خاطرات

شناسایی افراد مستعد و چگونگی کادرسازی در اهواز

در سال تحصیلی 51 ـ 50، احساس کردم که باید بچه‌های جدیدی را که در این دوره به هنرستان آمده‌اند، شناسایی و اشخاص مذهبی و مستعدی که انگیزه مبارزاتی دارند، جذب کنم. در بررسی هایم، فریدون مرتضایی و غلامرضا قمیشی و دو سه نفر دیگر را پیدا کردم. به آقای مرتضایی که از امیدیه به هنرستان آمده بود، گفتم: «شما کجا می‌خواهید خانه بگیرید؟» او برنامه خاصی نداشت. ابتدا مدتی به خانه‌ من آمد و بعد در محله‌ زیتون کارگری، خانه‌ای را با مشورت من...

اعتصاب غذا در واتیکان و پاریس در حمایت از امام خمینی

در اعتراض به محدودیت‌هایی که نسبت به امام از سوی رژیم بعثی عراق صورت گرفته بود، [سال 56] انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا اقداماتی چند انجام دادند در زمره این فعالیت‌ها دو اعتصاب غذا در واتیکان و کلیسای سنت‌مری در پاریس سازمان‌دهی شد. در واتیکان با اینکه می‌دانستیم اجازه فعالیت‌های سیاسی نمی‌دهند، اما جوری برنامه‌ریزی شد که بچه‌ها به صورت پراکنده وارد آنجا شوند و وقتی درها بسته می‌شود و می‌خواهند جمعیت را خارج کنند،...

نحوه پخش اعلامیه‌ها

در شهر قائن من اطلاعیه می‌نوشتم و اعلامیه‌های امام که می‌رسید استنسیل می‌کردم و با همکاری یکی از رفقا توزیع می‌کردیم؛ یعنی اگر از دو نفر تجاوز می‌کرد، قضیه لو می‌رفت. ما اصرار داشتیم از دو نفر بیشتر نباشد. در سال‌های قبل از 56 واقعاً تهیه و پخش اعلامیه کار بسیار سختی بود. شیوه‌ای که ما پیاده می‌کردیم، خیلی عالی بود و آن پست کردن نامه بود. ما اعلامیه‌های امام را که توسط نیروهای مسلمان در اینجا [قم] و در تهران چاپ می‌شد، ما...

تاسوعای 1357 در یزد

روز تاسوعا به طرف یزد دسته راه انداختیم. خبردار شده بودیم قرار است همه از شهرهای اطراف به یزد بیایند. همراه مردم زارچ با لباس سیاه و پای پیاده عزاداری را شروع کردیم. نوای «ای اهل حرم میر و علم‌دار نیامد، علم‌دار نیامد، علم‌دار نیامد» با شعارهای ضد شاه درهم آمیخته شده بود و از گلوی مردم معترض شنیده می‌شد. وقتی به میدان شاه یزد رسیدیم، ارتشی‌ها با تانک جلوی ما را گرفتند. وقتی دیدند داریم نزدیک می‌شویم، اسلحه‌ها را به طرف...

رفتار علمای افراطی علیه ارتش

بعد از انقلاب مدتی خانه‌نشین بودم. بیست روزی گذشت تا اینکه از رادیو اعلام کردند نیروهای گارد، هشت صبح فلان روز در ستاد فرماندهی نیروی زمینی حاضر باشند. آن شب را با خوشحالی خوابیدم و صبح زود لباسم را اتو زدم و پوتین‌هایم را به دقت واکس‌خور کردم و راهی لویزان شدم. بی‌خبر از اینکه با پای خودم به طرف دام می‌روم. نیروهای گردان ما به جز تعداد انگشت‌شماری حاضر شده بودند. به دستور در میدان صبحگاه تشکیل صفوف منظم دادیم. ناگهان صحنه...

تلاش برای حفظ پرونده‌های زندان اوین

صبح بیست و سوم بهمن بود که رادیو خبر داد محوطه‌ زندان اوین مین‌گذاری شده است. به دلم افتاد بروم اوین. من و سرهنگ ادراکی و اخوی رفتیم دانشگاه که مرکز اصلی مبارزه بود. ماشین خواستم تا برویم اوین. گفتند مین‌گذاری شده که گفتم من خودم مین‌یاب هستم، برویم! سه نفر ما، سه نفر هم از دانشگاه سوار یک پیکان شدیم و آمدیم اوین. پیکان مال یکی از آنها بود. نرسیده به اوین پلی بود که مردم نزدیک پل تجمع کرده بودند. پیاده شدیم. گفتم که مین‌گذاری چه...

احضار به ساواک

مبارزه من با برنامه دعا برای شاه، به آن‌جا کشید که روزی نامه‌ای به مدرسه رسید. در آن نامه از من خواسته شده بود که فردا صبح رأس ساعت 9، خودم را به اداره سازمان امنیت – واقع در خیابان هلال‌احمر شهر ری – معرفی کنم. با مشاهده این نامه اضطراب تمام وجود مرا فرا گرفت. اگر به آن‌جا بروم، چون سوءپیشینه دارم، آنان بررسی کرده و پی می‌برند که من همان سیدتقی موسوی‌درچه‌ای هستم، آن‌گاه کار مشکل می‌شود، ناگهان یک لحظه خاطره‌های تلخ...

شیوه‌های شکنجه در زندان

علت دستگیری من مخالفت با جشن‌های 2500 ساله بود که در منبرها و سخنرانی‌هایم به آن می‌پرداختم. دیگر جرم من پخش رساله امام بودکه در تهران (جوادیه، نازی‌آباد و راه‌آهن) و زنجان توزیع می‌کردم. منابع تأمین رساله، آقایان محمد منتظری، دعایی و رحیمیان بودند. در قضیه جشن‌های 2500 ساله با آیت‌الله سیدصادق روحانی که از مدافعین امام بود ارتباط داشتم. اما آن چیزی که علت اصلی دستگیری من بود منبرهایی بود که در مسجد ارگ رفتم. آن سال من برای یک...

آغاز دستگیری‌ها

به دنبال شهادت حاج آقا مصطفی خمینی، اعلامیه‌های سرگشاده‌ای منتشر و پخش کردیم، که به دلیل امضا گرفتن و چاپ و پخش آن‌ها ساواک ظنین شده و تحت تعقیب قرار گرفتم. در واقع هنوز زمان چندانی از شهادت و برگزاری مجالس ترحیم حاج آقا مصطفی نگذشته بود، که ساواک دستگیری‌ها را آغاز کرد. کسانی که اعلامیه ضد حکومت را امضا کرده بودند، یکی پس از دیگری روانه زندان یا تبعیدگاه شدند. یکی از امضاهای اعلامیه‌ها، به نام من، یعنی سیدتقی درچه‌ای بود....

ما بت‌شکنیم نه شیشه‌شکن

در سال 1357 در مسجد امیرالمؤمنین(ع) ورامین منبر می‌رفتم. رژیم روی روحانی‌هایی که در آنجا سخنرانی می‌کردند حساس بود. از آنجا که بسیاری از روحانی‌های انقلابی نمی‌توانستند در آنجا سخنرانی کنند و ساواک هم می‌دانست عبدالله کاشانی همان ابوالقاسم اقبالیان است، مسئولان مسجد از من برای سخنرانی دعوت کردند. از تابستان آن سال در مناسبت‌های مختلف به آنجا می‌رفتم. مقر انقلابی‌های ورامین مسجد امیرالمؤمنین(ع) و حسینیه بنی‌فاطمه بود که...

وضعیت تهران در شب 22 بهمن

این چند روزی که تهران بودیم پاتوقمان مسجد فخریه بود. همان مسجدی که هنگام فرار در سال 53 اول آمدم آ‌نجا و با حاج ابوالحسن ابراهیمی رفتیم خانه‌ آیت‌الله لنکرانی. حاج ابوالحسن آقای سجادی هم با ما بودند. کلی نان و آذوقه در مسجد جمع شده بود که بین مردم تقسیم می‌شد. هر از چندی هم می‌رفتیم دفتر امام و از دستورات خبر می‌گرفتیم. مرحوم حاج مهدی عراقی و آیت‌الله مطهری و آیت‌الله بهشتی پیگیر کارها بودند. در این چند روز رفتیم دیدار...

یادبود آقا سیدمصطفی خمینی

یکی از وقایع مؤثر در تبلور نهضت امام خمینی، شهادت فرزند برومند و دانشمند ایشان، آیت‌الله سیدمصطفی بود. انتشار خبر شهادت «آقا سیدمصطفی» بسیاری از روحانیون و مؤمنین بیرجند را متأثر نمود. حتی افرادی که با مبارزه میانه‌ای نداشتند در فقدان وی سوختند. در آن شرایط، برپایی مجلس بزرگداشت برای آن عالم فرزانه که یار و مددکار امام بود می‌توانست مرهمی بر داغ دل مذهبیون به ویژه تسلای خاطر مریدان ایشان باشد. به همین مناسبت مجلس...

افسر شهربانی بی‌حیا

خاطره‌ای از این سفرهای استانی [در سال 57 و 56] دارم که ارزش نقل کردن دارد. یک تیم حفاظت مأمور شد به قزوین برود و مستقر شود. بنا بود شاه هم از مازندران بیاید و طی یک مراسم رسمی شهرک صنعتی البرز افتتاح شود. یک تغییراتی در تاریخ مراسم ایجاد شد و ما همچنان مستقر بودیم و در عمل دچار بیکاری و اضافه وقت شده بودیم؛ بنابراین تصمیم گرفتیم دوری در شهر بزنیم و هوایی تازه کنیم. من به همراه یکی از هم‌قطارها به نام «تقی جلودار» لباس شخصی...

اخراج از حوزه به خاطر پخش و توزیع رساله امام

از آغاز دوره طلبگی نمی‌توانستم مثل بچه آدم باشم؛ همان بچه آدمی که مدیر دبیرستان از من می‌خواست. همان بچه آدمی که مدیر مدرسه تولیت از من انتظار داشت. همان مدیری که اگر می‌فهمید چه کارهایی انجام می‌دهم، اخراجم می‌کرد. هر چند، یک بار هم اخراج شدم به خاطر این که بلد نبودم مثل بچه آدم زندگی کنم. اگر می‌خواستم آن‌گونه که بقیه دوست داشتند زندگی کنم، نُه ماه آواره شهر غربت نمی‌شدم. حالا هم می‌توانستم طلبه بی‌سروصدایی باشم که صبح تا...

وضعیت زندان‌های عراق در زمان حزب بعث

در زنجیره‌ دستیگری‌ها نوبت به این‌جانب رسید. در منزل امام بودم که اطلاع یافتم مأموران بعثی برای دستگیریم به مدرسه‌ آیت‌الله بروجردی که حجره‌ام در آن‌جا بود و به تمام جاهایی که خبر داشتند رفت و آمد دارم، حتی کوفه و کنار شط فرات جایی که محل شنای طلاب بود مراجعه کرده و برای پیدا کردنم همه جا را زیر نظر قرار داده‌اند. مدت سه روز در خانه‌ امام مخفی شدم؛ اما آنان هم‌چنان در جست‌وجویم بودند و آقای شیخ نصرالله خلخالی متولی...

فرودگاه مهرآباد در 26 دی 57

روز 26 دی ماه از راه رسید. دستور دادند یگان حفاظت، شاه را تا فرودگاه اسکورت کند. روز سردی بود و زره‌پوش‌ها در تقاطع خیابان‌ها حضور داشتند. فرودگاه مهرآباد حالتی غیرعادی داشت. پاویون تشریفات که پیش از این شبیه به لابی هتل‌های پنج‌ستاره، شیک و مرتب و آراسته بود و با تابلوهایی بزرگ، نقاشی شاه و فرح، هر میهمان خارجی تازه‌واردی را دچار رعب و توقف می‌کرد، حالت مغشوش و بی‌نظمی داشت. مأموران مخصوص به تعداد زیاد همه جا مستقر بودند و سر...

درگیری در خوابگاه پارامونت و دستگیری و شکنجه دانشجویان

پارامونت یکی از خوابگاه‌هایی بود که تقریباً 20 الی 30 تن از دانشجوهای مذهبی مثل مهندس وحدتی، علی دوست‌حسینی، محمد دوست‌حسینی (که دو تا برادر بودند) رضا کاشانی، علی‌اصغر سلطانی و دوست و هم‌اتاقی او آقای نقیبی، دوست و هم‌اتاقی‌ام آقای حبیب‌زاده و چند تن از بچه‌های مذهبی یزدی و اصفهانی در آن خوابگاه ساکن بودند. ساواک دو مرتبه به این خوابگاه حمله کرد. ساعت نزدیک 11 ـ 12 شب و یا حدود یک صبح بود که فریاد یکی از دانشجوها بلند شد که...

اعلام پایان سلطنت پهلوی و اعلام جمهوریت در رادیو

همراه امام (22 بهمن 1357) در خانه‌ای بودیم که ایشان پیام اعلام پایان سلطنت و اعلام جمهوریت را آماده کردند بعد از ما خواستند تا به صدا و سیما رفته، پیام را برای مردم بخوانیم. آقای مطهری پیام را از امام گرفت و به دست من داد و گفت چون خودم جایی باید بروم شما به صدا و سیما رفته و این پیام را قرائت کنید. همراه دو ماشین محافظ که عده‌ای از جوانان مسلح انقلابی در آنها حضور داشتند به طرف صدا و سیما حرکت کردیم؛ به خاطر شرایط ناامنی که آن روزها...

تهدید ساواک گرگان با فرزندان

از سال 56 – 55 من مورد تعقیب بودم. ولی مرا دستگیر نمی‌کردند و ملاحظه می‌کردند، چون می‌دانستند، دستگیری کسی که در این شهر (گرگان) فامیل بزرگ و دوستان زیادی دارد، کار دشواری است. به خاطر همین تا جایی که توانستند تحمل کردند. اما بالاخره به دنبال سخنرانی‌ها و فعالیت‌هایی که کرده بودم، مرا در روز 15 خرداد سال 57 دستگیر کردند. دستگیری بنده به این شکل بود که روز 15 خرداد سال 57 می‌خواستم برای اقامه نماز جماعت ظهر و عصر به مسجد...

تأثیر شعارنویسی بر مردم

از زمانی که اسم انقلاب آمد و مقداری حرکت علنی شد، انگار که دنیای جدیدی باز شده بود. من راغب بودم که بروم در متن کار. البته نه‌تنها من، خیلی از جوان‌های دیگر هم همین ‌طوری بودند و همه احساس وظیفه می‌کردیم. اوایل کارم، رفتن به تظاهرات بود اما دیدم تظاهرات نیاز به ابزار دارد. شعارهای کوتاهی که مردم در راهپیمایی‌ها می‌دادند، ‌باید جایی ثبت می‌شدند تا دیگران هم آن‌ها را تکرار کنند. شعارها مختلف بود و یکی از معروف‌ترین‌ها «مرگ...

تأمین امنیت امام در فرودگاه

با ورود حضرت امام، به سالن مهرآباد، صدای تکبیر فضا را پر کرد. نظم جمعیت به‌هم خورد و مردم مشتاق و منتظر، با فریاد تکبیر، ورود و حضور ایشان را خوش‌آمد گفتند. شب قبل از ورود امام، ‌به بچه‌ها گفته بودم که هیچ‌کس به امام نگاه نکند، ‌چون حواستان پرت می‌شود و از مأموریت خود باز می‌مانید. به آنها گفته بودم: «بعدها ایشان را زیاد خواهیم دید ولی لحظه آمدن ایشان حواستان پرت نشود.» قبل از آنکه سخنرانی حضرت امام شروع شود، صدای...

گلوله‌هایی که جوانان را نشانه گرفت

ماه رمضان سال 57 یک روز خبر آمد که آقای «هاشمی‌نژاد» فردا می‌خواهد در مدرسه «نواب» سخنرانی کند، روز بعد من هم رفتم مدرسه نواب. وارد مدرسه که شدم دیدم روبه‌روی در اصلی، توی حیاط منبری گذاشته‌اند و مردم هم دورتادور حوض نشسته‌اند. طلبه‌ها هم داخل حجره‌ها نشسته بودند. سخنرانی‌های هاشمی‌نژاد، همیشه هیجانی و کوبنده بود. با تشر صحبت می‌کرد. همین به مردم انرژی می‌داد. آن روز یک ساعتی پای سخنرانی‌اش نشستم. حرف‌های تندی...

دستگیری و شکنجه برای همکاری اجباری با ساواک

بعد از گذشت مدتی از آزادی‌ام، در تیرماه 1352 مجدداً کلاس‌های عربی مسجد محمدی در کوچه‌ زیبا را شروع کردم ولی این جلسات یکی دو ماه بیشتر طول نکشید و به دلیل حساسیت‌های موجود مجدداً تعطیل شد. این حساسیت‌ها ادامه داشت تا اینکه در 23 تیر 1354 مجدداً دستگیر و زندانی شدم. ماجرا از این قرار بود که از سال 1348 که از زندان اول آزاد شده بودم تقریباً سالانه یک‌بار ساواک مأموری به منزل ما می‌فرستاد تا خودم را به ساواک معرفی کنم و در آنجا مورد...

ماجرای خاکسپاری دکتر شریعتی در لندن

آن زمان من در بوخوم [شهری در غرب آلمان] بودم. آقای نواب از اشتوتگارت تماس گرفت و قضیه [فوت دکتر شریعتی] را خبر داد. خوب، خیلی برای ما شوک‌آور بود. آقای نواب گفت باید زود برویم لندن برای اینکه زمزمه‌های وجود دارد. موضوع از این قرار بود که ساواک و ارگان‌های تبلیغاتی رژیم، مرگ دکتر شریعتی را با آب و تاب در روزنامه‌ها عنوان کرده بودند و تلویحاً گفته بودند جنازه قرار است به تهران بیاید و تشییع جنازه رسمی خواهد شد. ما اعتقادمان این بود...

ماجرای عکاسی از امام در نجف

در سال 1352 یا 1353 که به عراق رفته بودم، یک روز به حاج آقا مصطفی گفتم که آقا بگویید که من می‌خواهم تعداد زیادی عکس از ایشان بگیرم، اما نه عکس شیخی که فقط صاف بنشینند و تکیه بدهند و عبایشان روی دوششان باشد، ایشان برنامه عادی خودشان را انجام بدهند و کاری به کار من نداشته باشند. حاج آقا مصطفی گفت خیلی خوب به امام گفت و ایشان گفتند مانعی ندارد. آن روز غروب به اتفاق آقای دعایی آمدم حرم امیرالمؤمنین(ع) گفتم از آنجا شروع کنم. امام وارد حرم...

سازماندهی اعتصاب فرهنگیان در دزفول

یکی از حوادث سرنوشت‌ساز در منطقه، اعتصاب معلمان در آغاز سال تحصیلی 1357 بود. در یکی از روزهای آخر شهریور حدود سی تن از معلمان دزفول در بالارود، در کنار رود دز طرحی برای اعتصاب و تعطیلی مدارس ریختند. بنده و دیگر معلمان جوان مدرسه‌ راهنمایی کوروش کبیر پیشنهاد کردیم بطور هم‌زمان ...

اعزام طلاب از قم برای تحصن در دانشگاه تهران

زمزمه آمدن امام به ایران نور امیدی در دلهایمان افکند. بعد از این همه انتظار، لحظه‌های دیدار داشت از دیوار نگرانی‌هایمان سرک می‌کشید. خروشی در دل مردم راه افتاده بود و سر هر کوی و برزن خبرهایی از آمدن امام به گوش می‌رسید. تقریباً حدود دو هفته، مملکت بدون شاه روزگار می‌گذراند. در روزهای ...

مبارزه جوانان با مراکز فساد در شاهرود

[سفر به علی‌آباد و دیدار با آیت‌الله مدنی] با دوستان تصمیم گرفتیم که فعالیت‌ها را شدت بیشتری ببخشیم و اعتراضاتمان را نسبت به مفاسد شهر علنی‌تر کنیم. قرار شد طی عملیاتی، چند مکان خاص را مورد هدف قرار بدهیم، از جمله دو سینمای شهر به نام‌های ایران و مولن روژ را و حداقل شیشه‌هایشان را ...

برکات نماز در زندان

وضعیت سلول من [سال 1355 ش ـ زندان تبریز] هم اسفبار بود. می‌دانید که در آن روزها بسیاری از زندانیان کمونیست‌ها بودند و به همین خاطر سلولی که من آنجا بودم، در و دیوار و زمینش نجس بود و معلوم بود که روی دیوارها و کف سلول ادرار کرده‌اند و تنها جای پاکی که برای نشستن من وجود داشت ...

دیدار با آیت‌الله پسندیده در داران و پیامدهای آن

بعد از انتقال آقای پسندیده به داران،[دهه 50] بنده به قم بازگشتم. اعلامیه‌هایی از سوی آقایان صادر شده بود که بنده هم در پخش آنها کمک کردم. مقداری از این اعلامیه‌ها زیر تشک و در خانه ما بود. چندی بعد به اتفاق آقایان حاج شیخ صدرالدین حائری شیرازی و جوانی به نام امین، به دیدن آقای پسندیده رفتیم. ...

8

...