06 اردیبهشت 1399
احمد ساجدی
انقلاب اسلامی به عنوان بزرگترین رویداد ارزشی در تاریخ معاصر ایران، نتایج و پیامدهای فراوانی در حوزه‌های علمی و مطالعاتی به همراه داشته است. علوم انسانی و اسلامی به عنوان بخشی از این حوزه مطالعاتی از جمله دستاوردهای انقلاب بوده است.
علیرغم اهمیت و تأثیر گسترده علوم انسانی در زندگی فردی و اجتماعی و نقشی که در روند توسعه کشور دارد، متأسفانه وضعیت این رشته در سالهای قبل از انقلاب اسلامی در کشورمان مطلوب نبوده است. زیرا در آن زمان علوم انسانی، ترجمه متون غربی و کاملاً وارداتی بوده و این‌گونه واردات فرهنگی غرب، از یکسو سبب بی‌اعتقادی و تضعیف باورها و بنیانهای دینی جوانان در کشور گردید و از سوی دیگر نتوانست نیاز فکری و فرهنگی نسل جوان کشور را برآورده سازد.
اما علوم انسانی در سالهای پس از انقلاب با علوم اسلامی در هم آمیخته شد و این پدیده توانست خلاء‌های فراوان موجود در علوم انسانی وارداتی غربی قبل از انقلاب را پر کند.
رهبر معظم انقلاب در باره معایب علوم انسانی غربی و نقش سازنده علوم اسلامی در فرآوری و تکمیل رشته‌های مختلف علوم انسانی، رهنمودهای روشنی دارند.
امروز می‌توان از توسعه علوم انسانی - اسلامی و تکمیل علوم انسانی با استفاده از رهنمودهای اسلامی، به عنوان یکی از دستاوردهای ارزشمند کشور در عرصه فرهنگی یاد کرد.
در رابطه با تأثیر انقلاب اسلامی در تحکیم و گسترش علوم انسانی و اسلامی اخیراً پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مجموعه‌ای با عنوان «انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی» منتشر کرده است. این کتاب که در زمستان سال 1397 به مناسبت گرامیداشت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران منتشر شده، درصدد است گزارشی از توسعه علوم انسانی و اسلامی طی چهار دهه بعد از انقلاب اسلامی ارائه دهد؛ مسئله‌ای که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است.
کتاب «انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی» با استفاده از مطالب نشست‌های چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) برگزار شده بود تهیه شده است. همچنین کتاب‌ها، مقالات، پایگاه‌های اطلاعاتی، نظریات استادان و پژوهشگران و دانشجویان دوره دکتری رشته‌های علوم انسانی و سایر منابع میدانی مورد استفاده و استناد قرار گرفته است. در این کتاب توسعه و پیشرفت حوزه‌های مطالعاتی مانند مدیریت، مطالعات اخلاقی، مطالعات تمدنی، فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، اقتصاد، مطالعات تاریخی و... مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب «انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی» در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول با عنوان «کلیات» به تبیین مفاهیم واژه‌های توسعه، رشد، پیشرفت، و همچنین تشریح معانی علوم انسانی، علوم اسلامی، و ارتباط این دو با یکدیگر می‌پردازد. فصل دوم نیز با عنوان «انقلاب اسلامی و توسعه علوم» دارای سه گفتار است که عبارتند از:
در این بخش همچنین سازمانها، نهادها و مراکزی که در طرح‌های کلان علوم انسانی و اسلامی نقش داشته‌اند، معرفی شده و تاریخچه آن شرح داده شده است. این مراکز عبارتند از: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدرسه عالی شهید مطهری، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه مفید قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، مرکز آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران)، مجمع جهانی اهل بیت و دانشکده بین‌المللی اهل بیت، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
فصل سوم کتاب نیز با عنوان «انقلاب اسلامی و توسعه رشته‌ها» دارای 16 گفتار به شرح زیر است:
در هریک از این شانزده گفتار دستاوردهای انقلاب در رابطه با عنوان مورد نظر بررسی و جمع‌بندی شده است. کتاب «انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی» در بخش پایانی دارای بخش‌های کتاب‌نامه، نمایه موضوعات، نمایه مکان‌ها و نمایه افراد است. این کتاب به قلم سیدجواد میرخلیلی به رشته تحریر درآمده، توسط محمداسماعیل انصاری ویراستاری شده و در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است. این کتاب دارای 467 صفحه و جلد سخت است و با بهای 55 هزار تومان در اختیار قرار گرفته است.
تعداد بازدید: 901
