن مشخص است، دوران کودکی شهیدی تا ورود به دانشگاه را دربرمی‌گیرد. تحصیل در حوزه علمیه نجف، بازگشت به ایران، تدریس در دبیرستان و تحصیل و تدریس در دانشگاه، برخی از عناوین بخش‌های فصل اول به شمار می‎رود که مخاطب در خلال آنها به بخش‌هایی از زندگی شهیدی پی می‌برد و با سختی‌هایی که با آنها مواجه بوده، آشنا می‌شود:«از نوجوانی مسئولیت زندگی خانواده‌اش را بر عهده گرفت. او روزها در حجره بزازی عمویش کار می‌کرد و شب‌ها به مطالعه می‌پرداخت. چند سالی به این روش ادامه داد؛ اما با خستگی کار روزانه نمی‌توانست مطالعه کند؛ از این رو تصمیم گرفت برای کسب علم و دانش، کار در بازار را رها کند و به مدرسه علوم دینی برود...»(ص 45)

همکاری با مجامع علمی، فعالیت مطبوعاتی، همکاری با لغت‌نامه دهخدا، سفر به مصر، سفر به الجزایر و سفر به عراق، برخی از مطالب فصل دوم است. فعالیت‌های شهیدی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی دیگر از موضوعات این فصل را تشکیل می‌دهد:«فعالیت شهیدی پس از پیروزی انقلاب اسلامی گسترش بیشتری یافت. او از انقلاب بسیار خشنود بود. انقلاب این فرصت را به او داد تا صفحه جدیدی در کارهای علمی‌اش بگشاید.» (ص 90)

در فصل سوم با عنوان «آرا و نظرات» هم مطالبی با عنوان‌های «زبان و ادبیات فارسی از دیدگاه شهیدی»، «تاریخ‌نگاری شهیدی» و «سیره‌نویسی» وجود دارد.

کتاب «سیدجعفر شهیدی» نوشته اکبرخوش‌زاد در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 160 صفحه منتشر شده است.

مجید شریف واقفی

ششمین مجلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا»، زندگی و فعالیت‌های «مجید شریف واقعی» را تورق می‌کند. شریف واقفی، پس از قبولی در دانشگاه صنعتی آریامهر (دانشگاه صنعتی شریف فعلی)، مبارزات خود را در قالب سازمان مجاهدین خلق، با خط مشی مبارزه مسلحانه، علیه حکومت پهلوی ادامه داد و از مبارزانی بود که بر دیدگاه‌های مذهبی سازمان مجاهدین خلق اثر گذاشت.

کتاب «مجید شریف واقفی»، در دو فصل «از کودکی تا دانشگاه» و «سازمان مجاهدین خلق و مجید شریف واقفی» تنظیم شده است. تولد و پیشینه خانوادگی، مهاجرت به اصفهان، کودکی و دبستان، دبیرستان و آغاز فعالیت‌های اجتماعی، فعالیت‌های دانشجویی و پایان تحصیل، برخی از مطالب فصل نخست را تشکیل می‌دهد.

فصل دوم نیز در ابتدا پیشینه‌ای از شکل‌گیری و آغاز فعالیت‌های سازمان مجاهدین خلق ارائه می‌کند و سپس به ارتباط شریف واقفی با این سازمان می‌پردازد. در این فصل از مسئولیت‌های سازمانی وی در سازمان مجاهدین خلق مانند مسئولیت امنیتی سازمان، مسئول گروه الکترونیک و مسئول رابط نام برده و به عملیات‌های مهمی که شریف واقفی در آنها حضور داشته اشاره می‌شود. اعدام انقلابی سرهنگ لوئیس هاوکینز، معاون هیات مستشاری نظامی آمریکا در ایران، یکی از همین عملیات‌ها است: «در دوازدهم خرداد 1352، هنگامی که هاوکینز از منزل مسکونی خود در خیابان عباس‌آباد تهران عازم محل کارش بود، هدف گلوله‌های دو موتورسوار قرار گرفت و به قتل رسید. عملیات توسط مجید شریف واقفی به عنوان عامل آتش و وحید افراخته، راننده موتور به اجرا درآمد. روزنامه اطلاعات از رضا رضایی عضو دیگر سازمان، به عنوان طراح قتل هاوکینز نام برده بود.»

سیر مطالعاتی و تحولات فکری مجید شریف واقفی، روند تغییر ایدئولوژی در سازمان مجاهدین خلق و موضع‌گیری‌های شریف واقفی، ترور شریف واقفی، فروپاشی تشکیلات محمدتقی شهرام و دستگیری و محاکمه تقی شهرام، برخی دیگر از مطالب فصل دوم به شمار می‌رود.

کتاب «مجید شریف واقفی» نوشته جلیل امجدی در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 208 صفحه منتشر شده است.

سیدمحمد فرزان

هفتمین مجلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا» به سیدمحمد فرزان اختصاص دارد. کتاب «سیدمحمد فرزان» در سه فصل تدوین شده است. فصل اول با عنوان «از سندادان تا دیار خاموشان»، مروری اجمالی بر زندگی سیدمحمد فرزان از تولد تا وفات است.

فصل دوم با عنوان «فرزانه زمان»، حاوی تأملاتی در شیوه مدیریت و آداب‌دانی فرزان است که از سال 1309 تا 1330 را دربرمی‌گیرد. در فصل سوم با نام «ادیب منتقد» نیز مؤلف سعی کرده تا زمینه‌ها، معیارها و شیوه‌های فعالیت فرزان را تبیین کند.

در خدمت دولت، حضور در تهران، از دیده دیگران، مدیریت او در یاد یاران، جلوه‌هایی از تدبیر دوران ریاست فرهنگ و معارف، سیاست‌گریزی، معلمی در همه حال، معترض نکته‌دان و ویراستار نقاد، برخی از عنوان‌های مطالب این سه فصل به شمار می‌رود.

در این کتاب، خاطراتی از شیوه مدیریت فرزان و دلسوزی وی در حق همکارانش نیز وجود دارد: «هفت معلم به خدمت سربازی اعزام می‌شوند. فرزان به فرمانده پادگان که سرهنگی قدرتمند بود نامه‌ای می‌نویسد و در آن نامه تأکید می‌کند که این هفت نفر معلم‌اند و با آنان مدارا و شأن و منزلت مقام معلمی و فرهنگی آنان رعایت شود. سرهنگ در اجرای خواسته فرزان و در ادای احترام به مقام معلم، یکی از درجه‌داران (استواری) را مأمور آموزش آنان می‌کند.»(ص 83)

کتاب «سیدمحمد فرزان» فرهاد طاهری، در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 152 صفحه منتشر شده است.

آیت‌الله حاج‌آقا حسین قمی

واقعه مسجد گوهرشاد با نام وی گره خورد و از آن پس به عنوان نماد مبارزه با رضاشاه شناخته شد. او آیت‌الله سیدحسین طباطبایی قمی است که زندگی علمی، سیاسی و اجتماعی‌اش در کتاب «حاج آقا حسین قمی» برای مخاطب بازگو می‌شود، اما کتاب در کنار این موضوعات، تاریخ روحانیت شیعه در برهه‌ای مهم از تاریخ معاصر را نیز شرح می‌دهد.

فصل اول کتاب، «میراث‌دار مکتب سامرا» نام دارد که ضمن اشاره به این‌که آیت‌الله طباطبایی قمی، نماد مبارزه علیه رضا شاه بود، از تولد تا مرجعیت وی و ویژگی‌های اخلاقی او را بررسی می‌کند.

در فصل دوم با عنوان «آیت‌الله قمی و سلطنت رضاشاه» به رفتار همراه با انتقاد و اعتراض آیت‌الله قمی در برابر سلطنت رضا شاه پرداخته می‌شود.

موضع‌گیری‌های روحانیت در قبال قانون سربازگیری اجباری، یکی از مطالب این فصل است که در آن به موضع آیت‌الله طباطبایی قمی نیز اشاره شده: «یک سال و اندی پس از تصویب قانون مذکور، آیت‌الله سیدحسین قمی در دیدار با دادور، والی ایالت خراسان، خواستار استثناء در اجرای آن شد. آیت‌الله وضع این استثناء را نیز بر مبنای سیر قانونی طلب کرد: یک ماده از مجلس، دولت بگذراند که شهر مشهد از نظام اجباری به احترام آستانه مقدسه همیشه معاف باشد.»(ص 73)

فصل سوم، «چالش بزرگ» نام دارد که در آن به کشف حجاب و موضع‌گیری‌های علما و بویژه آیت‌الله قمی در قبال این موضوع، کشتار مسجد گوهرشاد و سفر آیت‌الله قمی به عراقپرداخته می‌شود.

از «رجعت تا رحلت» هم عنوان فصل چهارم کتاب است که در آن موضوعاتی مانند بازگشت از عتبات، سفر به مشهد و تقاضاهای پنج‌گانه، واکنش به فعالیت‌های کسروی، مرجعیت عامه و رحلت طرح می‌شود.

کتاب «حاج آقا حسین قمی» نوشته رضا مختاری اصفهانی، در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 176 صفحه منتشر شده است.

آیت‌الله بهاء‌الدین محلاتی

مبارزه را از بیست سالگی علیه استعمارگران و اشغالگران انگلیسی آغاز کرد و بعدها به استبداد رضاشاهی و محمدرضا شاهی معترض شد. آیت‌الله بهاءالدین محلاتی، شخصیت مورد اشاره در نهمین مجلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا» است.

در کتاب «بهاء‌الدین محلاتی»، عنوان‌ها و موضوع‌هایی مانندتولد و کودکی، تحصیلات، ازدواج و فرزندان، کارنامه علمی، کارنامه سیاسی، همراهی با نهضت ملی، حمایت از اعتراض دانشجویان، مخالفت با انقلاب سفید، بازداشت و انتقال به تهران، واکنش روحانیون به بازداشت آیت‌الله محلاتی، حبس خانگی در تهران، دیدار با امام خمینی(ره)، تبعید فرزند آیت‌الله محلاتی و واکنش به حمله خونین مأموران به اجتماع نمازگزاران وجود دارد.

آیت‌الله محلاتی در مرداد سال 1356 به برگزاری جشن هنر توسط حکومت پهلوی که با دوم رمضانهمزمان بود، واکنش نشان داد: «آیت‌الله محلاتی روز 24 مرداد به وسیله مدیر کل اوقاف استان فارس برای وزیر کشور پیغام فرستاد که از برگزاری برنامه جشن هنر در ماه مبارک رمضان جلوگیری شود. پیغام آیت‌الله مورد توجه قرار نگرفت و وی در 26 مرداد به هنگام ادای نماز جماعت خطاب به حاضرین اظهار داشت خدا نیامرزد کسانی را که جشن هنر را همراهی می‌کنند و احترام به این ماه مبارک نمی‌گذارند.»(ص 106)

در کتاب «بهاء‌الدین محلاتی»، علاوه بر فعالیت‌های پیش از انقلاب به مسئولیت‌های آیت‌الله محلاتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز پرداخته می‌شود: «کمیته انقلاب اسلامی فارس از جمله نهادهای برآمده از انقلاب بود که تحت سرپرستی آیت‌الله بهاء‌الدین محلاتی شکل گرفت و در ماه‌های نخست پس از پیروزی و در نبود سازمان‌های مسئول، سهمی فراوان در حل و فصل امور مردم را به خود اختصاص داد.»

کتاب «بهاء‌الدین محلاتی» نوشته محمدجواد مرادی‌نیا، در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 136 صفحه منتشر شده است.

سلمان هراتی

کتاب «سلمان هراتی» در فصل اول با عنوان «درنگی بر زندگی سلمان هراتی» به زندگی این شاعر می‌پردازد. در این فصل، ضمن اشاره به تأثیرپذیری سلمان هراتی از شاعران حوزه هنری در دهه 1360، به حضور وی در جبهه‌ها و شعرخوانی برای رزمندگان اشاره می‌شود: «به همراه جمعی از همین شاعران بارها عازم جبهه‌ها شد و به شعرخوانی برای رزمندگان پرداخت. همین آشنایی از نزدیک با فضای جبهه‌ها و رشادت‌های رزمندگان زمینه سرایش تأثیرگذارترین و موفق‌ترین اشعار سلمان را در توصیف جبهه‌ها و از جان‌گذشتگی‌ها و شهادت رزمندگان فراهم آورد.»

در فصل دوم با عنوان «نقد و واکاوی مجموعه اشعار سلمان هراتی»، موضوعاتی مانند تأثیرپذیری سلمان از دیگر شاعران، تحلیل و بررسی عناصر اصلی شعر سلمان، شعر انقلاب، شعر اعتراض، شعر روستا و طبیعت، شعر کودک و نوجوان و نگاهی به مجموعه اشعار سلمان وجود دارد.

در بخشی از این فصل، ضمن دسته‌بندی شعر انقلابی سلمان هراتی به سه مقوله اصلی «وصف امام خمینی(ره)»، «آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی» و «شخصیت‌های انقلابی و آزادی‌خواه»، بهیکی از اشعار وی درباره امام خمینی پرداخته می‌شود: «در شعر «ای پاسخ سپید» از مجموعه از آسمان سبز، سلمان نخست با زبانی نمادین به توصیف اختناق حاکم بر فضای پیش از انقلاب می‌پردازد، «سال قحطی چشم تو/ سالی که باغ در سایه می‌زیست/ و جنگل از بسیاری رطوبت/ کرخت می‌رویید/ چشم‌ها حفره‌های مخوف/ و سال اختلاط گرگ و میش»؛ سپس گریزی می‌زند به حضور رهایی‌بخش امام خمینی(ره)...»(ص 63)

کتاب «سلمان هراتی» نوشته علی تقوی، در سال 1395 توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و انتشارات سوره مهر در 144 صفحه منتشر شده است.

مجلدات مجموعه «شخصیت‌های مانا»

ده مجلد نخست مجموعه «شخصیت‌های مانا»، به گونه‌ای یکسان تدوین شده‌اند تا به خوبی نشان دهند که هر یک از این مجلدات متعلق به یک مجموعه است. تصویر هر شخصیت، روی جلد هر کتاب نقش بسته. همه این مجلدات، صفحه شناسنامه‌ای مشابه دارند. صفحه فهرست نیز برای همه آنها یکسان است. در این صفحه، بخش‌های یادداشت مجموعه، سال‌شمار، مقدمه، معرفی و نقد و بررسی منابع، منابع و مآخذ و اسناد و تصاویر وجود دارد. هر کتاب، بر اساس موضوع به فصل‌های مختلف تقسیم‌بندی شده است. (جز جلد نهم که به زندگی آیت‌الله بهاء‌الدین محلاتی اختصاص دارد و فاقد فصل‌بندی است.)

تدوین هر یک از این کتاب‌ها به سبب آشنا ساختن مخاطب با ستارگان معاصر ایران به خودی خود یک ویژگی مثبت به شمار می‌رود، اما کتاب‌های این مجموعه، ویژگی‌های مثبت دیگری نیز دارند. در مقدمه هر کتاب، شرحی مختصر بر زندگی هر شخص و نحوه تدوین کتاب نوشته شده و هر کتاب، حاوی یک سال‌شمار است که به خوبی اتفاقات زندگی هر یک از اشخاص را به تصویر می‌کشد.

در بخش «معرفی، نقد و بررسی منابع»، به درستی منابع مورد استفاده برای تدوین هر کتاب معرفی شده‌اند. بخش منابع و مآخذ هم همین کارکرد را دارد، اما در «معرفی، نقد و بررسی منابع»، اطلاعات بیشتری درباره منابع مورد استفاده، ارائه شده است.

هر یک از مجلدات مجموعه «شخصیت‌های مانا»، بخشی برای معرفی آثار هر شخص دارد و پایان‌بخش هر یک از آنها نیز بخش اسناد و تصاویر است.

یک نکته را درباره این کتاب‌ها نباید از قلم انداخت. هر کتاب به نام شخصیتی که به آن پرداخته می‌شود، نامگذاری شده که ساده‌ترین راه برای نامگذاری است. ای کاش، مجلدات این مجموعه، نام‌های دیگری داشتند.



 
تعداد بازدید: 1735


.نظر شما.

 
نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی: