28 مرداد 1402
احمد ساجدی
کتاب «مقدمه‌ای بر پارلمانتاریسم در ایران» با هدف معرفی تاریخچه پیدایش و عملکرد مجالس شورا در ایران به سال 1401 منتشر شده است.
این کتاب ریشه‌های شکل‌گیری مجلس شورا از دوران مظفرالدین شاه قاجار و از زمان جنبش مشروطه را بررسی کرده و تمامی ادوار مجلس را در سه مقطع قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی همراه با خلاصه‌ای از مصوبات هر دوره شرح داده است.
کتاب به سه فصل تقسیم شده و سرگذشت هر یک از دوره‌های مجلس قانونگذاری را در فصل‌های مربوطه جای داده است:
فصل اول: سرگذشت مجالس دوره‌های اول تا پایان مجلس پنجم است. ضمناً چون بخش عمده سال‌های فعالیت مجلس پنجم مربوط به ایام قبل از تاجگذاری رضاخان بوده، این مجلس در فهرست مجالس دوره قاجار بررسی شده است.
در فصل دوم به سرگذشت مجالس دوره پهلوی (دوره ششم تا بیست‌وچهارم) پرداخته است که از این تعداد، مجالس اول تا پایان دوره دوازدهم مربوط به عصر پهلوی اول، و مجالس دوره سیزدهم تا بیست‌وچهارم مربوط به عصر پهلوی دوم است.
در فصل سوم ۱۰ دوره مجلس شورای اسلامی تا پایان دوره دهم (۶ خرداد ۱۳۹۹) مورد بررسی قرار گرفته است. اما چون نام مجلس شورا از تیر ماه ۱۳۵۹ به «مجلس شورای اسلامی» تغییر کرد، این تحول به منزله خاتمه عمر مجلس شورای ملی بوده و به همین دلیل مجلسی که در هفتم خرداد ۱۳۵۹ تشکیل شد، «مجلس اول» نام گرفت.
کتاب ۲۳ صفحه را به شرح ۵ دوره مجالس عصر قاجار، ۲۶ صفحه را به شرح ۷ دوره مجالس عصر پهلوی اول، ۵۰ صفحه را به شرح ۱۲ دوره مجالس عصر پهلوی دوم، و ۱۰۳ صفحه را به شرح ۱۰ دوره مجالس عصر نظام جمهوری اسلامی اختصاص داده است. علاوه بر این، عکس‌ها، اسناد، آمارها و نقشه‌های مختلف نیز که در متن کتاب ارائه شده به فهم مخاطب کمک کرده است.
گفتنی است کتاب برای نام خود از واژه انگلیسی «پارلمانتاریسم» استفاده کرده و در مقدمه چهار صفحه‌ای خود شش بار به کلمه «پارلمان» و سه بار به کلمه «پارلمانتاریسم» اشاره کرده است؛ درحالی که برای این کلمات جایگزین‌های فارسی مناسبی موجود است.
کتاب توسط سیدرضا موسوی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تهیه و تنظیم شده و سازمان جهاد دانشگاهی تهران آن را در ۲۴۴ صفحه و در قطع وزیری، با بهای ۹۵ هزار تومان وارد بازار نشر کرده است.
تعداد بازدید: 133
