06 مرداد 1398
الهام صالح
امام خمینی(ره) در پنجم مرداد 1357 در پیامی خطاب به ملت ایران، از همبستگی و وحدت کلمه آنها در سوم و پانزدهم ماه شعبان تقدیر و تشکر کردند. امام(ره) پیش از این در تاریخ 13 تیر 1357 طی پیامی از مردم خواسته بودند تا از جشن و شادمانی در اعیاد شعبانیه پرهیز کنند: «اکنون لازم است در این اعیادی که در سلطنت این دودمان ستمگر [پهلوی] برای ملت ما عزا شده است بدون هیچ‌گونه تشریفات که نشانگر عید و شادمانی باشد، در تمام ایران، در مراکز عمومی مثل مساجد بزرگ اجتماعات عظیم به‌پا کنند و گویندگان شجاع محترم، مصایب وارد بر ملت را به گوش شنوندگان برسانند، و هر چه بیشتر کارهای ضد اسلامی و قانونی رژیم را افشا کنند، و خوف را که از جنود ابلیس است از دل بیرون کنند، و در ادامه نهضت که موافق رضای خداوند تعالی و ولی‌عصر(عج) است کوشش کنند...» [1]
مردم ایران این پیام انقلابی را دریافت و به آن عمل کردند. امام خمینی(ره) به همین مناسبت، در بخشی از پیام خود در تاریخ پنجم مرداد 1357، این موضوع را مورد توجه قرار دادند: «ملت شریف ایران یک مرتبه دیگر به رژیم منحط ثابت کرد که با اراده ملت نمی‌تواند مقابله کند؛ و این رفراندمی بود بی‌نظیر از مخالفت سراسری ایران با شاه، گر چه دستگاه با جلوگیری از بعضی از اجتماعات بزرگ سلب آزادی نمود و نگذاشت مصایب و مطالب مشروع ملت بزرگ تماما ابراز شود. به طوری که اطلاع حاصل شد به دنبال تظاهرات آرام، دست به جنایاتی که کاشف از سستی پایه‌های حکومت است زد، و در بعضی از شهرها چون مشهد و رفسنجان و جهرم وحشیانه به مردم بی‌دفاع هجوم برد و عده کثیری را مقتول و مجروح نمود.» [2]
امام خمینی(ره) درباره سایر عکس‌العمل‌های رژیم پهلوی نسبت به اقدام مردم ایران فرمودند: «بعضی از خبرگزاری‌ها اطلاع داده‌اند در مشهد مقدس تعداد کشته‌شدگان به چهل نفر رسیده است و بعضی بیش از این گفته‌اند. و از قرار اطلاع، مامورین شاه وحشیانه به مدرسه نواب مشهد ریخته و طلاب بی‌دفاع را تا سرحد مرگ کتک زده و سر و دست آنان را شکسته‌اند و معنای اعطای آزادی را به ملت فهماندند. و مردم متدین و شجاع شهرها چون قم قهرمان، تبریز غیور و مشهد، بیدار شده برای اظهار تنفر از دستگاه و رژیم شاه تعطیل عمومی نموده‌اند...» [3]
امام خمینی(ره) در پیام خود، مطالب هشت‌گانه‌ای را مطرح ساختند که بخش نخست آن مبتنی بر صد درصد اسلامی بودن نهضت مقدس ایران بود و بر این موضوع تاکید داشت که مردم نسبت به حضور افراد منفعت‌طلب که قصد دارند این نهضت را به بی‌راهه بکشانند، مراقب باشند: «نهضت مقدس اخیر ایران که ابتدای شکوفایی‌اش از 15 خرداد 42 بود صد درصد اسلامی است، و تنها به دست توانای روحانیون با پشتیبانی ملت مسلمان و بزرگ ایران پی‌ریزی شد... آنان که اخیرا برای جلب منافع شخصی به جنب و جوش افتاده و می‌خواهند نهضت اسلامی را آلوده کنند و یا آن را متکی به بعض جناح‌ها یا دنباله‌رو معرفی نمایند حتما سوء قصد دارند؛ و احیانا با ساختن بعضی از آنان با دستگاه جبار می‌خواهند نهضت را متوقف و شاه را مصون نگه دارند. ملت ایران باید با هوشیاری تمام و تردید بدانان نگاه کنند؛ و اگر خدای نخواسته انحراف آنان معلوم شد از آنان اجتناب کنند...» [4]
ایشان نسبت به وعده انتخابات آزاد توسط دولت پهلوی هشدار دادند: «اخیرا دولت نغمه ناموزونی را به راه انداخته است مبنی بر آزادی انتخابات، در صورتی که وقت آن سال دیگر است، و این نغمه قبل از ماه مبارک رمضان برای انحراف اذهان از مسیر اصلی حرکت است که خوف افشای هر چه بیشتر جنایات رژیم در این ماه در مساجد و مجامع اسلامی می‌رود. ملت باید بداند که این حیله جز نگهداری شاه از تعرض گویندگان و پرخاش جوانان غیور اسلامی نیست؛ و لازم است گویندگان محترم و روحانیون معظم ایران شدیدا از آن احتراز کنند. و باید بدانند که خیال انتخابات آزاد با برقرار بودن قدرت شیطانی شاه امری موهوم است.» [5]
امام خمینی(ره) ضمن این‌که از روحانیون خواستند تا صحنه‌سازی‌های شاه را به مردم معرفی کنند، شناسایی خانواده‌های شهدای نهضت اسلامی و دلجویی نسبت به آنان را از مردم خواستار شدند: «تقاضای اینجانب از ملت شریف و متعهد آن است که با کمال اهمیت و دلسوزی اقدام به بررسی کشته‌شدگان و خانواده‌های آنان کنند، و به هر ترتیبی که می‌توانند سرشماری از کشته‌ها با نام و نشان نمایند و ما را مطلع کنند، و به بازماندگان آنان سرکشی برادرانه نمایند و از آنان دلجویی کرده و سلام «خمینی» را که در سوگ آنان است به همه برسانند.» [6]
امام(ره) همچنین نسبت به ثبت وقایع انقلاب تاکید کردند: «لازم است برای بیداری نسل‌های آینده و جلوگیری از غلط‌نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقیق تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند، و قیام‌ها و تظاهرات مسلمین ایران را در شهرستان‌های مختلف با تاریخ و انگیزه آن ثبت نمایند تا مطالب اسلامی و نهضت روحانیت سرمشق جوامع و نسل‌های آینده شود...» [7]
ایشان وظایفی را نیز برای ائمه جماعت و گویندگان برشمردند: «حضرات ائمه جماعت محترم – دامت برکاتهم – گویندگانی را دعوت نمایند که معتقد و علاقه‌مند به نهضت اسلامی و با هدفی اصیل روشنگری مردم را بر عهده گیرند؛ و از دعوت «وعاظ‌السلاطین» و اشخاصی که به نفع دستگاه جبار، دانسته یا ندانسته مطالبی را انتخاب می‌کنند که ملت را از مسائل اصلی روز بازدارند جدا احتراز نمایند... گویندگان محترم در مجامع و مساجد وظیفه دارند که مصایب وارده بر ملت را در این پنجاه سال سلطنت سیاه پهلوی، خصوصا در این چند ماه اخیر و کشتار اخیر شهر مقدس مشهد در جوار حضرت ثامن‌الائمه – علیهم‌السلام – و رفسنجان، به سمع مردم برسانند...» [8]
امام خمینی(ره) همچنین در این پیام، علاوه بر ائمه جماعت و گویندگان، وظایفی را برای مستعمین معین کردند: «بر مستعمین است که آقایان گویندگان را در ذکر مطالب اسلامی و انسانی تشویق کنند؛ و از آنان با احترام تقاضا کنند که جنایات و ستمگری‌ها را بیان و تفسیر کنند، و از مطالب غیر مفید و احیانا مخالف با مسیر حرکت ملت احتراز کنند...» [9]
اهمیت وظایف ائمه جماعت و گویندگان از نگاه امام خمینی(ره) تا حدی بود که ایشان در پیام خود در تاریخ 15 مرداد 1357 نیز بار دیگر بر این موضوع تاکید کردند: «گویندگان محترم و متعهد هر چه بیشتر به روشنگری قیام، و علمای اعلام با اعلامیه‌ها و بیانات خود، مردم مهیا را که راه خود را خوب یافته‌اند بسیج عمومی نموده و یکدل و یک‌جهت برای برچیده شدن بساط غارت و جنایت هم‌صدا، و با اتکا به قدرت لایزال الهی، این ریشه پوسیده فساد را از بُن برکنند... مردم شریف با کمال احترام از گویندگان بخواهند تا از گفت‌وگو درباره هر امری که آنان را از مسیر خود بازمی‌دارد – همچون انتخابات – شدیدا احتراز کرده و فجایع و جنایات حکومت شاه را بازگو نمایند.» [10]
امام خمینی(ره) در این پیام که به مناسبت کشتار و ضرب و جرح مردم اصفهان توسط عوامل رژیم پهلوی صادر شد، به جنایات رژیم شاه اشاره کردند: «این تنها اصفهان بزرگ نیست که شاهد جنایات مرگ‌بار شاه و فرمانبرداران جنایت‌پیشه اوست؛ بلکه سراسر ایران با این جنایات و قتل و غارت‌ها دست به گریبان است. آن قم – حرم اهل بیت – و آن تبریز و یزد و همدان و اهواز و شیراز، و آن مشهد مقدس و رفسنجان و جهرم و کازرون و سایر شهرها و قصبات که شاهد قتل‌ها و جرح‌ها و حملات وحشیانه بوده و هست.» [11]
ایشان ضمن اشاره به این موضوع که باید اجتماعات را هر چه بیشتر عظیم و فشرده و خیانت‌ها و جنایت‌های شاه را هر چه بیشتر برملا کرد، درباره تشکیل موج عظیم ضد شاه در ایران فرمودند: «امروز ملت شجاع و به‌پا خاسته ایران شاهد موج عظیم ضد شاهی، که بر اثر یکی دیگر از اعتصابات بزرگ اصفهان که به پشتیبانی از روحانیت بیدار و مسئول خود به عنوان اعتراض به اعمال غیر قانونی و انسانی رژیم است، می‌باشد. امروز شعار «مرگ بر شاه» ملی شده و تا برچیده شدن دستگاه ظلم و انقراض دودمان جنایتکار پهلوی ادامه دارد.» [12]
پی‌نوشت‌ها:
[1] صحیفه امام خمینی(ره)، جلد سوم، ص 427
[2] همان، ص 431
[3] همان، ص 431
[4] همان، ص 432
[5] همان، ص 432
[6] همان، ص 433 و 434
[7] همان، ص 434
[8] همان، ص 434 و 435
[9] همان، ص 435
[10] همان، ص 436 و 437
[11] همان، ص 436
[12] همان، ص 436
تعداد بازدید: 885
