28 بهمن 1396
فائزه ساسانی‌خواه
کتاب «شعر انقلاب و ادبیات پایداری» به بررسی شعر از عصر مشروطه تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است. این اثر در 416 صفحه به همت دکتر محمد فولادی و دکتر بهاءالدین اسکندری نوشته شده و توسط مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی در سال 1395 منتشر شده است.
کتاب گرچه برای دانشجویان دوره کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی به عنوان متن آموزشی تهیه و تدوین شده اما برای سایر علاقه‌مندان به این حوزه نیز قابل استفاده است و مطالعه هر بخش از کتاب اطلاعات طبقه‌بندی شده‌ای به مخاطبان ارائه می‌دهد.
این نوشته که در قالب متن آموزشی تهیه شده در 16 درس درباره انقلاب اسلامی، زمینه‌های اسلامی و میهنی آن، شعر انقلاب در پیش از انقلاب و پس از پیروزی، دوران دفاع مقدس و پس از آن و نیز ادبیات مقاومت در فلسطین و افغانستان است. از این رو در چندین درس نخست زمینه‌ها و ویژگیهای شعر انقلاب و نیز دفاع مقدس، سبک اشعار، قالب‌ها و مضامین مهم آنها مطرح شده و سپس در چندین درس پیشکسوت‌ها و مهم‌ترین شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس معرفی و شعر آنان بررسی شده است. از آنجا که ادبیات پایداری در کشور افغانستان و شعر آن دیار، با توجه به اوضاع دهه‌های اخیر آن کشور جایگاهی درخور توجه دارد و نیز به دلیل پایگاه ویژه ادبیات پایداری در فلسطین، در چند درس پایانی ویژگی‌ها و نمونه‌هایی از شعر فلسطین و افغانستان بررسی شده است.
درس اول کتاب مربوط به تاریخچه شعر مقاومت و پایداری از دوران مشروطه تا سال 1357 است و بر روی شعر مشروطه و دوره بیداری، نثر دوره مشروطه، پایان حکومت قاجاریه و آغاز حکومت پهلوی تا سال 1357 تمرکز دارد. درس دوم به شعر انقلاب اسلامی در پیش از انقلاب اسلامی و سال‌های نخستین پس از پیروزی و گرایش‌ها و شاخه‌های شعر انقلاب و دفاع مقدس پرداخته است. ویژگیهای اشعار این دوره، با نمونه‌هایی از شعر انقلاب مشخص شده‌اند؛ از جمله آنها شعرهایی هستند که درباره امام خمینی سروده شده‌اند. این سروده‌ها درباره حضور امام در وطن و ستایش امام، سوگ سروده‌هایی درباره امام خمینی و موضوعاتی درباره انقلاب و شهیدان هستند. از برخی از شاعران انقلاب که اسم آنها در کتاب مطرح شده و آثار آنان مورد ارزیابی قرار گرفته است می‌توان به حمید سبزواری، غلامرضا رحمدل، سلمان هراتی، نصرالله مردانی، قیصر امین‌پور و بیوک ملکی اشاره کرد.
همچنین شاخص‌ترین ویژگیهای سروده‌های این دوره صراحت، دوری از نمادپردازی و درآمیختن شعر و شعار، شیوه گزارشی و روایی، ستایش رهبر و دیگر شخصیت‌های انقلاب، دعوت به بیداری و هوشیاری در برابر دسیسه‌های دشمنان داخلی و خارجی، ترسیم افق‌های پیروزی، مبارزه با فقر و استثمار و غارت توده‌های جامعه، انعکاس اندیشه‌ها و مضامین مذهبی، بازگشت به عشق عارفانه، تجلّی روح حماسه و عرفان، مردم‌گرایی و مردم‌باوری، ستیز با بیگانگان و غرب و مبارزه با خودباختگی هستند که با استفاده از قالب‌ها و سبک‌های سنتی شعر فارسی برجسته شده‌اند.
در قسمت انتهایی کتاب، کتابنامه آورده شده است. در کتابنامه مشخص می‌شود نویسندگان این اثر برای خلق چنین اثری دویست و هشت کتاب را مطالعه کرده‌اند. بخش پایانی کتاب همچنین حاوی نمایه است تا راهنمای خوانندگان برای دستیابی هرچه سریع‌تر آنها به اطلاعات مورد نظرشان باشد.
تعداد بازدید: 1402
