خاطرات

تبعید به سقز

مرا از خرم‌آباد به دلیل فعالیت‌های فرهنگی و این که فرد فعالی در کنار آیت‌الله مدنی بودم (تا آن موقع که ایشان به نورآباد تبعید نشده بودند، حدود هجده مورد برای محکومیت من در پرونده آورده بودند، مبارزه با سلطنت، مخالفت با دولت و...) به مدت سه سال به سقز تبعید کردند. البته اول تبعید می‌کردند سپس محاکمه؛ محاکمه صوری را انجام دادند، آنجا گفتند: هجده مورد برای محکومیت تو هست و مرا تبعید کردند.

نخستین تجربه‌ام از فعالیت‌های سیاسی

شوهرم بر آن شد که درس‌های ولایت فقیه امام را منتشر کند. برای نسل کنونی دشوار است که تصویر روشنی از روزهایی داشته باشد که فقط یک دستگاه پلی‌کپی در خدمت این هدف بود.

ترغیب دانش‌آموزان به تعطیلی مدرسه

در دبیرستان فروردین بیشتر معلم‌ها و بچه‌ها چادری بودند؛ اما در دبیرستان یمین همه بدون استثنا چادر سر می‌کردند.

وضعیت پادگان ارتش در 17 شهریور 1357

ساعت ۳ بعد از نیمه شب هفدهم شهریور ۱۳۵۷ آمربَر دنبال من آمد و [دستور] «آماده باش» را به من ابلاغ کرد. در مدت دوازده سال خدمتم، اولین باری بود که در این موقع شب آماده‌باش زده می‌شد.

19 بهمن 57 در خیابان ارک تهران چه گذشت؟

روزهای منتهی به انقلاب، من و شهید بروجردی و اکثر بچه‌ها... به جاهایی می‌رفتیم که به مردم حمله شده بود یا مردم حمله می‌کردند که یک ساختمان دولتی را بگیرند و به آنها تیراندازی می‌شد یا در شهر گشت می‌زدیم.

برای اولین‌بار به نفع امام شعار دادیم!

«اگر حکومت فردا به دست شماها افتاد، چگونه می‌خواهید اداره بکنید، با بی‌سوادی نمی‌شود به جنگ کفر رفت، به جنگ کمونیست رفت؟ مردم آخوند بی‌سواد نمی‌خواهند.»[1]

برای اولین‌بار به نفع امام شعار دادیم!

«اگر حکومت فردا به دست شماها افتاد، چگونه می‌خواهید اداره بکنید، با بی‌سوادی نمی‌شود به جنگ کفر رفت، به جنگ کمونیست رفت؟ مردم آخوند بی‌سواد نمی‌خواهند.»[1]

از سربازی فرار کردم

ملت راهپیمایی‌هایشان را می‌کردند، من سرباز بودم و روزها می‌گذشت. تا اینکه محرم سال 1357 فرارسید. پنج شش ماهی تا 22 بهمن باقی بود و بگیروببندها شدیدتر شده بود. آن روزها هر خبری از جایی درز می‌کرد، زود همه‌جا می‌پیچید و آخرینش اینکه:

روایت اکبر تحیری از چگونگی ورود امام به بهشت زهرا در 12بهمن سال 57

ما در مدرسه علوی مستقر شده بودیم. بقیه گروه‌های مسلمان که آمده بودند، در مدرسه رفاه بودند. مدرسه رفاه بعداً به بازداشتگاه و جلسات اولیه دادگاه‌ها تبدیل شد، ولی مدرسه علوی محل استقرار امام و ملاقات‌ها و بازدیدهای رسمی مقامات با امام شد.

چگونگی انتخاب تیم محافظ امام در 12 بهمن (ستاد استقبال)

... وقایع پشتِ هم اتفاق می‌افتاد تا اینکه بحث آمدن امام پیش آمد و قرار شد شورای انقلاب تصمیم بگیرد که امنیت امام را به چه کسانی بسپارد. در آنجا شهید بروجردی و مرحوم تحیری و حقیر به جلسه شورای انقلاب رفتیم.

کسب تکلیف از آیت‌الله گلپایگانی

در روز 13 آبان 1357 برای کسب اطلاع از وظیفه‌ دینی‌ام خدمت آیت‌الله گلپایگانی در قم رسیده بودم. در این ملاقات به ایشان عرض کردم: «من دارای چهار فرزند هستم و بچه‌ کوچکم سه چهار ماهه است. خیلی‌ها به من توضیه می‌کنند که در چنین شرایطی وظیفه‌ شما همسرداری، تربیت فرزند و بچه‌داری است.

سال تحویل با قرآن

در روزهای واپسین اسفند ماه 1353 همراه 68 نفر دیگر در یکی از سلول‌های عمومی زندان اوین ایام حبس خود را می‌گذراندیم.

برایش بلندگو بیاورید

یکی از روزهای دی 1357 حسین شاه احمدی پیشنهاد داد برای شعار دادن به شهر محلات برویم. من هم قبول کردم و دوتایی راه افتادیم.

در ارتش بمان

سال ۱۳۵۵ توی همان مانور تصمیم به فرار گرفتم. بررسی کردم که ببینم چه کار باید بکنم. دیدم که تعدادی غیبت بکنم، چند مرحله غیبت کنم، بعد غیبت‌هایم را زیاد کنم، بعد نهایتاً برای ارتش یقین شود که این دیگر برایش به درد نمی‌خورد و ما را اخراج کنند؛ یعنی می‌خواستم اخراجم کنند که کلاً بیایم بیرون. دو سه مرحله هم غیبت کردم: چهار روز. در مانورها سه روز بیشتر مشکل ایجاد می‌کردند ما در هر مرحله چهار، پنج روز غیبت می‌کردیم و برمی‌گشتیم. فرماندهان با ما ناسازگاری می‌کردند و ضداطلاعات ما را می‌خواستند.

همکاری غیررسمی سازمان مجاهدین با ساواک

رابط من با مرکزیت سازمان، آقای حسن سلامی بود. بعدها رابط دیگری هم اضافه شد. ظاهراً در مرکزیت بحث بوده که چه کسانی بالاتر بیایند و نزدیک بشوند و چه کسانی نزدیک نشوند. چه کسانی هماهنگ هستند، چه کسانی هماهنگ نیستند. راجع به من هم مدتی بحث بوده. رابط دوم قرار بود ارزیابی کند و ببیند آنچه که درباره من می‌گویند، چقدر صحیح است. بعد از مدتی هر دو رابط با من قرار اجرا می‌کردند. یعنی یک روز این را می‌دیدم و یک روز با دیگری قرار داشتم.

اولین سرود؛ معلم شهید

یک بار به سخنرانی دکتر شریعتی تا نزدیک خیابان حقوقی رفتم. آن‌قدر شلوغ بود که دیگر جمعیت مجال نمی‌داد جلوتر بروم. زمانی بود که شاه در سخنرانی‌هایش می‌گفت این مارکسیست‌های اسلامی نباید نفس بکشند و تمام بمب‌گذاری‌ها مال مارکیسیت‌های اسلامی است. گلسرخی و کرامت دانشیان وعده دیگری را اعلام کرده بودند. قبلش هم کسانی را در سیاهکل اعدام کرده بودند. ایران اصلاً آماده خیزش بود و شاه هم با این حرف‌ها آتش مردم را بیشتر کرده بود.

شایعه بمب‌گذاری در مسجد قائمیه انزلی

یکی از برنامه‌های جذاب مسجد ولی‌عصر(عج) اجرای برنامه دعای ندبه در صبح جمعه بود، دو تن از جوانان فعال مذهبی مسجد به نام آقایان مرتضی بهمنش و علی‌اکبر کیوان که هر دو درجه‌دار ارتش بودند توسط واسطه‌ای هر هفته نوار دعای ندبه مرحوم کافی از مهدیه تهران را دریافت و بعد از نماز جماعت و قبل از قرائت دعای ندبه این نوار را می‌گذاشتند.

روایتی از مجروحان بیمارستان سوم شعبان در 17 شهریور

نام‌گذاری میدان ژاله به میدان شهدا، ارتباطی به کشتار مردم در روز جمعه هفدهم شهریور 1357 نداشت. بلکه به حادثه‌ای بازمی‌گردد که چند روز قبل از آن اتفاق افتاده بود.

پیرمردهای عافیت اندیش

کم‌کم از هر سن و سالی در تظاهرات شرکت می‌کردند و به کمک انقلابی‌ها می‌آمدند. کسبه که عموماً سنشان بالا بود، در زمان اعتراض‌های مردمی سه دسته بودند: بعضی‌ها طرفدار انقلاب و امام بودند.

نظر امام خمینی درباره راهپیمایی 17 شهریور 1357

در آن روزهایی که اولین راهپیمایی‌های میلیونی راه افتاده بود، امام خمینی پس از دومین راهپیمایی یعنی راهپیمایی 4 شوال یا 5 شوال (16 شهریور) که بدون خونریزی برگزار شد و 17 شهریور که جمعه سیاه نام گرفت و حادثه میدان شهدای تهران بود، ایشان به پاریس رفته بودند.

دستگیری و شکنجه سخت دختر نوجوان

اوایل تابستان سال 1352 در پایان سال تحصیلی نهم بودم(رضوانه دباغ) که به دنبال فعالیت‌هایی که در مدرسه داشتم، دستگیر شدم. من اعلامیه‌های امام را می‌نوشتم و اصل آنها را در کلاسوری پنهان می‌کردم.

الگوبرداری از حسینیه ارشاد در طراحی مسجد و کانون توحید

طرحی که من از اول برای ساخت مسجد در خیابان پرچم داشتم الگویی از حسینیه ارشاد بود؛ قصه ما از این کار این بود که اگر حسینیه ارشاد در شرق تهران است، این مکان در غرب تهران باشد و همان برنامه‌ها را اینجا دنبال کنیم.

روایتی از چگونگی شکل‌گیری قیام 19 دی مردم قم

«روز جاری [1/9/42] کلیه‌ عکس‌های [آیت‌الله]خمینی که در مدرسه‌ حقانی به در و دیوارالصاق گردیده بود. جمع‌آوری و به عموم طلبه‌ مقیم مدرسه‌ مذکور ابلاغ شد در صورت مشاهده‌ مجدد تصویر خمینی، تحت تعقیب و از قم طرد خواهند شد.»[1]

خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین واعظ طبسی دربارة شهید هاشمی‌نژاد

در سال 1340 که مدتی مخفی زندگی می‌کردم، تنها کسی که به محل اختفای من می‌آمد، شهید هاشمی‌نژاد بود. ایشان گاهی صبح‌ها حدود ساعت 9 می‌آمد و ظهر هم با هم غذا می‌خوردیم. محل اختفای مرا فقط ایشان می‌دانست.

سازمان مجاهدین خلق و تیم آموزشی جرج حبشی

من در سال‌های 53، 54 با شاخه محمد اکبری آهنگران آشنا شدم که یکی از شاخه‌های بیرون از زندان سازمان [مجاهدین خلق] بود و در منطقه زرین نعل، امام حسین و شهدا [فعلی] فعالیت می‌کرد. ما در هیئتی بودیم که ایشان می‌آمد و در آن هیئت حرف می‌زد. ایشان مدتی بازداشت بود و بعد آزاد شد.

این خانم مریض نیست!

در کمیته‌ مشترک ضدخرابکاری در سلول انفرادی بودم. پس از آن مرا به زندان اوین منتقل کردند. در آنجا پوششی برای پوشاندن سر به من ندادند و گفتند شما در بند زنان هستی و با مردها مرتبط نیستی و نیازی به روسری نداری. در آن زمان دیگر شکنجه‌ جسمی در زندان نبود. اما شکنجه‌ روحی زندانیان همچنان ادامه داشت؛ به‌طوری که نمی‌گذاشتند زندانی بخوابد و آرامش داشته باشند. برای نماز مهر به ما نمی‌دادند. حمام رفتن در زندان نوعی شکنجه بود. آب حمام یا داغِ‌داغ و یا سردِسرد بود به طوری که نمی‌توانستیم از آن استفاده کنیم.

چراغ‌زنوبری‌های رکن 4 ـ خدمت سربازی

بعد از دیپلم، از دبیرستان الهی به خدمت سربازی رفتم و بعد از تقسیم‌بندی به سپاه ترویج کرج منتقل شدم. آنجا به من خبر دادند که دستگیری‌ها شروع شده و به خانه بهمن نظریان و محمدی ریخته‌اند. من در سپاه ترویج کرج بودم و ارتباطم با مسجد قطع شده بود.

جریان کشف مجسمه‌ شاپور

یک وقت در روزنامه‌ها شروع کردند به تعریف کردن که بله یک غاری در کوهستانی در نزدیکی کازرون، تنگه‌ بوالحیاط پیدا شده است، این غار چنین است و چنان. و بعد کشف کردند که در گوشه‌ای از این غار یک مجسمه‌ای را دیدند که گوشه‌ای از آن از خاک زده بیرون، اطرافش را کنده‌اند مجسمه‌ شاپور را در آوردند و به فرمان آریامهر در همان غار برپا کردند و یک سر و صدای عجیبی به راه انداختند.

آموزش نظامی در عراق پیشنهاد حاج آقا مصطفی خمینی (ره)

یک بار که در منزل حاج آقا مصطفی بودیم و درباره مبارزه و انقلاب گفت‌وگو می‌کردیم، ایشان موضوع قیام مسلحانه را مطرح کرد و گفت شاید نیاز باشد که روزی در ایران قیام مسلحانه صورت بگیرد، پس باید آمادگی‌های نظامی را در افراد به وجود بیاوریم.

حس کردم همه موهایم را می‌بینند

من [منظر خیّر] در 9 مرداد سال 1351 دستگیر شدم و 8 مرداد 52 هم آزاد شدم. یک سال محکومیت خود را مجموعاً در کمیته مشترک و زندان قصر گذراندم.

1

...