مقالات

نگاهی به ترورهای دهه اول انقلاب

جمهوری اسلامی ایران یکی از بزرگترین قربانیان تروریسم در بین کشور‌های جهان است. پس از پیروزی انقلاب ۳۵ گروه تروریستی در کشور فعالیت داشتند که رفتارشان علیه مردم و مسئولان کشور منجر به شهادت بیش از ۱۷ هزار نفر شده است.[1]

انفجار بمب در خیابان ناصرخسرو

روز ۲۲ اردیبهشت ۱۳۶۴ بر اثر انفجار بمب در خیابان ناصرخسرو تهران، ۱۵ نفر شهید، 50 نفر مجروح، ۱۲ دستگاه خودرو از جمله یک اتوبوس منهدم، و چند باب مغازه از جمله یک کارگاه تولیدی پوشاک، یک داروخانه، سه باب مغازه الکتریکی، یک باب مغازه قماش‌فروش، یک دکه جگرکی، یک دوچرخه فروشی و یک باجه تلفن عمومی ویران‌شدند. همچنین به ۲۵ مغازه آسیب وارد آمد.[1]

زندان «دوله‌تو»

پنجشنبه 17 اردیبهشت 1360، تعداد 120 نفر از مدافعان انقلاب اسلامی که در زندان «دوله‌تو» در منطقه سردشت تحت اسارت افراد حزب دمکرات بودند، در نقشه‌ای از پیش برنامه‌ریزی شده، توسط جنگنده‌ها و بالگردهای نظامی رژیم بعث عراق بمباران شدند و به شهادت رسیدند.

عزل آیت‌الله منتظری

با وجود آنکه در قانون اساسی منصب «قائم‌مقام رهبری» پیش‌بینی نشده؛ اما اولین دوره مجلس خبرگان رهبری، با توجه به وضعیت جسمی امام ‌خمینی، و شرایط حساس کشور در زمان جنگ تحمیلی، لازم دانست جانشینی برای ایشان مشخص شود تا نظام اسلامی دچار فقدان رهبری نباشد.[1]

سپاه پاسداران

در روزهای نخست پس از پیروزی انقلاب برخی از گروه‌های متعهد تشکل‌هایی برای دفاع از انقلاب و مراقبت از آن، در مساجد تشکیل دادند اما این تلاش‌ها برای حفظ انقلاب کافی نبود و انقلاب در آن شرایط بحرانی به بازوی نظامی قدرتمندی نیاز داشت تا بتواند در برابر جریان‌های مخالفی که در گوشه و کنار کشور چالش‌هایی پدید آورده بودند بایستد.

مشاوران رئیس‌جمهور کارتر و سقوط شاه

توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: دربارة سیاست دولت کارتر در برابر انقلاب اسلامی ایران تاکنون نظرهای متفاوتی بیان شده است.

مشاوران رئیس‌جمهور کارتر و سقوط شاه

توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: دربارة سیاست دولت کارتر در برابر انقلاب اسلامی ایران تاکنون نظرهای متفاوتی بیان شده است.

مشاوران رئیس‌جمهور کارتر و سقوط شاه

توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: دربارة سیاست دولت کارتر در برابر انقلاب اسلامی ایران تاکنون نظرهای متفاوتی بیان شده است.

مشاوران رئیس‌جمهور کارتر و سقوط شاه

توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی: دربارة سیاست دولت کارتر در برابر انقلاب اسلامی ایران تاکنون نظرهای متفاوتی بیان شده است.

حزب کومله

شکل‌گیری کومله «کومله» (کو + مله) واژه‌ای مرکب در زبان کردی به معنی «ملت» یا «جمعیت» یا «توده مردم» است.

حزب جمهوری اسلامی

یک هفته پس از پیروزی انقلاب، موجودیت «حزب جمهوری اسلامی» از سوی هیئت مؤسس آن، متشکل از آقایان: سیدمحمد حسینی بهشتی، محمدجواد باهنر، سیدعلی خامنه‌ای، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی و اکبر هاشمی رفسنجانی، در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ اعلام شد.[1]

حسین غفاری

آیت‌الله حسین غفاری سال ۱۲۹۳ش. در خانواده‌ای کشاورز در آذرشهر (دهخوارقان) به دنیا آمد. در کودکی پدر خود را از دست داد و با تشویق دایی‎‌اش که از روحانیون آذرشهر بود، فراگیری دروس مقدماتی حوزه را نزد وی آغاز کرد.

کمیته‌ انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و تسخیر پادگانها، سلاح‌های بسیاری به دست مردم و گروه‌های سیاسی افتاد و بیم آن می‌رفت در نبود نیروی نظامی و انتظامی متمرکز، امنیت جامعه به خطر افتد و تهدیدی از این ناحیه متوجه انقلاب اسلامی شود.

دولت آیت‌الله مهدوی کنی

آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب، مدت 35 سال و 4 ماه در قید حیات بود، اما در این مدت کمتر از دو ماه منصب نخست‌وزیری را برعهده داشت.

آیت‌الله مرعشی نجفی

سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی در 21 تیر ۱۲۷۶ در نجف متولد شد.[1] پدرش سیدشمس‌الدین محمود مرعشی از علما و فقهای نجف بود که تألیفات فراوانی داشت و جمعی از مشاهیر فقه و اصول، از وی اجازه اجتهاد داشتند.[2] مادرش نیز فرزند سیدابوالقاسم حسینی خویی، از علمای نجف، بود.

شهدای محراب

اصطلاح شهدای محراب در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی به ائمه جمعه‌ای اطلاق شده که در جریان برگزاری نماز، یا در حال عزیمت به محل نماز یا پس از برگزاری نماز، به دست تروریست‌ها ترور شده و به شهادت رسیده‌اند.

پیشمرگان مسلمان کُرد

«سازمان پیشمرگان مسلمان کُرد»، نهادی متشکل از مسلمانان انقلابی بومی کُرد برای تأمین امنیت مناطق غربی ایران بود.

کمیته استقبال از امام خمینی

«کمیته استقبال»، برای سازماندهی و برگزاری مراسم استقبال از امام‌خمینی هنگام بازگشت از تبعید به کشور، در بهمن ۱۳۵۷ تشکیل شد.

نماز جمعه

نماز جمعه یکی از شعائر اجتماعی و مذهبی مهم مسلمانان از صدر اسلام بوده و از نمادهای همبستگی مسلمین شناخته می‌شود و با توجه به طرح مسائل سیاسی و اجتماعیِ مبتلا به جامعه در خطبه‌های آن، به «نماز عبادی ـ سیاسی» نیز مشهور شده است. نماز جمعه در اصطلاح، فریضه‌ای دو رکعتی همراه با دو خطبه است که در روز جمعه و به جای نماز ظهر، به جماعت و با شرایطی خوانده می‌شود.

آیت‌الله العظمی محمدعلی اراکی

محمدعلی اراکی، دوم دی 1273 در اراک به دنیا آمد.[1] پدرش میرزاآقا فراهانی، مشهور به «حاج میرزا احمدآقا»، از علمای فراهان و اراک بود[2] و مادرش «عَلَویه‌آغابیگم» از نوادگان «امامزاده سیدحسن واقف» بود و نسبش به امام‌ سجاد(ع) می‌رسید.[3] اراکی باجناق آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم بود.

محمدتقی مصباح یزدی

محمدتقی مصباح یزدی فیلسوف و استاد برجسته حوزه علمیه قم، در 11 بهمن سال ۱۳۱۳ در شهر یزد و در خانواده‌ای مذهبی متولد شد.[1]

چندملیتی‌ها و صنعت ایران: ۱۹۵۷ تا ۱۹۷۹/۱۳۳۶ تا ۱۳۵۷

توضیح گروه ترجمه و پژوهش منابع خارجی مرکز مطالعات پایداری: در تاریخ‌نگاری اقتصادی دورة پهلوی دوم، یکی از نکته‌هایی که طرفداران این حکومت برجسته می‌کنند، موضوع همکاری شرکت‌های چند ملیتی خارجی در توسعه اقتصادی ایران در آن دوره است.

حادثه «هفتم تیر»

حادثه هفتم تیر، یا انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۰ از بزرگترین اقدام تروریستی علیه جمهوری اسلامی ایران بود. این حادثه شش روز پس از عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری و یک روز پس از ترور نافرجام آیت‌الله خامنه‌ای به وقوع پیوست و بر اثر آن آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی رئیس دیوانعالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی همراه با 72 نفر از کارگزاران نظام از جمله چهار وزیر، چند معاون وزیر و ۲۷ نماینده مجلس به شهادت رسیدند.

مهدوی کنی

محمدرضا مهدوی کنی، فرزند اسدالله کنی در 14 مرداد ۱۳۱۰، در روستای کن واقع در شمال غرب تهران در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد.[1]

حصر آبادان

آبادان از شمال به شادگان، از شرق و جنوب به خلیج فارس، از غرب و جنوب غربی به کشور عراق (که حد فاصل مرز طبیعی را رودخانه اروند تشکیل می‌دهد) و از شمال غربی به خرمشهر محدود می‌شود.

انفجار دفتر نخست‌وزیری

یکی از فرازهای مهم انقلاب اسلامی، همدستی ابوالحسن بنی‌صدر اولین رئیس جمهوری اسلامی ایران با سازمان مجاهدین خلق در رویارویی با ارکان اصلی کشور، نهادهای انقلابی و احزاب و گروه‌های مذهبی بود.

12 نامه متقابل

پس از آنکه جنگ ۸ ساله صدام علیه جمهوری اسلامی ایران در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ با برقراری آتش‌بس در خطوط درگیری پایان گرفت،[1] یک رشته مذاکرات صلح میان وزیران امور خارجه دو طرف از روز سوم شهریور ۱۳۶۷ در ژنو آغاز شد و در نیویورک ادامه یافت.[2]

مجلس خبرگان قانون اساسی

نمایندگان «مجلس خبرگان قانون اساسی» در 12 مرداد ۱۳۵۸ با رأی مردم انتخاب شدند تا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را تدوین کنند.[1]

نورالدین کیانوری

نورالدین کیانوری از رهبران حزب توده ایران، در تابستان 1294 شمسی در بخش «بلده» از توابع شهرستان «نور» متولد شد.[1]

علامه طباطبایی

سیدمحمدحسین طباطبایی مشهور به «علامه طباطبایی» در ۱۲۸۱ شمسی در روستای شادآباد تبریز متولد شد.[1] اجداد او همگی از دانشمندان و علمای تبریز بودند.[2] محمدحسین، در ۵ سالگی، مادر و در ۹ سالگی پدر را از دست داد.[3]

1

...