31 خرداد 1399
احمد ساجدی
با وجود گذشت بیش از چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی ایران هنوز بسیاری از مفاهیم و ارزش‌هایی که پایه و بنیان انقلاب اسلامی بر اساس آنها شکل گرفته برای مخاطبان داخل و خارج کشور تبیین نشده و سیطره رسانه‌های استکباری نیز مانع از آن است که ارزشهای برآمده از انقلاب اسلامی ایران، آن‌گونه که انتظار هست به گوش جهانیان برسد.
اسلام‌خواهی، عدالتخواهی، آزادی، مردم‌سالاری دینی، وحدت اسلامی، کرامت و حقوق بشر اسلامی، ولایت فقیه، امامت و رهبری، استکبارستیزی، استقلال‌طلبی و.... همه در فهرست ارزشها و مفاهیم اصلی انقلاب اسلامی جای دارند. اینها پدیده‌هایی هستند که از نظر افکار عمومی جهانیان به درستی شناسانده نشده‌اند. این در حالی است که معرفی دستاوردهای انقلاب برای مخاطبان ضرورتی اساسی دارد. هرچه در این عرصه کار بیشتری صورت گیرد، واقعیت انقلاب، در برابر قضاوت مخاطبان، بهتر و روشن‌تر عرضه می‌گردد.
یکی از آثاری که تلاش کرده تا مفاهیم و ارزشهای انقلاب را طی چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی و معرفی کند، کتابی با عنوان «مؤلفه‌ها و ارزشهای اساسی انقلاب اسلامی ایران» است. این کتاب در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی توسط آقای رجبعلی اسفندیار استادیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی تهیه و توسط «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» انتشار یافته است. در گردآوری این اثر، از نشست‌های علمی در پژوهشگاه و اظهارنظرهای استادان مختلف و نیز از پرونده‌های علمی و منابع مقاله‌های نظری در حوزه مفاهیم انقلاب اسلامی استفاده شده است.
کتاب «مؤلفه‌ها و ارزشهای اساسی انقلاب اسلامی ایران» در ۱۱ فصل متمایز تهیه شده است.
فصل اول با عنوان «اسلام‌گرایی بازگشت به اسلام و التزام به اصول و ارزشهای آن» به سابقه اسلام‌گرایی در ایران و جهان، مبانی اسلام ناب، اقدامات عملی در تحقق اسلام ناب، چالش‌ها و آسیب‌ها در تحقق اسلام ناب، مواضع سیاسی و اجتماعی در تحقق اسلام ناب و توفیقات انقلاب اسلامی در اسلام‌گرایی پرداخته شده است.
فصل دوم با عنوان «ولایت فقیه؛ امامت و رهبری» به شرح ولایت فقیه، پیشینه ولایت فقیه، ولایت فقیه و تشکیل حکومت، ویژگی‌های رهبری، مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی، اختیارات ولایت فقیه، ولایت فقیه در قانون اساسی، مراحل چهارگانه طرح ولایت فقیه در آثار امام خمینی و نقش رهبری در پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است.
فصل سوم با عنوان «عدالتخواهی با نگاهی به جنگ فقر و غنا و محرومیت‌زدایی» به بررسی عدالت در انقلاب اسلامی ایران، بعد اخلاقی عدالت، نسبت عدالت با فضایل اجتماعی دیگر، قلمرو و گستره عدالت، راهبردهای تحقق عدالت، آثار اجرایی عدالت در جامعه، چالش‌های پیش رو در مسیر تحقق عدالت، عدالت در انقلاب اسلامی ایران و چشم‌انداز عدالت در انقلاب اسلامی ایران پرداخته است.
فصل چهارم با عنوان «کرامت و حقوق بشر اسلامی» به بحث پیرامون حقوق بشر در نظام بین‌الملل و اسلام، کرامت انسان در قرآن، مبانی نظری کرامت انسان، چالش‌های حقوق بشر مدرن، انقلاب اسلامی زمینه‌ساز تحقق حقوق بشر با رهیافت اسلامی و نهادهای فعال حقوق بشر در ایران پرداخته است.
در فصل پنجم با عنوان «استقلال‌طلبی» موضوعاتی چون استقلال در اسلام، مبانی استقلال، اصل نه شرقی نه غربی، قلمروهای استقلال، چالش‌ها و موانع استقلال، راهبردها و راهکارها در تحقق استقلال، و رویکرد انقلاب اسلامی به استقلال و دستاوردهای آن، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
در فصل ششم با عنوان «آزادیخواهی» به این مباحث پرداخته شده است: آزادی در اسلام، مبانی آزادی، ارتباط آزادی با مفاهیم دیگر انقلاب اسلامی، اقسام آزادی، توفیقات انقلاب اسلامی ایران در اقسام آزادی، راهبردها و راهکارهای تحقق آزادی، آسیب‌ها و موانع تحقق آزادی، رویکرد انقلاب اسلامی ایران به آزادی و تمایز آن از رویکردهای رقیب، و چالش آزادی در انقلاب اسلامی ایران.
در فصل هفتم با عنوان «مردم سالاری دینی» به موضوعاتی چون اصول نظری و مردم‌سالاری دینی، ماهیت نظام سیاسی، ارکان نظام سیاسی، ساختار نظام سیاسی در نظریه مردم‌سالاری دینی، تبیین مردم سالاری دینی از دیدگاه امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای، الگوهای رقیب در رویارویی با الگوی مردم‌سالاری دینی در انقلاب اسلامی ایران، تمایز و تفاوت‌های الگوی غرب با الگوی انقلاب اسلامی ایران.
در فصل هشتم با عنوان «استکبارستیزی» موضوع استکبار در اسلام و ایران، عوامل و زمینه‌های بروز استکبار، قلمرو استکبار، فعالیت‌ها و اهداف استکبار، اهداف استکبار و شیوههای رسیدن به آن، مؤلفه‌های استکبارستیزی، راهکارهای مبارزه با استکبار، آثار استکبارستیزی، و توفیقات انقلاب در عرصه استکبارستیزی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در فصل نهم با عنوان «وحدت اسلامی و امت واحده اسلامی» به بررسی اندیشه تقریب مذاهب اسلامی، نگاه انقلاب اسلامی به موضوع وحدت، مؤلفه‌ها و محورهای وحدت میان مسلمانان، باورها، منابع دینی مشترک، نمادهای مشترک، بسترها و شرایط لازم برای تحقق وحدت، عوامل تفرقه میان مسلمانان، عوامل درونی، عوامل بیرونی، پیامدهای تفرقه و آثار و دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه وحدت اسلامی پرداخته شده است.
در فصل دهم با عنوان «زن و خانواده» مباحث مربوط به جایگاه و منزلت زن در ساحت فرد و خانواده و اجتماع، نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، دستاوردهای حقوقی زن در عرصه‌های گوناگون انقلاب اسلامی، بررسی مسائل زنان در اجتهادات، تحول الگوی زن در انقلاب اسلامی ایران، جایگاه خانواده در جامعه، کارکردهای خانواده، آسیب‌ها در مواجهه با زن و خانواده، تمایز جایگاه خانواده در غرب و اسلام مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
فصل یازدهم با عنوان «رشد و پیشرفت همه جانبه با تأکید بر رشد علمی اخلاقی سیاسی فرهنگی و...» به موضوعات پیشرفت در ایران، مبانی پیشرفت انقلاب اسلامی ایران، اهداف پیشرفت در انقلاب اسلامی ایران، ضرورت الگو و برنامه‌ریزی برای تحقق پیشرفت، عرصه‌های گوناگون پیشرفت، اصول راهبردی تحقق پیشرفت، شاخصه‌های پیشرفت در انقلاب اسلامی، موانع پیشرفت و توفیقات انقلاب اسلامی در عرصه پیشرفت اشاره شده است.
در بخش انتهایی کتاب نیز با عنوان «خاتمه» به نتیجه‌گیری از مباحث کتاب پرداخته شده است.
کتاب «مؤلفه‌ها و ارزشهای اساسی انقلاب اسلامی ایران» در بخش معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه شده است. چاپ اول این کتاب در زمستان سال ۱۳۹۷ و با بهای ۳۲ هزار تومان در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفت.
تعداد بازدید: 1014
