امروز در آیینه تاریخ

19 شهریور - رحلت آیت‌الله طالقانی

آیت‌الله سید محمود طالقانی در 1289 ش متولد شد. دروس دینی را در مدارس فیضیه و رضویه قم به پایان برد و از آیت‌الله حائری یزدی اجازه اجتهاد گرفت. یک بار در 1318 به دلیل صدور اعلامیه‌ای علیه کشف حجاب و یک بار پس از کودتای 28 مرداد 1332 به جرم مخفی کردن نواب صفوی دستگیر و زندانی شد. در تاسیس دارالتقریب اسلامی نقش مهمی داشت و از چهره‌های فعال نهضت امام خمینی(ره) بود، به طوری که به دفعات توسط ساواک دستگیر شد. پس از پیروزی انقلاب اولین نماز جمعه...

18 شهریور - حمایت کارتر و سادات از جنایات شاه

یک روز پس از سرکوب خونین قیام مردم در روز 17 شهریور 1357 جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا و انورسادات، رئیس‌جمهوری وقت مصر، در تماس‌های تلفنی جداگانه با محمدرضا پهلوی، حمایت خود را از اقدامات وی در رویارویی با انقلاب اسلامی اعلام کردند. این حمایت‌ها و ابراز آن در فردای 17 شهریور به منزله دشمنی آشکار آمریکا و حکومت سادات با ملت ایران و آرمان‌های اسلامی آنان بود. انورسادات که متحد اصلی شاه در تحولات سیاسی خاورمیانه بود میزبانی...

17 شهریور - یوم‌الله هفدهم شهریور 1357

قیام هفدهم شهریور از نقاط عطف انقلاب اسلامی ایران است. در این روز میدان ژاله تهران شاهد اجتماع عظیم مردمی بود که از تصمیم شب قبل حکومت پهلوی برای برقراری حکومت نظامی بی‌اطلاع بودند. در چنین شرایطی تظاهرات مردم توسط نظامیان به خاک و خون کشیده شد. حکومت شاه، تعداد قربانیان را ۵٨ نفر و مجروحان را ۲٠۵ نفر اعلام کرد. اما در افواه عموم هزاران نفر در این فاجعه شهید یا مجروح شدند. به همین دلیل روز حادثه به «جمعه سیاه» و محل آن به «میدان...

16 شهریور - انتصاب اویسی به فرمانداری نظامی تهران

ارتشبد غلامعلی اویسی از امرای بلند‌پایه ارتش حکومت پهلوی دوم بود. او که زمانی در مقام فرماندهی لشکر گارد، نقش مهمی در سرکوب خونین قیام اسلامی 15 خرداد 1342 ایفا کرد، روز 16 شهریور 1357 در جلسه شورای امنیت کشور به فرمانداری نظامی تهران و حومه منصوب شد. دولت بلافاصله در تهران و 11 شهر حکومت نظامی اعلام کرد و اویسی، فردای آن روز در 17 شهریور تظاهرات مردمی را که اکثراً از برقراری مقررات حکومت نظامی اطلاعی نداشتند در تهران به خاک و خون...

15 شهریور - مخالفت امام خمینی(ره) با استعفای نخست‌وزیر

در پانزدهم شهریور 1367 امام خمینی(ره) طی نامه‌ای اعتراض آمیز به میرحسین موسوی از تصمیم وی برای استعفا از سمت نخست‌وزیری در شرایط بحرانی کشورانتقاد کردند. موسوی روز 14 شهریور در اعتراض به مخالفت نمایندگان مجلس شورای اسلامی با وزیران پیشنهادی کابینه خود و با این استدلال که نمی‌تواند با مجلس مخالف خود همکاری کند، از مقام خود استعفا کرد. امام خمینی(ره) در نامه خود خطاب به موسوی ضمن دفاع ازحق قانونی مجلس شورای اسلامی در تایید یا رد...

14 شهریور - شهادت آیت‌الله علی قدوسی

آیت‌الله علی قدوسی در 1306 در شهرستان دماوند متولد شد. پس از ورود به حوزه علمیه قم از درس اساتیدی چون امام خمینی(ره) و آیت‌الله العظمی بروجردی و آیت‌الله صدوقی بهره گرفت. در میدان مبارزه با حکومت پهلوی همواره پیشگام بوده و از قیام 15 خرداد 1342 به بعد در کنار امام خمینی(ره) بود. در 1345 توسط ساواک دستگیر و به زندان قزل قلعه برده شد. پس از آزادی به کمک شهید آیت‌الله بهشتی نقش موثری در تاسیس مدرسه حقانی ایفا کرد. درپی پیروزی انقلاب اسلامی...

13 شهریور - نماز عید فطر سال 1357

نمازعید فطر 1357 كه به امامت شهید آیت‌الله محمد مفتح در تپه‌های قیطریه برگزار شد، بزرگ‌ترین همایش مردمی انقلاب تا آن زمان بود. پس از نماز صدها هزار نفر در یک راهپیمایی عظیم از قیطریه به سمت مركز شهر حركت كردند. این راهپیمایی آرام برپا شد و سربازان مستقر در بین راه، برای اولین بار با شاخه‌های گل از سوی مردم روبه‌رو شدند. برای نخستین بار هزاران زن با حجاب اسلامی پیشاپیش جمعیت حضور یافتند وبرای اولین بار«حكومت اسلامی» به عنوان...

12 شهریور - شهادت رئیسعلی دلواری

رئیسعلی دلواری در 1261 ش در شهرستان دلوار از توابع تنگستان بوشهر به دنیا آمد. او جوانی مبارز و پرشور بود و بعد از این كه قوای اشغالگر انگلیس بوشهر را به تصرف خود درآوردند، به همراه سایر مبارزین تنگستانی با شجاعتی وصف‏ناپذیر به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شكست‌های سنگینی بر آنان وارد كرد. قیام رئیسعلی و مردم تنگستان علیه متجاوزین انگلیسی و خوانین متحد آنها بر روی هم هفت سال به طول انجامید. رئیسعلی دلواری سرانجام در 12 شهریور 1294 و...

11 شهریور - انهدام اسکله‌های البکر و الامیه

از جمله اهداف عملیات کربلای 3 که در ششمین سال دفاع مقدس صورت گرفت، انهدام دو اسکله البکر و الامیه متعلق به عراق بود که نقش مهمی در صادرات نفت آن کشور داشتند. این ماموریت توسط غواصان و واحدهای دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از شب قبل پیشروی به سمت هدف را آغاز کرده بودند صورت گرفت. در این عملیات که در 11 شهریور 1365 به وقوع پیوست اسکله الامیه منهدم و اسکله البکر به آتش کشیده شد. عملیات کربلای 3 مکمل عملیات والفجر 8 بود و سبب...

10 شهریور - نخست وزیری آیت‌الله مهدوی کنی

آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیت‌های مهمی چون ریاست مجلس خبرگان رهبری، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران و ریاست دانشگاه امام صادق(ع) را برعهده داشت، از دهم شهریور 1360 تا مدت دو ماه کفیل نخست‌وزیری بود. او این سمت را پس از انفجار ساختمان نخست‌ وزیری و به شهادت رسیدن محمدعلی رجایی، رئیس‌ جمهوری و حجت‌الاسلام و‌ المسلمین محمدجواد باهنر، نخست وزیر وقت برعهده گرفت. پس از آنکه در مهر 1360...

9 شهریور - ربوده شدن امام موسی صدر

امام موسی صدر در خرداد 1307 در شهر قم دیده به جهان گشود. همزمان با تحصیلات حوزوی، در رشته اقتصاد از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و سپس به دعوت سید شرف‌الدین، رهبر شیعیان لبنان رهسپار آن کشور شد و گام‌های بلندی در زمینه مسایل فرهنگی و اقتصادی و سیاسی محرومین لبنان برداشت. وی که برای مهار جنگ‌های داخلی لبنان به کشورهای مختلف سفر می‌کرد در شهریور 1357 وارد طرابلس در لیبی شد. اما در نهم این ماه عوامل معمر قذافی، حاکم لیبی او را به...

8 شهریور - انفجار در ساختمان نخست‌وزیری

در جریان حادثه انفجار در جلسه شورای امنیت کشور که در دفتر نخست‌وزیری برگزار شده بود آقایان محمدعلی رجایی، رئیس‌جمهوری و حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدجواد باهنر، نخست‌وزیر وقت به شهادت رسیدند. این انفجار در روز هشتم شهریور سال 1360 و به فاصله دو ماه پس از انفجار هفتم تیر رخ داد. هوشنگ وحید‌دستجردی، رئیس وقت شهربانی نیز که از دیگر حاضران جلسه نخست وزیری بود شش روز بعد از این انفجار بر اثر شدت سوختگی و جراحات وارده در بیمارستان...

7 شهریور - رحلت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی

آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی از مراجع شیعه در 1276 شمسی در نجف اشرف دیده به جهان گشود. در نجف، کاظمین، سامرا، قم، تهران و کرمانشاه تحصیل کرد و از محضر اساتیدی چون میرزا ابوالحسن طباطبایی بروجردی، میرزا حسین فقیه سبزواری، حاج شیخ مرتضی طالقانی، شیخ عبدالکریم حائری یزدی و محمدعلی شاه‌آبادی استفاده برد. در 27 سالگی به درجه اجتهاد رسید و مدت 70 سال در حوزه علمیه قم تدریس کرد. آیت‌الله مرعشی نجفی در هفتم شهریور 1369 در 93 سالگی...

6 شهریور - افتتاح شهرک سینمایی

شهرک سینمایی غزالی نام محوطه بزرگی در 15 کیلومتری جاده مخصوص کرج است که ساخت آن به همت زنده یاد علی حاتمی در اسفند 1358 آغاز شد. هدف از این اقدام ارائه تصویری از شرایط جغرافیایی و شهری تهران قدیم جهت استفاده از آن در فیلم‌ها و سریال‌های مربوط به تاریخ ایران بود. به لحاظ ساختاری در این شهرک میدان توپخانه، ساختمان عدلیه، خیابان لاله زار، سینما تابان، گراند هتل، عکاسخانه و چند مغازه دیگر فضاسازی شده‌است. لوکیشن‌های فیلم‌هایی همچون...

5 شهریور - رحلت آیت‌الله میرزای شیرازی

آیت‌الله میرزا محمد تقی شیرازی معروف به «میرزای دوم» در شیراز متولد شد. او جهت فراگیری علوم دینی به کربلا و سامرا رفت و از درس میرزا محمد حسن شیرازی بانی «تحریم تنباکو» بهره گرفت. وی سپس به کاظمین و از آنجا به نجف رفت و ریاست حوزه علمیه این شهر را برعهده گرفت. میرزای دوم از علما ومراجع برجسته شیعه به شمار می‌رفت و در جریان جنگ جهانی اول علیه انگلیسی‌های اشغالگر حکم جهاد داد که به «فتوای دفاعیه» مشهور شد. وی که رهبری سیاسی نهضت...

4 شهریور - شهادت حاج مهدی عراقی

حاج مهدی عراقی در 1309 در محله پاچنار تهران به دنیا آمد. در جوانی با مرحوم نواب صفوی آشنا شد و به عضویت شورای مرکزی فدائیان اسلام در آمد. در طرح ترور احمد کسروی شرکت داشت. از فعالان نهضت ملی شدن نفت و از سازمان دهندگان تظاهرات 15 خرداد 1342 بود. در پی ترور حسنعلی منصور در 1343 دستگیر و تا 1355 در زندان ماند و شکنجه‌های بسیاری را تحمل نمود. پس از هجرت امام خمینی(ره) به پاریس مسئولیت حفاظت از جان امام را برعهده گرفت. روز 4 شهریور 1358 همراه با...

3 شهریور - اعدام سران کودتای نقاب (نوژه)

کودتای جمعی از عناصر ضد انقلاب که توسط شاپور بختیار، آخرین نخست وزیر رژیم پهلوی هدایت و سازماندهی می‌شدند و قرار بود از پایگاه نوژه در همدان به اجرا درآید، در آستانه اجرا و در تیر 1359 کشف و خنثی شد. در جریان این نقشه که «سیا» تامین هزینه آن را برعهده داشت قرار بود بعضی اماکن مهم تهران از جمله بیت حضرت امام خمینی(ره) بمباران شود. روز چهارم شهریور 1359 به حکم دادگاه انقلاب اسلامی 10 نفر از سران کودتا اعدام شده و تعداد زیادی نیز به...

2 شهریور - شهادت سیدعلی اندرزگو

سیدعلی اندرزگو سال ۱۳۱۸ در تهران متولد شد. پس از فراگیری علوم دینی و دروس فقه و اصول ، در نوجوانی با شهید نواب صفوی آشنا شد. درپی قیام ۱۵ خرداد 1342 دستگیر شد اما در زیر شکنجه‏ لب به سخن نگشود تا آزاد گردید. سپس وارد شاخه نظامی جمعیت مؤتلفه شد و در اعدام حسنعلی منصورهمکاری موثری داشت. او تا زمان شهادت، همواره مخفی، با نام‏های مستعار و با چهره‌های مختلف زندگی کرد و در دوم شهریور 1357 مصادف با 19 ماه مبارک رمضان توسط ماموران ساواک به...

1 شهریور - شهادت سید اسدالله لاجوردی

سید اسدالله لاجوردی متولد 1314 پس از فراگیری علوم حوزوی به عضویت جمعیت موتلفه درآمد. در 1343 درپی ترور حسنعلی منصور بازداشت و به 18 ماه حبس محکوم شد. پس از آزادی به فعالیتهای زیرزمینی ادامه داد و درایجاد تظاهرات ضد صهیونیستی سال 1349 متعاقب فوتبال ایران و اسرائیل در تهران نقش داشت. در اسفند 1353 مجددا دستگیر و تا مرداد 1356 در زندان ماند. در 1357 از مسئولان کمیته استقبال از امام بود. از 1359 تا 1363 دادستان تهران و از 1368 تا 1376 مدیر سازمان زندانها...

...

121