13 مهر 1398
زهرا قاسمی
مرکز بررسی اسناد تاریخی با جمع‌آوری اسناد ساواک در مورد مبارزین انقلابی، مجموعه‌ای به نام «یاران امام به روایت اسناد ساواک» منتشر کرده که کتاب شصت‌ودوم آن مربوط به حبیب‌الله عسکراولادی است. در این کتاب، بعد از سخن ناشر، بخش زندگی‌نامه در قالب 33 صفحه آمده که توضیحی از مبارزات انقلابی عسکراولادی را ارائه می‌دهد.
وی در 12 اردیبهشت 1311 در تهران به دنیا آمد. او از 16 سالگی در بازار مشغول به کار شد و فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد. در این ایام با شیخ محمدحسین زاهد آشنا شد و برخی دروس حوزوی را از او آموخت.
عسکراولادی برای نخستین بار در سال 1326 به دلیل شرکت در راهپیمایی اعتراض به اشغال فلسطین که به دعوت آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی انجام شد، توسط مأموران حکومت پهلوی دستگیر و پس از سه روز آزاد گشت.
بعد از کودتای 28 مرداد 1332 بسیاری از گروه‌ها از جمله گروه‌های مذهبی از فعالیت سیاسی کناره‌گیری کردند و شرایط خاصی ایجاد شد. در آن شرایط، عسکراولادی به همراه چند تن از دوستان خود تصمیم به تشکیل هیئتی مذهبی به نام مؤید گرفتند که هسته اولیه آن در سال 1333 شکل گرفت. بعدها صندوق خیریه مؤید تأسیس و برای تأمین هزینه‌های آن، شرکت مؤید نیز راه‌اندازی شد. عسکراولادی از طریق همین هیئت و توسط آیت‌الله عبدالکریم حق‌شناس با امام خمینی آشنا شد.
پس از فوت آیت‌الله‌العظمی سیدحسین بروجردی، عسکراولادی و دوستانش به خدمت امام می‌روند و امام هم راهنمایی‌هایی درباره حرکت در جهت عظمت اسلام به آن‌ها می‌کنند.
در سال 1342 و به دستور امام، عسکراولادی به همراه جمعی از دوستانش مانند مهدی شفیق و حسن بزاز برای بهتر شناختن و بهتر شناساندن اسلام هیئت‌های مذهبی مؤتلفه را تأسیس کردند. اردیبهشت همین سال دومین دستگیری عسکراولادی به دلیل پخش اعلامیه در مسجد فخریه توسط ساواک روی داد. اما به دلیل عدم وجود مدرک محکمه‌پسند، پس از پنج روز آزاد شد. برای سومین بار، او به اتهام همکاری در ترور حسن‌علی منصور، نخست‌وزیر وقت، در بهمن 1343 دستگیر شد. نتیجه این بازداشت، محکومیت وی به حبس ابد همراه با کار شد. او دوره حبس خود را در زندان‌های قصر، اوین، برازجان و وکیل‌آباد مشهد گذراند و در این مدت درس طلبگی را ادامه داد. همچنین موفق به کسب مدرک دیپلم شد و ترجمه قرآن را نیز شروع کرد.
طبق اسناد ساواک، عسکراولادی در سال 1352 درخواست عفو کرد تا بتواند به فعالیت‌های مبارزاتی ادامه دهد. او در سال 1355 پس از 12 سال زندان، آزاد شد. با این‌که ساواک همواره او را زیر نظر داشت، عسکراولادی به سرعت با دوستان مبارزش ارتباط گرفت و به فعالیت دوباره در هیئت مؤتلفه اسلامی پرداخت.
عسکراولادی از طرف آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی و آیت‌الله مرتضی مطهری، دوبار مأمور رساندن پیغام‌هایی در رابطه با مبارزات و تشکیل شورای انقلاب به امام در پاریس شد که در دومین بار، در 12 بهمن 1357 همراه امام به ایران بازگشت.
از مسئولیت‌های حبیب‌الله عسکراولادی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می‌توان به تشکیل کمیته امداد، نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره چهارم، وزارت بازرگانی، ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه و عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد.
فهرست آثار کتبی و شفاهی به جا مانده از وی، از دیگر مطالب بخش زندگی‌نامه است.
او سرانجام به علت عارضه قلبی در 14 آبان 1392 دار فانی را وداع گفت. متن پیام آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی که به مناسبت درگذشت او صادر شد، در پایان این بخش آمده است.
در بخش اسناد (600 صفحه) اسناد ساواک از تاریخ 27 اردیبهشت 1342 تا 30 آذر 1357 گنجانده شده است. اسناد به ترتیب تاریخ منظم شده‌اند اما گاهی به علت پیوستگی موضوع اسناد، با تاریخ‌های مختلف در کنار هم آمده‌اند. در پاورقی اسناد علاوه بر شرح زندگی افراد نام برده در سند، به شرح وقایع نیز پرداخته شده است. فهرست منابع و مآخذ کتاب در پایان بخش اسناد جای گرفته است.
بعد از بخش اسناد، فهرست اعلام و ضمایم قرار دارد. در بخش ضمایم تصاویر مربوط به چند سند، تصویر یکی از کتاب‌های منتشر شده از عسکراولادی و چند شناسنامه آورده شده است. در بخش تصاویر هم عکس‌های مربوط به دوران قبل و بعد انقلاب اسلامی از حبیب‌الله عسکراولادی و دوستانش و به همراه خانواده دیده می‌شود.
کتاب «یاران امام به روایت اسناد ساواک(62): حبیب‌الله عسکراولادی» در سال 1397، در 720 صفحه و در قطع وزیری به چاپ رسیده است.
تعداد بازدید: 862
