برداشتی از اسناد لانه جاسوسی

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

2ـ اسناد دوران انقلاب اسلامی
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

10 روز پس از اعلام این راهبرد، شاه، جعفر شریف‌امامی را مأمور تشکیل کابینه کرد و وی نیز سیاست سرکوب را که خواست آمریکایی‌ها بود در خیابان‎های تهران به اجرا گذاشت. فاجعه کشتار مردم تهران در روز 17 شهریور 1357 اولین دستاورد دولت شریف‌امامی بود؛ دولتی که نام خود را «کابینه آشتی ملی» نیز گذاشته بود. دو روز پس از ارتکاب این جنایت، وی در جلسه اخذ رأی اعتماد در مجلس شورای ملی از عملکرد دولت خود در فاجعه ۱۷ شهریور تهران دفاع کرد. وی بدون توجه به آمار قبلی دولت خود که در اواخر روز فاجعه مدعی شده بود «۵۸ نفر در میدان ژاله (میدان شهدا) کشته شده‌اند.»[1]

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

2ـ اسناد دوران انقلاب اسلامی
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

در دی ۱۳۵۶ آمریکایی‌ها هنوز گویی چیزی را باور نداشتند. زیرا یکی از اسناد مهم لانه جاسوسی که جلوه‌ای از دخالت‌های آشکار آمریکا در امور داخلی ایران را نشان می‌داد، نامه‌ای بود که سولیوان سفیر آمریکا در ۲۰ دی ۱۳۵۶ برای وزیر خارجه کشورش ارسال کرد. در این نامه سولیوان بی‌توجه به بحرانی که از سه روز پیش از آن در کشور آغاز شده و زمینه یک انقلاب بزرگ و سراسری را از مبداء قم فراهم آورده بود، برای منافع اقتصادی دولت خود در آینده، برنامه‌ریزی می‌کرد. وی در این نامه از ضرورت تلاش دولت جمشید آموزگار به پیگیری موارد زیر سخن به میان آورده بود:

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

1ـ اسناد قبل از انقلاب اسلامی
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

از سال 1350 که انگلیسی‌ها از خلیج فارس خارج شدند، بر اساس اسناد لانه جاسوسی، آمریکایی‌ها بیشتر مایل بودند در موضوع اختلاف میان ایران و امارات بر سر مالکیت جزایر ایرانی خلیج فارس، مالکیت اماراتی‌ها را بر این جزایر بپذیرند. در یکی از اسناد لانه جاسوسی که از سوی وزارت امور خارجه آمریکا برای سفارت آمریکا در ابوظبی و تعداد دیگری از سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ارسال شده آمده است: «از نظر این وزارتخانه (وزارت امور خارجه آمریکا) حضور صاحب امتیاز شارجه در فعالیت‌های نفتی ابوموسی به معنی تداوم حاکمیت غیرنظامی شارجه بر این استان است و ورود شرکت ملی نفت ایران به این جزیره برای اعراب حوزه خلیج [ فارس] به سادگی قابل توجیه نیست.»[1]

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

1ـ اسناد قبل از انقلاب اسلامی
اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

اسناد دخالت‌های آمریکا در ایران

در مجموعه «اسناد لانه جاسوسی آمریکا» بخش‌هایی تحت عنوان «دخالت‌های آمریکا در ایران» به چشم می‌خورد. این بخش‌ها که بیش از ۱۰ درصد از محتوای اسناد لانه جاسوسی را به خود اختصاص داده، حاوی ده‌ها سند از دخالت‌های آمریکا در امور سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی، و دیگر عرصه‌های کشور طی سال‌های قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است.

معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 4: حمید شیرازی

حمید شیرازی سرتیپ نیروی هوایی شاهنشاهی، از جمله عناصری بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نهایت کوشش خود را به عمل آورد تا در طرح‌های سازمان سیا برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، یک عنصر مؤثر باشد. اسناد اولین ارتباط‌های شیرازی با مأموران سیا از بین رفته‏اند، لذا چگونگى برقرارى ارتباط اولیه شیرازى با سیا به درستی مشخص نیست. نام واقعی وی نیز در مجموعه اسناد دیده نمی‌شود و از توضیح گروگان‌های لانه جاسوسی در زمان اسارت و تحقیقات بعدى کشف و مشخص شده ‏است.

معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 3: فیروز شریفی

«فیروز شریفی» نام یکی دیگر از چهره‌های مورد اعتماد لانه جاسوسی است که در ماه‌های پس از پیروزی انقلاب تا تسخیر لانه جاسوسی، فعالیت‌هایی با هدف براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، در چهارچوب نقشه‌های سفارت آمریکا انجام داد. مرتبط کردن مأموران سیا در ایران با رهبران برخی گروه‌های تروریستی از جمله اقدامات وی بود. در اسناد بیوگرافیک وی می‌خوانیم که نامبرده از مسئولین پروژه کامپیوتری «ایزایران» و در ارتباط با نیروهای مسلح بوده و از جمله رهبران و برنامه‌ریزان تظاهرات قانون اساسی به نفع شاپور بختیار در دی ۱۳۵۷ بود.[1]

معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 2: هاشم کامبخش

هاشم کامبخش سرهنگ نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی از دیگر عناصری است که سازمان سیا برای اعمال نفوذ در ارکان اصلی ایران پس از انقلاب بر روی وی سرمایه‌گذاری کرده بود. اما از زمان افتادن وی در تور سازمان سیا تا تسخیر لانه جاسوسی، تنها دو ماه فاصله بود و در این مدت سیا نتوانست آن‌گونه که انتظار داشت و کامبخش هم آمادگی خود را اعلام کرده بود، از وجود وی بهره ببرد. سرهنگ هاشم کامبخش در اسناد لانه جاسوسی با نام رمز «اس. دى. تندرا/ 1» یا مخفف آن (ت/1) شناخته می‌شود.[1]

معرفی مزدبگیران سازمان سیا ـ 1: سیروس رامتین

بررسی اسناد لانه جاسوسی نشان می‌دهد سازمان سیا برای پیشبرد اهداف اطلاعاتی خود در ایران طی ماه‌های اول انقلاب اسلامی، از وجود بعضی چهره‌های ایرانی به عنوان مزدور استفاده می‌کرده است. این افراد پس از جلب اعتماد سیا بابت اقدامات جاسوسی خود حقوق ماهیانه نیز دریافت می‌کردند و «قرارگاه سیا» مستقر در سفارت آمریکا در تهران ناظر بر اجرای این جریان بود. بروس‌لینگن کاردار وقت آمریکا، لامبراکیس مشاور سیاسی سفیر، کریستوفر گزارشگر رسمی سفارت و دیگر دست‌اندرکاران لانه جاسوسی برای کسب اطلاعات مورد نیاز خود، غالباً از وجود این گونه افراد واسطه استفاده می‌کردند.

روایت اسناد لانه جاسوسی از «شورای سلطنت»

«شورای سلطنت» یکی از آخرین تکیه‌گاه‌های شاه برای جلوگیری از فروپاشی رژیم سلطنتی بود. این شورا در 23 دی 1357، سه روز قبل از خروج شاه از کشور تشکیل شد؛ اوجگیری انقلابی که سقوط رژیم سلطنتی را هدف قرار داده بود، عدم اعتماد شاه به شایستگی بختیار در حفظ رژیم سلطنتی، و همچنین نگرانی وی از بروز اختلاف میان ارتش و بختیار، شاه را عمیقاً به این نتیجه رسانده بود که پس از خروج او از کشور، ممکن است اساس رژیم سلطنتی با توجه به احساسات عمومی فرو بریزد. از این‌رو به عنوان آخرین بارقه امید، تصمیم گرفت یکی از بندهای قانون اساسی آن روز را که تعیین «نایب‌السلطنه» و تشکیل «شورای سلطنت» بود، به اجرا درآورد.

سنتو

«سنتو» ـCENTRAL TREATY ORGANIZATION (CENTO) عنوان یک پیمان منطقه‌ای با هدف حفظ منافع غرب در برابر نفوذ کمونیسم بود. در اسفند ۱۳۳۳ معاهده‌ای با برنامه‌ریزی آمریکا میان عراق و ترکیه در بغداد به امضا رسید که از آن به عنوان «پیمان بغداد» یاد می‌شد. سال بعد سه کشور انگلستان، پاکستان و ایران نیز به این پیمان پیوستند. آمریکا عضو ناظر پیمان بود و در اجلاسیه‌های آن شرکت می‌کرد. با وقوع کودتای کمونیستی عبدالکریم قاسم در عراق (تیر ۱۳۳۷) این کشور رسماً خروج خود از پیمان بغداد را اعلام کرد (فروردین ۱۳۳۸) در نتیجه مقر پیمان به ترکیه منتقل شد و از آن پس به «سازمان پیمان مرکزی» یا «سنتو» معروف گردید.

دکتر محمد مصدق

دکتر محمد مصدق از نخست‌وزیران دوره پهلوی دوم بود که سابقه چند دوره حضور در مجلس شورای ملی داشت. او در 1328 با اتحاد چند حزب و گروه سیاسی، «جبهه ملی» را تأسیس کرد و سپس در اردیبهشت ۱۳۳۰ با حمایت و همراهی جبهه ملی، به نخست‌وزیری رسید. وی که با یاری روحانیت، توانسته بود نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران را به ثمر برساند، مغضوب آمریکا و انگلیس شد و پس از آنکه در اوج غرور و نخوت، از روحانیت فاصله گرفت، با نقشه مشترک سازمان‌های جاسوسی همان دو کشور و در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ساقط شد. او پس از کودتا تا پایان عمر به مدت ۱۳ سال در زادگاه خود احمدآباد به حالت تبعید به سر برد.

اللهیار صالح

اللهیار صالح از چهره‌های سیاسی ایران در دوره‌های قاجار، پهلوی اول و دوم بود که مسئولیت‌هایی چون وزارت، سفارت، و نمایندگی مجلس (دوره‌های شانزدهم و بیستم) را در پیشینه داشت. او از رهبران جبهه ملی و از دوستان دکتر مصدق بود. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ هیچ سمتی در دولت کودتا نپذیرفت و راه انزوا در پیش گرفت. وی در فروردین ۱۳۶۰ در ۸۳ سالگی در تهران درگذشت. اللهیار صالح در کاشان متولد شد؛ در کالج آمریکایی‌ها تحصیل کرد و اولین شغلش مترجمی سفارت آمریکا در تهران بود. مقامات آمریکایی وی را کاملاً متبحر در امور اقتصادی و حقوقی و یک دوست خوب برای ایالات متحده تشخیص دادند.[1]

حزب توده

پس از سقوط رضاشاه در 1320، تعدادی از بقایای «حزب کمونیست ایران» و گروه موسوم به «53 نفر»، با راهنمایی و خط‌دهی سفارت شوروی، «حزب توده ایران» را در 10 مهر 1320 تأسیس کردند. حزب توده، در بهمن 1327 پیرو حادثه ترور ناموفق شاه، غیرقانونی اعلام شد، اما دولت مصدق از وجود افراد آن در کابینه خود استفاده کرد. با کودتای 28 مرداد، موج سرکوب و اعدام اعضای حزب توده آغاز شد و رهبران حزب به خارج از ایران گریختند. در آستانه سقوط شاه، تلاش دوباره‌ای از سوی آنان برای احیای مجدد حزب آغاز شد.

تسخیر لانه جاسوسی به روایت اسناد لانه جاسوسی

سفارت آمریکا در ایران بین ساعت ۱۱ تا ۱۱:۳۰ صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ به تسخیر «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» درآمد و آخرین گزارشی که از لانه جاسوسی به آمریکا مخابره شد، نیز مربوط به ساعت ۱۱:۱۰ بوده است. اما از چند روز قبل از آنکه جیمی‌کارتر رئیس‌جمهور وقت آمریکا به محمدرضا پهلوی اجازه ورود به آمریکا را داد، مسئولین سفارت لحظه ‌به‌ لحظه و روز به روز تحولات خیابان‌های اطراف سفارت و حضور خشمگینانه مردم را رصد می‌کرده و گزارش مکتوب آنها را به وزارت خارجه کشور خود ارسال می‌کردند. تهیه و تنظیم این گزارش‌ها از روز هشتم آبان آغاز شده بود.

فساد در حاکمیت پهلوی

از آغاز شکل‌گیری انقلاب اسلامی تا مرحله پیروزی آن تمامی کسانی که از سوی شاه مأمور تشکیل کابینه شده‌اند، در اولین برنامه‌های اعلام شده خود از تصمیم خویش برای مقابله با فساد سخن به میان آورده‌اند. محمدرضا پهلوی نیز در اوج انقلاب در ۱۵ آبان ۱۳۵۷ در آن نطق تلویزیونی معروف خود به وجود فساد در حکومت تأکید کرد[1] و شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر سلسله پهلوی نیز از ارسال لایحه «مبارزه با فساد» به مجلس شورای ملی، به عنوان اولین وظیفه عمده خود یاد کرد: «مبارزه با فساد، بزرگترین موضوع سیاسی کشور است و اولین مشکلی است که اگر رأی‌اعتماد بگیرم با آن درگیر خواهم شد.»[2]

ابراهیم یزدی

دکتر ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه دولت موقت، عضو نهضت آزادی، تحصیل‌کرده آمریکا و شهروند آن کشور بود. در 1357 با ورود به عراق، خود را در صف همراهان امام خمینی جای داد، در مهر این سال همراه ایشان به فرانسه رفت و در 12 بهمن با امام وارد تهران شد. در کابینه مهدی بازرگان مدتی سمت «معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب» را عهده‌دار شد، پس از آن از 5 اردیبهشت 1358 تا زمان تسخیر لانه جاسوسی به مدت شش ماه وزیر خارجه شد.

فریدون مهدوی

فریدون مهدوی از اعضای اولیه جبهه ملی بود که پس از عهده‌داری چند منصب اقتصادی سرانجام در کابینه امیرعباس هویدا به وزارت بازرگانی رسید. او پس از تأسیس حزب رستاخیز به دستور شاه قائم‌مقام این حزب شد. مهدوی در خلال انقلاب اسلامی توسط دولتمردان حکومت نظامی بازداشت شد و تا سقوط حکومت پهلوی در زندان ماند. بعد از پیروزی انقلاب مخفی شد و دو سال در تهران در اختفا به سر برد، سپس مخفیانه به فرانسه گریخت و در هفتم فروردین ۱۳۹۳ در ۸۲ سالگی در پاریس درگذشت.

منوچهر گنجی

منوچهر گنجی از رجال پهلوی دوم و از نزدیکان و مریدان اشرف پهلوی و در کابینه‌های امیر عباس هویدا، جمشید آموزگار و جعفر شریف امامی پیوسته عهده‌دار وزارت آموزش و پرورش بود. او پس از سقوط کابینه شریف امامی از این مسئولیت استعفا کرد و متعاقب سقوط شاه و پیروزی انقلاب اسلامی مخفیانه از ایران خارج شد و با تأسیس «سازمان درفش کاویانی» مبارزه خود علیه نظام جمهوری اسلامی ایران را آغاز کرد. گنجی همواره از حامیان مداخله نظامی آمریکا در ایران بود.

مظفر بقایی

مظفر بقایی کرمانی، از فعالین سیاسی، نماینده مجلس شورای ملی، رهبر «حزب زحمتکشان ملت ایران» و از بنیان‌گذاران جبهه ملی بود. او ابتدا از دوستان محمد مصدق بود ولی به سرعت از وی فاصله گرفت و به جرگه همراهان کودتای 28 مرداد پیوست؛ هرچند بعداً بر سر قدرت، با فضل‌الله زاهدی اختلاف پیدا کرد. وی از چهره‌های مرموز پهلوی بود. در دوران انقلاب اسلامی با دفاع از نظام شاهنشاهی شعار «اجرای قانون اساسی، حفظ میراث مشروطیت و حفظ اساس مملکت و...»

عالیخانی

علینقی عالیخانی از چهره‌های اقتصادی پهلوی دوم است. او در دهه ۱۳۴۰ و در دوران صدارت سه نخست‌وزیر: اسدالله علم، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا سمت وزارت امور اقتصادی و دارایی را بر عهده داشت و مدت دو سال نیز رئیس دانشگاه تهران بود. در پی سقوط شاه از کشور خارج شد و در چهارم تیر ۱۳۹۸، در سن ۹1 سالگی در آمریکا درگذشت. گرچه سلطنت‌طلبان تلاش می‌کنند عالیخانی را «ناجی اقتصاد ایران در عصر پهلوی دوم» معرفی کنند، ولی مجموعه اسناد لانه جاسوسی تصویر متفاوتی از وی ارائه کرده ‌است.

موساد و ایران

«موساد» نام اختصاری سازمان اطلاعات خارجی رژیم صهیونیستی است که در اولین سال‌های پس از تأسیس این رژیم بنیان نهاده شد. این واژه مخفف یک عبارت عبری است که ترجمه فارسی آن «سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل» است. در سوابق این سازمان، ترورها و جنایات فراوانی علیه اتباع دیگر کشورها به ثبت رسیده است. یکی از وظایف موساد حمایت از سازمان‌های اطلاعاتی همسو با اهداف اسرائیل است. این حمایت رمز هم‌پیمانی موساد با سازمان‌هایی چون «ساواک» یا «سیا» بوده است.

مهدی بازرگان

مهدی بازرگان از اعضای جبهه ملی و از مؤسسان نهضت آزادی بود. او در بهمن 1357 با حکم امام خمینی عهده‌دار تشکیل اولین کابینه انقلاب اسلامی شد. در دوره نخست‌وزیری‌، همه‌پرسی جمهوری اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی را برگزار کرد. وی مخالف تصویب اصل ولایت فقیه در قانون اساسی بود و در برابر بعضی نهادهای انقلابی از جمله کمیته‌های انقلاب، سپاه پاسداران، دادگاه‌های انقلاب و... موضع داشت. او در ۱۴ آبان ۱۳۵۸ به نشانه اعتراض به اقدام دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در تسخیر لانه جاسوسی از نخست‌وزیری ۹ ماهه خود استعفا کرد و سپس به نمایندگی از مردم تهران وارد مجلس شورای اسلامی شد.

صدام

«صدام حسین» رئیس‌جمهوری عراق طی سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۲ بود. او در این ۲۴ سال علاوه بر ایجاد اختناق در عراق، بانی دو جنگ بزرگ با همسایگانش، ایران و کویت نیز بود. وی نهایتاً در جریان جنگ دوم خلیج‌فارس در برابر طیف متحدان غربی و عربی شکست خورد و حکومتش با اشغال بغداد توسط نظامیان آمریکایی در فروردین ۱۳82 فروپاشید. صدام در آذر همان سال در جریان کشف مخفیگاهش در روستای الدوره تکریت بازداشت و پس از محاکمه، در ۱۴ آبان ۱۳۸۵ به اعدام...

علی امینی

دکتر علی امینی از نخست‌وزیران پهلوی دوم بود. او پس از کودتای ۲۸ مرداد 1332 در کابینه فضل‌الله زاهدی با عنوان وزیر دارایی «پیمان کنسرسیوم» را امضاءکرد؛ پیمانی که مجوز تسلط غرب بر منابع نفتی ایران بود. پس از مدتی سفیر ایران در آمریکا شد و در اردیبهشت ۱۳۴۰ با حمایت آمریکایی‌ها به نخست‌وزیری منصوب گردید. امینی در تیر ۱۳۴۱ که اسدالله علم نخست‌وزیر شد، از فعالیت سیاسی کناره گرفت. وی ۱۰ روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی راهی فرانسه شد و فعالیت‌هایی با پشتیبانی مالی سازمان سیا علیه انقلاب آغاز کرد. او، آذر ۱۳۷۱ در پاریس درگذشت.

فدائیان خلق

«سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران» عنوان تشکیلاتی است که متعاقب حمله مسلحانه به یکی از پاسگاه‌های ژاندارمری در منطقه سیاهکل و خلع‌سلاح افراد آن در سال 1349، اعلام موجودیت کرد. این سازمان که قبل از انقلاب اسلامی ایران، توسط ساواک سرکوب و قلع ‌و قمع شده بود، در جریان انقلاب و مدت‌ها پس از آن، یکی از جریان‌های سیاسی چپ ایران بود. در خرداد ۱۳۵۹ و در پی اختلاف‌نظرهای سیاسی بر سر مبارزات مسلحانه با جمهوری اسلامی، سازمان به دو جناح اقلیت و اکثریت تقسیم شد. این سازمان نام «فدائیان خلق» را برای خود برگزیده، ولی دارای منفورترین پرونده تروریستی در مقابل مردم طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ‎است.

عبدالمجید مجیدی

عبدالمجید مجیدی آخرین رئیس سازمان برنامه و بودجه پهلوی دوم بود. او بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وارد عرصه فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی شد و به دلیل ارتباطات گسترده با مستشاران خارجی و مدیران مؤسسات آمریکایی و اروپایی که برای سرمایه‌گذاری به ایران می‌آمدند، توانست در قالب مشاغل مختلف خویش، بنیان اقتصاد مبتنی بر سرمایه‌داری غربی را در ایران بنا نهد. آموخته‌های تحصیلی وی در دانشگاه‌های فرانسه و آمریکا و ارتباط مستمر وی با شاه نیز راه‌گشای اقداماتش بود.

حسن نزیه

حسن نزیه اولین سرپرست شرکت ملی نفت ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. او در دهه ۱۳۲۰ از هواداران محمد مصدق بود، در اردیبهشت ۱۳۴۰ همراه با سران جبهه ملی در تأسیس نهضت آزادی نقش داشت و در بهمن 1357 همراه به جمع دیگری از فعالان جبهه ملی به کابینه مهدی بازرگان راه یافت. نزیه با مجلس خبرگان قانون اساسی، با اصل ولایت فقیه و با عملکرد نهادها و دادگاه‌های انقلابی مخالف بود و استفاده از احکام اسلامی برای مدیریت جامعه پس از انقلاب را نمی‌پذیرفت.

ترکمن‌صحرا

«ترکمن‌صحرا» نام منطقه‌ای در شمال شرقی ایران است که از غرب به دریای خزر، از شرق به خراسان شمالی، از شمال به جمهوری ترکمنستان و از جنوب به کوهپایه‌های جنگلی البرز محدود می‌شود. این منطقه بخشی از استان گلستان است و اکثر مردمان آن را مسلمانان اهل تسنن تشکیل می‌دهند. ترکمن‌صحرا از جمله مناطقی است که دشمنان بعد از پیروزی انقلاب تلاش کردند آنجا را به کانونی برای اعمال فشار علیه نظام جمهوری اسلامی ایران تبدیل کنند. ترکمن‌صحرا طی ماه‌های اول پس از پیروزی انقلاب، اوضاع آرامی نداشت.

هلاکو رامبد

«هلاکو رامبد» از اعضای جبهه ملی و از هواداران مصدق بود، ولی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به حکومت پهلوی متمایل شد و با کمک اسدالله علم وزیر دربار، توانست در خرداد ۱۳۳۵ از حوزه انتخابیه طوالش (استان گیلان) به مجلس نوزدهم راه یابد. او کمی بعد به عضویت «حزب مردم» به دبیرکلی اسدالله علم در آمد و سپس تا قبل از تأسیس حزب رستاخیز (اسفند ۱۳۵۳) برای مدت ۱۴ سال نقش رهبری حزب مردم را به عنوان حزب مخالف دولت در ادوار مختلف مجلس شورای ملی عهده‌دار شد.[1]

مقدم مراغه‌ای

رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای اولین استاندار آذربایجان شرقی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که کمتر از سه ماه این مسئولیت را بر عهده داشت. او سپس از سوی حزب جمهوری خلق مسلمان برای انتخابات خبرگان قانون اساسی نامزد شد و به این مجلس راه یافت. در جلسه مجلس خبرگان به نمایندگی از مخالفین «اصل ولایت فقیه»، علیه این اصل قانون اساسی سخنرانی کرد. پس از تسخیر لانه جاسوسی و افشای همکاری‌های وی با سازمان «سیا» متواری شد و از کشور گریخت و در سال ۱۳۹۱ در ۹۱ سالگی درگذشت.

2